Literatuurprijs voor Glastra van Looi
Verzorgd blijspel
De Timdelerclub
Cultuur Kunst
Filmkeuring: 'Overheid zuiniger op auto's dan op jeugd'
u
Nieuw Sinfonietta Amsterdam maakt indruk
'Culiterair Kwartet'
én spelen met schrijvei
etfr
MAANDAG 25 OKTOBER 1999
Boy Edgar Prijs voor Van Kenienade
Amsterdam Saxofonist, componist, bandleider en program
meur Paul van Kemenade krijgt de VPRO/Bov Edgar Prijs
1998/1999. Dit is de belangrijkste onderscheiding op het terrein
van jazz en geïmproviseerde muziek. De prijs bestaat uit 25.000
gulden en een plastiek van Jan Wolkers. ..Bij Paul van Kemena
de zit jazz in zijn bloed", meent de jury. Terwijl hij aan het Bra
bants Conservatorium in Tilburg studeerde, begon Van Keme
nade in 1976 aan zijn carrière. Hij richtte eigen groepen op,
schreef composities en begeleidde een cabaretgroep. Ook ver
zorgde hij de muzikale omlijsting van dansprojecten en werkte
hij samen met artiesten, dichters en schilders.
Zuidelijk Toneel live op internet
eindhoven Het Zuidelijk Toneel is morgen de gehele dag live
via het internet te volgen, ook tijdens de voorstelling van 'India
Song' van Marguerite Duras in een regie van Ivo van Hove. Het
is voor zover bekend een primeur voor een Nederlands toneel
gezelschap. Vanaf negen uur 's ochtends is al te zien hoe de
vrachtwagens met de decors komen en zelfs na afloop van de
voorstelling kunnen nog de reacties van de bezoekers in de
schouwburg van Eindhoven worden vernomen. Gedurende de
dag kan ook gechat worden met de decorontwerper, de drama
turg, met technici en met acteurs. Belangstellenden kunnen te
recht via www.lizt.nl.
Rex Gildo gewond na sprong uit raam
munchen De Duitse schla
gerzanger Rex Gildo heeft
zaterdagavond levensge
vaarlijke verwondingen op
gelopen toen hij tijdens
een bezoek aan vrienden
uit een raam op de tweede
verdieping sprong. Volgens
de politie van München is
60-jarige Gildo met inwen
dige bloedingen en ver
scheidene botbreuken in
een ziekenhuis opgeno
men. De zanger zou uit het
wc-raam zijn gesprongen
en op een gazon achter het
huis zijn terechtgekomen.
Kort voor de sprong had
een vriend van de zanger
een arts opgeroepen om
dat Gildo psychische pro
blemen had.
Toen de hulpverlener ter plekke kwam, sloot de zanger zich in
het toilet op. Vlak voordat hij uit het raam sprong zei hij nog dat
alles goed ging. De politie gaat uit van een zelfmoordpoging. De
in München geboren Gildo had in 1960 zijn eerste hit met het
nummer 'Sieben Wochen nach Bombay'. Grote faam verwierf
Gildo vooral met nummers als 'Fiesta Mexicana', 'Speedy Gon
zales' en 'Marie, der letzte Tanz'. foto anp
theater recensie
wunand zeilstra
Voorstelling. 'Albert', blijspel van Rex
Frost door toneelvereniging De Timdeler-
dub. Regie: Frank Ouwerkerk. Gezien:
23/10, Schouwburg, Leiden.
Albert, een oude kelner, laat
zich niet zo maar door de direc
tie van een befaamde hotelke
ten aan de kant zetten. Hij is
oud, wijs en slim genoeg om
deze leeftijdsdiscriminatie die
vermomd gaat als vernieu
wingsdrang, het hoofd te bie
den. Zijn uiteindelijke list is niet
echt spectaculair te noemen
maar levert toch een aardig
schouwspel op. Anthon van der
Meijden speelt de rol van Albert
in het gelijknamige blijspel bij
toneelvereniging De Timdeler
club in een licht clowneske uit
dossing. Dat is handig gedaan.
