Regering Wahid
goed ontvangen
BHBD
Fischer schiet zichzelf met tank in de voet
Joschka
Korte Russische aanval
op centrum van Grozny
Fraude van Berlusconi en
Graxi blijkt verjaard te zijn
Franse experts: Britten nog gekker dan hun koeien
Buitenland
Thaise tapioca-telers demonstreren
WOENSDAG 27 OKTOBER 1999
Soeharto wordt toch vervolgd
Jakarta Justitie in Indonesië wil oud-president Soeharto toch
voor het gerecht brengen. De nieuwe hoofdaanklager Marzuki
Darusman heeft dat tegen het Indonesische dagblad Kompas
gezegd. Enkele weken voor de verkiezingen besloot de regering-
Habibie af te zien van strafvervolging van Soeharto, die werd
beschuldigd van machtsmisbruik en corruptie. Hoofdaanklager
Darusman wil dit besluit nu 'corrigeren'. Volgens hem druist
het in tegen de heersende rechtsgevoelens in de Indonesische
samenleving. Een rechtszaak tegen de oud-dictator daarente
gen zou de bevolking juist het idee geven dat de nieuwe macht
hebbers ernst maken met de bestrijding van corruptie.
Nederland bij minst corrupte landen
RuswtiKNederland staat op de achtste plaats op de jaarlijkse
ranglijst van minst corrupte landen. Dat is dezelfde plek als vo
rig jaar. Denemarken is net als vorig jaar het minst corrupte
land. Als enige kreeg het van het bureau Transparancy Interna
tional het cijfer 10. Tweede op jaarlijkse ranglijst staat Finland,
voor Nieuw-Zeeland, Zweden en Canada. Het meest corrupte
land ter wereld is net als vorig jaar Kameroen. Gevolgd door Ni
geria, Indonesië, Azerbajdzjan, Oezbekistan en Honduras. Het
in Berlijn gevestigde bureau Transparancy baseert haar onder
zoek op gegevens van wetenschappers, politici en andere des
kundigen.
Nieuw medicijn hoopvol bij leukemie
los angeles Een experimenteel medicijn ter bestrijding van
chronische myeloïde leukemie, een veelvoorkomende vorm van
bloedkanker bij volwassenen, heeft bij testen op patiënten
hoopgevende resultaten opgeleverd. De onderzoekers van de
University of California in Los Angeles denken dat de nieuwe
behandelwijze ook bij andere varianten van kanker zal werken.
Het voorlopige rapport van het onderzoek vermeldt dat het me
dicijn STI-571 alleen een enzym in de leukemiecellen aanvalt.
Hierdoor hebben de patiënten vrijwel geen last van bijwerkin
gen. Bij de traditionele chemotherapie worden ook gezonde
cellen aangetast.
Ophef rond Haider en marathon
new york» In New York is ophef ontstaan door de deelname van
de extreemrechtse Oostenrijkse politicus Jörg Haider aan de
marathon van New York, op 7 november. Joodse organisaties
hebben bezwaren geuit tegen zijn komst, maar de organisatie
van het sportfestijn heeft hem toch toegelaten. De joodse ge
meenschap in New York - één van de grootste ter wereld - wil
dat Haider wegblijft wegens zijn racistische denkbeelden. „Ik
kan me niet voorstellen dat wij rustig achterover zullen zitten
als Haider hier voorbij rent. We zijn niet uit op een confrontatie,
maar feit is dat er een gevaarlijke situatie kan ontstaan. Een
hoop mensen zijn van streek", zegt Dov HUönd, die een groot
aantal overlevenden van de Holocaust vertegenwoordigt.
Mitchell praat weer in Noord-Ierland
Belfast De Amerikaanse bemiddelaar George Mitchell komt
vandaag opnieuw naar Belfast, in een laatste poging het vredes
proces in Noord-Ierland vlot te trekken. Mitchell heeft de afge
lopen weken verscheidene malen geprobeerd de katholieken en
protestanten nader tot elkaar te brengen. Zaterdag kondigde hij
aan dat hij het nog één keer wil proberen. Het grote obstakel in
het vredesproces vormt de ontwapening van het Ierse Republi
keinse Leger, de IRA. De belangrijkste protestantse partij, de
UUP, weigert met de politieke tak van IRA, Sinn Fein, een rege
ring te vormen zolang die ontwapening niet is voltooid.
