NedCar rekent ook
na 2002 op Mitsubishi
Westmalle breidt uit zonder te groeien
Economie
'Industrie in gevaar
door negatief beeld'
Audi in het Stedelijk
Unilever gaat meer op
de gezondheidstoer
ZUIlf-ROLLAND
Marks Spencer kapt
met kledingleverancier
Zwaar licht
ZATERDAG 23 OKTOBER 1999
Industrieën van elders zullen
in de nabije toekomst geen
vestigingen meer plannen in
de Benelux, want er zijn hier
geen technische arbeids
krachten te krijgen. Die waar
schuwing kwam gisteren van
C. Dewulf, directeur van Ned-
Car in Born. Op een grote
personeelsadvertentie van
NedCar, enkele weken gele
den, kwamen slechts 150 re
acties binnen.
Volgens Dewulf zijn techni
sche beroepen in de Benelux,
in tegenstelling tot bijvoor
beeld Duitsland, niet popu
lair meer. Het wordt steeds
moeilijker om aan mensen te
komen. Een van de gevolgen
is dat er op de werkvloer on
vrede ontstaat, omdat steeds
meer binnenkomende krach
ten weinig motivatie tonen.
Daardoor komt de teamgeest
in het gedrang.
„Het is een probleem voor
de hele industrie, niet alleen
voor NedCar", aldus Dewulf.
„Als de wereld gaat geloven
dat er in de Benelux geen be
langstelling is voor techni
sche beroepen, zal die wereld
zich van deze drie landen af
wenden." Er wordt volgens
hem smalend gedaan over
mensen die vuile handen ma
ken in wat genoemd wordt
een schroevendraaierfabriek.
„Laten we ophouden met die
negatieve teneur", aldus De
wulf.
Volgens hem ligt het niet
aan de arbeidsvoorwaarden,
dat mensen niet kiezen voor
een technisch beroep. Het
gaat om een mentaliteit
waarbij technische beroepen
door ouders als minderwaar
dig worden voorgesteld. „In
dustrie blijft een belangrijke
tak voor de Nederlandse eco
nomie. Daarom moeten we
met zijn allen iets aan die
mentaliteit doen."
ECONOMIE WIJZER
Ze zijn weer lekker bezig in bij zo'n deal. Rottinghuis wil
Amsterdam. Rudi Fuchs, di- zijn merk neerzetten en het
recteur van het Stedelijk mu- Stedelijk in hartje Amsterdam
seum, was maar al te trots dat is daar een mooie plek voor.
hij 12 miljoen had versierd Dat is hem dat geld wel
om een nieuwe vleugel te fi- waard,
nancieren. De
gemeente had
hem die op
dracht gegeven
omdat ze zelf het
geld niet wilde
ophoesten. Nu
het geld er is,
gaat de gemeen
teraad onder
aanvoering van
PvdA'er Sybren
Piersma dwars
liggen. Audi's in
het heiligdom
van de moderne
kunst kunnen
niet, vindt men.
Dat juist Rudi
Fuchs met deze
deal aankwam,
is opmerkelijk. Je
zou verwachten dat de be
heerder van de tempel van de
moderne kunst niets met
commercie te maken zou wil
len hebben. Kunst en com
mercie bijten elkaar. Gaat het
in de commercie om het geld
en de winst, in kunst gaat het
om iets kwetsbaars zoals het
sublieme, het ongrijpbare,
het heel persoonlijke en soms
zelfs het schone.
We gaan naar het museum
om een andere wereld mee te
maken die ons inspireert na
te denken en anders te kijken.
Daar betalen we Fuchs voor.
Leidt hij ons vervolgens langs
een uitstalling van Audi's,
dan klopt dat niet. Want die
uitstalling vertegenwoordigt
de wereld van het geld en die
wilden we juist even uit ons
hoofd zetten door naar het
museum te gaan. Betekent
deze deal dat Fuchs de ziel
van zijn museum wilde aan
tasten omwille van een som
geld?
