'Russen
bestoken
burgers'
Clinton, Barak en Arafat zullen geen akkoord bereiken
Buitenland
Protest in Peking
Spanje wil Argentijnse militairen berechten
Driemaal levenslang voor
doden van drie broertjes
Leger Indonesië laat
Oost-Timor achter zich
Khatami wil
dialoog Iran
met Westen
ZATERDAG 30 OKTOBER
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
iverwinning. een week na de zege van de piloten Irvine en Schumacher op het circuit van Sepang
In Lockerbie-zaak ruim 1.000 getuigen
londen Het Schotse openbaar ministerie wil meer dan duizend
getuigen oproepen voor het Lockerbie-proces dat op 2 februari
op Nederlandse bodem begint. Twee Libiërs, aan wie de aan
klachten gisteren officieel zijn overhandigd, staan dan terecht
wegens hun vermeende betrokkenheid bij de bomaanslag op
een Amerikaans vliegtuig boven de Schotse plaats Lockerbie.
Door deze aanslag op 21 december 1988 kwamen 259 passa
giers en ëlf inwoners van Lockerbie om het leven. De verdach
ten warén lid van de Libische geheime dienst. Ze werden na
langdurig diplomatiek beraad uiteindelijk overgebracht naar het
in deze kwestie neutrale Nederland om voor een rechtbank te
verschijnen. Op een streng beveiligd deel van de vliegbasis
Soesterberg zullen de twee volgens Schots recht worden be
recht.
Seropositieven laken Russische artsen
moskou Russiche seropositieven veroordelen in een open brief
aan regering de ontoereikende medische zorg en de onverschil
ligheid van Russische artsen. De 69 HlV-patiënten die de brief
ondertekenden, zeggen dat medische centra in verscheidene re
gio's niet voldoende informatie geven over de ziekte of de be
handeling ervan. ,,Veel artsen weigeren medische hulp, bijvoor
beeld chirurgische en gynaecologische ingrepen, aan seroposi
tieven", aldus de brief. Het aantal Russische aidspatiënten is in
1999 verdubbeld. Het aantal mensen dat geïnfecteerd is met het
HIV-virus, dat de ziekte veroorzaakt, werd in oktober officieel
21.140. De aidsepidemie neemt verontrustende vormen aan in
Moskou en omstreken.
Spaanse politie: geen pardon voor dode
madrid De verkeerspolitie in het Spaanse Alcala de Henares
kent geen pardon voor doden. Als een voertuig dubbelgepar-
keerd staat, wofdt het weggesleept, zelfs als het een lijkwagen is
die het stoffelijk overschot van een overleden vrouw komt op
halen. De betreffende lijkwagen had nog geen tien minuten
dubbelgeparkeerd gestaan toen de gevreesde sleepwagen de
straat inreed, berichtte de krant El Mundo gisteren. Nabestaan
den van de overledene schreeuwden de chauffeur van de sleep
wagen nog toe dat hij moest stoppen, maar hij scheurde ervan
door en reed ook nog door een rood stoplicht.
Verbod Britse tabaksreclame uitgesteld
londen Het pijn van de Britse regering in december een ver
bod op vrijwel alle tabaksreclame in te voeren, heeft door een
uitspraak van het High Court ernstig vertraging opgelopen. Het
verbod moet van de rechters wachten totdat het Europees Hof
van Justitie beslist of het reclameverbod rechtmatig is. Die uit
spraak wordt pas laat volgend jaar verwacht. Volgens het Britse
plan moeten alle uitingen op billboards, in kranten en tijd
schriften uiteriijk op 10 december zijn verdwenen.
