Leiden Regio Bouwplan Rapenburg van tafel 'Het zou vreselijk zijn als iedereen hetzelfde denkt' Bij het Volkshuis hoort een gevoel lis van negen maanden el wegens mishandeling d 'Geweldige ouders' op Rudolph Steinersehool WAG 8 NOVEMBER 1999971 Na protesten uit de buurt maakt architect Veldman voor de plaats van de voormalige Instrumentmakersschool een nieuw plan, dat in elk geval la ger zal uitvallen dan het vorige. foto hielco kuipers hij tot dit ontwerp was geko men. We hebben niets afge keurd. Het paste niet in het be stemmingsplan. Bovendien was er dus nogal wat commotie over ontstaan." Overigens gaf de wethouder dit voorjaar zelf aan wat hij ervan vond. „Het ontwerp doet geen eer aan de prachtige omgeving. Wat mij betreft moet er nog veel aan ge werkt worden." Daar is Veldman inmiddels mee begonnen. De architect spreekt liever van een aanpas sing van zijn plan. „Veel kan ik er nog niet over zeggen", laat hij weten. „Het ligt ook nogal gevoelig en dus wil ik nu ook niet te veel loslaten." Veldman verandert in elk geval de gevels van het pand. Het gebouw wordt ook lager. De gemeente blijft verder be trokken bij de invulling van de hoek van het Rapenburg en de Nieuwsteeg. Leiden heeft aan het plan een projectleider toe gewezen. Veldman wil als zijn volgende ontwerp af is, op nieuw zijn Internet-site open stellen voor reacties. Dat is hem eerder goed bevallen. Hij heeft bovendien gemerkt dat dat we derzijds was. „Mensen lieten weten: wat goed dat je dat doet. De reacties op het plan waren verdeeld. De een stak me een hart onder de riem. De ander zei: Wat doe je nou?" Genomineerden Co Verhoogprijs De zevende Co Verhoogprijs wordt op 7 december uitge reikt. Voor de prijs zijn tien vrij willigers of groepen vrijwilligers genomineerd. In willekeurige volgorde zijn dat de dames M. Moerer (actief bij de SOS telefo nische hulpdienst Leiden), H. Berkemeier (kerkelijke en maat schappelijke activiteiten), C. de Haan (kerkelijke en maatschap pelijke activiteiten), B. Duiven voorde (opruimen van rom mel), de heren H. Ramdas (Su rinaamse gemeenschap), P. Groen in 't Woud (Vogelwijk), W. de Zwaan (Adviesraad Ou derenbeleid Leiden), het echt paar Pet (buurtwerk Leiden Midden), de begeleiders van het G-team van UVS en de vrij willigers van verzorgingshuis Rijn en Vliet. De prijsuitreiking op 7 december vindt plaats vanaf 19.30 uur in de Burger zaal van het Stadhuis. Er bestaat zoiets als het Volks- huisgevoel, het gevoel dat be zoekers en personeel delen. Wat dat gevoel inhoudt? Her- mien van der Heide, directrice van De Vonk, het vakantie- en vormingscentrum van het Volkshuis in Noordwijker- hout, verwoordde het zestig jaar geleden zo, in het gedenk boekje Veertig jaar Volkshuis. 'Meer dan de zinvolle tradi ties, treft de geest van het Leid- sche Volkshuis, de geest, waar voor ieder, die er enigszins voor is, geraakt wordt, de geest die de bezoekers kan doordrin gen en die in hen iets kan be werkstelligen wat lijkt op de inwerking van de zon op een stukje tuingrond'. Nu is dat gevoel er nog steeds. Warmte, veiligheid en geborgenheid zijn wat dat be treft steeds terugkerende be schrijvingen. Henk Boting, ja renlang bestuurslid en nog steeds secretaris, verwoordt het zo in het gedenkboek 'Met hart en ziel'. Al kan hij het ge voel in dit boek - dat ter gele genheid van het honderdjarig bestaan van het Leidse Volks huis is uitgebracht - niet pre cies omschrijven. ,,Maar zodra je die trapjes oploopt en die grote deur opendoet, is het er. Het heeft zeker met het gebouw te ma ken, maar er is meer. Er heerst in het Volkshuis een sfeer van solidariteit en verbroedering. Maar wat het ook is, het werkt verslavend. In het boek staan de samen stellers, Peter Otgaar en Jolan- da Otgaar-van Schaik, verder uitgebreid stil bij het gebouw aan de Apothekersdijk, de ar chitecten, het interieur, de eerste verbouwing, de activi teiten in de loop der jaren (zo wel aan de Apothekersdijk als daarbuiten), tal van medewer kers, directrices en directeu ren. Gelardeerd met verschil lende anekdotes. Zoals over de kinderbibliotheek, waar