AH lonkt naar tien supermarktketens Elk aandeel heeft eigen verhaal Economie 'Belg schildert witter dan Nederlander' Wel pro maar geen contra Appels voor Oostenrijk Exclusief kopje koffie K ZATERDAG 30 OKTOBER 19999581_1 Holding Albert Heijn krijgt hoog cijfer in enquête Rematch Supermarktconcern Ahold heeft in het buitenland tien grote regionale supermarktketens in het vizier om over te nemen of mee samen te werken. Het concern heeft met de meeste bedrijven al gesproken. Enkele gesprek ken zijn inmiddels serieus. Als de zaken inderdaad in positieve wijze zouden worden afgewikkeld, wordt Ahold twee keer zo groot. amsterdam Topman C. van der Hoeven, die een en ander gisteren aankon digde op de Dag van het Aan deel in Amsterdam, verwacht het komend jaar minstens een 'volbloed' aan de Zaanse stal toe te voegen. De totale omzet van de tien kandidaat-dochters is 70 miljard gulden en daar mee gelijk is aan de huidige omzet van het concern. Drie van de ketens bevinden zich in de VS, drie in Latijns-Amerika en vier in Europa. Autonome groei, kleine over names en het samengaan met bedrijven van het wensenlijstje vormen de drie pijlers waarop het concern wil groeien. Van der Hoeven verwacht de ko mende vijf jaar een verdubbe ling van de omzet. Details over de potentiële overnamen wilde hij niet geven. Een zeer grote overname of fusie met een concern met een omzet van 30 miljard of meer ziet hij niet als voorwaarde om het doel te bereiken. De kans dat zo'n fusie in de supermarkt wereld zal plaatsvinden, schat hij de komende drie jaar op vijf tig procent. Van der Hoeven en zijn be drijf blijven onder (institutione le) beleggers, analisten en de fi nanciële pers onverminderd populair, zo blijkt uit een en quête van het onderzoeksbu reau Rematch. De Zaanse grootgrutter scoort voor zijn 'investor relations' een 8,9, ter wijl de ruim dertig belangrijkste beursgenoteerde bedrijven ge middeld niet verder komen dan 6,4. Automatiseerder Baan en uit gever Elsevier vallen in negatie ve zin op. Zij bungelen met een rapportcijfer van respectievelijk 3,0 en 4,2 onderaan de ranglijst. De inmiddels afgezwaaide top mannen J. Baan en H. Bruggink van Elsevier hadden daar vol gens de financiële wereld een behoorlijke hand in. Sterke twijfel over voordelen van verlaging BTW correspondent Subsidie voor schilders is weggegooid geld. Na zes maanden fiscaal genot voor de huizenbezitter is de Belgische regering 22 miljoen gulden armer en geen baan rijker, reden om het experiment te staken. Precies op het moment dat Nederland al les op alles zet om de BTW op schilderwerk te verlagen. Omdat het banen oplevert. Tachtig miljoen kost het Nederlandse initiatief, BTW-inkomsten die minister Zalm van financiën misloopt. Maar juist hij is de grote voortrekker van het experiment en hij zal de zaak hoogstper soonlijk bij de Europese Unie bepleiten. Die moet immers nog haar toestemming geven, maar problemen worden niet verwacht. Zalm denkt dat een BTW-tarief van zes in plaats van 17,5 procent huizenbezitters aanzet eerder en vaker hun eigendom te laten schilde ren. Plus, niet onbelangrijk, als de factuur lager wordt zou het zwarte circuit een gevoelige tik krijgen. Een tweesnijdend zwaard dus, deze BTW-daling, met één resultaat: meer banen. Op papier althans. Want de Belgische praktijk leert anders. In april startten onze zuiderburen met een soortgelijk initiatief; de overheid nam een deel (maximaal 2200 gulden) van de sociale premies van de schilder voor zijn rekening. Een doorslaand succes, zo leek het. Ruim 18.000 aan vragen rolden er binnen, waardoor het budget voor twee jaar (22 miljoen) al na vier maanden opv Afgelopen week maakte arbeid Onkelinx bekend het experiment stop te zetten. Reden? Het waren vooral villabewoners die profi teerden, zegt ze, en dat zat de socialiste sowieso al niet lekker. Maar bovenal blijkt volgens haar dat het douceurtje van de overheid geen enkele baan extra heeft opgeleverd. 