Ultrarechtse vice-voorzitter parlement
wenen De extreem-rechtse Thomas Prinzhorn is gisteren geko
zen tot één van de twee vice-voorzitters van het Oostenrijkse
parlement. De industrieel, lijsttrekker van de FPÖ, kreeg 93 van
de 155 stemmen. Daarmee liet hij de Groenen-kandidaat Eva
Lichtenberger achter zich. De FPÖ, aangevoerd door Jörg Hai
der, was de grote winnaar van de jongste parlementsverkiezin
gen. De regerende sociaal-democraten (SPÖ) bleven de grootste
partij. Heinz Fischer (SPÖ) werd herkozen als parlementsvoor
zitter. De andere vice-voorzitter wordt de conservatieve Andre
as Kohl (ÖV?).
Pakistaans toestel stort neer: 21 doden
j Karachi Een toestel van de Pakistaanse luchtmacht is gisteren
door nog onbekende oorzaak in de Arabische Zee gestort. Alle
21 inzittenden van de P-3C Orion kwamen daarbij om het le-
ven. Het toestel verongelukte tijdens een reguliere patrouille-
vlucht bov;n de kust van de provincie Baluchistan.
'Bin Laden wil weg uit Afghanistan'
Islamabad De Saudiër Osama Bin Laden is bereid zijn schuil-
I plaats Afgianistan te verruilen voor een ander land. Hij zou dit
in een brbf aan de leider van de Taliban, Omar, te kennen heb
ben gegeten. Wel moet de Afghaanse regering hem helpen zijn
nieuwe sthuilplaats te bereiken. Bovendien mogen alleen Omar
en een ardere Afghaanse leider op de hoogte zijn van de exacte
locatie dtarvan. De VS hebben Kabul meerdere malen verzocht
hem uit e leveren. Zij houden hem verantwoordelijk voor aan
slagen vcrig jaar op de Amerikaanse ambassades in Kenia en
Tanzanit waarbij 224 doden en 4.000 gewonden vielen.
Yberaa: Open dialoog met Cubanen
havanna» Staatssecretaris Ybema (economische zaken) heeft
gisteren in Cuba een 'open en constructief gesprek' gevoerd
met zijr ambtgenoot Cabrisas. Er is niet alleen gesproken over
het versterken van de handelsbetrekkingen, maar ook de vak-
bondsnchten en de mensenrechten op het eiland kwamen aan
de orde Ook stelde Ybema aan de orde dat buitenlandse inves
teerders verplicht zijn hun werknemers te recruteren bij een
staatsützendbureau. Ze betalen daarvoor loon in dollars, maar
de arbriders ontvangen een lager bedrag in pesos.
Psendo-kinderarts in Minsk opgepakt
minsk De Wit-Russische politie heeft een man gearresteerd die
zich naandenlang voor kinderarts heeft uitgegeven. De man
reisde het land rond en 'behandelde' kinderen in slaapzalen in
kinderkampen. Hij injecteerde hen met difterie, waarna de kin-
derer doodziek naar het ziekenhuis moesten. De verdachte
werd gisteren op het terrein van een kindervakantiekamp in de
buur van de hoofdstad Minsk opgepakt met een spuit met on-
bekeide inhoud.
Cycloon doodt 14 mensen in India
new »elhi In het oosten van India zijn zeker veertien mensen
dooi een cycloon om het leven gekomen. Zij bevonden zich in
een ïuis dat door het natuurgeweld instortte. Meteorologen
sprécen van een 'supercyloon', omdat de storm snelheden tot
260 dlometer haalde. Er worden nog tweehonderd vissers ver
mis. De cycloon vernielde in de deelstaten Orissa en West-Ben-
galm drieduizend woningen. Uit voorzorg waren 225.000 men-
sengeëvacueerd. Het zwaarst werd de havenstad Paradip in
Orissa getroffen. Voor de kust haalden vloedgolven hoogtes van
zeten meter.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Premier Ehud Barak van Israël reist
maandag naar Oslo voor een topcon
ferentie die het begin van het einde
van het Israëlisch-Palestijnse conflict
moet worden. Samen met onder ande
ren de Amerikaanse president Bill
Clinton, de Palestijnse president Jasser
Arafat en de Russische premier Vladi
mir Poetin zal hij het startschot geven
voor de onderhandelingen over een
definitieve regeling.
