FNV schroeft looneis op
Economie
Vezeldivisie drukt winst Akzo Nobel
AKZOlNOBEL
5lkkeri5
Fors tekort aan bedrijfsterreinen in heel Nederland
Miljoenenboetes voor
elektrogroothandels
fa
Sneller nieuwe medicijnen
via Pharming boerderij in VS
Unilever stopt 44 miljoen
in infobank Cambridge
Centrales houden vast aan kolenstook
den haag Personeel, directie en vakbonden van de drie grote
electriciteitscentrales UNA, EZH en EPZ zijn tegen het vervan
gen van de brandstof kolen door aardgas. De regering wil met
deze maatregel het klimaatbeleid bevorderen. In een petitie aan
kamerleden hebben afgevaardigden van de stroomproductiebe-
drijven gisteren gewezen op de nadelige gevolgen. De centrales
zouden voorop lopen in milieutechnologische ontwikkeling en
ombouw op aardgas zou nauwelijks effect hebben op het mi
lieu. Door de extra kosten zou de stroom duurder worden en
oninteressant worden voor de buitenlandse markt. De toekomst
van Nederlandse centrales wordt zo op het spel gezet.
Unilever verkoopt Brits kaasbedrijf
rotterdam Unilever heeft haar Britse kaasbedrijf British
Creamery verkocht aan Yieldingtree, een kaasverwerker, yog-
hurtproducent en grossier in gekoelde voeding. British Creame
ry maakt harde kazen, heeft een jaaromzet van 51 miljoen en er
werken 75 mensen. De Engelse Unilever-dochter Van den Bergh
Foods vindt dat dit product binnen het concern geen toekomst
heeft. Met zachte kazen uit Frankrijk zoals Boursin denkt Unile
ver wel een boterham te kunnen verdienen. Anderhalfjaar gele
den verkocht Unilever Nederlandse kaasactiviteiten aan West-
land. Dat bedrijf maakt nu in licentie Linera-kaas voor Unilever.
Philips sluit kunststoffabriek PMF
eindhoven Philips sluit zijn Eindhovense kunststoffabriek. Het
onderzoekcentrum en de productie worden verplaatst naar het
Belgische Lommei en naar Tilburg. De helft van de 230 werkne
mers verhuist mee naar de nieuwe vestigingen. Philips sluit niet
uit dat er gedwongen ontslagen vallen. Philips Plastics and Me-
talware Factories (PMF), zoals de Eindhovense fabriek voluit
heet, maakt plastic lenzen, kantoorartikelen en de kunststof
omhulsels van consumentenproducten. Bij de kunststofgroep
van Philips werken wereldwijd 1.365 mensen.
Distributie Adidas vanuit Moerdijk
moerdijk Het Duitse Adidas, op Nike na 's werelds belangrijk
ste sportartikelenfabrikant, wil zijn Europese distributiecen
trum vestigen op industrieterrein Moerdijk. Hierover onderhan
delt de onderneming met de logistieke bedrijven Ewals Cargo
Care en Sealand Logistics. Het is de bedoeling dat de Adidas-
producten, die veelal in het Verre Oosten worden vervaardigd,
in Moerdijk worden opgeslagen. Van daaruit gaan ze naar afne
mers in heel Europa. Moerdijk is aantrekkelijk omdat het cen
traal ligt tussen Rotterdam en Antwerpen. Ook sport- en fitness
producent Reebok heeft zijn distributiecentrum op Moerdijk.
Met de komst van Adidas is het industrieterrein vrijwel vol.
Servicecentrum DHL in Maastricht
Amsterdam Internationaal pakketvervoerder DHL zet volgend
jaar een nieuw financieel centrum op in Maastricht, dat de fi
nanciële dienstverlening voor zestien Europese landen gaat ver
zorgen. Het kantoor is goed voor zeshonderd arbeidsplaatsen.
De vestiging gaat onder meer de boekhouding en de verwerking
van crediteuren en debiteuren van een groot aantal Europese
landen verzorgen. DHL behoort met FedEx; UPS en TPG tot de
grootste pakketvervoerders ter wereld. In Nederland heeft het
bedrijf dertien vestigingen met 1.800 werknemers.