'Zwart' werk werd niet 'gewit', en dat was nu juist het doel van de proef die drie jaar had moeten duren. Minister Zalm ziet in de Belgische deconfiture geen reden om zijn plannen bij te stellen. Wap perend met een rapport van het Economisch In stituut voor het Midden- en Kleinbedrijf waaruit de banenwinst moet blijken, houdt hij stug vol. Tot het tegendeel is bewezen, het blijft immers een experiment. Waarom het in Nederland an ders zou uitpakken? Misschien schildert de Belgi sche schilder wel 'witter' dan zijn Nederlandse collega, oppert een ambtenaar. „En dan valt er minder 'zwart' werk te ontmaskeren." Hij gelooft er zelf niet in. Het debacle met de schilders versterkt wel de twijfel over de vermeende banengroei in de ove rige sectoren die voor BTW-verlaging in aanmer king komen. De kappers bijvoorbeeld. Op een gemiddelde rekening van veertig gulden, is het voordeel voor de burger vier piek. Kijkt u dan wat vaker in de spiegel? Of de schoenlapper: op 25 gulden voor zolen en hakken is het voordeel een knaak. Tenminste, als de schoenmakers en de kappers het voordeel überhaupt aan hun klanten doorgeven. Eén ding staat wel vast: de totale kos ten vanwege lagere BTW-afdrachten. Alles bij el kaar 245 miljoen per jaar, ofwel ruim zes miljoen keer wassen en knippen. Sinds kort heeft het ministerie van financiën een website. Je kunt er de begroting op vin den en alle informatie over de belastingherziening 2001. Ook is er een 'box' waar je komen de maandag een uur kunt 'chatten' met Vermeend. Wel dadig benaderbaar zweeft on ze staatssecretaris door de cy berspace. Zelfs werden co lumnisten uitgenodigd om een kleinigheid bij te dragen aan het debat, door hun stuk jes op de website te plaatsen. „Wie volgt?", stond er uitda gend. Het spits werd afgebe ten door prof. Leo Stevens van de Erasmusuniversi- teit. Het stukje heette 'Nadenken met opgestroopte mouwen'. Ook na herhaald lezen werd me niet hele maal duidelijk welke kritiek prof. Stevens op het be lastingplan heeft. Als het al iets was, was het iets van diep-technische aard, dat, zo kreeg je de indruk, gemakke lijk kon worden weggenomen. De overheersende toon was sterk opbouwend, met een verdedigende passage die luidde: „Ik ben dan wel extern adviseur, maar dat betekent niet dat ik mijn onafhankelijk heid kwijt ben". Omdat niemand prof. Stevens dat verwijt had gemaakt, riep de verdediging eigenlijk pre cies de vraag op die ze niet wilde oproepen, namelijk of prof. Stevens, nu hij extern adviseur was, misschien zijn onafhankelijkheid kwijt was. Hoe het ook zij, het stuk was heel monter en het stond wel een maand lang op de website van Financiën, dat er blijkbaar voor heeft gekozen de ketting honden der democratie niet naast, maar achter elkaar op de Belastingherziening los te laten. Een aanpak die de le vendigheid van de site niet ten goede komt, maar die wel een reden zal hebben. Wie volgde? Na enkele weken volgde een column geschre ven door sociaal-historica Ag nes Jongerius. Zij is een be langrijke vrouw binnen de vakbeweging. Namens de FNV schreef ze een