'Kerncentrale VS niet klaar voor 2000'
Washington De onderzoeksdienst van het Amerikaanse Con
gres (GAO) heeft gezegd dat de regering extra maatregelen moet
nemen om ervoor te zorgen dat de 113 Amerikaanse kerncen
trales millenniumproof zijn. Volgens GAO-onderzoekers moet
de overheidskerntoezichtcommissie (NRC) eisen dat claims van
centrales dat zij millenniumproof zijn door een onafhankelijke
instantie worden gecontroleerd. Volgens de NRC zijn alle instal
laties op twee na Waar met de voorbereidingen en zullen de
twee in december ook in orde zijn. In de tien fabrieken waar
kernbrandstof wordt gemaakt en in een aantal stilgelegde in
stallaties is men echter volgens de NRC nog niet volledig voor
bereid op de overgang naar het jaar 2000.
Van Aartsen wil overleg over veiligheid
Washington Minister Van Aartsen van buitenlandse zaken gaat
zich inspannen voor een 'informeel consultatiemechanisme'
binnen de EuropeSe Unie om de VS en de andere NAVO-leden
die geen lid zijn van de EU op de hoogte te houden van de ont
wikkeling van de Europese Veiligheids en Defensieidentiteit
(EVDI). De bewindsman deed zijn toezegging gisteren tijdens
een bezoek aan zijn Amerikaanse collega Albright in Washing
ton. De Amerikanen willen evenmin als Noorwegen, TurWje en
IJsland geconfronteerd worden met besluiten waarvan zij de
achtergrond niet kennen.
Hogerhuis stemt in met hervorming
londen Het Britse Hogerhuis is in een rumoerig debat akkoord
gegaan met het voorstel dat voorziet in een hervorming van het
Huis. Het voorstel betekent dat het aantal erfelijke lords wordt
teruggebracht van 646 naar 92. Met 221 tegen 81 stemmen werd
het wetsontwerp de afgelopen nacht aangenomen. De rege
ringspartij Labour wil met de nieuwe wet het Huis modernise
ren. Labour vindt het systeem van erfelijke lords verouderd en
ondemocratisch. Het Britse Hogerhuis bestaat in totaal uit 1.290
leden. Het controleert de wetgeving van het Lagerhuis en de re
gering. Het kan ook initiatieven nemen tot wetgeving.
Gebruik elektrische stoel verboden
Tallahassee Het Amerikaanse hooggerechtshof heeft de staat
Florida tot nader order verboden gebruik te maken van de elek
trische stoel. Het hof wil laten onderzoeken of terechtstelling
door elektrocutie zoals dat in Florida gebeurt geen schending
betekent van een verbod op wrede en ongebruikelijke bestraf
fing. De uitspraak volgt vier maanden nadat zich bij de laatste
terechtstelling in Florida onregelmatigheden hadden voorge
daan. Een man, die werd terechtgesteld voor de moord op een
zwangere vrouw en haar twee jonge dochters in 1982, kreeg op
de elektrische stoel een bloedneus en is mogelijk gedeeltelijk
gestikt door een leren masker dat hem voor de terechtstelling
was voorgebonden. De afgelopen jaren is het ook tweemaal ge
beurd dat er tijdens een executie vlammen van achter het mas
ker van de veroordeelde opschoten.
Op zaterdag 30 en zondag 31 oktober 1999
in de Groenoordhallen te Leiden een bedrijven
presentatie c.q. banenbeurs.
Bestemd voor iedere werkzoekende, schoolverlater,
switcher, herintreder en loopbaanbouwer.
"Ruim baan in Zuid-Holland" brengt vraag en
aanbod samen. De bezoeker krijgt een overzicht
van het enorme banen aanbod uit de regio!
Gratis entree!
berlun peter van nuusenburg
correspondent
Het is een ervaring die de Duitse mi
nister van buitenlandse zaken niet
vaak heeft gehad: een nederlaag door
eigen falen. Maar de afgelopen dagen
heeft Joschka Fischer moeten erken
nen dat hij bakzeil heeft gehaald in
een zaak waarin zijn partij, de Groe
nen, zo graag had willen scoren.