Er is daarmee iets van een ko
mische uitstraling bereikt. Van
der Meijden kan op die manier
zijn rol verder klein houden,
want bij overdrijving is dit stuk
niet gebaat.
Het zwakste punt van de ge
hele voorstelling is de verstaan
baarheid die af en toe sterk te
wensen overlaat. En ook het
n rijsdam, 071-5356444. plv chef caroline van overbeeke 071-?
DEN HAAG ANP
De overheid is zuiniger op auto's dan
op de jeugd als ze de Nederlandse
Filmkeuring (NFK) opheft. Dat zei
NFK-voorzitter Egbert Vleeming vrij
dag bij de presentatie van het, als het
aan het kabinet ligt, laatste jaarverslag
van zijn organisatie. Er moet zelfregu
lering door de branches komen.
„Toen de APK-keuring kwam, werd
uiteindelijk besloten dat de garages die
testen zelf zouden uitvoeren. Prima.
Maar de Rijksdienst voor het Wegver
keer wordt wel van iedere keuring op
de hoogte gehouden en voert steek
proeven uit." Aan zo'n onafhankelijk
controlerende positie voor zichzelf
denkt de Filmkeuring nu ook, maar de
regering ziet geen toekomst voor haar.
De plannen voor een brancheorga
nisatie die zelf gaat reguleren wat er
aan geweld en seks voor welke doel
groep op tv, video, filmdoek, cd-rom
en internet mag, zijn in een vergevor
derd stadium. Oud-minister d'Ancona
wordt al als voorzitter genoemd van
deze NICAM, het Nederlands Instituut
voor Classificatie van Audiovisuele
Media.
Aanvankelijk was het de bedoeling
dat de Nederlandse Filmkeuring haar
in jaren opgebouwde expertise in sa
menwerking met de NICAM zou be
nutten. Maar de samenwerking liep
volgens Vleeming spaak doordat de
NFK ook in de nieuwe situatie een ab
soluut onafhankelijke opstelling eiste.
„Dat is echt nodig, want je moet zoiets
nooit alleen maar aan de markt overla
ten. De rest van Europa kijkt al met ge
fronste wenkbrauwen naar ons. De
branche-organisatie en wij kunnen en
moeten elkaar aanvullen, anders slaan
we internationaal een modderfiguur.
We kunnen fungeren als audivisuele
praatpaal naast het marktmechanis
me. Maar er werd ons gezegd dat onze
onafhankelijkheid zou worden ge
waarborgd door de NICAM-voorzitter.
Die toezegging was ons te dun. Daarna
hebben we nooit meer iets gehoord",
aldus Vleeming en NFK-directeurCi
nelius Crans. Ze ergeren zich voo
aan de onduidelijkheid die de
heid laat bestaan, niet alleen bij
Filmkeuring zelf maar ook bij het gn
publiek. „De politiek weet niet wat
wil. Wij dagen de politici uit maarei
hardop te zeggen: 'We hebben hei
Nederland zo goed geregeld dat
branches het zelf afkunnen en
enkele overheidsbemoeienis meer"
dig is. En vraag het dan ook eens
de ouders van jonge kinderen."
Wat doet een actief lid van
de Socialistische Partij (SP)
met een prijs van een ton?
Karei Glastra van Loon,
schrijver van de alternatie
ve SP-troonrede en met
'De Passievrucht' winnaar
van de Generale Bank Lite
ratuurprijs 1999, bekende
Hanneke Groenteman in
'De Plantage' meteen rui
terlijk dat hij het geld zeker
niet in de partijkas zal stor
ten. Trillend van emotie
vertelde de winnaar dat hij
op zijn zevende al fulltime
schrijver wilde worden en
dat de prijs hem nu op zijn
zevenendertigste eindelijk
die mogelijkheid biedt.
amsterdam franqoise ledeboer
De jury onder leiding van oud-
staatssecretaris van cultuur Aad
Nuis had dit keer zes auteurs
genomineerd die onder het
grote publiek geen grote be
kendheid genieten. Naast
Glastra van Loon waren dat Os
car van den Boogaard (met
'Liefdesdood'), Henk van Woer
den ('Een mond vol glas'),
Frank Westerman ('De graanre-
publiek'), Joris Note ('Kinderge
zang') en Maria Stahlie ('Zon
dagskinderen'). Op de longlist,
de eerste selectie uit 289 inzen
dingen, prijkten nog wel de na
men van Harry Mulisch, Cees
Nooteboom en Hugo Claus. De
jury meende echter dat het dit
jaar tijd was voor boeken die
In
cl
Karei Glastra van Loon viert een feestje met partner en kind nadat hij de Generale Bank Literatuurprijs heeft gewonnen.
