Leiden Regio
'lan Oostvlietpolder gekraakt
t
jDe Stemming
Groeien met Beleid
De beheersing van chaos
Alleen
iij ziekte
'Je kunt monumenten natuurlijk
niet van schokbeton maken'
Pronk bezoekt Leiden en regio
flERPAG 23 OKTOBER 1999
inbtelijk advies van provincie: wél ruimte reserveren voor baggerstortdepot
bestemmingsplan Oostvlietpolder moet door de
ovincie worden afgewezen omdat er in het plan geen
limte wordt ingeruimd voor een baggerstortdepot. Dat
jat in een ambtelijk advies van de provincie. Het stuk
voor een belangrijk deel gebaseerd op de onlangs ge-
ed gekomen milieu-effectrapportage (MER). Daaruit
ijkt dat er vanuit het milieu geen zwaarwegende be-
laren zijn tegen de aanleg van de baggerput.
KN» RUUD SEP
jden schrapte' dit voorjaar de
stort uit het bestemmings-
omdat er serieuze twijfels
ien bij de noodzaak en de
ervan. Hoewel het
jemmingsplan door het
tappen van de slibstort fa-
iant in strijd was met de af-
aken, besloot het provincie-
tuur het plan niet direct
de prullenbak te verwij-
Afgesproken werd, dat de
provincie pas een besluit zou
nemen na bestudering van de
MER en na het voeren van een
discussie over 'nut en nood
zaak' van de baggerstort.
Nu de milieu-effectrapporta
ge is afgerond en daarbij geen
bezwaren tegen de slibstort
naar voren zijn gekomen, laat
de provincie geen spaan heel
van de Leidse opstelling. In het
ambtelijk stuk - preadvies van
de directie Ruimte, Groen en
Gemeenten aan de provinciale
planologische commissie (PPC)
- valt te lezen dat er de komen
de decennia wel degelijk be
hoefte blijft aan een baggerde-
pot in de Leidse regio. De ko
mende twee jaar kan de regio
haar bagger weliswaar in de
Slufter op de Maasvlakte kwijt.
Maar voor de periode daarna
kunnen geen toezeggingen
worden gedaan. De conclusie is
dat storten in de Oostvlietpol
der in de nabije toekomst een
noodzaak zal zijn.
De kritiek op het bestem
mingsplan beperkt zich niet tot
het ontbreken van een bagger
put. De provincie verwijt de ge
meente dat zij zich ook niet
houdt aan de afspraak dat er
niet meer dan veertig hectare
uit te geven bedrijventerrein in
de polder mag komen. Doordat
de gemeente een deel van de
polder aanmerkt als 'landgoe-
derenzone' waarin tien procent
mag worden bebouwd door be
drijven, wordt de oppervlakte
bedrijventerrein via een achter
deur vergroot. Verder merkt de
provincie op dat Leiden onvol
doende ruimte reserveert voor
een toekomstige verbreding van
de rijksweg A4 en de recon
structie van de Hofvlietweg. De
benzinepomp aan de rijksweg
wordt volgens de provincie ten
onrechte wegbestemd.
Wethouder Tjeerd van Rij
reageert 'zeer verbaasd' op het
ambtelijk advies aan de PPC.
„Ik heb donderdag nog overleg
gehad met demissionair gede
puteerde Heijkoop. Toen heb
ben we afgesproken dat het ad
vies zou worden bijgesteld. De
commissie zou een open advies
krijgen waarin alleen de vraag
wordt opgeworpen of we met
de reservering van grond voor
de baggerstort voldoen aan de
eisen in het streekplan. Ik ben
hoogst verbaasd dat dat niet is
gebeurd." De wethouder kon
digt aan de komende tijd 'te
gengas' te geven. Van Rij is van
mening dat Leiden voldoende
tegemoet komt aan de wensen
van de provincie doordat de ge
meente de grond die nodig is
voor de slibstort vrij houdt van
bebouwing. In het omstreden
bestemmingsplan heeft de
grond een agrarische bestem
ming.
De PPC buigt zich aanstaan
de donderdag over het bestem
mingsplan Oostvlietpolder.