Met hun conferentie willen de leiders
de Israëlische premier Jitschak Rabin
herdenken, die precies vier jaar gele
den werd vermoord. Het was de be
doeling dat de onderhandelingsteams
afgelopen september zouden begin
nen aan het eindoverleg. In februari
2000 zullen ze het eens moeten zijn
over het raamwerk van een regeling.
Daarna hebben ze tot september de
tijd om de details uit te werken. De
Amerikanen gaan in november naar
de stembus en een groot politiek suc
ces in het Midden-Oosten zou de De
mocraten goed van pas komen.
Van alle partijen is de tactiek bekend.
Israël wil per se de macht houden in
heel Jeruzalem, er zal geen Arabisch
leger actief zijn ten westen van de ri
vier de Jordaan, de meeste kolonisten
moeten in grote nederzettingenblok-
ken onder Israëlische soevereiniteit
komen en er kan geen sprake zijn van
een terugkeer naar de grenzen van
voor 1967. Barak lijkt akkoord te kun
nen gaan met een Palestijnse staat met
beperkte bevoegdheden, in de Gaza-
strook en op zestig a zeventig procent
van de Westelijke Jordaanoever.
Terugkeer van de Palestijnen die in
1948 hun land zijn ontvlucht of uitge
zet, is wat Israël betreft uitgesloten.
Wel lijkt Barak bereid akkoord te gaan
met de toelating van vluchtelingen tot
de Palestijnse staat, zij het met een
strikt quota-beleid.
Het Palestijnse uitgangspunt geeft
nauwelijks meer hoop. maar het is wel
duidelijk. Arafat eist een Palestijnse
staat in de hele Gazastrook en op de
hele Westelijke Jordaanoever, met Je
ruzalem als hoofdstad. Faysal Hussei-
ni, de Palestijnse minister voor Jeruza-
lem-zaken, legde deze week nog eens
uit dat verder toegeven is uitgesloten.
,,De concessies die we konden doen
hebben we al gedaan", zei hij. „We
zijn akkoord gegaan met Veiligheids-
raad-resolutie-242 en dus met een
staat op 22 procent van het grondge
bied van Palestina. Het gaat bij het ko
mende overleg niet om concessies,
maar om de uitvoering van 242. Dat
wil zeggen: een Israëlische terugtrek
king naar de grenzen van voor 1967.
Men kan van ons niet verlangen dat
we weer concessies doen. Wat Jeruza
lem betreft gaan de onderhandelingen
over niet alleen Oost-Jeruzalem, maar
om de toekomst van de hele stad."
De Palestijnse uitleg staat het dichtst
bij die van de internationale gemeen
schap, maar dat zal Jasser Arafat wei
nig helpen. De Amerikanen zijn niet in
een positie Israël te dwingen - zeker
niet gelet op hun binnenlandse poli
tiek - en de Europeanen hebben wei
nig in te brengen.
Arafat weet dat Israël niet akkoord zal
gaan met zijn belangrijkste eisen.
Maar als hij instemt met de Israëlische
verlangens vervreemdt hij zijn volk
nog verder van zich. De conclusie ligt
voor de hand, namelijk dat de onder
handelingen niet zullen leiden tot de
lang verbeide definitieve regeling. Het
best haalbare is dat de onderhande
laars een soort 'permanent-voorlopi
ge' oplossing bereiken, onder het mot
to 'hoop doet leven'.
Vluchtelingen Tsjetsjenië melden luchtaanval
Tsjetsjeense vluchtelingen hebben gemeld dat de Russen
een konvooi burgers die op weg waren naar Ingoesjetië,
vanuit de lucht hebben aangevallen. Er zijn, vertelden
ze, zeker vijftig doden gevallen. „Ze hebben het beloofd.