'meer verrassen' dan die van de zich vooral niet te beperken tot eure persoonlijke stijl' en stelde
grote schrijvers. de winnaars en genomineerden dat alle genomineerden de prijs
Voor Nuis de winnaar be- van literaire prijzen. Hij prees dit jaar daarom zouden hebben
kendmaakte riep hij lezers op de zes auteurs'om hun superi- verdiend.
Glastra van Loon werd ten
slotte door de jury uitverkoren
omdat 'De Passievrucht' on
danks 'de bepaald niet simpele
intrige, thematiek en structu
een 'opmerkelijk licht'
De jury prees de roman
zoektocht van een onvruchi
re man naar de biologische
der van 'zijn' kind verder
de fijnzinnige psychologie
beschrijving van de relaties
de even verrassende als
tuigende ontknoping. „Ditlj
mikt nergens op goedkoops
timent en pakt op elke blai
de", aldus Nuis. 'De Pas
vrucht' werd ook als vvim L
aangewezen door de jonge
jury van drie Vlaamse en
Nederlandse scholieren.
Voor de bekendmaking
de winnaar moest Groente;
zich in sneltreinvaart door
programma heenwerken.
genomineerden kregen vn itRvc
voorgelegd over hun
woonten, of ze de boeken
hun collega's gelezen had ernf
en welke boeken ze tot del iet
van de afgelopen eeuw bes eëist
pelen. Omdat er ook filn lacht
waren gepland over het bt edei
van de jongerenjury en
voorlezen van fragmente aad
huiselijke kring en Groenti nme
korte samenvattingen vai aarr
boeken voorlas, was de
druk te groot.
Groenteman deelde het
diopubliek voor de uitzet en.
verontwaardigd mee dat a indel
hekel heeft aan de kritieDlon
zou ze 'gezellige babbeluu uwe
presenteren. De uitzendini as. 1
gisteren werd helaas wel
gezellig babbeluurtje omd ildat
antwoorden van de au orde
door het overvolle progra ?rddi
op een enkele uitzonderii i
niet goed uit de verf kwami ed<
muziek recensie
maarten baanders
Concert: Nieuw Sinfonietta Amsterdam
o.l v. Peter Oundjian, werken van Haydn,
Bernstein en Bartók Gehoord: 24/10,
Stadsgehoorzaal, Leiden
De werken die Nieuw Sinfoniet
ta Amsterdam gisteravond in de
Stadsgehoorzaal uitvoerde, stel
len hoge eisen aan precisie, hel
derheid, balans, wendbaarheid
en energie. Het orkest beant
woordde glansrijk aan deze ei
sen.
Het concert begon met sym
fonie nummer 8 van Haydn. Dit
werk uit 1761 is een, ook voor
Haydns tijd, tamelijk conven
tioneel werk, met de gebruike
lijke vierdeling, heldere thema's
en doorwerkingen en concer
tante solopartijen voor verschil
lende instrumenten. In handen
van NSA werd deze muziek een
onderhoudend en spannend
verhaal. De rustige opgewekt
heid die zo karakteristiek is
voor Haydn, kwam prachtig tot
uiting in deel 1. In het tweede
deel maakten de solisten op vi
ool en cello zich met hun war
me timbre prachtig los van het
orkest. Het menuet werd licht
en in een tamelijk hoog tempo
gespeeld. Solist in dit derde
deel was, heel verrassend, de
contrabas, die moeiteloos mee
ging in het lichte karakter en
zelfs een lach losmaakte bij het
publiek door te laten horen dat
een bas ook heel hoog kan.