Telfort praat opnieuw met pizzaketen
almere Telfort lijkt bereid de gedupeerde pizzaketen Al Capo-
ne's tegemoet te komen. Na aanvankelijk een schadeclaim van
de pizzaketen van twee miljoen te hebben afgewezen, was de
telefonieaanbieder gisteren alsnog bereid tot een gesprek. Het
conflict ontstond nadat vrijdag Al Capone's de hele avond on
bereikbaar was. De pizzaketen laat zijn telefonisch verkeer door
Telfort afhandelen. Waarom Telfort plots in beweging komt, is
onduidelijk. De negatieve aandacht in de pers speelt daarbij
mogelijk een rol. 0 *q' nüft1
Grote schoonmaak top Duitse bank
münchen» Vijf topfunctionarissen van Hypo-Vereinsbank, de op
één na grootste bank in Duitsland, hebben gisteren ontslag ge
nomen. Aanleiding is een vernietigend rapport over verdoeze
ling van grote risico's in de vastgoedsector. De bank ontstond
vorig jaar door een fusie van Hypo-Bank en Vereinsbank. Vol
gens een accountantsonderzoek was over 1997 de voorziening
voor risico's in de vastgoedsector bij Hypobank vier miljard gul
den te laag. Omdat de balans daardoor zwaar geflatteerd was, is
de jaarrekening nietig verklaard.
Industrie barst van optimisme
voorburg De Nederlandse industrie is buitengewoon optimis
tisch over de economie. In september heeft het vertrouwen
j zelfs een recordhoogte bereikt; er is een steeds grotere vraag
naar industriële producten. Hun collega's in de zakelijke dienst-
verlening zijn échter pessimistischer: zij zijn een stuk minder
,'8; tevreden over het aantal opdrachten dat zij in het derde kwar-
,8: taal verwerkten. Volgens het CBS was het producentenvertrou-
jjtven in augustus ook al aanzienlijk gestegen. September breekt
,6! echter alle records: het CBS zegt in die maand de hoogste waar-
9-4ide ooit, 7,5, te hebben gemeten. Vooral de vollere orderporte-
èuille is daarvoor verantwoordelijk.
',z
sTabaksblat leidt topondernemers
3,0 irussel Morris Tabaksblat is tot voorzitter gekozen van de Eu-
opean Round Table of Industrialists (ERT), een groep van 43
15i iuropese topondernemers. De ex-topman van Unilever volgt
lelmut Maucher van het Zwitserse levensmiddelenconcern
tfestlé, op die in 1996 aantrad. Tabaksblat is nu voorzitter van
ie raad van commissarissen bij uitgeversconcern Reed Elsevier.
)e ERT is opgericht in 1983 om de Europese concurrentie-
xacht te versterken. Nederland is vertegenwoordigd door de
ïoogste bazen van Philips, Unilever, Akzo Nobel en Shell.
^Café van het Jaar staat in Schagen
;°o 'oetinchem Het vakblad Misset Horeca heeft café De Gouden
62 ingel in Schagen uitgeroepen tot café van het jaar 1999. Jong en
>ud, modaal en bemiddeld, alleenstaanden en gezinnen met
6 tinderen komen er over de vloer. Het blad noemt het personeel
jemotiveerd en goed opgeleid, de keuken verrassend en het ei-
jenaarsechtpaar actief en gedurfd. De Gouden Engel liet De
'osthoorn in Epe en De Brink in.Den Ham achter zich.