Vandaag zou de vluchtelingencorridor tussen Tsjetsjenië
en Ingoesjetië weer open gaan. In plaats daarvan gooien
ze niet alleen onze dorpen plat, maar bestoken ze ook
kolonnes vluchtelingen", aldus een jonge Tsjetsjeense
gisteren aan de grens tussen de opstandige deelrepu
bliek en Ingoesjetië.
moskou hans hoogenduk
buenos aires anp
De nieuwe Argentijnse coalitie
regering van Fernando de la
Rüa wordt binnenkort gecon
fronteerd met de vervolging van
Argentijnse militairen door de
Spaanse justitie Onderzoeks
rechter Garzón staat op het
punt om de aanhouding en uit
levering te vragen van zeker
honderd Argentijnse militairen,
onder wie tien leden van de
junta die van 1976 tot 1983 re
geerde.
De Spaanse rechter doet on
derzoek naar schendingen van
de mensenrechten in Argenti
nië onder het militaire regime.
Een jaar geleden vroeg Garzón
Engeland om de aanhouding
van de Chileense ex-dictator
generaal Augusto Pinochet.
Britse rechters hebben met het
verzoek ingestemd.
Argentinië heeft onder de
scheidende president Carlos
Menem nooit meegewerkt met
Garzóns speurtocht. Menem
heeft vorig jaar zelfs een wet
uitgevaardigd die dat uitdruk
kelijk verbiedt. Hij heeft ook in
eigen land de vervolging van
militairen tegengewerkt. De
juntaleden die onder Menems
voorganger, Raül Alfonsin, wa
ren veroordeeld, kregen in 1990
vlak na Menems aantreden gra
tie.
Militairen van lagere rangen
waren al vrij van rechtsvervol
ging door wetten uit 1986 en
1987. Die bepaalden onder
meer dat ze als opvolgers van
bevelen geen verwijtbare
schuld hadden. De wetten
moesten het donkere hoofdstuk
uit de geschiedenis voorgoed
sluiten.
Zeventig procent van de Ar
gentijnen wil volgens opinie
peilingen de zaken rond de mi
litaire dictatuur niet meer opra
kelen. De la Rüa heeft gezegd
dat uitleveringsverzoeken door
de Argentijnse justitie worden
behandeld. De la Rüa leidt een
coalitie van verschillende poli
tieke groeperingen. Hij wordt
waarschijnlijk een van de zwak
ste leiders van het land. De se
naat wordt nog steeds gedomi
neerd door de peronisten, die
ook in het lagerhuis machtig
blijven. De regeringscoalitie
komt er zelfs nog vier zetels te
kort voor een meerderheid.
De Russische woordvoerder
Michail Margelov, ontkende dat
er een luchtaanval op een bur
gerkonvooi is uitgevoerd. Hij
zei wel dat er was geschoten op
vrachtwagens, maar dat die wa
gens waren beladen met ma
chinegeweren en dat er vanuit
de wagens juist eerst op de Rus
sen was geschoten.
De Russen hadden drie da
gen geleden beloofd deze her
metisch afgesloten laatste
vluchtweg uit Tsjetsjenië giste
ren weer te openen, maar de
grens bleef dicht. Duizenden
hadden zich verzameld aan de
grenspost om terug te keren
naar hun huizen in de door de
Russen geschapen 'veiligheids
zone'.
Duizenden anderen stonden
aan de andere kant van de bar
ricades, omdat ze gevlucht wa
ren voor de meedogenloze
bombardementen van hun dor
pen door de Russen en vooral
van de Tsjetsjeense hoofdstad
Grozny. Tevergeefs. „Nog twee
dagen wachten. We zullen zien
hoe de toestand dan is. Dat is
alles. Tot ziens", zei de bevel
voerende generaal Sjamanov
voor tv-camera's tegen de ont
hutste vluchtelingen. Hij liet
daarna alleen een kleine groep
bejaarden en gewonden uit
Tsjetsjenië door naar Ingoesje
tië.
