Tobben met de handleiding M -TV- WEER Het Gesprek van de Dag Borrelpraat over onderwijs Robots voetballen met stalen zenuwen 58 LAJINUbKUAlj 4 NOVEMBER 1999 C 0 M E N T A A R De jeugd van tegenwoordig. Het personeel van tegenwoordig. Het onderwijs van tegenwoordig. In de top tien van meest populaire onderwerpen voor een gezellig potje klagen staan ze ongetwijfeld bovenaan. De tand des tijds blijkt van alles te hebben aangetast, behalve de overtuiging dat het vroeger allemaal beter was. Zo sprak de onderwijsvernieuwer prof. dr. A. Treffers zich op een congres in Noordwijkerhout in sombere bewoordingen uit over de verminderde kennis van zijn vak, de wiskunde. Dat komt volgens hem omdat kinderen in het basisonderwijs niet goed meer leren rekenen en dat komt weer omdat leerkrachten er in hun opleiding onvoldoende aan hebben hoeven doen. Het is de zoveelste klaagzang over het onderwijs, die volslagen voorbij gaat aan de werkelijkheid en de prestaties van zowel kinde ren als hun onderwijzers in een negatief daglicht stelt. Het staat Treffers uiteraard vrij om de zegeningen van het prachtvak wis kunde te bezingen. Wie er verder in wil komen moet inderdaad over basale rekenvaardigheden beschikken. De realiteit is dat de meeste Nederlandse kinderen die basiskennis in voldoende mate vergaren. Op Japan en Korea na rekenen kinderen nergens ter we reld zo goed als juist in Nederland. Dat gegeven maakt dat we van de zorgen van prof. Treffers nu niet meteen wakker hoeven te lig gen. Meer in het algemeen valt op als het over onderwijsprestaties gaat, dat het accent in discussies sterk wordt gelegd op negatieve ver schillen met vroeger. Het pakket dat kinderen in pakweg de jaren zestig op de basisschool kregen voorgelegd, zou ze slecht voorbe reiden op de samenleving van vandaag. Met andere woorden: on derwijs verandert, omdat de wereld verandert. Zo is het altijd ge weest en zo zal het altijd blijven. Een ernstige ziekte Die nonchalante hand in de broek. Dat aureool van misdaadbe strijding en rechtsgevoel. Maar vooral: die snor. Dirk Kuin, presen tator van Opsporing Verzocht. Opeens denk ik, op wie lijkt ie toch? Gelukkig hoefik niet ook nog eens de derde herhaling van het pro gramma te zien - dank overigens voor die overdaad, NCRV - voor ik het weet. Zoek het ventieltje, zet er een fietspomp aan, blaas de man voorzichtig op tot iets ordinairder proporties, en je hebt Peter R. de Vries. Misdaadverslaggever. Iedere verdere vergelijking tussen de twee gaat overigens mank. Het is Kuins medepresentator Nelleke van der Krogt die voor het volkse element zorgt, door te verschijnen in een strakgesneden zwartlede ren pakje gecompleteerd met een massieve slavenhalsband. Een outfit met een SM-allure waar de onderwereld wel pap van lust. Kuin zeifis een heer. Niets van de platte spraak en de ongepolijste heilige verontwaardiging van een De Vries. Kuin is dan ook niet in dienst van het gesund.es Volksempfinden, maar van de rechtsstaat zelve. Wat zeg ik, met zijn rijzige gestalte en bestudeerde ernst is hij zowat de personificatie daarvan. Heerlijk dat er nog steeds presentatoren zijn bij wie het niet om het persoontje draait. Illusies worden soms wreed verstoord. Aan het eind van de afleve ring wenst Van der Krogt de kijkers een warm tot-de-volgende- -keer. Dan neemt Kuin het woord. Dit programma vecht tegen de misdaad", begint hij. En dan komt het.Ikzelf zal me moeten con centreren op een ander gevecht." Bij hem is een ernstige ziekte ge constateerd, legt hij uit. Kanker. Morgen gaat hij voor maanden het ziekenhuis in. Daar zit je dan. De hele aftiteling lang is er die ene prangende vraag, in verschillende variaties. Wil ik dit wel weten? Wat heb ik hiermee te maken? Wat beweegt