juffrouw Emilie Knappert over waakte: 'Wanneer een kind een boek kwam lenen, stond zij erop met de jeugdige boekenliefheb ber over de inhoud te praten. Hem werd tevens liefde en zorg voor het boek ingeprent. Bij te rugbezorging werden de kaften op reinheidgeïnspecteerd. Werd er een ongerechtigheid geconstateerd, dan mocht de schuldige een week lang geen boek lenen. Sommige moeders waren zo bang voor sancties, dat ze het boek de hele uitleen- periode achter slot en grendel hielden zodat het kind niet aan de bedoeling van de bi bliotheek, lezen, toekwam. Desondanks en ondanks ook de raad voorin het boek om eerst de handen te wassen, moesten iedere week veel boe ken herkaft worden'. Dat was voor 1915. Tegen woordig denkt niemand meer in die termen over een biblio- i theek. Met andere woorden, I het bibliotheekgevoel is weg. I En ja, dan is er nog het Volkshuislied. De ooit zo be kende dichter Jef Last (1889- 1971) tekende voor de tekst van coupletten als: De deuren open, vol licht het huis Vol helderen klaren schijn En opent de harten en opent het hoofd Want hier wordt in betere din gen geloofd Wciar 'k mensch onder men- schen kan zijn O heerlijk huis waar de vrij heid woont Gelijkheid en geest van licht U prijs ik waar eendracht en goedheid troont U dien ik, dat zegen de arbeid kroont Tot heil van ons allen verricht Ook daarin zit weer dat Volks- huisgevoel. tectifïcatie De Stemming iden In de bijdrage over het vertrek van gemeentesecretaris e Vries, afgelopen zaterdag in de rubriek De Stemming, staat •n onjuistheid. Op het stadhuis ligt geen stapel met rapporten ver zijn disfunctioneren. Onze excuses voor deze fout. De oordvoerder van de gemeente laat weten dat de heer De Vries zijn functie als gemeentesecretaris nooit zaken heeft gedaan iet het organisatiebureau Twijnstra Gudde, waar hij 1 januari instaande gaat werken. tover nodigt Connexxion uit jpENt Busmaatschappij Connexxion geeft op 16 november uit- g over wat de gevolgen zijn voor de dienstregeling als de Rijns- lirgerbrug is afgesloten. Dat doet de busmaatschappij op uit- odiging van reizigersorganisatie Rover. De afsluiting heeft gro- gevolgen voor de busroutes: elk uur passeren tientallen bus- >n de brug. Hoe Connexxion dat regelt, vertelt de dienstrege- ngarchitect voor de Leidse regio W. Terra. Hij spreekt ook over e openstelling van de nieuwe Nil tussen Zoeterwoude en Al- hen aan den Rijn. De reizigersavond in het kantoor van de eidse Welzijnsorganisatie aan de Breestraat begint om half ne en. '2 lotsing met politiewagen a'' jden Op weg naar een melding elders is een politiewagen za- rdagavond in botsing gekomen met de auto van een 29-jarige oorschotense. Het ongeluk gebeurde in de bocht van de Wil- m de Zwijgerlaan/Abraham Crijsenstraat. De vermoedelijke orzaak is het niet voldoende rechts houden van de Voorscho- :nse. De vrouw raakte bij de aanrijding licht gewond. Na be- indeling kon zij het ziekenhuis weer verlaten. De iden Een 21-jarige Leidse is zaterdag op curieuze wijze van tc aar mobiele telefoon beroofd. De vrouw stond op de Haarlem- ierstraat te bellen toen een man op een scooter passeerde. Hij riste haar de telefoon uit de handen en ging er vervolgens in ille vaart vandoor, de vrouw verbijsterd achterlatend. Ze heeft ingifte gedaan van diefstal. 'elefoon uit handen gerukt met zijn mes 'zwaaiende en ste- iBUREAU Cerberus kende bewegingen' richting de drie mannen hebbfen gemaakt, laa >en een 33-jarige Leidenaar aldus een getuige, )ij de Haagse rechtbank ne- „Ik zou mijn agressie beter viji maanden celstraf geëist moeten onderdrukken en leren rijn. gens de poging tot zware tot tien te tellen, ook als ik denk inja shandeling van drie straatge- dat ik in mijn recht sta", erken- ten. Poging tot doodslag ging de de verdachte voor de rech- cier van justitie mr. M. van ters. Hij gaf toe dat zijn agres- Plas net iets te ver, maar ze sieve houding aan de ruzie had id de feiten ernstig genoeg bijgedragen, maar vond toch een gevangenisstraf te eisen dat hij zich uiteindelijk alleen jlaats van een werkstraf, zo- verdedigd