Wat is er aan de hand? Vorige week
werd bekend dat de Turkse regering
duizend tanks van het type Leopard-2
wil bestellen. Kanselier Schroder had
de bestelling meteen willen noteren,
want het gaat om een miljardenorder
en zesduizend arbeidsplaatsen. En de
kanselier doet veel, zo niet alles, voor
arbeidsplaatsen.
Hij kreeg echter van de linkervleugel
van zijn SPD te verstaan dat hij daar
door 'in problemen zou komen'. De
Turken schenden de mensenrechten
te vaak en zouden de tanks bovendien
tegen opstandige Koerden kunnen in
zetten. Dat was ook het standpunt van
de Groenen, die verwezen naar het re
geerakkoord dat wapenleveranties aan
dit soort landen uitsluit.
De veiligheidsraad van het kabinet be
sloot vervolgens een 'testtank' naar
Turkije te sturen, zodat het leger alvast
kon oefenen. Dat betekende niet auto
matisch dat Duitsland akkoord ging
met de levering van duizend tanks, zo
werd verzekerd. Dat zou pas over twee
jaar beslist worden, als de testperiode
voorbij was.
Dat was een tamelijk absurd compro
mis. De voor de hand liggende verge
lijking met de aankoop van een auto
maakte in een aantal commentaren
die absurditeit aanschouwelijk. Een
klant wordt uitgenodigd een proefrit te
maken, de auto bevalt hem. hij wil en
kan hem betalen en de verkoper zegt:
fijn, maar helaas, u krijgt hem niet. Dat
is moeilijk uit te leggen.
Dat vonden met name de Groenen, die
heftig begonnen te sputteren tegen
hun grote coalitiepartner en - iets min
der heftig - tegen Fischer. Hij had zich
door Schroder laten ringeloren. Het
was in de Duitse politiek zelden eerder
vertoond dat de minister van buiten
landse zaken zich op zijn eigen terrein
door de kanselier de wet had laten
voorschrijven. Het was de eerste grote
nederlaag van de minister, die al
maanden de populairste politicus van
het land is.
Fischer had inderdaad niet handig ge
opereerd. Turkije is een NAVO-partner
en ondanks alles geen bananenrepu
bliek. Bovendien had hij zich altijd in
gezet voor goede relaties met de Tur
ken en de kandidatuur van Ankara
voor het aspirant-lidmaatschap van de
EU gesteund. En nu was het opeens
een land waaraan je geen tanks kunt
leveren? Een politicus kan zich redelijk
veel tegenstrijdigheden veroorloven,
maar het moet niet té opvallend wor
den.
Voor de Groenen betekende de neder
laag van Fischer dat een mooie kans
om zich weer eens te profileren de
mist in ging. De partij is in een reeks
recente deelstaatverkiezingen door de
kiezers afgedroogd, en is in de rood
groene coalitie voornamelijk Schrö-
ders voetveeg. De slag om de Leopards
had daar verandering in moeten bren
gen. Fischers nederlaag maakte ook
nog iets anders duidelijk. De minister
van buitenlandse zaken mag populair
der zijn dan de kanselier, als het er op
aan komt schroomt Schroder niet hem
openlijk zijn plaats te wijzen.
Benoeming econoom Kwik Kian Gie toegejuicht
Met voorzichtig optimisme is in Indonesië gereageerd
op de nieuwe regering die de koers van het land defini
tief moet verleggen. Ambities zijn er genoeg: de mensen
rechten moeten gerespecteerd, de economie moet uit
het nog altijd zeer diepe dal, het geweld ingetoomd, de
versplintering van het land afgewend.
jakarta theo haerkens
correspondent
Financiële kringen juichen toe
dat de in Rotterdam opgeleide
econoom Kwik Kian Gie een
sleutelpost krijgt in het kabinet
van 35 ministers. De Chinees,
voorman van Megawati Soe-
kamoputri's PDI-Perjuangan,
geldt als een verbeten bestrijder
van de corruptie die een gezon
de economische ontwikkeling
in Indonesië steeds heeft on
dermijnd. Hij is echter ook kri
tisch over het recept dat het In
ternationale Monetaire Fonds
en de Wereldbank voorschre
ven. Het liefst zou hij de roepia
koppelen aan de dollar, zoals
buurland Maleisië succesvol
deed.
