oekenning poëzieprijs problematisch
Gedrevenheid in Otis'
j ubileumvoorstelling
Cultuur Kunst
Britney Spears met vier MTV-awards grote winnaar
errukkelijk romantische
Italiaanse verhalen in
een intiem concert
Bl0f vliegt naar Bevrijdingsfestivals
lieuwe roman van Lulu
'Het tedere kind', ver-
nt volgende week in een
recordoplage van
Jj 00 exemplaren. Het is
weede boek van de van
Drong Chinese schrijfster
erder zeer succesvol was
'Het Lelietheater'. Van
d\Y Arte Musica luidt
le eeuw passend uit
muziekorkest Coll'Arte
a, sinds jaar en
liseerd in twintigste-
repertoire, luidt de eeuw
!t een passend program-
beginnen met Debussy's
e a l'après-midi d'un fau-
t de eeuw muzikaal in-
Daama volgen Ives, Mil-
Walton en Kagel en ook
inkelnieuw speciaal voor
'eschreven stuk waarin
en geluid een evenwicht
in te vinden,
ussy's Prélude, in een ka-
rsie door Bruno Sacks
kring van Alban Berg en
Jberg), is een strenge po
ll de dan nieuwe, impres-
ische muziek, waarin de
sn hoofdrol krijgt. Een en
r, iriserende nuances en
ide beweging, met mooie
len van hobo en klarinet,
springt men meteen een
verder met Barbara Ok-
Drkeststuk', met filmbeel-
in Rogier Groeneveld. We
en man en een vrouw
»n aan een terrasje,
d met beelden van stro-
water. Een droefgeestige
klaagt. Zwijgend worste
met hun spaghetti terwijl
len piepen. Het filmpje
:ordoplage nieuw boek Lulu Wang
haar debuutroman, die twee
ënhalf jaar geleden uitkwam,
zijn tot nu toe 420.000 exem
plaren over de toonbank ge
gaan. In 'Het tedere kind' blikt
een succesvolle schrijfster te
rug op haar jeugd waarin zij
het slachtoffer werd van in
cest. De uitgever gaat er overi
gens vanuit dat het verhaal op
fictie berust.
muziek recensie
SUSANNE LAMMERS
Coll'Arte Musica. Blik op de 20e
l/erk van Debussy, Kagel, Walton
Bas Wiegers. Gehoord: gister-
vond, LAKtheater, Leiden.
'over de non-communicatie
van een echtpaar' is krukkig en
hinderlijk digitaal. De muziek
niet veel beter.
Veel interessanter is het tien
jaar oude 'Osten für Salonor-
chester' van Mauricio Kagel,
met melodieën vol oosterse
loopjes die even losgerukt wor
den en dan weer verder dansen.
De krachtige, warme toon van
klarinettiste Janneke Slokkers
en het overtuigende spel van
eerste violist Ewoud Mahler ha
len de sterke kanten van dit
stuk mooi naar voren.
De Suite uit 'Facade' van Wil
liam Walton met gedichten van
Edith Sitwell begint met een
vrolijke 'Fanfare', stout en
snoeihard. De muziek die de
gedichten illustreert is heel ex
pressief, vitaal, geestig en iro
nisch, en zo wordt ze ook ge
speeld. Maar hoe fraai Coll'Arte
Musica hier ook speelt, decla-
matrice Marieke Koster trekt al
le aandacht naar zich toe. Haar
interpretaties zijn ongelooflijk
rijk en raak. Mijmerend over de
dood in 'By the lake', venijnig
vals beschrijvend in de 'Tango-
Pasodoble', waarin een man de
ontrouw van zijn vrouw ont
dekt, en verlangend in 'Throu
gh gilded trellises' waarin
Spaanse straatgeluiden en
castagnetten-geklepper de bui
tenwereld verlokkend stem ge
ven. En passant demonstreert
dit stuk dat "stem meer vermag
dan film.