Omdat ik me als econoom
met de kunstwereld bezig
houdt, denken mensen dat ik
Fuchs wel in bescherming wil
nemen. Ik zou het immers
moeten waarderen dat hij nu
eens niet gemakzuchtig bij de
overheid aanklopt, maar de
markt opgaat om geld voor
zijn nieuwe vleugel te verdie
nen. Zo wil mijn collega Van
der Ploeg (collega-econoom
die nu staatssecretaris van
cultuur mag zijn) het ook
graag zien. De kunst dient
zich waar te maken op de
markt. En dat heeft Rudi
Fuchs gedaan. Hij heeft Rot
tinghuis, de Nederlandse di
recteur van Audi, overtuigd
12 miljoen te lenen (rente
loos) voor de financiering v.an
zijn zo felbegeerde nieuwe
vleugel. En daar legt deze nog
jaarlijks een bedrag van 80
mille bij voor tentoonstellin
gen. Mooie deal toch? Ach,
dat Audi iets terug wil voor al
dat geld, hoort nu eenmaal
ARJO KLAMER
hoogleraar economie
Erasmus universiteit
Ik stel me
voor hoe trots
Fuchs was toen
hij deze deal ge
realiseerd had.
Want sponsors
vinden is voor
hem niet ge
makkelijk. Voor
het Concertge
bouworkest
staan de bedrij
ven op de stoep
en ook een
Rembrandt-
tentoonstelling
loopt lekker.
Maar moderne
kunst ligt moei
lijk. Je weet
maar nooit wat
die kunstenaars
uitvreten. Dat Audi zich wil
associëren met het Stedelijk
is daarom opmerkelijk. En
dat Fuchs er trots op is dat hij
dat geregeld heeft, is dan ook
goed te begrijpen. Alleen, kan
het wel?
Het probleem is de uitstal
ling in de benedenverdieping
van de nieuwe vleugel naast
het restaurant. Fuchs vindt er
niets fout aan, onder meer
omdat dat restaurant ook
commercieel is. Een CDA-
raadslid rekende vervolgens
voor dat een renteloze lening
van 12 miljoen wel erg weinig
is voor een vitrine aan de Van
Baerlestraat. Fuchs zou dus
niet commercieel genoeg zijn
geweest. Ik vraag me eerder
af of hij wel kunstzinnig ge
noeg is geweest met zijn deal.
Gewoon een paar auto's
neerzetten heeft niets met
kunst te maken. Hij zou in
plaats daarvan een opdracht
aan een kunstenaar kunnen
geven om iets met een Audi
te doen. Wie weet, maakt
Joep van Lieshout, een suc
cesvolle Rotterdamse kunste
naar, er een tank van. De
vraag is of Audi dat aanwil.
Durft het bedrijf op een in
houdelijke manier met de
kunst in zee te gaan, met alle
risico's vandien, dan heb ik
daar alle respect voor.
Het kan nog, want Fuchs
moet met een beter plan ko
men om de raad te overtui
gen. De deal staat of valt met
de wijze waarop Audi^ zich
mag presenteren in het mu
seum. Mislukt de deal alsnog
dan kan Fuchs altijd Dercon,
de directeur van het Rotter
damse Boymans navolgen,
die met een veiling van mo
derne kunst vorige week
meer dan 6,5 ton ophaalde
voor zijn nieuwbouw. Zo'n
veiling is hard werk en vraagt
om een serieuze opoffering
van een flink aantal individu
en. Maar de veiling had alles
met kunst te maken.
vlaardingen anp
Unilever gaat meer op de ge
zondheidstoer. Het concern
denkt aan sauzen, thee, toma
ten en groenten met eigen
schappen die bijdragen aan het
voorkomen van bijvoorbeeld
hart- en vaatziekten. Dat zei
topman A. Burgmans gisteren
bij de uitreiking van de Unile
ver Researchprijzen.
Unilever is onlangs begonnen
met de verkoop van margarine
met cholesterolverlagende ei
genschappen. Het bedrijf wil
niet alleen vitamines en mine
ralen toevoegen aan voedings
middelen. Ook wil het etenswa
ren ontwikkelen die het natuur
lijke afweersysteem van men
sen versterken, en moeten er
producten komen die hart- en
vaatziekten helpen voorkomen.
Het gaat om waren met een
specifieke gezondheidsclaim,
gebaseerd op wetenschappelij
ke basis, aldus de topma.
Banenverlies Wolters Kluwer België
Amsterdam Een grote reorganisatie bij de Belgische tak van het
Nederlandse uitgeversconcern Wolters Kluwers heeft geleid tot
I het gedwongen ontslag van twintig van de 900 medewerkers.
i Het aantal kan nog iets oplopen. Wolters Kluwer België (omzet
1300 miljoen gulden) wil de organisatie klantgerichter maken.