Op de meeste Russische tv-
zenders werd gisteravond op
nieuw het beeld geschetst van
zegevierende troepen, die de
vijand slagen toebrengen en
zelf nauwelijks verliezen lijden.
Russische verslaggevers ston
den vlakbij Russische tanks,
Houwitsers en raketwerpers die
vanaf niet al te grote afstand
hun dodelijke projectielen af
vuurden. Tegenvuur was geen
enkele keer te zien. De Russen
blijven met massale bombarde
menten proberen hun islamiti
sche Tsjetsjeense tegenstanders
murw te beuken.
Een bestorming van de Tsje
tsjeense hoofdstad Grozny en
andere Tsjetsjeense steden zijn
de Russen, volgens de hoogste
generaals, nog steeds niet van
plan omdat burgers als mense
lijk schild zouden worden ge
bruikt. Maar de Russische troe
pen, in totaal al bijna 100.000
man, zijn nog slechts enkele ki
lometers verwijderd van de ste
den.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Albright zei
gisteravond dat de VS het vol
strekt oneens is met de Russi
sche aanvallen.
belfast ap
Een rechtbank in Noord-Ier-
land heeft gisteren een 24-jarige
man tot driemaal levenslang
veroordeeld wegens zijn rol in
de aanslag die drie katholieke
broertjes vorig jaar juli het le
ven kostte. Doelwit van de aan
slag was het katholieke gezin
Quinn in het grotendeels pro
testantse Ballymoney, 65 kilo
meter ten noordwesten van
Belfast.
De verdachte verklaarde door
de uiterst militante protestantse
Ulster Volunteer Force te zijn
gedwongen als chauffeur te
fungeren. Hij zou onder dwang
naar het huis van de familie
Quinn zijn gereden met de ech
te daders. De rechter noemde
hem een 'vindingrijke leuge
naar'.
De aanslag veroorzaakte des
tijds afschuw onder zowel ka
tholieken als protestanten. Bo
venop de driemaal levenslang
kreeg de verdachte ook nog
tweemaal twaalf jaar cel wegens
het verwonden van de moeder
van de jongens en de huis
vriend.
bank wil Oost-Timor helpen
zonder schulden de onafhanke
lijkheid tegemoet te gaan.
Een oud-gouverneur van
Oost-Timor die zich onder de
experts bevindt, kondigde aan
dat Oost-Timor de Portugese
escudo als munteenheid wilde
invoeren. Officieel beslist het
overgangsbestuur van de Ver
enigde Naties in het gebied
welke munteenheid er wordt
ingevoerd, maar dat zal zich
waarschijnlijk laten leiden door
de wil van de politieke leiders
in Oost-Timor.
De VN sturen de komende
maand onderzoekers naar
Oost-Timor om de mensen
rechtenschendingen in kaart te
brengen. De eerste onderzoe
kers komen volgende week in
het gebied aan.
jakarta-dili afp-rtr-anp
Het Indonesische leger trekt
zich binnen enkele dagen ge
heel uit Oost-Timor terug.
Daarmee komt een einde aan
de 24-jarige Indonesische over
heersing van de voormalige
Portugese kolonie. Indonesi
sche media berichten dat de
laatste duizend soldaten
woensdag vertrekken. De nieu
we president Gusmao zal aan
wezig zijn bij het vertrek van
het laatste Indonesische con
tingent.
Gisteren is een team van de
Wereldbank in Oost-Timor
aangekomen. De experts op het
gebied van financiën en ont
wikkelingssamenwerking gaan
een plan opstellen voor de we
deropbouw van het gebied. De
De Iraanse president Moham
mad Khatami heeft gisteren ge
zegd dat hij klaar is voor een
dialoog met Westerse landen.
Eerder op de dag had hij in een
toespraak op een bijeenkomst
van de UNESCO opgeroepen in
de volgende eeuw het zwaard te
vervangen door de dialoog.
Tussen de regels door verweet
de Iraanse president de Ver
enigde Staten dat zij de wereld
willen domineren.