die man in vredesnaam om dit hoogstpersoonlijke leed met een miljoenenpubliek te delen? Om kort te gaan: waarom houdt Kuin niet gewoon privé wat privé is? Er is een antwoord. Privé, dat is een achterhaald begrip op de televi sie. Daar hoefje niet eens Neerlands meest besproken programma bij te slepen: ook elders in de ether wordt er ontboezemd dat het een lieve lust is. Alleen: dat antwoord bevalt me niet. Ontboezemingen als deze ver wacht je niet van een heer. Eerder van die opgeblazen variant met die ordinaire tussen-initiaal. Wil Buys Tegeltjeskunst mag op elfstedenbrugje Het elfstedenkunstwerk op het bruggetje in de elfstedenroute mag er komen, alleen op een ander bruggetje dan de bedoe ling was. Aanvankelijk was het betonbruggetje bij Bartlehiem uitgekozen voor het kunstwerk van tegeltjes, maar dit stuitte op onoverkomelijke bezwaren. De colleges van burgemeester en wethouders van Leeuwarden en Tytsjerksteradiel hebben nu ge kozen voor een alternatief: een bruggetje in de Kanterlandse- weg tussen Gytsjerk en Lek- kum. Winderiger en tot de avond droog Het opdringen van zachtere lucht, gepaard met enkele wolkenvelden, zorgde vanmorgen voor een demping van de minima. Schiphol kwam niet lager dan 6.7 *C, in Valkenburg werd het 6.8 °C en in Bloemen- daal werd het niet kouder dan 7.5 °C. De aangevoerde lucht was te vens een stuk vochtiger. Waar wolkenvelden overheersten vormde zich enkel nevel, maar waar gaten in het wolkendek voorkwamen heeft zich ook mist gevormd. In de loop van de dag werd het stilaan zonniger door aanvoer van dro gere lucht vanover België en het noorden van Frankrijk. Dit gebeurde onder impuls van een zuidelijke stroming op de westelijke flank van een krachtig hoog met centrum nabij Polen, dat langzaam naar de Zwarte Zee trekt. Hierdoor komt de weg vrij voor een nieuwe Atlanti sche storing, die het weerbeeld morgennacht zal bepalen. Vannacht blijft het licht bewolkt of helder weer. De zuidenwind is overal zwak, zodat het flink kan afkoelen met minima tussen 2 en 4 graden. Vlak aan zee blijft het kwik iets hoger. Er vormt zich nevel en er is opnieuw een kans op enkele mistbanken. Morgen overdag wordt het na het relatief snel verdwijnen van ne vel of mistbanken aanvankelijk zonnig weer. Na de middag neemt de bewolking vanuit het westen stilaan toe, maar tot de avond blijft het droog. De maxima komen na de frisse start uit op zo'n 12 graden maar door de wind voelt het kouder aan. De zuidenwind is aanvankelijk zwak, maar trekt aan tot matig, aan zee tot vrij krachtig. Voor de kust komt na de middag 5 tot 6, en 's avonds 6 tot 7 beaufort te staan uit zuidelijke richting. Zaterdag blijft het meestal zwaar bewolkt met regelmatig regen of buien, mogelijk vergezeld van onweer. Het is kil en aanvankelijk erg winderig weer met maxima die maar met moeite de 10 graden zullen halen. JOHAN JAQUES, METEOSERVICES Schrijven van duidelijke gebruiksaanwijzing een groot probleem MILLENNIU Het invullen van het belasting formulier is voor veel mensen elk jaar weer een zware opgave. Ook het aansluiten en installe ren van technische apparaten met behulp van een handlei ding levert gebruikers vaak heel wat moeilijkheden op omdat ze er geen touw aan vast kunnen knopen wat ze precies moeten doen. Blijkbaar is het schrijven van een handleiding die voor iedereen duidelijk is nog steeds een probleem. Sommige handleidingen zijn echt heel erg slecht", zegt prof. Carel Jansen, vroeger verbon den aan de Universiteit van Utrecht, nu hoogleraar Bedrijfs communicatie aan de Katholie ke Universiteit Nijmegen. Jan sen bestudeert al bijna zeven tien jaar instructieve teksten. „In Amerika hebben onderzoe kers een keer handleidinglezers op film vastgelegd. Ze hadden een willekeurige