Ondanks de ontslagen, waartegen de bonden al verzet hebben
aangekondigd, kampt de uitgever in België met een groot aantal
j vacatures. „Het probleem is echter, dat er mensen zijn die-niet
kunnen worden omgeschoold", aldus een woordvoerder.
Loterijen accepteren fusieverbod NMa
nfn haag De Nederlandse loterijen Staatsloterij, De Lotto en
BankGiroloterij leggen zich neer bij het verbod dat kartelwaak-
I hond NMa vorige week uitsprak over hun plannen om te fuse
ren. Het trio wilde samengaan om zo de buitenlandse concur-
I rentie het hoofd te bieden. De Nederlandse Mededingingsauto
riteit vond echter dat het marktaandeel van de drie samen, zo'n
170 procent, te groot zou zijn. De besturen van de drie gokinstel-
lingen gaan niet tegen de uitspraak in beroep, omdat de mede
werkers al ruim vier jaar in onzekerheid hebben geleefd. „Ze
willen rust in de tent", zegt A. Rombouts, voorzitter van de Inte-
I gratiecommissie Fusie Loterijen. De gokinstellingen gaan ande
re vormen van samenwerking bestuderen, bijvoorbeeld op het
I gebied van automatisering.
Siemens verkoopt geldautomatenpoot
münchen Siemens verkoopt zijn divisie geldautomaten voor 1,6
miljard gulden aan de Amerikaanse investeringsmaatschappij-
en Kohlberg Kravis Roberts (KKR) en GS Capital Partners, on-
j derdeel van de bank Goldman Sachs. Siemens moest de divisie
afstoten om van de Europese Commissie toestemming te krij-
1 gen voor de vorming van een gezamenlijke onderneming voor
pc's met het Japanse Fujitsu. Op het gebied van kassasystemen
is Siemens de op twee na grootste ter wereld en bij geldautoma
ten neemt het Duitse concern de vierde plaats in. Er werken
3.400 mensen en de jaaromzet bedraagt 2.9 miljard. Siemens is
bezig met een reorganisatie waarbij 60.000 banen en een jaar
omzet van 19 miljard worden afgestoten. Siemens wil zich con
centreren op informatie- en communicatieproducten.
Tientallen banen weg bij Grootint
zwundrecht Bij het staalconstructiebedrijf Grootint in Zwijn-
drecht moeten 65 van de 320 medewerkers weg. De directie be
lt lajkt of zij elders aan de slag kunnen bij de Heerema-Groep,
waarvan Grootint onderdeel is. Concurrentie uit Azië en de ver-
g minderde vraag vanuit de olie-industrie worden genoemd als
belangrijkste oorzaak voor de inkrimping. De ondernemings-
raad heeft een extern bureau ingeschakeld om de markt en de
organisatie van Grootint te onderzoeken op de noodzaak om in
ie krimpen. Pas als dit onderzoek is afgerond, gaat de OR on-
i derhandelen met de directie over de voorgestelde afvloeiingsre-
geling. Naar verwachting wordt dat eind november.
Efteling-show wint internationale prijs
kaatsheuvel De Efteling Sprookjesshow is aangewezen als de
beste entertainmentproductie ter wereld. Het attractiepark in
w Kaatsheuvel heeft deze prijs gekregen van de International As-
sociation of Amusement Parksand Attractions De prijs wordt
4,ö uitgereikt tijdens de IAAPA-beurs in Atlanta. De Efteling is het
eerste park dat deze award ontvangt. De sprookjesshow, een
:o-productie van de Efteling en Wentink Events, wordt elke dag
6-i drie keer in het attractiepark opgevoerd. Het onlangs opgerichte
intertainment Committee wil de kwaliteit van shows en enter-
[j ainment in de attractieparken wereldwijd verbeteren. Directeur
9JVugts van het park is verheugd met de prijs, omdat de Efte-
ing enkele jaren geleden duidelijk de keuze heeft gemaakt om
5' leer entertainment te brengen,
o,
l \c in lamellen krijgt tweede leven
2' indhovenDe Belgische firma Lecluyse, een van de grootste le-
0 feranciers van lamellen op de Nederlandse markt, begint met
5; Ie inzameling van afgedankte kunststof raambekleding om er
ervolgens nieuwe lamellen van te maken. De firma - geplaagd
- loor het slechte imago van chloorhoudende pvc - onderzocht
10e er milieuwinst te behalen was. Probleem is dat elke fabri-
ant een andere samenstelling gebruikt, waardoor lamellen van
103 eeen niet door de ander te recyclen zijn. De Belgen hopen de
tos omende vijf jaar een kwart te kunnen hergebruiken. De markt
j®: fordt geschat op ruim tien miljoerwneter per jaar.