stuk over de positie van vrouwen, vooral vrouwen in kleine deeltijdba nen. Ze drong er op aan dat de drempel voor de Arbeids- toeslag verdwijnt, zodat ook de allerkleinste banen profite ren. Ook dit was een monter stuk. Op hoofdlijnen werd de herziening onderschreven en er werd niet aan getwijfeld dat iedereen het eens zal worden. De derde was ik. Ik stuurde eerst een column over nade len, gevolgd door een over voordelen, en bood ze aan als tweeluik. Het eerste heette 'Belastingplan Knudde'. De kritiek spitste zich toe op de omstandigheid dat er winsten kunnen worden belast die nooit gemaakt zijn. Verder op het ontbreken van onafhanke lijk onderzoek naar het koop krachteffect. En tenslotte op het feit dat de nieuwe belas ting een neergang in de eco nomie gevaarlijk kan verster ken. Na twee weken stuurde ik het tweede luik. Het heette "Vermeend en de werkloos heidsval' en het prees de staatsse cretaris voor een wapenfeit dat de vertrekkende top ambtenaar Van Wijnbergen ten onrechte bezig was aan zijn eigen muur te spijkeren, namelijk het opheffen van de werkloos heidsval. Eerlijk is eerlijk, het nieuwe stelsel maakt aan de werkloosheidsval een eind en dat is zo'n beetje het levens werk van Vermeend. Na enkele dagen belde de voorlichter. „We gaan uw co lumns op onze website plaat sen", kreeg ik te horen. Kon ik een foto sturen en een kort cv? Dat kon natuurlijk. Strategisch was het een leuk moment, na melijk vlak vóór de openbare ronde-tafelgesprekken van maandag 25 oktober in de Tweede Kamer. Vrijdag be zocht ik de website en trof er tot mijn verrassing onder mijn fout gespelde naam één co lumn aan. Het was die over de voordelen. Van de nadelen ontbrak elk spoor. Zelfs de verwijzing ernaar was ge schrapt. Toen ik maandag na veel moeite de voorlichter te spre ken kreeg, wilde die niet toe zeggen dat het andere stukje zou worden geplaatst. „We hebben plaatsgebrek", ver klaarde hij. Plaatsgebrek? In de cyberspace? Jawel. En dat bleek nu pas? Dat niet, maar hij had geen tijd om te bellen. „Dan wil ik dat u mijn bijdra ge weghaalt", zei ik. „Want zo is het eenzijdig." Hij wiste het stuk aan het eind van maandag 25 oktober. Ik voelde me gemanipuleerd en schreef een boos briefje. Een afschrift stuurde ik naar diver se kranten die het in de prul lenbak gooiden. Ben ik de eni ge die zich zorgen maakt? PAULINE VAN DE VEN i publiciste Kees Monen bezit nam achtduizend originele effecten spukenisse hans roodenburg Vele Nederlandse bedrijven zijn deze en vorige eeuw ontstaan doordat een aantal mensen geld bij elkaar legde om de eer ste activiteiten te financieren. Ze kregen daarvoor waardepa pieren of aandelen waarmee bewezen kon worden dat zij 'deelnemer' waren in het kapi taal van de onderneming en dat zij dividend of rente konden opstrijken bij winstgevendheid. Vele van deze vaak prachtig vorm gegeven verhandelbare aandelen, obligaties, oprich- tersbewijzen of deelneming stukken hebben nu alleen nog een verzamelwaarde. De mees te waardepapieren zijn inmid dels uitgekeerd, omgezet of an derszins waardeloos geworden. Voor degenen die nog de 'roots' willen zien, moet de zol derkamer van Kees Monen in Spijkenisse een waar paradijs zijn. Zijn hobby om oude waar depapieren te verzamelen is lichtelijk uit de hand gelopen. Inmiddels bezit hij zo'n 8.000 originelé aandelen, obligaties en deelnemingsbewijzen van maatschappijen over de hele wereld. Genoeg, voor een ver melding in het Guinness Book of Records. Monen heeft er deels zijn be roep van kunnen maken