Sterke kanten stad
onvoldoende benut
Dublin De Amerikaanse zan
geres Britney Spears heeft gis
teravond in Dublin vier MTV
Europe Music Awards in de
wacht gesleept. Spears kreeg
de prijzen voor beste vrouwe
lijke artiest, beste doorbraak,
beste lied ('Baby one more ti
me') en beste optreden. Spears
zei overweldigd te zijn door
het aantal prijzen. „Ik kwam
hier met geen verwachtin
gen", aldus de tienerster.
Zanger/acteur Will Smith
werd uitgeroepen tot de beste
mannelijke artiest en liet hier
mee Robbie Williams en Ricky
Martin achter zich. Andere
prijswinnaars waren onder an
deren Backstreet Boys (beste
groep). The Offspring (beste
rock), Fatboy Slim (beste
dansact), Whitney Houston
(beste R&B-act) en Blur (beste
video).
Het album 'By Request' van
Boyzone kreeg de onderschei
ding voor beste album. De
jongensgroep uit Dublin
maakte van de gelegenheid
gebruik geruchten over het
opheffen van Boyzone tegen
te spreken. De jongens hopen
nog lang bij elkaar te blijven,
zeiden ze na afloop van de uit
reiking.
Zanger Bono van de Ierse
band U2 kreeg een MTV Free
Your Mind Award voor zijn
campagne om de schulden
van werelds armste landen
kwijt te schelden. De pop
groep Venga Boys was de eni
ge Nederlandse afvaardiging
onder de genomineerden. De
jongens waren genomineerd
in de categorie beste door
braak van het jaar, maar zoals
verwacht ging deze prijs naar
Britney Spears.
foto reuters
CEES WAAL
dse Rabobank Cultuurprijs te groot voor één dichter'
ege een gebrek aan niveau van de genomineerden
kans groot dat geen van hen dit jaar als winnaar
8 e Leidse Rabobank Cultuurprijs uit de bus komt.
jjhet mogelijk dat de prijs van 10.000 gulden voor
d ste dichter verdeeld wordt over meerdere kandida-
g )at zegt Rabobank-woordvoerder M. Schreuders
de prijs die volgende week in de Stadsgehoorzaal
uitgereikt.
maarten baanders-hoorzaal. De jury kreeg het niet
gemakkelijk. Een prijs waaraan
f izend gulden is een aan- zo'n groot bedrag is verbonden,
jk bedrag, zeker voor telt mee onder de belangrijke
landelijke literaire prijzen. Dan
zou er ook een nationaal niveau
verwacht mogen worden van
de winnaar. Maar dat was nu
het probleem. Geen van de in
zenders maakte dat waar. Daar
om is niet uitgesloten dat de
prijs verdeeld wordt over meer
dere kandidaten.
„Al met al is dat wel reëel",
nd gulden is een aan-
ijk bedrag, zeker voor
instenaar. Geen wonder
Leidse dichters hun werk
n ingestuurd om in aan-
ïg te komen voor de Ra-
k Cultuurprijs '99. Een
lestaande uit Abdelkader
en Nicole Roepers, ging
:t werk en wezen vijf ge
leerden aan die meedoen
e finale in de Stadsge-
zegt Schreuders. „Vorig jaar
was de prijs bestemd voor beel
dend kunstenaars. De win
naars, Norman Beijerle en Hes
ter Keijzer, kregen tienduizend
gulden voor een sculptuur, die
nu in een Rabo-filiaal hangt.
Dat is een reëel bedrag voor
een beeldhouwwerk. Maar met
poëzie zoveel geld winnen,
komt alleen voor. aan de top
van de Nederlandse literatuur."
De Rabobank wil met deze
prijs niet alleen een weldoener
zijn voor dichters die het niet
breed hebben, zij wil ook nieu
we ontwikkelingen stimuleren.
'Van taal naar digitaal' was het
thema van de poëziewedstrijd.