had. De boksbeugel de reclassering adviseerde. zou hij alleen 'voor alle zeker- deif/olgens Van der Plas was de heid' uit de auto hebben mee- sias ht ontvlambare en gevaarlij- genomen vanwege 'de opge- erw [persoonlijkheid' van de al naaide sfeer op straat'. Het mes hel er veroordeelde Leidenaar was hij pas gaan halen nadat oorzaak van een ruzie in de zijn drie opponenten hem met lenstraat tijdens het afgelo- een rioolpijp zouden hebben Oudejaarsfeest. De ver- bewerkt. Zijn advocaat betoog- :hte reed die avond vlakbij de dat justitie ook een strafzaak huis bijna een kind aan dat wegens mishandeling zou kun- ens het afsteken van vuur- nen beginnen waarbij de Leide- rk plotseling de weg opren- naar slachtoffer in plaats van Tussen de familie van het verdachte was. d en de verdachte ontstond Officier Van der Plas kondig woordenwisseling. De ver- de tijdens de zitting aan dat ;hte zocht de confrontatie op zo'n strafzaak er wat haar be- Dr met een boksbeugel zijn treft nooit zou komen. Zij oor- o uit te stappen. De ruzie es- deelde dat de verdachte voor eerde verder toen de Leide- het geweld verantwoordelijk i> die in zijn eentje tegen- was en dat zijn straatgenoten "r drie boze familieleden uit zelfverdediging hadden ge- am te staan, naar zijn huis handeld. om een mes te pakken. Over twee weken doet de volgens zou de Leidenaar rechtbank uitspraak. een broodnodige verbouwing van het toneel op school. foto hielco kuipers inn rijmetselaars doen dingen die i va et daglicht niet kunnen ver- )ogl ragen. Het is een wereldwijde :dai imenzwering. Het zijn twee jn I eel voorkomende vooroorde- ijde in over de Orde der Vrijmetse- 1 cc lars. Anky Fokker, Julie Plok- jftifer en Wolfje van Dijk moeten om lachen. „Mensen die dat ënken moeten hier maar eens •men kijken", klinkt het ver- olgens in koor. Met hier wordt et gebouw van de vrijmetse- larsloge La Vertu bedoeld aan e Steenschuur. Waar sinds ort Rosa Ventorum, de Leidse fdeling van de Orde Vita Fe- I lina Textura (Orde van We'ef- \fers) bijeenkomt. De vrouwe- ke variant van de vrijmetse- tars werd in 1947 opgericht maar tot voor kort waren de 'Leidse' dames onderdeel van de Amsterdamse loge. Voor de goede orde: vrouwen worden door de Leidse vrijmetselaars nog steeds niet toegelaten. Slechts het verenigingsgebouw wordt gedeeld. De doelstellingen en de werk wijze van Weefsters en Vrijmet selaars komen sterk overeen. Verbeter de wereld, begin bij jezelf, is het uitgangspunt. Daarbij staat het eigen denken voorop. Voor dogmatiek en starheid is geen plaats in de ideeënuitwisseling van de 19 leden van Rosa Ventorum die twee keer in de maand bijeen komen. Dat zijn 'zelfstandige vrouwen op zoek naar de kern Anky Fokker, Wolfje van Dijk en Julie Plokker (vlnr) zijn lid van de Orde der Weefsters. Je kunt ons ook zien als een diamant waarop steeds een extra facetje wordt geslepen." foto taco van der eb van het leven', zoals Fokker, Plokker en Van Dijk de doel groep omschrijven. „Een vrouw die niet alle zekerheden heeft en die niet zegt: ik weet hoe het allemaal in elkaar steekt. Ook moet ze niet achter anderen willen aanlopen. Dat sluit dogmatisme namelijk uit. Ze moet zelfstandig denken maar open staan voor andere meningen." Praten over gods dienst en politiek is niet taboe. „Zolang het gaat om gedachten en ideeën uitwisselen. Iedereen mag haar mening uiteraard verkondigen en dat mag best gepassioneerd gaan. Vyant het zou toch vreselijk zijn als ieder een hetzelfde denkt. Maar er mag nooit uit het oog worden verloren wat anderen vinden." Een Weefster ziet dus in dat wat voor haar waarde heeft, daarom nog niet de absolute waarheid is. De vrijmetselarij biedt gelegenheid de grote vra gen van het leven te stellen maar geeft zelf niet alle ant woorden. Het is geen levensbe schouwing maai" een levens houding. De vrijmetselarij is in de late Middeleeuwen in Engeland ontstaan. De 'freemasons', steenhouwers die rotsblokken bewerkten tot fraaie bouwste nen, organiseerden zich in bouwcorporaties, loges ge naamd. Tijdens die bijeenkom sten werd niet alleen over