en het 'Eerste Nederlandse Oude Ef fecten Antiquariaat' opgericht. Samen met andere liefhebbers houdt hij een paar keer per jaar verzamelbeurzen waarop men sen informatie kunnen krijgen, kunnen ruilen of verkopen. Eén keer per jaar is er een grote vei ling waarin voor tienduizenden guldens aan originele effecten in andere handen overgaan. Monen benadrukt dat de pa pieren meestal slechts een emotionele waarde hebben. „In mijn verzameling zitten onge twijfeld enkele effecten die mis schien nog echt werkelijke waarde hebben. Ik noem maar even iets: ik heb een origineel deelnemingsbewijs in het Chi nees dat ik mede-eigenaar ben van pakweg een metertje grond in Hong Kong. Ik moet nog uit zoeken of dat voor mij onlees bare certificaat nog echt geldig is. Als ik er naar toe ga, hoop ik dat op mijn stukkie grond een torenflat staat. Dan heb ik in ie der geval lol van mijn - al dan niet geldige - aandeeltje." Toen onlangs bekend werd dat de aandelen van Shell en Robeco tot de Nederlandse aandelen van de eeuw kunnen worden benoemd, zocht hij di rect contact met deze maat schappijen. Hij beschikt over de eerste deelnemingsbewijzen. Shell had uitgerekend dat een oorspronkelijke participatie van 1.000 gulden (uit 1890) in een voorloper van het concern nu het bezit zou betekenen van meer dan 83.000 aandelen 'Ko ninklijke Olie' oftewel circa 10 miljoen gulden. Het in 1929 uit gegeven certificaat van 5.000 gulden voor Robeco zou bij voortdurende herbelegging nu zo'n 2,7 miljoen waard zijn. Monen kreeg echter te horen dat hij 'jammer genoeg' niet echt multimiljonair was gewor den. Shell wees hem erop dat de participatie aan toonder na de Tweede Wereldoorlog ter re gistratie aangemeld had moe ten worden bij de afdeling Ef fectenregistratie van de Raad voor het Rechtsherstel. Daarna verviel de aanspraak. Ook de oprichtingsbewijzen van Robe co zijn in 1946 statutair waarde loos verklaard. Monen kan er niet mee zitten. Hij vindt de ori ginele effecten nog mooi ge noeg. „Er zaten soms ook laaien- lichters onder de uitgevers van de aandelen. Ze vertrokken met de noorderzon of ze maakten er een zooitje van waardoor de 'mooie maatschappij' snel fail liet gjng." Hij laat een prachtig voorbeeld zien uit 1922: de Rot- terdamsche Handels- en Land- bouwmaatschappij. Deze be ginnend 'ondernemer' verbond aan de uitgegeven waardepa pieren een loterij waarbij men een mooi huis op de Veluwe kon worden gewonnen. De lek ker gemaakte beleggers konden echter naar hun geld fluiten. Uitlotingen kwamen in het begin van deze eeuw veel voor bij de uitgifte van waardepapie ren. Het 'toeval' wilde dat vaak de directeuren zelf de geldprijs wonnen. Berucht zijn ook de gouddelvingsmaatschappijen en Russische waardepapieren, in onder meer spoorwegen, waarin vele vermogende Ne derlanders in het begin van de ze eeuw hun geld staken. Meestal raakten ze hun inleg volledig kwijt. Andere - nog niet afgeknipte of afgestempelde - effecten heeft Monen ook bij de vleet. Zo kijkt hij met belangstelling naar de berichten over het be roemde, in de Waddenzee in 1799 gezonken goudschip Luti- ne. Het schip is nooit terugge vonden. Regelmatig worden nog pogingen gedaan het goud terug te vinden. Op het ogenblik zoekt hij uit of het bewijs van aandeel aan toonder van de Naamloze Ven nootschap Woningbouw te s'- Gravenhage is ontworpen door Piet Mondriaan, de inmiddels beroemde schilder die zijn eer ste centen bij elkaar verdiende met ontwerpschnabbels voor ondernemingen. „Er gaat onge looflijk veel