Daags daarna krijgen de vele
bezwaarmakers de kans om tij
dens een hoorzitting hun be
denkingen tegen het plan nog
eens toe te lichten.
[Ni Twintig jaar geleden startte André Coenen
ijn woonhuis aan de Satijnvlinder 6 het bureau
earch voor Beleid. Twee decennia later is wat
en studeerkamer als een eenmanszaakje be-
uitgegroeid tot een florerende Holdingmaat-
ppij die werk biedt aan 270 personeelsleden
eens zo'n zelfde aantal losse medewerkers,
iddels is de Satijnvlinder als onderkomen na-
lijk allang verleden tijd. Na tussenstops aan 't
igetje, de Van der Valk Boumanweg, het Ra-
burg en de Stationsweg vestigde het bedrijf
tien jaar geleden in een groot en modern kan-
pand aan de Schipholweg.
ir ondanks een oppervlakte van 4000 vierkante
meter groeide het onderzoeksbureau ook daar al
snel weer uit zijn jasje. Het terrein pal achter de
thuisbasis bood soelaas. Daar verscheen het afge
lopen jaar een nieuw gebouw van acht verdiepin
gen hoog. Met die extra 3000 vierkante meter kan
de successtory van oprichter Coenen in de 21ste
eeuw mede daar een voortzetting krijgen.
Research voor Beleid, de naam zegt het al, houdt
zich bezig met onderzoek. Dat doet het bureau met
name in opdracht van de overheid: ministeries,
provincies, gemeenteraden, hoogheemraadschap
pen enzovoorts. Intussen heeft Research voor Be
leid zich ook op de internationale markt begeven.
FOTO HENK BOUWMAN
chaos al veel eerder ontstaat,
nog voor je bent aanbeland op
dat kleinste niveau. Hij merkte
dat electronen zich anders gaan
gedragen zodra ze minder
ruimte tot hun beschikking
hebben.
Met die ontdekking was een
nieuw vakgebied geboren. Dat
beweegt zich tussen het niveau
van de Newton's klassieke me
chanica - het macroniveau - en
Niels Bohr's kwantummechani
ca - het microniveau. „Het is
niet bijster orgineel, maar dat
wordt het meso-niveau ge
noemd. Je kan het ook de fysica
van de miniaturisatie noemen.
Dus: hoe klein kan je iets ma
ken, voordat de chaos onvoor
spelbaar wordt."
Inmiddels heeft hij de wereld
van de chips verlaten. De elec-
tronica-industrie maakte zware
tijden door. Het onderzoek
naar verkleining van chips had
geen prioriteit meer. „Ik zat
daar niet lekker meer. Als we
tenschapper moet je de ruimte
hebben om onderzoek te doen
zonder financiële beperkin
gen." Hij vertrok naar de uni
versiteit. „Door deze ontdek-
kking wist ik dat ik daar zou
meetellen. Ik zou het vreselijk
vinden om in de wetenschap
pelijke wereld tot de middel
maat te behoren."
Beenakker pakt zijn huissleutels
van zijn bureau. In de sleutel
hanger is een computerchip
verwerkt. „In zo'n chip rennen
allerlei electronen dwars door
elkaar heen. Toch is hun gedrag
voorspelbaar. Dat moet ook. Als
een chip geen ijzeren logica
heeft, is de computer onbe
trouwbaar." In de jaren dat
Beenakker voor Philips werkte,
was het bedrijf, net als de ande
re computerfabrikanten, erop
uit om die chips steeds kleiner
te maken. Maar wat ontdekte
Beenakker: je kan dat dingetje
niet ongestraft verkleinen. Want
dan gaan de electronen zich
onvoorspelbaar gedragen. „Het
is als met het bakken van een
brood. Voor een half brood kan
je het recept halveren, voor een
kwart brood neem je van alle
ingrediënten een kwart. Maar
daarmee kan je niet eindeloos
doorgaan. Op een gegeven mo
ment is dat minuscule broodje,
hoe nauwkeurig je het meel en
water ook hebt afgemeten, niet
lekker meer."