het vak gesproken maar ook over geestelijke en maatschappelijke onderwerpen. Na verloop van tijd mochten ook niet-steen- houwers de vergaderingen bij wonen. De belangrijkse attribu ten van een loge zijn passer en winkelhaak. De passer wordt geassocieerd met maatgeven, scheppen, afpassen; de winkel haak (een volmaakt rechte hoek) met de rechte (zuivere) verhouding tot de medemens en de Opperbouwmeester. Er zijn drie 'graden': leerling, ge zel, meester. Een symbool van de Weefsters is het spinnewiel. Hun ontwik keling kent eveneens drie fases. De spinster spint uit ruwe wol een draad (ze ontwikkelt zich zelf). De weefster verweeft die draad met andere draden (openstaan voor anderen). Fase drie is het wisselen van per spectief. Er wordt in dit ver band gesproken over de Grote Ontwerpster des Heelals. Weef sters zoeken naar en werken aan het ontwerpen van een ei gen plan: het doel van het ei gen leven. Om dat te verduidelijken zijn er talloze vergelijkingen. „Er zijn vele wegen die naai" Rome lei den, om ons doel te verwezen lijken. Wij zijn één weg. Soms sta je daarop stil, soms ga je te rug dan ga je weer verder. Soms loop je hard dan weer zacht. Maar je kunt ons ook zien als een diamant waarop steeds een extra facetje wordt geslepen." La Vertu en Rosa Ventorum or ganiseren woensdagavond 24 november om 20.00 uur een in formatiebijeenkomst in het vrijmetselaarsgebouw aan de Steenschuur 6. eric-jan berendsen» Architect Veldman maakt nieuw ontwerp Architect Boudewijn Veldman heeft zijn omstreden ont werp voor de hoek Rapenburg/Nieuwsteeg in Leiden in getrokken. Veldman moet op aandringen van de wet houders T. van Rij (ruimtelijke ordening) en A. Pechtold (monumentenzorg) een nieuw plan maken. leiden Hartstikke druk was het afgelopen zaterdag op de jaar lijkse bazaar van de Rudolph Steinersehool. En de sfeer was heel erg goed, verzekert leer kracht Madeline van Gilst. „On ze ouders zijn geweldig. Die hebben dit allemaal georgani seerd, zonder het personeel daarbij te betrekken." Hoe druk het precies was, durft Van Gilst niet te schatten. „In het kabou terhuis waren alle 150 appeltjes op, dus er zijn in elk geval 150 kleuters geweest." Op de bazaar waren ondermeer tweedehands kleding, boeken, mineralen schilderijen en zelfgemaakte poppen te koop, er was een res taurant ingericht vol lekkere hapjes, ouders, leerlingen en leerkrachten maakten muziek en de kinderen vermaakten zich met spelletjes of in het spook huis. Van de opbrengst van ruim 4500 gulden gaat een deel naar een lerarenopleiding in Slowa kije. De rest wordt besteed aan leiden robbert minkhorst In opdracht van het Voorscho- tense bouwbedrijf Niersman, eigenaar van de voormalige in- strumentenmakersschool, te kende de Leidse architect een gebouw waarin plaats is voor zes appartementen en, op de begane grond, voor kantoor ruimte. Zijn ontwerp kreeg in februari informele goedkeuring van de welstandscommissie. Bewoners van het Rapenburg die lucht hadden gekregen van de plannen van Niersman en Veldman, trokken aan de bel bij onder andere wethouder Pecht old. Veldmans creatie sloeg in als een bom op het Rapenburg. Omwonenden noemden het le lijk, totaal niet passend in de omgeving en te groot van om vang. Overigens was dat laatste ook het geval, het ontwerp vol deed niet aan de bepalingen in het bestemmingsplan. Veldman schrok van zoveel weerstand en stelde rijn Inter- net-pagina beschikbaar voor reacties. Op de site liet hij ook zijn ontwerp zien. De wethou ders Van Rij en Pechtold echter nodigden de architect uit voor een gesprek voordat de afdeling bouwen en wonen er een ad vies over zou uitbrengen. De bestuurders wilden de architect onder andere spreken vanwege de ophef die over het ontwerp was ontstaan. Dat gesprek heeft kort geleden plaatsgevonden, met als resultaat dat het oor spronkelijke bouwplan van tafel is. Het was een verhelderend onderhoud, vindt Pechtold. „Het was over en weer een be gripvol gesprek. Hij begreep onze kritiek, waar onze pijn punten lagen. Wij begrepen hoe

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 9