'Particuliere thuiszorg
kan wachtlijst oplossen'
'Verplegers gingen terugslaan en terugspugen'
Binnenland
PvdA keert zich tegen
gasboringen Waddenzee
Kamer: hardere aanpak
van zedenmisdadigers
i ubsidie voor kopers huurwoningen'
'IVF te snel
in beeld bij
kinderwens'
Pas Op, gif!
„Ik voel me heel schuldig", zegt ze.
Want zonder dat Douwina Dijkstra er
iets van merkte, werd haar 85-jarige
demente moeder in het Leeuwarder
verpleeghuis Nieuw Meilens mishan
deld. De verplegers gingen terugslaan,
terugspugen en terugschoppen, zegt
directeur Kirchner.
Dijkstra's hoogbejaarde moeder kwam
vorig jaar mei in Nieuw Meilens te
recht, op een afdeling met twaalf de
menterende bewoners. „Ze heeft vaak
gezegd: ik ben geslagen'. Maar als ik
daar op door vroeg, dan wist ze het niet
meer. Haar kortetermijngeheugen is
weg."
De zaak kwam pas aan het rollen toen
zeven van de tien verzorgers op 7 okto
ber de leiding inlichtten: drie collega's
maakten zich al een jaar lang schuldig
aan het mishandelen van vijf bejaar
den. De twee vrouwen en één man gin
gen 'terugschoppen, terugslaan en te
rugspugen', zegt directeur ouderenzorg
Kirchner. „Het is niet een gemakkelijke
groep, maar dat rechtvaardigt de hou
ding van deze zeer ervaren medewer
kers niet." „Naar mij toe waren het he
le spontane, vriendelijke, open men
sen. Daarom ben ik er ook ingetuind",
zegt Dijkstra. „Mijn moeder kan heel
agressief zijn. Ik dacht dat dat bij het
ziekteproces hoorde. Als haar panty
was vernield, zei ze dat ze het zelf uit
boosheid had gedaan. Ik denk achteraf
dat ze zich heel bedreigd heeft ge
voeld."
Personeelsleden zagen hoe de oude
vrouw aan haar ingegipste, gebroken
arm door een collega uit de stoel om
hoog werd getrokken. „Op een dag was
ze suf, ze at niet meer, gaf steeds over,
sliep veel. Toen hebben ze haar aan de
gebroken arm getrokken om te zien of
ze wel echt suf was." Hoe het zo lang
heeft kunnen duren voordat het verzor
gingsteam actie ondernam? „Je zit na
tuurlijk met loyaliteitsgevoelens", zegt
Kirchner. „Je moet wel heel erg over
tuigd zijn van je gelijk als je een collega
beschuldigt. Dementerende mensen
hebben een andere werkelijkheid. Ze
stoten zich gemakkelijk. Achteraf ge
zien is de relatie tussen die blauwe
plekken en de mishandeling gemakke
lijk te leggen. Maar dat is achteraf."
De directeur heeft geen redenen om
aan te nemen dat zijn mensen vaker
klappen uitdelen. „Maar je kunt dat
nooit honderd procent uitsluiten, het
blijven onderlinge relaties tussen men
sen." Nieuw Mellens beraadt zich op
maatregelen om herhaling te voorko
men. „We willen dat de verzorgings
teams beter met elkaar praten, zodat
dergelijke zaken eerder aan het licht
komen. En misschien moet de samen
stelling van de teams meer wisselen."
Een van de verdachte vrouwen heeft
inmiddels zelf ontslag genomen, tegen
de andere verdachten is een ontslag
procedure ingezet. Hoe ze op de aantij
gingen reageerden? „Heel verschillend.
De een had dit soort dingen niet als
heel ernstig ervaren, maar er was ook
een reactie van totale ontkenning."
Dijkstra heeft de drie aangegeven bij de
politie. „Ik vind dat de mensen hier
voor moeten worden gestraft." Nieuw
Mellens heeft die stap niet genomen.
Kirchner: „We hebben de indruk dat
dat geen meerwaarde zou opleveren."
ENSDAG 10 NOVEMBER 1999
'sNachts en in het weekend belt u binnen uw eigen regio
voor 2 cent per minuut. Starttarief: 10 cent per gesprek.
Een fietsbel? Die is te duur
De schooljeugd in Lichten
voorde in de Achterhoek
blijkt niet op haar mondje ge
vallen. Tijdens een groot
scheepse fietsencontrole op
dertien basisscholen keurde
de politie vijfhonderd van de
in totaal veertienhonderd ge
controleerde tweewielers af.
Zoveel mankementen, zo
veel smoezen, constateerden
de verbouwereerde agenten.