Stormachtig en opwindend
klonk het vierde deel, waarin je
kon soms kon horen dat Haydn
het de soloviolist behoorlijk
moeilijk kon maken.
In 'Serenade voor wool en or
kest' van Bernstein werd de so
lo indrukwekkend vertolkt door
Anne Akiko Meyers. Het is een
zeer afwisselende werk, waarin
de componist zijn vaak vlotte
stijl toch diepgang geeft door
nu eens ontroerende, dan weer
overrompelende thematische
ontwikkelingen. De solopartij
werd met een ongelooflijk in
tense klank, trefzeker en wend
baar uitgevoerd. In gedreven
heid gingen orkest en soliste
mooi gelijk op. Ondanks de vir
tuositeit van deze muziek,
slaagde Meyers erin veel emotie
in haar spel te leggen.
Voorafgaand aan 'Muziek
voor snaren, slagwerk en ce
lesta' van Béla Bartók, gaf de di
rigent uitleg over de bijzondere
opstelling van het orkest. Dit
was nuttig om de subtiele en
veelzijdige klankeffecten en de
verdeling van de thema's over
de partijen aan het publiek dui
delijk te maken. Zo kon je bij
voorbeeld de van alle kanten
aanstormende motieven in het
tweede deel horen èn zien. In
die helderheid lag de kracht van
de uitvoering die NSA van dit
briljante muziekstuk gaf. In het
eerste deel ging dit wel een
beetje ten koste van het fluiste
rend mysterieuze dat dit deel
eigen is. Een iets kalmer tempo
had dit misschien kunnen
voorkomen. In het derde deel,
als het thema van deel 1 tussen
een rijkdom aan klankeffecten
opnieuw rondspookt, komt dat
mysterieuze beter tot zijn recht.
NSA geeft dit werk met zijn
punctuele en felle spel een
enorme spanning. Het is voor
het publiek een magnifieke er
varing om glashelder te kunnen
doorzien hoe knap dit werk in
elkaar zit en tegelijk meege
sleept te worden in een roes
van muzikale energie.
Tate Gallery gesloten na
kussengevecht op kunstwer
Piet<
ui di
onir
in I
t'i'ds
ider
en.
ka k
De Tate Gallery in gisteren dichtgegaan nadat twee mannen tect
kussengevecht waren begonnen op een kunstwerk. Het
Tracey Emin gemaakte werk 'My Bed' is een onopgen
tweepersoonsbed. Het heeft vuile lakens en is omringd
onder meer ondergoed, condooms, volle asbakken en lege:
sen. Het werk wera later hersteld in de oorspronkelijke staal e]j
twee mannen, twintigers, zijn gearresteerd. Het werk van Ei
dat deel uitmaakt van de Turner Prize-tentoonstelling,-is;
omstreden. Het linkse Britse dagblad The Guardian noemde s
kunstwerk onlangs vervelend en voorspelbaar en gekwelde I j],
wekul. De winnaar van de Turner Prize ontvangt ruim
gulden.
„Z<
/er
urd
tldjf
J eld
E If ell
het
denJ
delft aly knol
speltempo zou flink hoger mo
gen liggen. Zulke zwakke pun
ten zijn echt jammer, juist om
dat deze productie verder zo'n
verzorgde indruk maakt en over
spelers met mogelijkheden be
schikt. Het decor ziet er ge
woon goed uit, de sfeer van een
restaurant in een klein landelijk
hotel is raak getroffen. Waarom
dit per se een Engels hotelletje
zou moeten zijn, is typisch voor
dit soort bewerkingen. Men
past in de Nederlandstalige be
werking zelden de plaats van
handeling aan. Dat heeft iets
gekunstelds en is zeker in dit
geval volstrekt onnodig. Ook al
is dat slechts een detail, het
geeft wel aan dat De Timdeler
club vaak nog te braaf met een
productie omgaat.
De groep beschikt over vol
doende spelers met komisch ta
lent. De serveersters en de kok
kin in dit stuk bijvoorbeeld
(Jacqueline Peels, Joke Rijsdam
en Renate Hundersmarck) we
ten gemakkelijk een lach te sco
ren. Zoiets wordt nog te weinig
uitgebuit. Met een flink portie
flair en heel veel aandacht voor
de tekstregie zou De Timdeler
club nog veel beter voor de dag
kunnen komen.