groep mensen met een apparaat en de bijbe horende gebruiksaanwijzing in een ruimte gezet. Je ziet die mensen compleet wanhopig worden en in paniek raken. Sommigen dachten dat ze ex pres een verkeerde handleiding hadden gekregen." Jansens belangstelling voor het onderwerp begon begin jaren tachtig met een onderzoek naar de problemen die mensen on dervinden bij het aanvragen van huursubsidie. „De deelne mers moesten uitrekenen of ze in aanmerking kwamen voor huursubsidie en zo ja op welk bedrag ze recht hadden. Dat onderzoek leverde schrikbaren de resultaten op. Slechts 3,5 procent vulde het formulier goed in. En de meeste mensen die het goede antwoord gaven woonden in een koophuis en hadden die huursubsidie hele maal niet nodig." Vaak zijn overheidsformulier en toelichting veel te ingewikkeld. Daardoor vullen sommige men sen dit soort formulieren maar helemaal niet meer in. Bij tech nische apparaten gaat dat net zo. Als gebruikers moeite heb ben de gebruiksaanwijzing van hun nieuwe magnetron te ont cijferen en niet snappen hoe ze hun nieuwe televisie moeten programmeren, gebruiken ze 'De instrument geeft geen signaal ingang aanhoudend 5 me nueten worden vertoning sherm weer op nul automatisch ge zet, reservet klok vertoning in bovendeel zodra druh de jeder toet in de instrument oppervlakkig bord of start de ritje trein, instrument onmidellijk hervat normale vertoning'. Een knappe kop die hier iets van begrijpt. Toch moeten veel mensen met een dergelijke gebruiksaanwijzing hun nieuwe computer of vi deorecorder installeren. Het plezier van de aanschaf kan al gauw omslaan in wanhoop, paniek en woede. Vooral ouderen worden de dupe van een handleiding met fouten of een verkeerde volgorde. foto hans van weel hun apparaten vaak verkeerd of zelfs helemaal niet meer. Er zijn globaal genomen twee methodes waarop mensen te werk gaan. Ouderen werken vooral 'receptief: ze lezen de gebruiksaanwijzing helemaal door en doen precies wat ze moeten doen. Jongeren gaan vaak 'exploratief en intuïtief aan de slag: ze zoeken het zelf wel uit. „Receptief is niet per definitie beter", zegt Jansen. „Want als er fouten in de tekst staan, wat geregeld voorkomt, hebben receptieven daar veel meer problemen mee. Explora tieven vinden vaak zelf de op lossing wel." Daardoor zijn het vooral ouderen die de dupe worden van een handleiding met fouten of een verkeerde volgorde. Maar bij veel handlei dingen is dat niet het enige dat eraan schort. „De kwaliteit van vertalingen is soms ongelooflijk slecht", zegt Jansen. „Een ge bruiksaanwijzing wordt soms letterlijk van het Koreaans via het Engels, het Spaans en het Zweeds naar het Nederlands vertaald. Verder is het taalge bruik vaak te ingewikkeld, doordat er bijvoorbeeld veel te veel Engelse termen in de tekst staan. Het grootste probleem is dat de handleiding vaak vanuit een verkeerd perspectief wordt geschreven. Gebruiksaanwijzin gen van technische apparaten bijvoorbeeld leggen uit hoe het apparaat in elkaar zit, terwijl de gebruiker dat meestal helemaal niet wil weten. Die wil weten hoe hij het moet bedienen." Ook komt het voor dat de ge bruiksaanwijzing niet aansluit bij het product. Jansen heeft daar zelf al de nodige ervaring mee. „Toen ik met de handlei ding erbij de verwarming ging bijvullen, moest eerst de stroom eraf. Maar daardoor werkte de display waarop de druk wordt aangegeven ook niet meer. Toen ik de stroom weer inschakelde, ook weer precies volgens de handleiding, bleek de druk veel te hoog te zijn. Bij het aftappen heb je weer hetzelfde probleem. Wat bleek? De handleiding hoorde bij een ouder model van de ver warming en was dus zelf ook verouderd." Datzelfde was het geval met zijn alarmsysteem, dat al een paar keer de