1D
3 (emkes: lage BTW onderhoudswerk
103
105 in haag Staatssecretaris Remkes (volkshuisvesting) is er voor
at schilders en stucadoors onder het lage BTW-tarief gaan val-
ii7 n, indien het om onderhoudswerk aan particulier woningbezit
101 aat. Remkes verwacht dat in november knopen worden door-
jjjj ehakt over de vraag welke arbeidsintensieve diensten onder
lil et lage BTW-tarief van zes procent gaan vallen. Minister Zalm
inanciën) liet eerder deze maand in Luxemburg weten dat Ne-
}u erland de BTW wil verlagen voor kappers, schoonmakers en
10 ij de reparatie van schoenen, fietsen en kleding.
j; Vereldgascongres naar Nederland
j® r0ningenHet wereldcongres van de Internationale Gas Unie
iet omt in 2006 naar Nederland. Bij de unie zijn tachtig gasprodu-
1C,; erende landen aangesloten. De Nederlandse Gasunie in Gro-
}c ingen, die het congres organiseert, verwacht tienduizend be-
ië aekers. Het congres is waarschijnlijk in Amsterdam.
'act Martinair met Kenya Airways
Jj HSTerdam Kenya Airways gaat voor Martinair vanuit de
3i Dofdstad Nairobi vracht doorvervoeren naar veertien Afrikaan-
bestemmingen. Martinair vliegt negen keer per week met
achttoestellen naar Afrika, waarvan zes keer naar Nairobi. Met
f Afrikaanse collega's wordt bekeken of de samenwerking kan
iden tot een gezamenlijk vrachtservice voor de Afrikaanse re-
f 0. Daarbij valt volgens een Martinair-woordvoerder te denken
1 ui de oprichting van een aparte 'cargopoot' voor Kenya Air-
5J ays en het inzetten van speciale vrachttoestellen. Nu gaat de
I acht nog mee op passagiersvluchten.
3] lieuws De Telegraaf op mobieltje
3r Sterdam Dagblad De Telegraaf gaat samenwerken met Erics-
n, fabrikant van draagbare telefoons. Eigenaren van bepaalde
2' icsson-mobieltjes kunnen het nieuws op de website van dit
II htendblad lezen op het schermpje van hun telefoon.
Volvo bouwt modellen wellicht op ander platform
Ook na 2002 zal Mitsubishi naar alle waarschijnlijkheid
auto's blijven bouwen bij NedCar in Bom. Dat is de stel
lige overtuiging van directeur C. Dewulf. „Mitsubishi
heeft hier veel geïnvesteerd. Het zoeken naar een totaal
nieuwe locatie kost veel tijd. Die liggen niet voor het grij
pen. En dan is het nog maar afwachten of er een goede
toeleveranciersstructuur aanwezig is", aldus de NedCar-
topman gisteren.
gelijk vanaf 2003 op een Ford-
platform bouwen. Mitsubishi
niet. Nu worden in Bom zowel
Volvo als Mitsubishi op hetzelf
de onderstel gebouwd. Op die
manier worden de kosten per
auto gedrukt. Het contract met
Mitsubishi waarbij Volvo en
Mitsubishi op hetzelfde plat
form worden gebouwd, loopt
nog tot 2004.
Zekerheid kon hij echter niet
geven, want Mitsubishi is nog
volop aan het studeren op de
plannen van Volvo en Ford
voor de toekomst. „Het kan
best zijn dat ze alsnog afhaken,
maar daar geloof ik persoonlijk
niet in", zei Dewulf.
Volvo gaat zijn modellen mo-
Daarna komt Mitsubishi met
een probleem te zitten. De Ja
panse autobouwer moet dan
weer zelf het onderstel voor zijn
Carisma's maken. In Japan
wordt nu gestudeerd op moge
lijkheden om althans een deel
van het platform op dezelfde
productielijn te laten maken als
de nieuwe Ford/Volvo-onder-
bouw.