m
arnhem Chemieconcern Akzo Nobel maakte vanochtend bekend dat
de nettowinst in het derde kwartaal 434 miljoen bedroeg, een schame
le procent meer dan vorig jaar. De chemiereus realiseerde met 7,9 mil
jard gulden zes procent meer omzet. De chemie-, coatings- en farma-
ciedivisie presteerden naar wens, de resultaten van vezeldivisie Acor-
dis, die in de etalage staat, vielen tegen. Exclusief Acordis steeg het
kwartaal resultaat met zeven procent en de verkopen met twaalf pro
cent. Vooral de farmacietak deed het beter dan de markt, aldus topman
F. Fröhlich. Bij dat onderdeel groeide de omzet zelfs met 25 procent,
tot ruim 1,5 miljard. De chemieactiviteiten, goed voor 2,1 miljard, la
gen daar iets onder met een stijging van negentien procent. Akzo No
bel verwacht voor heel 1999 uit te komen op dezelfde nettowinst als
vorig jaar. Op de foto's: De fabriek voor coatings (verf en lak) van Akzo
Nobel (voorheen Sikkens) in Sassenheim. foto's anp cor mulder
AbvaKabo en Bouw en Houtbond vinden drie procent te laag
De FNV verhoogt eind november haar looneis van drie
procent. De vakcentrale is daartoe gedwongen door aan
gesloten bonden als Abvakabo en de Bouw- en Hout
bond die de oorspronkelijke inzet veel te laag vinden.
Hoe hoog de eis nu wordt is nog niet bekend. Werkge
versorganisatie VNO-NCW vindt dat de FNV hiermee de
verkeerde weg inslaat. „Drie procent is al te hoog", aldus
een woordvoerder.
amsterdam anp-gpd
In de Sociaal Economische
Raad (SER) is afgesproken dat
het deel van het nationaal inko
men dat aan lonen wordt uitbe
taald, niet boven de tachtig
procent mag komen. „Het is nu
84 procent en wordt dus nog
hoger. De voorrangspositie van
Nederland verdampt op die
manier", vinden de werkgevers.
Vooral de sterke stijging van
de topinkomens en het gunsti
ge economische klimaat, bren
gen de vakbondsleden tot ho
gere eisen. „De achterban wil
daarvan profiteren", consta
teerde CAO-coördinator G. vap
Huygevoort van de AbvaKabo.
Zijn 360.000 leden - ambtena
ren en werknemers in de zorg -
willen volgend jaar een stijging
van vier procent. Daarnaast
willen ze een minimaal een half
procent voor verbetering van
de andere arbeidsvoorwaarden,
de 'goede doelen'.
De Bouw- en Houtbond FNV
(160.000 leden) besloot maan
dag al tot een looneis van mini
maal 3,5 procent. Al met al wil
len de bouwvakkers een onder
handelingsruimte van vijf pro
cent. Vooral de hoge winsten
van de bedrijven hebben een
extra zetje gegeven.
De half miljoen leden van de
grootste bond, FNV Bondgeno
ten, beslissen in november over
de looneis. De verwachting is
dat ook zij meer willen dan drie
procent.
De federatieraad stelt eind
november de definitieve eisen
vast. Die gelden in beginsel
voor alle aangesloten bonden.
Het is zeer ongebruikelijk dat
de vakcentrale de looneis aan
past voordat alle bonden daar
over hebben vergaderd. Een
FNV-woordvoerster maakt zich
daarover niet zo druk. „Het
Centraal Planbureau stelt vijf
keer per jaar de ramingen bij,
wij doen dat één keer." Als een
bond boven de centrale eis uit
gaat, blijft de centrale stakings
kas bij een arbeidsconflict
dicht. Dat is de enige stok ach
ter de deur om de bonden in
het gareel te houden.
Minister De Vries (sociale za
ken) deed gisteren in het na
jaarsoverleg van kabinet, werk
gevers en werknemers geen be
roep op de sociale partners tot
loonmatiging. „Wij vertrouwen
erop dat de sociale partners sa
men tot een verantwoorde
loonvorming komen", aldus De
Vries. „Dat is de afgelopen ja
ren ook gebeurd en daarvan
heeft de internationale econo
mische positie van Nederland,
maar ook de werkgelegenheid
volop geprofiteerd."