Maarten 't Hart kreeg als des
sert mascarpone met lange vin
gers. Gerrit Komrij werd als
hoofdgerecht gevulde kiprolla
de voorgeschoteld. Koos van
Zomeren at als bijgerecht veld
sla met bosuitjes en Jean Pierre
Rawie haricots verts met pesto.
Ze zaten allemaal een keer
aan aan de keukentafel van
Trude Gerritsma, de eigenares
se van boekhandel De Omslag
in Delft. En zij niet alleen. Ook
onder vele anderen Harry Mu
lisch (mosterdsoep), Renate
Dorrestein (sushi), Frans Poind
(kipballetje met sesamzaad),
Connie Palmen (courgette
soep), Youp van 't Hek (groente
uit de wok), Hugo Claus (car
paccio) en J. Bernlef (salade van
artisjokkenbodems en been
ham).
Ze kwamen naar Delft om
hun boeken te signeren of tij
dens een Literaire Salon op te
treden. Ze bleven allemaal om
bij De Omslag te eten. En nu
zijn ze vereeuwigd in het eerste
Nederlandse 'culiteraire kwar
tet', een kwartetspel van schrij
vers en recepten, met een bij
behorend kookboekje.
Het begon allemaal met wij
len Nico Scheepmaker. Hij zou
komen signeren en stelde
de voor om vooraf samen
gaan eten. Toen enige tijd
Wïm de Bie voor een sij
sessie arriveerde, kwamen
haal-pizza's op tafel en nei
belofte gedaan van een
maaltijd op een later tij^tma;
En zo werd een traditie
ren. De 'Omslagtafel', die
het culiterair kwartet is
mond, was een feit.
Alle schrijvers reageerdi m cj€
thousiast op het idee on isatie
hun foto - aan de Omslazjjr
genomen - nu in een kwa |et h(
verschijnen. „Altijd een ngejs
gensdroom geweest om di tbbi
te maken van een kwartet'
geerde Midas Dekker (ge
de peulen, broccoli ei
telkrieltjes). Wim de Bie
de geitenkaas met framb
zei: „Nog nooit opgenoni
een kwartet, een hele eei
F. Springer (drie soortf
met pernodsaus) verkl
„Als mijn kop maar nietd
lust van de kwartetspele
derft."
Het Culiterair Kwartt
naam is een vondst van
Stip) is samen met het
boek te verkrijgen bij Boi
del De Omslag, Wijnhav
2611 CR Delft. tel.
212.15.10. Prijs f. 34,50.
leiden In een rokerige ambiance, bijgelicht door twee eerbiedige Vaughan en Creedence Clearwater Revival nieuw leven werd in-
kaarsen, presenteerden de Nederlandse Blues Brothers zaterdag- geblazen door groepen als The Backseat Windows, F F Band,
avond in het Antonius Zalencentrum in Leiden een 'tribute to Ja- The Warthogs, Klapstuk, Maximum Overdrive, Roosevelt Frankie
ke Belushi'. Hun optreden maakte deel uit van de manifestatie Band en Red West. De avond in het Antonius werd een feest der
'Coverbox', waarbij ook Elvis Presley, Bob Marley, Stevie Ray herkenning. foto mark lamers
Publiek weet kunstwinkels te vim
Galeriehouders telden afgelopen weekeinde tijdens het een
tionaal Galerieweekend drie tot vier keer zoveel bezoekers
normale dagen. Met die opkomst is de Stichting Nationaal G
weekend meer dan tevreden. Ongeveer 190 galeries in hf
zetten zaterdag en zondag de deuren open. „Het doel
drempel naar de kunstwinkel te verlagen en dat is gelukt'
een woordvoerder. Over de verkoop tijdens het weekeinde is
rughoudend. „Dat is zo moeilijk te becijferen. Feit is dat
kopen in Nederland in de lift zitten. Maar verkoop was nk
insteek. Mensen de winkel in krijgen was het doel."
gdsg
ikna
lelijk
lor b
act i
ïndie
in di<