buurt op stelten had gezet. „Als ik precies doe wat er in de handleiding staat, krijg ik iets heel anders te zien op de display dan in de ge bruiksaanwijzing staat. Maar dat geloven ze bij die firma niet, dus willen ze langskomen." Jansen schatert: „Ze moeten een hoogleraar Bedrijfscommu nicatie, die zelf onderzoek heeft gedaan naar handleidingen, ko men uideggen hoe de handlei ding werkt!" Bedrijven zouden er dan ook goed aan doen om meer aan dacht aan de gebruiksaanwij zing te geven. „Nu is de hand leiding vaak de sluitpost van de begroting. Fabrikanten realise ren zich niet dat het commerci eel interessant is als ze er meer geld aan zouden besteden. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat 80 procent van de gebrui kers opnieuw een product van hetzelfde merk zou kopen als er een goede gebruiksaanwijzing bij zou zitten." VIVIAN DE GIER Doelman Gudo is volledig uit vorm. Hij grabbelt ver geefs naar bijna iedere bal die tussen de palen be landt. En Frank en Ronald, vernoemd naar de broer tjes De Boer, zijn ook al niet in beste doen. Ze pro duceren slappe schuiver- tjes en lijden veelvuldig balverlies. „Er gaat iets heel erg fout", roept Ro nald om de haverklap met nasale stem. Kasper moet noodgedwongen aan de kant blijven. De robot die vermaard schijnt te zijn om zijn dribbels is gebles seerd. Hij heeft last van zijn netwerk. De vier voetballende ro bots vertonen hun kunst jes tijdens de Belgisch-Ne derlandse Artificiële Intel ligentie Conferentie die dezer dagen in kasteel Vaeshartelt in Maastricht wordt afgewerkt. Flet zijn rijdende pc's die lijken op biervaatjes. Ze beschikken over sonarsensoren en de arme drommels hebben maar één oog in de vorm van een cameraatje. Prachtige brokjes tech niek, dat wel, maar ze schoppen geen deuk in een pakje boter. Coach dr. ir. Pieter Jonker, hoogleraar aan de Techni sche Universiteit in Delft en geestelijk vader van het kwartet, ziet het geschut ter op het veld hoofd schuddend aan. „Er is nog veel werk aan de winkel", geeft hij toe als Gudo het zoveelste rollertje laat pas seren. Toch denkt hij dat het team niet bij voorbaat kansloos is op het EK, waarvoor de trainingen onlangs zijn begonnen. „De komende maanden stoppen we er nog wat nieuwe techniek in. Het is de bedoeling dat ze straks ook een een-tweetje be heersen en wat vloeiender een tegenstander kunnen passeren." Dat is geen overbodige luxe, want voor Frank en Ronald zijn momenteel zelfs twee em mers - die de verdediging van de tegenpartij moeten voorstellen - al een on overkomelijk struikelblok. Maar Jonker blijft vertrou wen hebben in zijn spe- lersmateriaal. „Let op mijn woorden, op het EK staan ze er. Dan gaan mijn jon gens pieken." Tegen die tijd zal ook Kasper weer helemaal hersteld zijn, hoopt hij. De sukkelende robot is het geheime wa pen van de ploeg. „Het zou me niet verbazen als Kasper topscorer van het toernooi wordt. Als hij het op zijn heupen heeft, is hij door niemand af te stop pen." En als het in de fina le eventueel op straf schoppen aankomt, zal de coach niet wanhopen. Vanaf elf meter staat iede re robot zijn mannetje. Dankzij zijn stalen zenu wen. Flessofoon Straatartiesten zijn van alle tijden. Vroeger had je minstrelen en de bards, tegenwoor dig zijn het vooral de inventieven die bekijks trekken. Zo als deze man, die gisteren op Het Plein bij de Tweede Kamer een flessen- variant van de xylo foon bespeelde. Om in stijl te blij ven had hij een ko ker van een whisky- I fles neergezet als I mansbakje. foto anp Leven in een uitgekleed dorp nog dagen Mijn kleine dorp heeft één bankfiliaaluitsluitend 's morgens geopend, en dat alleen dankzij de kapitaalkrachtige bevol king van een grote serviceflat aan de overkant. Vroeger was hier