schuil achter al de ze oude stukken." Het aantal echte verzame laars in Nederland schat Mo nen op enkele honderden. In Duitsland zijn er veel meer. Daarnaast zijn er nazaten van oprichters en bedrijven die het leuk vinden nog een origineel aandeel aan de muur te han gen. Sommige zijn voor enkele tientjes te koop. Heel bijzonde re - zeker die in geringe oplage zijn uitgebracht - kosten al gauw honderden guldens. Deelname Nuon installatiebedrijf Energiebedrijf Nuon (ex-ENW en EWR) neemt een belang van 35 procent in installatiebedrijf Kropman. Beide bedrijven wil len vaster voet aan de grond krijgen op de markt van onder nemingen die hun complete energievoorziening uitbeste den. Nuon staat te trappelen dat over te nemen om zo de grote klanten te behouden. Er is echter onvoldoende technische kennis in huis om de installaties te onderhouden en aan te leggen. Installatiebe drijven azen ook op het werk dat grote bedrijven uitbesteden, ECONOMIE WIJZER maar hebben geen verstand van energielevering. „Nuon doet het werk voor de schakel kast. Wij doen al het werk ach ter de schakelkast. Zo kunnen we complete dienstverlening le veren", schetst Kropman-direc teur J. van den Heuvel de sa menwerking. Met het 35-procentsbelang denkt het energiebedrijf dat de banden sterk genoeg zijn om samen de markt op te gaan. Kropman heeft tien vestigingen over het hele land. Het bedrijf maakt met 800 werknemers een omzet van 200 miljoen. Nuon zette het eerste half jaar van 1999 3,6 miljard om. geldermalsen Op het spoor bij Geldermalsen wordt een trein volgestort met appels bestemd voor Oostenrijk. In dat land en andere delen van Europa bestaat een tekort aan appels. Vandaar dat er deze week vanuit Geldermalsen 1,8 miljoen kilo appels richting alpenstaat gaan. Daar wordt het fruit gebruikt voor appelsap en appelmoes. Het is ruim twintig jaar geleden dat er fruit per spoor werd vervoerd: dat gebeurt tegenwoordig bijna uitsluitend met vrachtwagens. Overigens is de appeloogst in ons land nog prima. Er zijn zelfs veel appelboeren die het voor gezien houden en hun boomgaard rooien omdat de prijs door de grote aanvoer zo laag is. foto anp rafhael drent Duizend banen weg bij Japans JAS Tokyo Bij de Japanse luchtvaartmaatschappij Japan Air System (JAS) verdwijnen in de periode tot 2003 ongeveer duizend ba nen. Dat komt overeen met negentien procent van het totale aantal personeelsleden. De maatschappij, die vooral binnen landse vluchten en vluchten op China uitvoert, wil zo de kosten beperken. JAS is na JAL en ANA de grootste luchtvaartmaat schappij van Japan. Handelsoverschot eurozone fors kleiner brussel Het handelsoverschot van de elf landen die de euro hanteren, is volgens eerste voorlopige schattingen fors gedaald, van 12 miljard euro (26,4 miljard gulden) in juli tot 3,7 miljard (8,1 miljard) in augustus. Dat betekent doorgaans dat import ten opzichte van de export verhoudingsgewijs groter is gewor den. In augustus vorig jaar was er een overschot van 6,1 miljard euro. Over de eerste zeven maanden van dit jaar registreerde Eurostat, het EU-bureau voor de statistiek, een overschot van in totaal 37,6 miljard euro (82,6 miljard gulden), een daling ten op zichte van de 51,1 miljard over dezelfde periode van 1998. Iets minder werklozen in Japan Tokyo Japan telde in september iets minder werklozen dan in augustus. Voor de tweede achtereenvolgende maand nam de werkloosheid af, ditmaal van 4,7 tot 4,6 procent van de beroeps bevolking. Het is voor het eerst in drieënhalf jaar