De rede, waarvoor hij luid ap
plaus kreeg, werd gezien als een
mogelijkheid voor Khatami om
aan te geven hoe ver hij in Iran
kan gaan in het aangaan van de
dialoog met het Westen in
plaats van de confrontatie te
zoeken. Khatami, die als gema
tigd te boek staat, is in een bit
tere machtsstrijd verwikkeld
met radicale geestelijken in zijn
land.
Khatami gaf overigens ge
mengde boodschappen af over
de verhouding tussen Iran en
de VS. Op zeker moment zei hij
dat er 'geen hindemissen' wa
ren om banden met de VS aan
te knopen en dat er al een 'be
langrijke stap' gezet was op cul
tureel en sportief terrein. Maar
ook zei hij dat er een verande
ring in de Amerikaanse hou
ding nodig is.
Hij zei dat Washington zich
zelf opwerpt als 'aanklager en
rechter' en dat er een 'muur
van wantrouwen' tussen beide
landen bestaat. Na de Iraanse
Iraanse oppositiegroepen grijpen het verblijf van Khatami in Parijs aan
om te wijzen op schendingen van de mensenrechten in Iran. Toen de
president gisteren de zaal van de UNESCO verliet riep een vrouw:
„Khatami is een terrorist." Volgens getuigen gooide zij iets naar Khata
mi, waarna zij door oproerpolitie werd weggevoerd.
FOTO AP MICHEL EULER
revolutie - twintig jaar geleden -
heeft Washington zijn banden
met Teheran verbroken. Over
Frankrijk was Khatami vol lof.
Hij zei dat Teheran en Parijs
een goede voedingsbodem
hebben voor een relatie waar
uiteindelijk heel Europa van zal
profiteren.
Groep PKK'ers
geeft zich over
istanbul opa/anp
Acht PKK-leden hebben zich
gistermiddag in Istanbul over
gegeven aan de Turkse autori
teiten. Waarschijnlijk bevindt
zich onder hen een Nederland
se Koerd. De PKK-leden zijn
voor verhoor naar het politie
bureau gebracht.
De groep bestaat uit naar
West-Europa uitgeweken Koer
den. Het gezelschap verzamel
de zich in Wenen en vloog van
daaruit naar Turkije. De actie
gebeurde naar aanleiding van
de Dag van de Turkse Repu
bliek, de dag waarop 76 jaar ge
leden de huidige staat werd uit
geroepen.
De leden van de Koerdische
Arbeiderspartij volgen met hun
actie de oproep van hun gevan
gen leider öcalan. De wegens
hoogverraad en moord ter
dood veroordeelde öcalan
heeft zijn volgelingen opgeroe
pen de wapens neer te leggen.
Gisteren riep de PKK-leider op
nieuw op tot vrede. Hij felici
teerde Turkije met zijn 76-jarige
bestaan. De jaren zeventig was
een tijdperk van geweld in Tur
kije, maar dit decennium een
tijd van democratie, aldus öca
lan.
Door zich over te geven aan
Ankara zou de PKK laten zien
dat zij echt tot een overeen
komst met Turkije wil komen.
Begin vorige maand meldde
een andere groep van negen
PKK-leden zich bij de Turkse
politie. De hoogste Turkse
openbare aanklager Van meld
de onlangs voor deze groep in
totaal 120 jaar gevangenisstraf
te eisen.
Peking Tientallen leden van de in China verboden sekte Falun Gong hebben gisteren opnieuw gedemonstreerd op het Tiananmenplein in Pe
king. Zij poogden ook een petitie aan te bieden waarin de Chinese machthebbers dringend wordt gevraagd hun campagne tegen de beweging te
beëindigen. Politie in uniform en in burger poogden de ruim vijftig sekteleden zo onopvallend mogelijk te verwijderen. Deze week zijn al zeker
drieduizend leden uit alle delen van China opgepakt. foto epa goh chai hin