VNO-NCW-voorzitter Blan
ket! grapte dat hij geen looneis
zal stellen, maar verwees de
vierdaagse werkweek waarop
De Waal bleef hameren, naar
de prullenbak. De FNV-voorzit-
ter kondigde daarop pinnig aan
dat hij de kwestie op decentraal
niveau aan de orde zal stellen
en voorspelde roerige tijden in
de polder.
den haag anp
Er is een groot tekort aan bedrijfsterrei
nen in Nederland. Veel gemeenten moe
ten 'nee' verkopen aan het bedrijfsleven.
„Het is een structurele rem op de eco
nomische ontwikkeling en daarmee op
de werkgelegenheid", aldus A. Komen,
projectleider van makelaarsorganisatie
NVM. De NVM inventariseerde de be
drijfsterreinen in de 45 grootste ge
meenten. Behalve in het noorden heb
ben zij allemaal onvoldoende voorraad
Het tekort concentreert zich in Noord
Holland (exclusief Amsterdam), Zuid
Holland, Noord-Brabant en Twente. De
gemeenten daar zitten ver onder het ge
middelde van 23 hectare. Tot 2005
wordt gemiddeld slechts 84 hectare net
to bedrijfsterrein per gemeente gereali
seerd, te weinig om aan de behoefte van
het bedrijfsleven te voldoen.
De duurste bedrijfsgrond ligt nu in Al
mere. Daar kost het 175 per vierkante
meter, net zo duur als in de regio Den
Haag. Een jaar geleden stond Amster
dam nog nummer één. Bij de hoge prij
zen in Almere speelt volgens de NVM de
gunstige centrale ligging van de Stad een
rol, maar ook de omstandigheid dat in
het Gooi nauwelijks terreinen voorhan
den zijn.
De duurste kantoorruimte is met 700
gulden per vierkante meter nog steeds
in Amsterdam te vinden, op afstand (500
gulden) gevolgd door Utrecht.
Mitsubishi schrapt
in vier jaar 12.000
arbeidsplaatsen
tokyo anp-dpa
De Japanse autofabrikant Mit
subishi gaat flink snijden in zijn
personeelsbestand. Binnen vier
jaar moet het aantal arbeids
plaatsen met 12.000 zijn ver
minderd. Nu werken er onge
veer 90.000 mensen. Volgens de
Japanse krant Asahi Shimbun is
het de bedoeling voorlopig
geen nieuw personeel aan te
nemen. Verder denkt de Japan
se autofabrikant erover oudere
werknemers vervroegd met
pensioen te laten gaan.
In 1997 kwam Mitsubishi in
de rode cijfers door tegenval
lende verkopen op de binnen
landse markt. Ook de crisis in
Azië speelde mee. De slechte
resultaten leidden tot een reor
ganisatieplan dat in 2001 moet
zijn voltooid. In Nederland
worden ook auto's van Mitsubi
shi gebouwd, bij Nedcar in
Born.
Nedcar weet niet wat de ge
volgen voor de Nederlandse fa
briek zijn. Een woordvoerster
wijst er op dat de 6.500 werkne
mers op de loonlijst van Nedcar
staan en niet op die van de Mit
subishi. De fabriek draait op
volle toeren en heeft juist een
personeelstekort.
Brand-bier even uit
Heineken-brouwerij
wylre anp
De Limburgse brouwer Brand
gaat zijn pils en Silvesterbier tij
delijk bij Heineken in Den
Bosch brouwen. Dat is nodig
omdat de schade in het ketel
huis van de brouwerij in Wylre
door de explosie vorige week
groter is dan aanvankelijk ge
dacht.
Het zal nog zeker drie tot vier
weken duren voor het brouwen
in Wylre weer kan worden ge
start. De tijdelijke verhuizing
van het brouwproces is nodig
om de biervoorraad op peil te
houden, aldus Brand. Het eer
ste Bossche Brandbier kan in de
tweede helft van november op
de markt komen. Tot die tijd
wordt uit de voorraad geput.
Brand erkent dat er een klein
smaakverschil kan ontstaan
omdat in Den Bosch ander
bronwater wordt gebruikt.