De deelnemers hadden de op
dracht hun poëzie in te bedden
in een performance met beel
den en computeranimaties. Het
geheel zal op cd-rom verschij
nen. De Leidse genomineerden
hebben ieder hun eigen manier
om zich te presenteren. 'Ziel:
van vaatdoek tot vamp' is een
eenakter in twee delen van Pink
Melzer. „De gedichten die ik
hierin voordraag", zegt Melzer,
„vormen een huishoudcyclus
met titels als 'Zemen', 'Strijken'
en Afwassen'. Halverwege de
eenakter verandert het licht en
maken de Arbeidsvitaminen
plaats voor Julio Iglesias en het
schort voor een vampjurk. Dan
is het tijd voor romantiek."
Joke Schrijvers werkt in
'Kringloop' samen met mime-
groep 'Rusland'. „Ik draag drie
gedichten voor over levens
angst en de worsteling om
daaraan te ontkomen. De emo
ties worden door twee mimers
abstract in beeld gebracht ach
ter plexiglas, zodat er allerlei vi
suele effecten ontstaan. Dit
wordt op video opgenomen en
geprojecteerd. Mijn stem is ook
opgenomen en tegelijk draag ik
live voor, als een bemiddelaar
tussen tekst en beeld en de
zaal."
Sahro Mohamed, een vluch
telinge uit Somalië, schrijft ge
dichten in het Nederlands, En
gels en Somalisch. Poëzie is
voor haar een middel om de
mensen te laten weten wat het
betekent vluchteling te zijn.
Sommige gedichten combi
neert zij met muziek. Poëzie
gaat over het echte leven en is
'geen hoogdravende quiz'. Ze
schrijft over de onderdrukte
stam waar ze uit voortkomt en
over haar haar positieve en ne
gatieve ervaringen als vluchte
linge in Nederland.
Rosi Garcia Lopez is de enige
die proza inbrengt. Haar ver
haal wordt ondersteund door
een videofilm, die ze met Esme
ralda Perez heeft gemaakt. Lo
pez: „De film gaat over een
vrouw die ervan overtuigd is
dat ze in het bezit is van de
schrijfmachine van Ernest He
mingway en wil op deze machi
ne een verhaal schrijven."
Over het optreden van de vijf
de genomineerde, Paul Groe-
nendaal, is nog niets bekend.
Tijdens de finale, op 16 no
vember in de Stadsgehoorzaal,
voegt Bart Vieveen zich bij de
jury. Hij zal vooral letten op de
reacties van het publiek. Deze
tellen mee in de definitieve be
oordeling. Sanne Wallis de
Vries treedt op en muziekgroep
Alafia Biguine verzorgt muzika
le intermezzo's.
Een paar jaar geleden vertelde
een directeur van een kunstaca
demie mij hoe hij een Ameri
kaanse collega had rondgeleid
in het Zeeuwse stadje Veere. De
Amerikaan vond de gevels van
de monumenten fantastisch.
Pas aan het einde van de wan
deling drong het tot hem door
dat het niet om een decor ging,
maar om echte huizen. Hij
kwam niet meer bij van verba
zing. Wat is nog echt in de Ame
rikaanse cul
tuur van
Walt Disney-
parken en
Las Vegasge-
bouwen?
De Stichting
Leiden Pro
motie VW
profileerde
zich onlangs
met haar
nieuws over
een Rem-
brandtkwar-
tier' in Lei
den. Veel
meer dan
een idee is
het eigenlijk
nog niet (na
te lezen op
HYPERLINK
http.Uwww-
.Leidenpro-
motie.nl).
Gedacht
wordt onder
andere aan een permanent be
zoekerscentrum waarin het le
vensverhaal van Rembrandt en
zijn tijdgenoten wordt gevisua
liseerd. Het geboortehuis van
Rembrandt zou weer gerecon
strueerd moeten worden. De
toevoeging dat de bouwvakkers
dit in 17e eeuwse klederdracht
moeten doen. maakt dit laatste
voorstel onnodig kwetsbaar. Het
is daardoor immers des te ge
makkelijker om het idee bela
chelijk te maken als kitscherig
en het Leidse Archeon voor de
17e eeuw. En vooral: te Ameri
kaans.