alles. Drie bakkerstwee kruideniers, een drogisterij, een slagerij, een bloemenzaak, een postkantoor. Ook een politie agent die per rijwiel door het dorp surveilleerde. Altijd zijn pet op. Hij controleerde hoe de schoolkinderen overstaken, onderwierp fietsen aan een keuring op remmen en licht, greep kwajongens in hun kraag en sprak met de ouders. Hij was onverbiddelijk tegen vrouwen die na zonsonder ganghun kleedjes klopten, hetgeen ivettelijk was ver boden wegens burengerucht. Voor het grotere werk schakelde hij onverwijld collega 's uit de nabije ge meente in. Want je had toen nog gemeentepolitie. De man was een gevreesde autoriteit. Als zijn schaduw maar de lucht bezwangerde, dan hield het dorp zich al gedeiscien dook potentieel ge boefte onder. Inmiddels heeft de laatste bakker de deur dicht gedaan, staat het pand van de laatste kruide nier te koop, en zijn er nog maar twee kleine centra die bindend naar de dorpsgemeenschap werken en waar je elkaar kunt ontmoeten: de kerk en de school. Wel hebben we er twee (illega le) casino's en twee snackbars erbij gekregen. Bin nenkort doet de laatste pastoor hier het licht van de kerk uit en de dorpsschool heeft opheffing nog even kunnen uitstellen door een fusie. Onze plaat selijke politieagent hield het voorgezien toen hij cursussen Word Perfect, effectief achtervolgen per HELEEN CRUL surveillancewagen en terreurbestrijding moest gaan doen. Hij oefende zijn vak uit met een vulpen, fiets en (ongebruikt) dienstpistool, woonde zelf in dit dorp, kende zijn pappenhei mers als zijn broekzaken werd opeens dooreen reorganisatie elders in de regio ingedeeld, waar hij achter een computer of in de auto moest gaan zitten. Sindsdien heb ik hier nooit meer een politieagen t gezien. We delen, naar het schijnt, twee agenten met vier andere dorpen. Ze komen alleen als er reden toe is en dat is tegenwoordig zelden. Onlangs waren ze er, met loeiende sirene. Want het bankfiliaal was beroofd. Op klaarlichte dag, door mannen met bivakm utsen. De twee bankdames zaten veilig ach ter kogelvrij glas, maar ze gijzelden een bejaarde vrouw uit de serviceflat die voor dat glas stond De dames kregen de keus: hun geld of haar leven. De auto waarmee de daders vlucht ten, werd een paar kilometer verder uitgebrand gevonden. Hij was gestolen. Van de daders ontbreekt nog elk spoor. Dat zal ook blijven ontbreken, want er zijn geen doden gevallen. Alle betrokkenen hebben alleen maar een hevige posttrau matische stress opgelopen, dus een hoge prioriteit heeft de opsporing niet. Dat laatste geldt natuurlijk ook voor het bestrijden van de criminele praktijken in de illegale casino's en hun burenge rucht ver na zonsondergang, voor het te hard rijden op de weg voor mijn huis waar schoolkinderen tiuee keer per dag moeten oversteken, voor de gestolen auto's en de inbraken, voor de verontreiniging van de bossen waar de wijde omge ving van alles in stort, voor het voortdurende vandalisme dat straatmeubilair, beplanting en particulier bezit in dit dorp teistert. We zijn een populaire pleisterplaats en een drukke doorgangsroute voor allerlei volk uit de wijde omstreken. Als niet zelfstandige gemeente hebben we geen politiebureau, geen gemeentehuis, geen consultatiebureau, maar ook geen busverbinding naar de gemeente waar we voor dit soort voorzieningen naar toe moeten. Dat brengt bejaarde mensen in een isolement en maakt ze afhankelijk van andere mensen met auto's. Vroeger kenden wij elkaar hier. Je hoorde het nieuws in de kerk, in de winkels, je kwam elkaar tegen op straat, want je kon lopend je boodschappen doen. Zo werd de dorpsgemeenschap in stand gehouden. Het bankfiliaal zal binnenkort wel gesloten worden, het postkantoor treft een zelfde lot, evenals het