De IMF-economen zijn daar
echter verklaard tegenstander
van. Zij maken voorlopig de
dienst uit en draaiden in de na
dagen van Habibie de geld
kraan dicht wegens geknoei
met Bank Bali. Kwik moet
schikken, want hij kan de hon
derd miljard gulden die voor
Indonesië nog in het vat zit niet
missen. Politieke stabiliteit
moet de rijke Chinees-Indone
sische zakenlui terug lokken
naar de archipel. Zij wachten
sinds de desastreuze rellen in
mei vorig jaar elders betere tij
den af. In hun kielzog moeten
ook buitenlandse investeerders
zich weer melden.
Vice-president Megawati
Soekarnoputri schenkt speciaal
aandacht aan de ondergescho
ven kinderen milieu en men
senrechten. De laatste zijn ook
de grote zorg van de minister
buitenlandse zaken Alwi Shi
hab, een in de VS opgeleide is
lamist en vertrouweling van
President Wahid. Hij wil het
zwaar gehavende imago van In
donesië drastisch oppoetsen.
De veranderingsgezinde Gol-
kar-leider Marzuki Darusman,
tevens voorzitter van de Natio
nale Mensenrechtenorganisatie
zal als procureur-generaal
daaraan zeker bijdragen. Om
aan te geven dat het hem seri
eus is, wil de bijna blinde presi
dent Wahid nog deze week de
Oost-Timorese onafhankelijk
heidsleider José 'Xanana' Gus-
mao ontmoeten.
Over de vakbekwaamheid
van het kabinet bestaan weinig
zorgen. Het Engelstalige blad
Jakarta Post ging er op voor
hand van uit dat dit wel goed
zou zitten. Zelfs de ministers
van Soeharto waren doorgaans
kundig, stelde de krant. Zij mis
ten echter een andere zeer we
zenlijke eigenschap: bereidheid
verantwoordelijkheid af te leg
gen, waardoor het land vreselijk
ontspoorde. „Het is aan Wahid
ook met die traditie te breken."
moskou hans hoogenduk
correspondent
De Russische artillerie heeft
vanochtend gedurende een
tiental minuten het centrum
van de Tsjetsjeense hoofdstad
Grozny beschoten. Dat consta
teerde een verslaggever ter
plekke.
De Tsjetsjeense president
Maschadov heeft afgelopen
nacht verklaard dat bij de raket-
aanval op de centrale markt van
Grozny, vorige week donder
dag, 282 mensen zijn gedood
en meer dan vierhonderd ge
wond. Dat meldde het Russi
sche persbureau Interfax van
daag uit de Tstjetsjeense hoofd
stad.
„Een raket werd afgevuurd
op het presidentiële paleis met
het doel dit te vernietigen. Ik
ben een artillerist en afgestu
deerd aan de militaire acade
mie en ik weet dat het een tacti
sche raket was met een cluster-
bom als kop. Dergelijke raket
ten zijn massa-vernietigingswa
pens", aldus Maschadov. De
Russische verklaring dat de ex
plosies het gevolg waren van
strijd tussen rivaliserende Tsje
tsjeense groepen noemde Ma
schadov 'stompzinnig'.
Russische commandotroe
pen leveren in de buitenwijken
van Grozny al gevechten met
Tsjetsjeense eenheden. Dat
meldden verscheidene Russi
sche bronnen vandaag. Maar
een officiële bevestiging is niet
te krijgen en de Tsjetsjenen
ontkennen de berichten. Eerder
hadden Russische tv-corres-
pondenten in Tsjetsjenië mee
gedeeld dat verkenningseenhe
den dorpjes direct grenzend
aan Grozny waren binnenge
trokken.
Tientallen tanks, pantserwa
gens en houwitsers rukken op
richting Grozny. In een bericht
uit de opstandige Russische
deelrepubliek duidt erop dat er
overal zwaar wordt gevochten.
Het heeft er alle schijn van
dat Russische troepen de Tsje
tsjeense hoofdstad proberen te
omsingelen en met luchtaan
vallen en artillerie de Tsje
tsjeense troepen murw willen
beuken om daarna uitbrekende
guerrillastrijders op te vangen.