„Wij kunnen geen nieuwe
fietsbel betalen, want mijn
vader is varkensboer", verde
digde een leerling zich. Een
andere scholier merkte fijn
tjes op dat hij de koplamp
van zijn fiets bewust thuis
had gelaten: „Die heb ik pas
nodig als het donker is".
Ondanks de vele opzichtige
smoezen toont de politie zich
schappelijk. De scholieren
kregen een waarschuwing en
de fietsen worden volgende
week herkeurd.
De agenten hebben wel
boetes van minimaal 50 gul
den in het vooruitzicht ge
steld voor scholieren die hun
tweewieler dan opnieuw niet
in orde hebben. In hoeverre
de Lichtenvoordse school
jeugd daar stil van wordt,
moet nog blijken.
De PvdA zal morgenavond
voorstellen de NAM geen ver
gunningen voor gaswinning en
proefboringen in de Wadden
zee te verstrekken en keert zich
daarmee tegen premier en par
tijleider Kok. De opstelling van
de PvdA betekent dat alleen de
WD nog voor het kabinets
voorstel is om de toestemming
voor boringen uit te stellen tot
duidelijk is of ze schade toe
brengen aan de Wadden.
Vrijdag leek de PvdA nog ach
ter het compromis te staan dat
het kabinet had uitgedacht,
maar zowel partijvoorzitter Van
Hees als prominente PvdA'ers
uit de noordelijke provincies
maanden de ffactie om zich te
houden aan het verkiezingspro
gramma. Daarin worden borin
gen onomwonden afgewezen.
Fractieleider Melkert zal nog
wel vasthouden aan het recht
van het kabinet om alsnog on
derzoek te laten doen naar de
gevolgen op de natuur van gas
winning in de Waddenzee. De
partij gaat er daarbij vanuit dat
nooit zal komen vast te staan
dat boren zonder schade kan.
„En bij twijfel zeggen we: niet
boren", aldus fractieleider Mel
kert.
De opstelling van Melkert
zorgde gisteren in de wandel
gangen van de Tweede Kamer
voor veel onduidelijkheid. D66,
de felste tegenstander van gas
winning onder het Wad, meent
dat de PvdA zo toch de deur
openhoudt naar gasboringen.
Uit de nu bekende onderzoe
ken zou namelijk ook geconclu
deerd kunnen worden dat er
geen schade optreedt. „Ik zou
zo graag van de PvdA horen dat
ze boringen helemaal uitslui
ten. Maar dat heb ik nog niet
gehoord", aldus D66-woord-
voerster Augusteijn.
Augusteijn probeerde giste
ren in de namiddag nog met
haar PvdA-collega Witteveen
tot overeenstemming te komen
over een gezamenlijk voorstel,
waaraan ook CDA en Groen-
Links wilden meewerken. Daar
in zou gewoon een verbod op
winning in de Waddenzee ver
woord worden. Witteveen wilde
daarover echter opnieuw over
leg met haar fractieleider Mel
kert.
Volgens PvdA-woordvoerders
probeert Melkert met zijn plei
dooi voor onderzoek premier
Kok gezichtsverlies te besparen.
Het kabinetsvoorstel gaswin
ning toe te staan als uit onder
zoek blijkt dat het kan zonder
schade, was een moeizaam be
reikt compromis tussen voor-
en tegenstanders van boringen.
Volgens critici willen Melkert
en Witteveen wel onderzoek,
maar moet de uitkomst daar
van al vast staan: niet boren.
WD-fractieleider Dijkstal riep
het kabinet gisteren op de rug
recht te houden en een eventu
ele afwijzing van het kabinets
besluit door de Kamer naast
zich neer te leggen. „Het kabi
net moet vasthouden aan het
eigen besluit", aldus Dijkstal.
Hij wilde niet vooruitlopen op
zijn standpunt als dat niet ge
beurt. De WD is de enige partij
die vindt dat de regering eerde
re afspraken met de NAM na
moet komen.
Een overgrote meerderheid
wil de proeftijd van zedenmis
dadigers na een verblijf in een
TBS-kliniek verlengen tot maxi
maal vijftien jaar. Nu staat daar
maximaal drie jaar voor. Als de
ze mensen geregeld op controle
komen bij de TBS-kliniek of de
reclassering, is het veel eerder
duidelijk wanneer zij weer de
fout dreigen in te gaan, menen
de fracties. Daarnaast wil de
Kamer aan het proefverlof meer
voorwaarden verbinden. Bij
voorbeeld dat de ex-delinquen
ten pas vrijkomen als zij be
paalde medicijnen innemen,
die hun seksuele lust onder
drukken. Of dat zij niet in de
buurt komen van hun slachtof
fers of zelfs verhuizen.