dichtstbijzijnde NS-stationnetje. Dit is, sinds het onbemand is, zo'n ongure hangplek geworden dat reizigers liever vanaf het centraal station vertrekken. Overal in Nederland sneuvelen collectieve basisvoorzienin gen voor burgers en verdwijnen op het platteland en in klei ne kernen kerken, scholen, politieposten, busverbindingen, postkantoren, huisartsenapotheken, consultatiebureaus en winkels. Ze vormden met elkaar de infrastructuur en de menselijke maat die sociale samenhang in een leefgemeen schap mogelijk maakt. Bewoners van die kernen zijn nu eeu wigeforensen geworden. Niet alleen voor hun werk maar ook vooralle andere levensbehoeften moeten ze voortdurend de auto pakken. De overheid windt zich op over het huidige individualisme, zonder te beseffen hoe dit 'ieder voor zich' wordt afgedwongen door de huidige privatiseringsdrang, waarbij 'rendement' het enige criterium is. Nederland is nog nooit zo welvarend geweest en tegelijkertijd, zo uitgekleed in zorg, veiligheid en leefbaarheid. Nog 58 dagen en het we millennium breel Reden voor deze kra in een dagelijkse seri rug te kijken op bela gebeurtenissen die p grepen op correspon rende data in de afge 1000 jaar. Deze week nov 1570: Allerheilig! vloed; 2 nov 1985: 0( in de ruimte; 3 nov 1! 3x in eigen doel; 4 no 1973: eerste autoloze dag; 5 nov 1605: bus! verraad; 6 nov 1919: regelmatige radio-uit ding. 4 NOVEMBER 1973 In de novemberdagen vaj hangt er in het land, zo s tijdgenoten vast, de geur 'Een Groot Avontuur Dati men Gaat'. Paarden, broi sen, wandelaars rolschaa kinderen en fietsers zulle i achtereenvolgende zond het straatbeeld bepalen, i de oliecrisis en een boyc< de Arabische staten een sche maatregel noodzak i maken: van de drie miljo i derlandse personenauto' gen er maar een paar rijd i 4 november 1973 beleeft I land de eerste in de reeks trots luidt de volgende da conclusie dat er een zone geweest 'zonder verkeers den'. Alleen op de Van Bij oordbrug in Rotterdam g; mis. Daar raken vier inzit i den van een rijtuig gewoi omdat hun paard op hol ie Verder is de politie in het f tevreden, 'alleen moesten i vaker dan ooit in actie koi om echtelijke twisten en 11 ruzies te sussen'. Achtera het op de bon doen van c zine louter om politieke i nen gehandhaafd. Bij de sentatie van een boek ove oliecrisis, 'Doelwit Rotter zal oud-premier Lubbers, minister van economisch I ken, die conclusie onders i ven. De opslagtanks in Bo puilden zelfs uit van de vc den. De mammoettankeri gen opdracht langzamer t ren, aldus de auteurs. HENKRUIJL» MENSELIJK Veel Amerikanen hebben e tandengeknars kennis van j men dat het weekblad Ente ment Weekly THE BEATLE" heeft gekozen tot beste arti van de laatste vijftig jaar. Z nen dat ELVIS PRESLEY dt plaats toekomt. De in 1977 leden zanger moest met de de plaats genoegen nemen, the Beatles en Presley kom filmster Marilyn Monroe, re seur Steven Spielberg en z< res en filmster Madonna. De 18-jarige RICHARD THOI heeft zijn ouders een proces; daan omdat zij hem alleen m patat te eten gaven. Toen hij jaar was, woog hij door dit 'di 140 kilo en was hij zo lang d< een tweepersoonsbed nodigt om zijn benen te strekken. Ti zei volgens de Britse krant ThE mes voor de rechter dat zijn o nooit eten voor hem klaar ma - ,,Af en to een pastf worst mefc - maar he altijd vooe melijk paE zei hij tegË jury. Hij t schuldigt^ ouders erP van dat zi regelmati sloegen eê hem het If houden li doen. Bo\p dien moe£ het vaaks len met oE tweedehaF kleren, tei- zijn nu 43 ge stiefmi een garde had met k van de du i ontwerper» Thomas sf deert aan| hogeschot woont nie| meer thuis Sinds hij 4 deur van li ouderlijk IJ achter ziel sloot, is hir kilo af ge va

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2