„Maar wij denken dat het ver
schil minimaal zal zijn", zegt de
brouwer. Alle Limburgse
grondstoffen (hop, mout en
gist), de brouwmeesters van
Brand en andere deskundigen
gaan mee naar Den Bosch. Het
hele brouwproces voor Brands
ondergistende bier duurt vier
weken.
Overname van
Air Holland
gaat niet door
oude meer anp
De geplande overname van de
verliesgevende chartermaat
schappij Air Holland is plotse
ling afgeblazen. De Schreiner
Luchtvaart Groep, die Air Hol
land uiterlijk 25 oktober zou
overnemen, kon de cruciale on
derhandelingen met de ver
huurders van vliegtuigen niet
op tijd afronden.
Air Holland (omzet 230 mil
joen en 525 werknemers in het
hoogseizoen) zal dit jaar met
verlies afsluiten. Volgens direc
teur J. Röben van Schreiner
komt dat door ongunstige
huurcontracten. Air Holland
bezit zelf geen toestellen, maar
least de zeven Boeings. Röben
denkt dat die contracten met
'enkele miljoenen' gedrukt
moeten worden.
Een ander probleem was de
markt. Touroperators bestellen
hun vliegtuigstoelen voor de
volgende zomervakantie al in
oktober en hadden nog onvol
doende geboekt bij Air Holland.
De directie van Air Holland
beraadt zich nu op de toe
komst.
Transgene kalveren van Pharming in de Amerikaanse staat Wisconsin.
brussel anp
De Europese Commissie heeft
miljoenenboetes opgelegd aan
de Nederlandse FEG, de elek
trotechnische groothandelsver
eniging en haar belangrijkste
lid, de Technische Unie. Omdat
zij de vrije concurrentie dwars
zaten kreeg de FEG 9,7 miljoen
boete en de TU 4,7 miljoen. De
FEG gaat in hoger beroep.
Volgens de commissie han
teerden de twee 'een systeem
van collectieve exclusieve han
del' op de groothandelsmarkt
voor onder meer kabels, stek
kers, contactdozen en schake
laars. De FEG verbood als bran
chevereniging importeurs, sa
menwerkend in de Naveg, en
individuele leveranciers om
niet-leden te 'bedienen'.
Groothandels zagen zich
daardoor beperkt in hun keuze
van leveranciers. Buitenlandse
groothandels kregen verder
mondjesmaat en met vertraging
toegang tot de Nederlandse
markt. Verder verwijt de com
missie de FEG onderlinge prijs
afspraken te hanteren.
Het onderzoek werd in 1991
aangezwengeld door een Britse
technische groothandel en zijn
Nederlandse dochter CEF. De
gewraakte afspraken stoelen
volgens de commissie op een
herenakkoord tussen FEG en
Naveg waarbij individuele leve
ranciers zich aansloten. Dat ak
koord kwam in de plaats van
een schriftelijke overeenkomst
waarvoor de Nederlandse over
heid al eind jaren vijftig een
stokje stak. FEG-secretaris E.
Kroese FEG ontkent dat afspra
ken zijn gemaakt. „We gaan ze
ker in beroep bij het Hof in
Luxemburg."
Omdat de FEG 96 procent
van de Nederlandse groothan
del in de elektrotechniek dekt,
meent de commissie dat de
concurrentie flink geweld is
aangedaan. Ook de handel
werd flink belemmerd, in de
wetenschap dat dertig h vijftig
procent van de bewuste pro
ducten wordt geïmporteerd.
Zes andere FEG-leden, die de
commissie op de korrel had,
ontspringen de dans. Tijdens
hoorzittingen bleek dat de
commissie de klachten tegen
die bedrijven niet hard kon ma
ken.
Bellen in 't weekend vanaf
leiden peet vogels
's Nachts en gedurende het hele weekend belt u binnen uw eigen
regio voor 2 cent per minuut. Starttarief: 10 cent per gesprek.
ct/min.