Korthals wees er vorige week
bij de bespreking van zijn be
groting al op dat voor zover
hem bekend maar een klein ge
deelte van de zedendelinquen
ten na een proeftijd van drie
jaar alsnog de fout ingaat. Bo
vendien heeft de Kamer in 1997
zelf besloten een proeftijd van
maximaal drie jaar voor TBS'ers
in te stellen. Korthals wil eerst
nagaan hoe de proeftijd in de
praktijk werkt. Dat duurt de Ka
mer echter te lang.
De Kamer trekt zich niets aan
van de oproep van minister
Korthals van justitie om niet te
hard van stapel te lopen in het
debat over zedenmisdadigers.
De Kamer nam gisteren met
ruime meerderheid enkele mo
ties aan waarbij onder meer de
proeftijd voor zedendelinquen
ten aanzienlijk langer moet
worden. Korthals waarschuwde
de Kamer vorige week niets te
voelen voor een dergelijke mo
tie. Hij wil eerst rustig onder
zoeken welke maatregelen het
best helpen en niet onder druk
van de publieke opinie allerlei
maatregelen afkondigen waar
van niet vaststaat of ze werken.
De minister verklaarde giste
ren in het kabinet te willen
overleggen wat te doen met de
door de Kamer aangenomen
moties. Hij zei zuinigjes dat het
'best goed' is als emoties die in
de samenleving leven 'gekanali
seerd worden richting parle
ment'. Maar, voegde hij daar
aan toe, de Kamer moet daar
dan wel verstandig mee om
gaan. Hoe verstandig hij de ei
sen van de Kamer vindt, wilde
hij niet zeggen.
Rotterdam Met enorme, maar in verhouding nog altijd kleine letters schilderden actievoerders van Green
peace gisteren in het Hindi, Chinees en Engeis de waarschuwing 'pas op, gif' op de Tokyo Express. Het schip
ligt momenteel in de Rotterdamse haven maar de Duitse reder Hapag Lloyd heeft het verkocht aan een
Griekse reder. Volgens Greenpeace wil het Duitse bedrijf het schip laten slopen maar kiest het de omweg
van verkoop om geen gedonder te krijgen. Hapag Lloyd ontkent dat. De milieuorganisatie is bang dat het
schip voor de ontmanteling op een Aziatisch strand zal belanden en dat alle milieuregels met voeten zullen
worden getreden. In India en China bevinden zich de grootste scheepssloperijen van de wereld. Honderden
arbeiders werken daar aan de ontmanteling van ongeveer zevenhonderd schepen per jaar. Hierbij wordt vol
gens Greenpeace geen enkele veiligheidsmaatregel in acht genomen. Zo halen de slopers onbeschermd as
best uit de boten en worden allerlei onbruikbare en giftige delen verbrand.
FOTO WFA GUIDO BENSCHOP
jllege over belastingplan
WD wil impuls persoonsgebonden budget
De wachtlijsten bij de thuiszorg kunnen goeddeels ver
dwijnen als de regering particuliere thuiszorgbureaus in
de arm wil nemen. De 'gewone' thuiszorginstellingen
lieten gisteren weten dat ze er niet zijn met extra geld
van het kabinet omdat ze bijna geen personeel kunnen
krijgen. Volgens voorzitter Treffers van Branchebelang
Thuiszorg Nederland kunnen particuliere bureaus in
springen.
de CAO te werken. De zorgkan
toren mogen alleen nog met de
daarna nog overgebleven er
kende particuliere bureaus wer
ken. Volgens het ministerie zijn
er sinds 1997 geen particuliere
bureaus meer bij gekomen.
Volgens Treffers kunnen deze
bureaus toch wel degelijk 'een
groot deel van de wachtlijsten
oplossen'. Ze werken nu vaak
met freelancers, die hun eigen
belasting en premies betalen.
Een paar jaar geleden onder
nam staatssecretaris Terpstra
een poging met particuliere
thuiszorginstellingen de markt
open te breken. Dat leidde er
vooral toe dat bestaande orga
nisaties een particuliere poot
oprichtten met slechtere ar
beidsvoorwaarden. Het kabinet
verplichtte daarop deze parti
culiere organisaties om volgens
De kosten voor de verzekeraar
liggen daardoor niet hoger,
maar juist lager, beweert Tref
fers. Hij wijst erop dat de verze
keraar van de vier bejaarde
vrouwen die thuiszorg afdwon
gen via de rechter in Utrecht,
ook met een particulier bureau
in zee ging om de vier te hel
pen.