Vroeger dachten natuurkun
digen dat de 'foutmelding' te
maken had met het gedrag van
atomen en moleculen - dus dat
die op microscopisch niveau
lag. Beenakker ontdekte dat die
eleens heeft geprobeerd
Amerika het Nederlandse
)eleid uit te leggen, of in
tienlanden van donker
het verschijnsel 'dieren-
lance' heeft toegelicht,
iet zeker. Er zijn van die
h Nederlandse zaken die
ihen buitenland niet uit te leg-
ken in- We eten zonder een
ie vertrekken rauwe ha-
let uitjes en chocoladeha-
op brood, en we leven
as meters onder de zee-
slechts beschermd
ien van zand en dijken
ei. Het is voor een buiten-
Ier allemaal niet te begrij-
landers zijn anders dan,
tar eens wat te noemen,
kanen. Uit onderzoek
GGD bleek vorige week
irokkaanse vrouwen al-
doe' iaar naar dokter gaan
iek zijn. Dat was even
ien voor zorgwethouder
laaijens, die had gehoopt
Marokkaanse vrouwen
eindelijk eens een keer-
passen aan de Neder-
cultuur. Marokkaanse
in die door blijven wer-
ze niet meer kunnen en
is bij de dokter melden
cht niets anders meer
verzinnen, zijn een
em. Daar moet iets aan
worden.
laar huisarts zijn.
nevrouwtje, wat man-
raan ons?"
3jn ziek."
ter valt bijna van zijn
in schrik. Ho even, dat is
meel bedoeling hoor. Wat
bier? Gaat u eens even
aedeweerga een inbur-
cursus volgen. En snel
fletje. Vort.
gmaar dat we Baaijens
om aan dit soort stui-
evallen van onaangepast
kordaat een eind te ma-
wethouder houdt niet
van halve maatregelen. Dus,
nog maar nauwelijks bekomen
van de schrik („Echt? Alleen
maar als ze ziek zijn?") dringt
hij bij de GGD aan op een ver
volgonderzoek. Hans wil nu
eindelijk weten wat hij moet
doen om die malle minderhe
den te bereiken.
Kijk, Marokkaanse mannén zijn
heel goed te vinden. Steeds
meer werkgevers stappen met
een lijst vacatures de moskee
binnen om er even later met
een busje vol nieuwe werkne
mers weer weg te rijden. Maar
die vrouwen... Hans pakt het
verslag van de GGD er nog eens
bij. 'De vrouwen doen alleen
aan preventie als de overheid
het verplicht', leest hij. „Hé",
bedenkt hij opeens. „De over
heid, dat ben ik." Aha. Dét be
doelde zijn horoscoop met de
mededeling dat hij vandaag een
daad moest stellen! Met één
ferme armbeweging veegt hij de
stapels rapporten van zijn bu
reau, haalt een groot vel papier
uit zijn la, doopt zijn ganzen
veer in de inkt en schrijft met
grote sierletters 'Verordening'.
Zo. Dat zal ze leren.
Flitsend
Het is een gezellig stukje Lei
den, die Breestraat. De etalages
zien er fijn uit, de kerstversie
ring hangt er weer en taxibedrijf
Koenes zorgt voor wat extra
feestelijke flitsverlichting.
Vooral de laatste kijkt daarbij
niet op een gulden meer of
minder. Het mag best wat kos
ten, die vrolijke flitsjes. Zo'n
60.000 gulden is Koenes inmid
dels kwijt. Dat is niet helemaal
van harte gegaan. In tegendeel
zelfs. Maar dat maakt de presta
tie er natuurlijk niet minder
om.
Het feestelijke geflits is het ge
volg van een principestrijd die
directeur Koenes met de ge
meente Leiden uitvecht. De
taxibaas vindt de rompslomp
rond de doorrijvergunningen in
de Breestraat onzin. Als de im
mer vriendelijke Connexxion-
chauffeurs steeds zonder beta
len door de winkelstraat heen
mogen, waarom dan de taxi's
niet?
In zijn niet aflatende strijd heeft
Koenes de camera's in de Bree
straat al duizend keer laten flit
sen. En het einde is nog niet in
zicht.