dat er twee maanden achtereen sprake is van een vermindering van de werkloosheid. Voor Japanse begrippen is het werkloosheidsper centage nog altijd hoog. Minister van arbeid T. Makino ziet hier en daar wat verbeteringen optreden op de arbeidsmarkt, maar hij acht de situatie nog altijd ernstig. Benzine wordt drie cent goedkoper Benzine wordt goedkoper. Euro loodvrij heeft vanaf een adviesprijs van 2,28, een verlaging van drie cent. Ook loodvrije super en super met loodvervanger worden drie cent goedkoper en komen op respectievelijk 2,34 en 2,40 per li ter. Diesel gaat 1,6 cent per liter in prijs omlaag en kost vanaf maandag 1,584. Groei in de bouw blijft doorzetten voorburg De bedrijven in de bouw hebben vorig jaar meer ge bouwd dan in 1997. De productie in de bedrijfstak groeide vorig jaar met ruim zes procent. Als ook de handels- en beheersop- brengsten in de sector worden meegerekend, komt de omzet groei uit op bijna zeven procent. Dat blijkt uit gisteren gepubli ceerde voorlopige cijfers van het Centraal Bureau voor de Sta tistiek. De rekenmeesters in Voorburg hebben inmiddels ook geconstateerd dat de expansie van de bouwsector zich in de eerste helft van dit jaar heeft voortgezet. Ten opzichte van de zelfde periode vorig jaar lag de omzet elf procent hoger. Kosten huis- en tandarts fors hoger voorburg Huisartsen, tandartsen en fysiotherapeuten krijgen steeds meer patiënten op bezoek. Ze zorgen zo voor een forse kostengroei in de totale gezondheidszorg. Vorig jaar kwamen veertig procent meer patiënten langs dan in 1990. Het verbruik van genees-, verband- en hulpmiddelen is de afgelopen acht jaar met bijna tachtig procent toegenomen. Dat blijkt uit giste ren gepubliceerde cijfers van het Centraal Bureau van de Statis tiek. In ziekenhuizen, verpleeghuizen, psychiatrische- en zwak zinnigeninrichtingen werden juist maar iets meer (tien procent) van deze middelen gebruikt. De vraag naar diensten in de gehe le gezondheidszorg nam in de afgelopen periode met twintig procent toe. aandeel van de Rotterdamsche Diergaarde uit de oude doos. Of- allang uitgeloot, heeft het effect voor de echte verzamelaar nog historische waarde. foto cpd sporen jaren de uitwerpselen op en branden daar een bij zondere koffie van. De spijsvertering van de pa- radoxurus hermaphroditus bevat, zo zegt men, bijzon dere enzymen die de koffie een exclusieve smaak geeft. Kenners proeven in Kopi Luwak een 'intrigerende chocolade- en siroopachtige smaak' plus een 'prettige grondachtig accent'. Dat kan zijn. maar sommige pretbedervers zeggen dat er per kilo misschien maar een paar door de luwak uitge- scheten bonen in zitten. Yuppen in New York en At lanta betalen in elk geval zó elf piek voor een bakkie 'luwakleut'. Reclamemakers willen het bruine goud aan de man brengen onder het merk 'ca-café'. Zin in een echt exclusief kopje koffie? Dan moet er bijna 100 gulden voor een gram of vijftig Kopi Luwak worden neergeteld. Daarvan is de wereldwijde productie namelijk niet meer dan 200 kilo per jaar. Dat komt, zeg gen kenners, omdat het in feite deels geroosterde k&t- tendrollen bevat. Op de Indonesische eilan den Sumatra, Celebes en Ja va leeft de luwak, een civet kat ofwel een klein katachtig roofdier. Deze leeft op en rond de koffieplantages van rijpe koffiebonen - dit nacht dier zou alleen de beste kof- fiebessen eten - en scheidt de bonen, na vertering van het vruchtvlees half verteerd weer uit. De eilandbewoners

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 11