Voor de essentie van haar idee
moet de Stichting Leiden Pro
motie VW serieus worden geno
men. Leiden Promotie wil daad
werkelijk de sterkte van de stad
benutten. Ons stadsbestuur doet
dat niet. Recentelijk concludeer
de een landelijke visitatiecom
missie onder leiding van onze
stadgenoot Elco Brinkman dat
Leiden een 'introverte stad' is.
Opgemerkt wordt, dat de sterke
kanten van de stad (historisch
karakter, gunstige ligging, aan
wezigheid van een universiteit)
onvoldoende economisch her
kend en benut worden.
Het idee van Leiden Promotie
verdient verbreding en verdie
ping. Rembrandt mag dan wel
de bekendste in Leiden geboren
schilder zijn, een uniek aspect
van Leiden is juist dat zoveel in
ternationaal vooraanstaande
schilders uit Leiden komen.
Waarom bijvoorbeeld slaat Lei
den Promotie Jan Steen, Jan van
Goyen en de Leidse fijnschilders
over? Het spreekt vanzelf dat het
Stedelijk Museum De Lakenhal
- door Leiden Promotie zelfs
niet genoemd - een centrale rol
moet krijgen in het promoten
van Leiden als stad van Hol
landse kunst en cultuur. Het
lijkt wel of men zich in eigen
stad niet realiseert, dat De La
kenhal voor de 17de eeuwse
kunst tot de belangrijkste musea
van Nederland behoort. Een
'Rembrandtkwartier' kan zeer
wel bij de (toekomstige uitbrei
ding) van De
Lakenhal be
ginnen.
Dit jaar
trok de La
kenhal te
recht lande
lijk de aan
dacht met de
tentoonstel
ling Dage
raad van de
Moderne
Kunst (1890-
1940). Lei
den is de
stad waar in
1917 De Stijl
is opgericht.
Leiden Pro
motie zou de
eeuwenlange
cultuurtradi
tie van de
stad moeten
benadruk
ken. Door
het aanbod
in de vele rijksmusea is er ook
een internationaal accent aan
het in Leiden aanwezige cultu
rele erfgoed te geven. Door ein
delijk eens echt mee- en samen
te werken, kunnen de Leidse
musea en de Universiteit Leiden
(met Prentenkabinet) meeprofi
teren van een sterker imago van
Leiden als Hollandse cul
tuurstad bij uitstek.
De door Leiden Promotie ont
wikkelde gedachten zijn econo
misch baanbrekend. Niet eerder
werd zo onomwonden aangege
ven, hoe de historische stad in
feite een wezenlijke bron van
economisch renderende activi
teiten kan zijn. Eigenlijk zou
(ook) de nieuwe wethouder van
economische zaken zich sterk
moeten maken voor het profiel
van Leiden als stad van musea
en monumenten. Aantasting
van het monumentale karakter
van de binnenstad is dan, eco
nomisch gezien, wel heel erg
dom.
Het idee van een paar, al
thans één, wethouder(s) om mo
numenten in het Aalmarktge
bied te slopen voor het realise
ren van een soort Amerikaanse
Shopping Mall, is economisch
gezien contraproductief. Zelfs
een Amerikaans toerist gaat niet
voor een oninteressante (mini-
)Shopping Mali naar Leiden.
Een replica van het geboorte
huis van Rembrandt, hoe onhis
torisch ook, zal hem wel naar
Leiden lokken. Er is niets tegen
dergelijke replica's, zolang Lei
den zich in essentie maar mani
festeert als een echte Hollandse
cultuurstad.
muziek recensie
SABINE VAN DEN BERG
'Un giro d'ltalia' door La Passio-
cent de Lange (zang en violoncel-
in-Paul van Spaendonck (zang en
Gehoord: 10/11, De Waag, Lei
den.
oggia mi fa cantar. De re-
iat mij zingen. Gitarist en
'T Jan-Paul van
ndonck vertelt vooraf aan
lied 'Domenica pio'vosa'
aachtige zondag) hoe hij
het eerst Florence bereik-
er trein, op een druilerige
g. „Ik schreef er een ge-
ie over. Later terug in Am-
am. in het Vondelpark,
er een melodie bij." En
vordt zo'n troosteloze dag
is een lyrisch station in
ro d'ltalia' (een rondje
Een intiem concert voor
cello en twee mannen-
tien in De Waag.