Woordvoerder Annard van
Zorgverzekeraars Nederland
vindt ook dat erkende particu
liere thuiszorginstellingen de
problemen met wachtlijsten
kunnen helpen terugdringen,
maar betwijfelt het effect. „Het
zorgkantoor zoekt al volop hulp
bij particuliere zorginstellingen,
maar ook zij kampen met een
personeelstekort.
WD-Kamerlid Terpstra vindt
dat mensen meer moeten wor
den gewezen op de mogelijk
heid om zelf thuiszorg in te ko
pen met een persoonsgebon
den budget. Het geld hiervoor
raakt elk jaar niet op. Terpstra
heeft als staatssecretaris het
persoonsgebonden budget in
het leven geroepen. Mensen
kunnen daarmee zelf verple
ging en verzorging kopen of ge
handicaptenzorg. De 31 zorg
kantoren in Nederland regelen
de verdeling van het geld. Haar
opvolgster Vliegenthart bena
drukte gisteren in de Kamer dat
het moeilijk is garanties te ge
ven voor het wegwerken van de
wachtlijsten in de thuiszorg.
„We weten niet exact hoe groot
de wachtlijsten zijn. Ze zijn ook
vervuild omdat mensen vaak
op meerdere lijsten staan. Bur
gers wedden op twee paarden
tegelijk en dat kun je hen niet
verwijten." i
CHT» Minister Zalm en staatssecretaris Vermeend van fi-
P ciën maken een rondgang langs de universiteiten om uiüeg
even over hun belastingwet voor de volgende eeuw. Giste-
gaf Zalm op de universiteit van Utrecht een gastcollege.
FOTO CPD ANNETTE VLUG
riodome vindt oude Fokker
"t phol» In de binnenlanden van Venezuela heeft een expedi-
i'an het Nationaal Luchtvaartmuseum Aviodome een twee-
torige Fokker F8 uit 1927 gevonden. Bij de zoektocht is vol-
is Aviodome gebruik gemaakt van de hulp van een plaatselij-
ndianenstam. Het museum wil de restanten later dit jaar
11 Nederland brengen. Volgens Aviodome had het stamhoofd
)ilotenstoel als trofee in zijn hut staan. Het toestel met de
p lm 'Duif was jarenlang in'gebruik bij de KLM totdat het in
19 werd verkocht aan Venezuela. De Fokker werd daar na een
.lukte start op een te kleine landingstrip zwaar beschadigd
j tergelaten.
utrecht anp
Reageerbuisbevruchting (IVF)
kent veel grotere risico's dan de
meeste mensen denken. Men
sen die kinderen willen grijpen
daarom te snel naar IVF als het
niet lukt om die te krijgen. Vol
gens onderzoeker Koudstaal,
die dinsdag op het onderwerp
promoveert, worden IVF-baby's
vaker te vroeg geboren en zijn
dus te licht. Bovendien is de
kans op meerlingen veel groter.
IVF, het inbrengen bij de
vrouw van een buiten de baar
moeder bevruchte eicel, was
oorspronkelijk bedoeld om
vrouwen met een eileiderafwij
king te helpen. Maar volgens
Koudstaal vormt deze techniek
inmiddels de hoeksteen van de
moderne vruchtbaarheidsbe
handeling.
Ouders beginnen steeds va
ker op latere leeftijd aan kinde
ren. Dat maakt een herbezinnig
over IVF noodzakelijk, vindt
Koudstaal, omdat deze groep
sneller het geduld verliest wan
neer het niet meteen lukt zwan
ger te worden. De tijd dringt
immers. .Artsen zouden IVF al
leen moeten toepassen wan
neer een normale zwanger
schap niet tot de mogelijkhe
den behoort", aldus Koudstaal.
Voor zijn onderzoek verge
leek Koudstaal drieduizend Ne
derlandse IVF-zwangerschap-
pen met een groep baby's die
op natuurlijke wijze werd ver
wekt. Van de vrouwen krijgt
dertig procent na een IVF-be-
handeling een meerling. Een
derde van de zwangerschappen
eindigde te vroeg, en veertig
procent van deze baby's woog
bij de geboorte minder dan
2.500 gram. Tien procent moest
worden opgenomen op de in
tensive care.
schermde koopvormen (met
prijzen beneden de marktwaar
de, onderhoudsgararities, af
spraken over risicodeling en
een terugkoopregeling) en een
aantal fracties vindt dat de
koopsubsidie niet voor dergelij
ke constructies zou moeten gel
den. Onterecht, vinden de cor
poraties, want met deze con
structies willen ze vooral voor
komen dat mensen hun eigen
huurhuis kopen en dat vervol
gens na korte tijd met enorme
winst verkopen. Bovendien
deelt via een terugkoopbeding
de corporatie niet alleen in de
eventuele winst bij verkoop,
maar deelt die ook in en even
tueel verlies.