Dapper van de taxibaas. Want
de buigzaamheid van het Leid
se gemeentebestuur kennende,
haalt hij nog moeiteloos de
De duikers die het vermiste Indiëmonument weer letterlijk boven water kregen, werden gisteren in de bloe
metjes gezet. FOTO MARK LAMERS
tweeduizend flitsen. Sterker
nog, voordat Leiden zijn eerste
boze brief heeft beantwoord, zit
hij waarschijnlijk al op de drie
duizend. En als hij de lampen
ooit nog uitkrijgt, is dat ver
moedelijk eerder door slijtage
dan door barmhartigheid van
het gemeentebestuur.
Wat toch een betrekkelijk kost
bare zaak is, met een boete van
zestig gulden per geflitste over
treding.
Zodat er voor Koenes, als hij
het echt wil redden tegen Lei
den, niets anders opzit om al
ternatieve bronnen aan te bo
ren. En dat moet ook weer niet
zo moeilijk zijn. Laat de passa
giers bij nadering van de Bree
straat vrolijk door de achterruit
zwaaien, en u kunt ze later een
fijne fotografische herinnering
aan hun taxirit aanbieden. Te
gen kleine bijbetaling uiteraard.
Alternatieve bruidsreportages -
de stellen moeten meestal toch
in de Breestraat zijn - liggen
voor de hand, net als bijzonde
re vakantiefoto's. Dat is weer
eens wat anders dan een rönt
genfoto als herinnering aan een
niet geheel vlekkeloos verlopen
wintersportvakantie.
Maar er is meer. Met zo'n con
stante stroom aan foto's kan
Koenes gemakkelijk een pasfo
to-service beginnen aan beide
zijden van de Breestraat. Zet de
klant wanneer er een taxi na
dert op een huishoudtrapje
voor de flitscamera, en de tech
niek doet de rest. Dat kan een
aardig zakcentje opleveren.
Alle andere foto's - en dat zul
len er toch nog heel wat zijn -
kunnen nog gemakkelijk een
knaak opbrengen wanneer de
Koenes de achterkant van zijn
wagens laat beletteren met een
welgemeend 'Groeten uit Lei
den'.
Natuurlijk is de opbrengst van
de foto's niet genoeg om alle
boetes te betalen. Maar geen
nood. Dankzij Koenes is Leiden
een flitsende attractie rijker. En
daar moet toch wel ergens een
subsidiepotje voor te vinden
zijn.
TEKST: RUUD SEP EN WIM WEGMAN
LEIDEN ERIC-JAN BERENDSEN
Dat was even schrikken toen
Pieter Brouwer gisterochtend
uit de badkamer kwam. De
voorzitter van de Stichting Mili
tair Indië Monument Leiden
werd op dat moment door de
gemeente telefonisch op de
hoogte gebracht van de diefstal
van de beeldengroep van het
grasveld tussen Molen de Put
en het voormalige wachtge-
bouw van de Morspoortkazer-
ne. „Mijn eerste reactie was dat
ik een model van karton zou
gaan maken", aldus Brouwer
die jarenlang heeft gevochten
voor plaatsing van het monu
ment. „Want de onthulling op
zaterdag kon natuurlijk niet
meer worden uitgesteld. We
konden 300 gasten niet teleur
stellen."
Een paar uur later kon Brou
wer echter weer opgelucht
ademhalen en het karton de
kast weer in. De donderdag
middag geplaatste beelden wer
den gisterochtend rond 11 uur
door twee duikers van de
brandweer uit het Galgewater
gevist. Vandalen hadden een
deel van het monument in de
nacht van donderdag op vrijdag
van zijn sokkel getrokken en in
het water gegooid. Op aanwij
zingen van omwonenden kon
de brandweer gericht gaan zoe
ken. Rond het middaguur werd
de licht beschadigde beelden
groep in het stadhuis door een
trotse cultuurwethouder
Alexander Pechtold gepresen
teerd „Ik had veel voor moge
lijk gehouden maar dit..."