gaan mee naar Calabrië.
de bitterzoete smaak van
ta, bloedwraak, in de
klinkt het lied 'Crudel!'.
in het zuiden van de laars
je de rovers sluipen, zie je
ntrekkers loeren. Span-
En enorm romantisch,
als twee Hollanders je
;en Zuid-Europese charme
!n naar de Mezzogiorno,
waar de middagzon vol op
'1 schijnt, waar het bloed
in de aderen, en de liefde,
n niet gelukkig, passioneel
1 bezongen. Je ziet die
rblauwe baai liggen. En de
en halsketting in transpi
ratie baden. Wat doen we hier
nog, denk je meteen. Laten we
gaan. Onmiddellijk. Daar leeft
de poëzie, daar is muziek. An-
diamo!
Bevangen door het Italië-ge-
voel vertolkt La Passione op ei
gen wijze traditionele Italiaanse
liederen: bestaande composi
ties zijn opnieuw door hen be
werkt maar er zijn ook stukken
van hun hand bij. Dit keer is
niet alleen Napels, maar heel
het schiereiland de bron van
een reeks meeslepende melo
dieën. En het leuke is, dat het
duo zich niet alleen van een
juist accent bedient, maar dat
zij zich ook nog eens echt heb
ben verdiept in de tekst. En zo
krijg je gedurende de uitvoering
precies mee waarover het twee
tal zingt. Ook als je de gezongen
taal niet machtig bent.
Over de cello van Vincent de
Lange: fijnbesnaard bespeeld,
uiterst gevoelig. Om ademloos
te beluisteren. Over zijn stem:
een tenor die elke dag spaghetti
moet hebben gegeten. Heel Na-
politaans. Zoetvloeiend. Zonder
opgeklopte bravoure. Jan-Paul
van Spaendonck overdrijft
graag meer in gebaar. Hij is de
mèn van het woord en neemt
de presentatie op zich. Overi
gens verdienstelijk als een dich
ter. Daarom vullen deze muzi
kanten elkaar goed aan. En als
je De Waag verlaat, echoot
zacht het wiegelied op cello:
'Sogni d'oro' (gouden dromen).
In het Nederlands: 'Slaap
zacht.'
Amsterdam De muzikanten van het L'Orchestre de Contrebasses maakten gisteravond hun Nederlandse
debuut in het Amsterdamse muziektheater. Het dans/muziekstuk 'November Transes Formations' van de
Franse choreograaf Philippe Blanchard en het L'Orchestre de Contrebasses is ook vanavond en zondag
avond nog te zien in het Muziektheater. foto gpd
De Zeeuwse popgroep Blof
vliegt op 5 mei volgend jaar met
een helikopter naar vier of vijf
Bevrijdingsfestivals in Neder
land. De groep is tevens door
het Nationaal Comité 4 en 5
mei gevraagd speciaal voor de
gelegenheid een compositie te
schrijven over het thema vrij
heid.
De helikoptertournee is een
fenomeen dat al enkele jaren
bestaat. Tussen de diverse Be
vrijdingsfestivals in Nederland
worden drie van de succesvol
ste Nederlandse popgroepen
met landmachthelikopters
heen en weer gevlogen, zodat
ze op één dag in vier of vijf ste
den kunnen optreden. Dit jaar
werden de popgroepen met po-
litie-escorte over de weg ver
voerd, omdat vanwege de Kos-
ovo-crisis geen helikopters be
schikbaar waren.
theater recensie
sabine van den berg
Voorstelling: 'Tien jaar musical' met
highlights uit Les Misérables en Jesus
Christ Superstar door Musicalgezelschap
Otis m.m.v. combo Funk in the pocket.
Dirigent: Martin van der Brugge. Regie:
Hans Dekens. Gezien: gisteravond,
Stadsgehoorzaal, Leiden Nog te zien al
daar. vanavond en morgenavond.