Pharming, het Leidse bedrijf dat grondstoffen
voor geneesmiddelen maakt uit melk, gaat op
commerciële schaal melk produceren van
transgene koeien. In de Amerikaanse staat Wis
consin stopt Pharming acht miljoen in een
boerderij voor tachtig tot honderd koeien, die
als draagmoeder fungeren voor de genetische
veranderde kalveren. Gouverneur Thokson
sloeg dinsdag de eerste paal. De kalveren zullen
uiteindelijk melk leveren waarin een menselijk
eiwit zit dat gebruikt wordt bij de productie van
medicijnen.
De commerciële médicijnenmelkerij is mogelijk
geworden door een betere techniek bij het klo
nen. „Vroeger moesten we een menselijk gen in
brengen bij een stier. Met het zaad moesten we
dan een eicel bevruchten en die inbrengen bij
een draagmoeder. Dan moest je afwachten of het
kalf ook transgeen was. Vervolgens moest het kalf
ook nog een vrouwtje zijn. Tussen het moment
van bevruchten en het moment dat het kalf melk
ging geven zat al snel twee jaar", aldus een
woordvoerder van Pharming.
Als fokstier gebruikte Pharming de inmiddels
roemruchte stier Herman, de eerste transgene
stier in Nederlahd. De nakomelingen van stier
Herman produceren nu nog steeds het humaan
lactoferrine, een middel dat als ontstekingsrem
mer wordt gebruikt.
Nu kan Pharming, in samenwerking met het be
drijf Infigen, de kalveren klonen, zodat het altijd
zeker is dat ze transgeen zijn en dat het vrouwtjes
zijn. „Deze techniek scheelt twee jaar in vergelij
king met fokken met een stier. We kunnen dus
veel sneller en veel zekerder een veestapel op
bouwen met dieren die de eiwitten produceren
die wij nodig hebben", aldus de woordvoerder.
In eerste instantie gaat Pharming zo'n tachtig tot
honderd kalveren klonen. De kalveren zullen na
een half jaar, als ze melk geven, op een andere
boerderij worden neergezet. Pharming weet niet
hoeveel kalveren er uiteindelijk gekloond zullen
worden. „Het gaat om specifieke medicijnen, die
markt is eindig en dat betekent dat het nooit gro
te hoeveelheden kalyeren zullen zijn."
Pharming is inmiddels helemaal gespecialiseerd
in het produceren van menselijke eiwitten uit
dierlijke melk. In België worden transgene konij
nen gemolken. „Dat is voor een heel specifiek
medicijn tegen de Ziekte van Pompe, een dode
lijke spierziekte. Wereldwijd zijn er ongeveer
10.000 patiënten die er baat bij kunnen hebben.
rotterdam anp
is bij de meeste wetenschap
pers niet bekend.
Prof. R. Glen, tot voor kort bij
het Amerikaanse Tripos verant
woordelijk voor innovatie-on
derzoek, komt aan het hoofd te
staan. Oktober 2000 moeten er
vijftig wetenschappers en tech
nologen de wereldwijde kennis
over moleculen toegankelijk
maken.
Het voedingsconcern hoopt
dicht bij de bron van nieuwe
vindingen te zitten om die snel
te kunnen inzetten voor eigen
onderzoek naar nieuwe pro
ducten. Topman A. Burgmans
maakte vrijdag bekend dat zijn
bedrijf zich meer wil richten op
voedingsmiddelen waarin stof
fen zitten die goed zijn voor de
gezondheid.
Unilever investeert 44 miljoen
gulden in de Britse universiteit
van Cambrigde. Met het geld
wordt een nieuw centrum ge
bouwd dat wereldwijd informa
tie over moleculen toegankelijk
maakt. Het zorgt dat de gege
vens via informatietechnologie
snel beschikbaar komen zodat
fundamenteel onderzoek wordt
versneld.
Wetenschappers hebben
straks in een paar dagen de ge
gevens bij elkaar die zij nodig
hebben om experimenten uit te
voeren. Nu duurt dat soms ja
ren. Ook krijgen zij de beschik
king over veel meer gegevens.
Negentig procent van de we
tenschappelijke ontdekkingen