In enkele berichten was sprake
van lange kolonnes auto's en
tractoren met vluchtelingen die
de zwaar bestookte stad verla
ten. Volstrekt onduidelijk is
waar deze vluchtelingen heen
trekken. De Russen hebben de
grensovergangen met de buur-
republiek Ingoesjetië gesloten
uit vrees voor infiltratie door
Tsjetsjeense strijders. Maar vol
gens militaire bronnen zullen
vrijdag weer enkele posten wor
den geopend.
rome hans geleunse
correspondent
De Italiaanse corruptiebestrijders kregen gisteren
een nieuwe klap in het gezicht. De ex-premiers
Berlusconi en Craxi werden door het gerechtshof
in Milaan vrijgesproken van frauduleuze partijfi
nanciering, omdat het delict is verjaard. Vorige
week verwierp een Siciliaanse rechtbank de be
schuldiging van maffia-lidmaatschap tegen een
andere oud-premier, Giulio Andreotti.
Berlusconi was vorig jaar door een lagere
rechtbank tot twee jaar en vier maanden veroor
deeld. De beschuldiging luidde dat hij in 1991 de
sociaal-democratische partij van zijn vriend
Craxi met bijna vier ton had gesubsidieerd. In
ruil daarvoor bezorgde Craxi het media-imperi
um van Berlusconi tv-frequenties.
Omdat Berlusconi en Craxi ook voor andere
fraudezaken zijn veroordeeld, betekent de vrij
spraak van gisteren zeker niet dat hun namen
zijn gezuiverd. De beslissing van het Hof is echter
wel degelijk een ruggensteun voor de beide oud
premiers, die volhouden onschuldige slachtoffers
te zijn van tegen hen samenspannende linkse ju
risten.
De politieke vrienden van Craxi, die in vrijwilli
ge ballingschap in Tunesië is gegaan om gevan
genisstraf in Italië te ontlopen, ijveren voor repa
triëring en zuivering van zijn naam. Zij beroepen
zich daarbij ook op de slechte gezondheid van de
oud-premier. Maandag werd hij met hartklach
ten opgenomen in een ziekenhuis in Tunis.
De uitspraak van gisteren onderstreept dat de
zuivering van de Italiaanse politiek, in 1992 be
gonnen met de operatie 'Schone Handen', op
dood spoor is geraakt. Het meest actief waren of
ficieren van justitie in Palermo en Milaan. Beide
parketten hebben met de vrijspraken van de
oud-premiers zware averij opgelopen.
Bangkok Thaise tapioca-kwekers zijn met hun auto's op weg naar het regeringsgebouw in Bangkok. De
ongeveer tweeduizend boeren willen dat de regering hun helpt om de prijzen van de oogst omhoog te
krijgen. foto ap apichart weerawonc
Woedende Franse boeren blokkeerden gisteren uit protest tegen de Britse consumen
tenboycot met brandende autobanden en hooibalen de wegen rond de Kanaaltunnel,
waar veel vrachtwagens met Britse producten het land binnenkomen.
foto reuters pascal rossignol
parus cees van zweeden
In een bosje bij Amiens, een stadje in
Noord-Frankrijk, werd vorige week
een stuk van een lijk gevonden. Uit
welk lichaamsdeel de homp vlees was
gesneden, kon niet direct worden ach
terhaald. Maar de herkomst was dui
delijk. Het vlees was verpakt in plastic
folie, waarop een sticker was geplakt:
het prijsje was van een supermarkt in
Dover. Het was het vlees van een rund,
een Brits rund.
Dertig politieagenten en andere func
tionarissen waren naar de plek van de
vondst gesneld voor een politioneel
onderzoek. Want dit stuk vlees, dat in
Engeland legaal wordt verkocht, was
in Frankrijk een corpus delicti. Toen de
Europese Unie enkele weken geleden
het embargo op Brits rundvlees
ophief, weigerde Frankrijk als enige
land zijn grenzen weer te openen. Een
golf van hysterie sloeg over Groot-Brit -
tannië, waar supermarkten hun
schappen begonnen te zuiveren van
camembert en mosterd.
In het tumult van een niet-verklaarde
handelsoorlog tussen Groot-Brittannië
en Frankrijk dreigt de waarheid het
eerste slachtoffer te worden. Het Britse
standpunt werd genoegzaam voor het
voetlicht gebracht, onder meer door
een minister van landbouw die met
veel misbaar aankondigde geen Franse
producten meer te zullen nuttigen.