Pechtold ging na de diefstal
uit van drie mogelijke scena
rio's. Vandalisme, winstbejag
omdat de beelden zijn gemaakt
van 50 kilo brons of een gerich
te actie van tegenstanders van
het monument. Het is hoogst
waarschijnlijk de eerste moge
lijkheid geweest gezien de gras
sprieten die op de onderkant
van de beelden werden aange
troffen en het sleepspoor rich
ting waterkant.
Pechtold gaf op een inder
haast belegde persconferentie
aan dat de gemeente zich gaat
bezinnen op monumenten in
de openbare ruimte. „Betere
bescherming en onderhoud
ontmoedigt vandalen. Aan de
andere kant kunnnen we mo
numenten natuurlijk niet van
schokbeton maken. We moeten
kwetsbaar, symbolisch materi
aal blijven gebruiken. En een
monument midden in de pol
der plaatsen kan natuurlijk he
lemaal niet." Daarnaast over
weegt Pechtold om de plek
waar het Indië-monument staat
te laten verlichten. „Dat is bo
vendien prettiger in de bele-
innering aan de 25 Leidse ge
vallenen in de voormalige kolo
nie levend houden. De plek van
de beeldengroep heeft een
symbolische betekenis. Het be
vindt zich op het terrein van de
vroegere Morspoort-kazerne
waarvandaan 'onze jongens'
naar de Oost vertrokken. De
onthulling door loco-burg-
meester Tjeerd van Rij morgen
middag om 14.00 uur gaat ge
paard met een kranslegging en
een officiële herdenking van de
gevallenen.
Het bronzen kunstwerk van
80 centimeter hoog bestaat uit
drie figuren die symbool staan
voor de 25 gevallenen. Het ge
heel is geplaatst op een zwarte
sokkel van ruim een meter
hoog met daarop de tekst 'een
afscheid zonder thuiskomst
1945-1952'. Voor die sokkel zijn
in een andere sokkel de 25 na
men van de gesneuvelden ge
graveerd.
Overigens worden de drie
beelden kort na de onthulling
vanmiddag door de gemeente
weer weggehaald. Samen met
de ontwerpers, de kunstenaars
G. Brouwer en J. Kleingeld
wordt dan bekeken hoe het
monument 'vandalismebesten-
dig' kan worden gemaakt."
VALKENBURG/LEIDEN
TEKENING: MAARTEN WOLTERINK
Minister Pronk (ruimtelijke or
dening) brengt maandagmor
gen een bezoek aan Leiden, 's
Middags doet hij Valkenburg,
Katwijk en Wassenaar aan. Het
werkbezoek heeft plaats met
het oog op de Vijfde Nota
Ruimtelijke Ordening, waarin
wordt Bepaald waar in de toe
komst gebouwd mag worden.
Leiden, op wiens verzoek de
minister naar Leiden komt,
Bazaar voor
gehandicapten
Stichting Paardrijden voor
Gehandicapten Leiden e.o.
houdt zondag haar jaarlijkse
bazaar in manege 'Moedig
Voorwaarts', Wassenaarseweg
525. Van 10 tot 16 uur is er
een groot aanbod van twee
dehands goederen, zoals kle
ding, boeken, speelgoed en
serviesgoed. Ook draait het
Rad van Avontuur. De toe
gang is gratis. De opbrengst is
voor het paardrijden voor ge
handicapten.
vraagt 's ochtends vooral aan
dacht voor voldoende mogelijk
heden voor wonen en werken.
Leiden doelt dan vooral op het
plan Valkerhout, dat de ge
meente samen met de leidse re
gio heeft ontwikkeld voor het
Marinevliegkamp Valkenburg.
Pronk bekijkt 's ochtends on
der meer het voormalige Van
Gend Loosterrein, waar nog
flinke aantallen woningen kun
nen worden gebouwd. Verder
staat een bezoek aan de Oost
vlietpolder op het programma,
waar Leiden bedrijven en wo
ningen wil plaasen naast volks
tuinen en natuur.
's Middags bezoekt Pronk
Katwijk, Valkenburg en Wasse
naar. Deze gemeenten willen
de minister informeren over
hun plan Valkenburcht - de vi
sie van de drie gemeenten over
bebouwing van het marine
vliegkamp, als dit moet verdwij
nen.