Niet echt opbeurend om een
tienjarige jubileumshow af te
sluiten met een kruisiging. Al
is deze nog zo stemmig en in
drukwekkend verbeeld. Maar
dat had Musicalgezelschap
Otis zelf al in de smiezen. En
daarom volgt na het avondvul
lend programma - met voor de
pauze Nederlandstalige hoog
tepunten uit Les Misérables en
na de pauze Engelse stukken
uit de indrukwekkende (film-
)musical Jesus Christ Superstar
- een toegift in showdans
waarbij wordt getapt en ge
swingd. Een opgewekt einde
van een avond die het nodige
van de feestvarkens vergt. Het
programma bestaat namelijk
uit de 'zware' musical, die
staat of valt bij het aanbod aan
vocale kwaliteiten.
Otis bewijst met deze voor
stelling dat zij voldoende ta
lent in huis heeft om de avond
te doen slagen. Zo maakt Mar-
tijn Daniels, die zal eindigen
als Christus aan het kruis, een
indrukwekkende entree. On
der de groene banen stof door,
die boven zijn hoofd openen
als een wijkend bladerdak,
loopt hij tot voor aan het podi
um in 'Hosanna'. Hij zet met
een een naturel karakter neer.
In stem en gebaar. Zijn zang is
niet van die ruige spanning als
in de rockopera van Andrew
Lloyd Webber eerder profes
sioneel is neergezet, maar deze
versie is zeker de moeite
waard. Ook een van de aposte
len blijkt over een opvallend -
namelijk diep en warm - stem
geluid te beschikken. Een aan
gename verrassing, deze'Janet
Niesing die in het duet 'Could
we start again please?' glan
zend uit de verf komt.
Nog een paar talenten: het
trio uit Schönbergs Misérables:
Fantine, Eponine en Cosette,
allen beeldschone zangeressen
die niet zomaar wat staan te
doen. Deze dames zingen echt
met hun ziel. Zilveren visjes in
de kweekvijver die door Otis
wordt gevoed.
Wat in deze voorstelling aan
amateurkunst op de planken
komt, getuigt van waanzinnige
gedrevenheid. Zoals de nieuwe
voorzitter Quintus Bosman te
recht in het programmaboekje
opmerkt zijn de kosten voor
een productie zo hoog, dat dit
voor een amateurgezelschap
nauwelijks meer valt op te
brengen. En toch heeft deze
vereniging het geflikt een uit
voering te brengen van een
hoge kwaliteit. Al is het veel
droefenis die we te zien krij
gen: stervende armen, verra
ders, een wenende Maria Mag-
dalena.
Wel barst even een spontane
lach tussen alle serieuze be
drijven door in 'King Herod's
Song'. We zien een met goud
behangen koning die zich om
ringt met een glitterend show
ballet. Verder is de dans niet
nadrukkelijk aanwezig, behal
ve dan in de toegift die tevens
een afscheid is van het gezel
schap aan dansmeester en
huischoreografe Erika Vacek.
Zij houdt na zes jaar op.
Het koor is harmonieus en
zuiver. Hulde aan vocal coach
en klassiek zangeres Annelies
Prins die aan koor en solisten
ongetwijfeld een koffer aan
kennis doorgaf. Het combo
daarentegen kan niet het or
kest benaderen dat Webber
verlangt, en eigenlijk toekomt.
Zijn rockopera (1971) is een
meesterwerk uit de musicalge
schiedenis. Die onheilspellen
de, grootse melodieën zijn zo
oorspronkelijk. Die kun je al
leen uitvoeren met orkest.
Maar goed, combo en diri
gent spelen gevoelig tijdens en
na 'The Crucifixion', al is het
stuk 'This Jesus must die' wat
vlak. In 'Tien jaar musical' be
wijst Otis dat er vooral onder
de jeugd grote behoefte is zich
in deze kunstvorm uit te leven.
Biedt het maar aan, dan rijpt
het talent vanzelf. Zo is geble
ken.