De Franse argumenten daarentegen
gingen schuil in een zeshonderd pagi
na's dik rapport, dat nu door weten
schappers van de Europese Unie on
der de microscoop wordt gelegd. Le
zing ervan zou menige liefhebber van
Brits rundvlees van de weeromstuit in
een vegetariër veranderen. De Britse
regering heeft de Europese Unie ervan
overtuigd dat BSE, bekend als gekke-
koeienziekte, goeddeels is uitgeroeid.
Besmette koeien zijn gedood, de her
komst van runderen wordt voortaan
geregistreerd en veevoeder met dierlij
ke resten behoort tot het verleden.
Het wetenschappelijke comité dat de
Franse regering adviseert, de AFSSA,
daarentegen betwijfelt of voldoende
vooruitgang is geboekt. In Groot-Brit
tannië zijn sinds 1990 ruim 175.000 ge
vallen van BSE geconstateerd, zegt de
AFSSA, tegen 71 in Frankrijk. Maar wat
erger is: er is weinig dat erop wijst dat
de epidemie minder wordt.
Volgens de AFSSA werden tussen 1 ja
nuari en 20 augustus van dit jaar in ge
ne zijde van het Kanaal 1.298 gevallen
van BSE geconstateerd, wat het totaal
voor heel 1999 op zo'n drieduizend
brengt. Dat aantal is maar iets lager
dan in 1998, toen de teller op 3.179
bleef steken. Een cijfer van driedui
zend betekent dat op een miljoen run
deren er 650 besmet zijn, tegen slechts
1,2 tot twee in Frankrijk. Ergo: de Brit
ten hebben dit jaar 325 tot 541 maal zo
veel nieuwe gevallen van BSE als de
Fransen.
De Fransen wijzen er voorts op dat
een Schots onderzoek hen in het gelijk
heeft gesteld. Professor David Carter,
die de hersenen onderzocht van 3.951
ogenschijnlijk gezonde runderen,
kwam tot een opmerkelijke conclusie.
Bijna 0,5 procent van de dieren had
BSE, ofwel 1 op 200 (5.000 op een mil
joen). Wat deze cijfers voor de Franse
experts des te onrustbarender maakt,
is dat het gaat om dieren waaraan
geen 'dierlijk' veevoeder meer is ver
strekt. Dat betekent dat ze op een an
dere manier moeten zijn besmet, of
wel door hun moeder, ofwel door an
dere dieren in de kudde. Vooral dat
laatste gegeven stemt de Fransen som
ber. Als de Schotse geleerde gelijk
heeft, loopt in de helft van alle kudden
in Groot-Brittannië een gekke koe
rond.
De AFSSA verklaart zich in haar rap
port niet tegen een opheffing van het
embargo op Brits rundvlees, maar wel
tegen een voorbarige opheffing daar
van. Dat embargo werd in 1996 inge
steld, nadat de Britse regering had toe
gegeven dat mensen na het eten van
besmet vlees kans zouden lopen op
het ontwikkelen van een nieuwe vari
ant van de ziekte van Creutzfeldt-Ja-
kob (CJD), de menselijke versie van
BSE.
Tot dusverre zijn 43 mensen aan die
CJD-variant overleden, van wie 42 in
Groot-Brittannië. Maar omdat de in
cubatietijd decennia kan belopen,
weet niemand hoeveel mensen met
een tijdbom in hun lichaam rondlo
pen. Een Britse expert, professor Do
naldson, schatte het uiteindelijke aan
tal dodelijke slachtoffers op 'enkele
honderden tot enkele miljoenen'.
Omdat dezelfde incubatietijd ook voor
de koeien geldt, valt moeilijk te zeggen
of een dier gezond is. Maar volgens de
AFSSA komt binnenkort een test be
schikbaar waarmee kan worden vast
gesteld of een rund besmet is. Waarom
niet wachten met de opheffing van het
embargo tot die test op de markt is?
Het antwoord op die vraag ligt volgens
de Franse specialisten voor de hand:
de Britten zijn bang dat aan het licht
zal komen dat de epidemie veel wijder
is verbreid dat ze nu toegeven.