Mensen met een inkomen tot
50.000 gulden kunnen maxi
maal 340 gulden per maand
koopsubsidie krijgen. Voor
waarde is dat de koopprijs niet
meer dan 247.000 gulden be
draagt en de financieringslast
niet meer dan 197.000 gulden.
ngskoerier zegt te zijn gegijzeld
tep RSUM ANP
O; kopers van huurwoningen
e( ten koopsubsidie kunnen
ge en om hun huis te kopen,
-|e< t de koepel van woningcor-
3ZE ties Aedes. Morgen praat
Tweede Kamer over een
stel om via koopsubsidies
woningen betaalbaar te
gil en voor mensen met eèn
ns inkopen.
n|j - corporaties verkopen hun
j ij rwoningen soms met be-
:r( rlem De 30-jarige Amsterdammer die gisteren voor de
mi irlemse rechtbank terechtstond voor cocaïnesmokkel, zegt
ijn gedwongen door hoge Surinaamse militairen. Hij zou
maanden lang in Suriname zijn gegijzeld. Tegen de Amster-
n! nmer werd niettemin 3,5 jaar cel geëist. De man werd op 23
IS j op Schiphol aangehouden nadat er bijna twee kilo coke in
11 bagage was gevonden. Volgens de verdachte heeft hij onder
ang meegedaan aan het transport. De Amsterdammer had
l'orig jaar een eigen beveiligingsbedrijf op Schiphol. Hij ver-
e dat hij zijn bedrijf noodgedwongen had moeten stopzet-
na dreigementen van een groep Turkse criminelen. De man
én van de tien verdachten in een opvangrijke drugssmokkel-
kop Schiphol, waarover de Haarlemse rechtbank deze week
Is.; gt. De rechtbank doet in alle zaken op 26 november uit
lak.
m
renger verbod leeftijdsdiscriminatie
r 1 haag Staatssecretaris Verstand van sociale zaken wil het
iét jod op leeftijdsdiscriminatie uitbreiden. Aanvankelijk was
i w de bedoeling leeftijdsdiscriminatie alleen bij de werving en
Ie tctie van personeel te verbieden. Verstand wil nu dat ook bij
ar. geven van scholing, arbeidsbemiddeling en promoties geen
lerscheid meer wordt gemaakt naar leeftijd. Verstand hoopt
haar voorstel vooral voor ouderen de situatie op de ar
Ismarkt te verbeteren. Zowel direct als indirect onderscheid
3c ir leeftijd moet worden verboden, vindt de staatssecretaris,
di betekent dat kwalificaties in personeelsadvertenties als 'pas
istudeerd' en 'aankomend' verboden worden.
itabank over veilige vliegtuigen
iaj haag» Luchtreizigers hebben het recht te weten of de maat-
appij waarmee zij vliegen betrouwbaar is. De vraag is echter
zij daar het beste en snelste achter kunnen komen. In de
enigde Staten worden databanken bijgehouden waar die ge-
lis ens vervolgens kunnen worden opgevraagd. Minister Nete-
Ja bos (verkeer en waterstaat) probeert op verzoek van de
:ede Kamer in Nederland ook zo'n databank op te zetten. De
t rindsvrouw zoekt nu naar de juiste instelling die de gegevens
;tl verzamelen, beheren en verstrekken. De ANWB wil zich wel
s f r de informatieverstrekking ontfermen, maar niet over de
ïk lameling daarvan.
:b
mier wil meer geld voor hbo
ba haag» Een meerderheid van de Tweede Kamer wil het ho
bo beroepsonderwijs te hulp schieten. Er zijn steeds meer stu-
kli ten die een hbo-opleiding volgen, maar de vergoeding die
irt nstellingen per student ontvangen zijn niet omhoog gegaan.
ie| aantal hbo-instellingen verkeert in de rode cijfers. PvdA,
ei A, D66 en GroenLinks willen meer geld voor het hbo, bleek
5to eren. Zij vinden dat minister Hermans (onderwijs) nieuwe
jei iraken moet maken ovër investeringen. De WD was boos
ml rde PvdA-steun aan een SGP-voorstel om schoolleiders
er uren vrij te stellen voor hun leidinggevende taken. Dat
t dertig miljoen gulden extra. Vooral directeuren van kleine
olen zouden hierbij gebaat zijn.