Overigens loopt de verkoop
van Carisma's terug. Bij NedCar
worden er op jaarbasis 55.000
gemaakt en dat is volgens De
wulf minder dan verwacht. Met
de Mitsubishi Space Car gaat
het goed. In plaats van de ver
wachte 50.000 moeten er nu
60.000 op jaarbasis worden ge
leverd.
De gesprekken over de over
name van NedCar Helmond
zijn inmiddels in volle gang.
Volgens Dewulf is haast gebo
den, omdat de testapparatuur
in Helmond snel veroudert en
vernieuwing grote sommen
geld kost. Hij verwacht dat na
overname het bedrijf in Hel
mond zal blijven, gezien de
aanwezige know-how en tech
nologie.
In Helmond worden auto's
van NedCar getest en ontwor
pen. Om rendabel te blijven,
moet het testbedrijf echter
meer klanten krijgen, en daar
om is verkoop noodzakelijk.
Enkele grote engineeringbu-
reaus uit de hele wereld zijn in
de overname geïnteresseerd, al
dus Dewulf.
IT vacaturebeurs
Op zaterdag 30 en zondag 31 oktober 1999
in de Groenoordhallen te Leiden een bedrijven
presentatie c.q. banenbeurs,
lestemd voor iedere werkzoekende, schoolverlater,
switcher, herintreder en loopbaanbouwer.
'Ruim baan in Zuid-Holland" en "IT vacaturebeurs"
brengt vraag en aanbod samen. De bezoeker krijgt
t overzicht van het enorme banen aanbod uit de regio!
Gratis entree!
Een luchtfoto van de abdij in het Belgische Westmalle. Bier en kaas mogen slechts de vermelding 'trappist' dragen, wanneer het product binnen
de kloostermuren is gemaakt. foto airphoto
De kleine Belgische trappisten
brouwerij Westmalle investeert
binnenkort bijna de hele jaar
omzet in nieuwe apparatuur.
Frappant genoeg weigeren de
broeders trappisten ondanks de
groeiende vraag de productie
op te voeren. De brouwerij, ei
gendom van de gelijknamige
abdij, verkoopt net zo lief nee.
„We blijven waar we staan. In
het verleden hebben we ook
niet altijd alles kunnen leve
ren", vertelt algemeen directeur
P. van Assche.
De uit 1836 daterende brou
werij, die een jaaromzet heeft
van zo'n 32 miljoen, gaat bin
nenkort 27 miljoen investeren
in een nieuwe bottelarij en een
compleet nieuw pand. De nieu
we machines hebben een capa
citeit van 36.000 flessen per
uur, waar de huidige slechts
28.000 stuks per uur verwerken.
Eind volgend jaar moet de uit
breiding operationeel zijn.
De uitbreiding heeft iets te
genstrijdigs in zich, want Van
Assche beweert dat de extra ca
paciteit niet benut zal worden.
De kostbare investering doet
Westmalle alleen om het perso
neel te behagen, beweert hij.
„Onze hoofdbekommernis is de
werkomstandigheden te verbe
teren", zegt Van Assche. En dat
terwijl het personeel niet eens,
zoals gebruikelijk bij pilsfabrie-
ken, in ploegendiensten werkt.
Speciaalbiertjes zoals West-
malle Dubbel en Tripel worden
de laatste jaren steeds populair
der. Dit jaar zal Westmalle vijf
procent meer verkopen, maar
veel meer dan de huidige
120.000 hectoliter per jaar wil
de brouwerij niet gaan maken.
„Een beperkte stijging, enkele
procenten, is nog wel moge
lijk", denkt Van Assche.
Een commercieel bedrijf zou
Westmalle, in Nederland het
populairste trappistenbier, veel
groter kunnen maken. Dat be
seft ook Van Assche. „Abdijbie
ren als Leffe groeien nog veel
sneller; zij maken fors recla
me." Leffe is in handen van In-
terbrew, een enorm biercon
cern dat in Nederland bekend
is van Oranjeboom en Dom-
melsch.
Het verschil tussen trappis
tenbier en abdijbier is dat een
'trappist' wél binnen de muren
van het klooster gebrouwen
moet zijn en abdijbier niet.
Sterker nog, alle abdijbieren
worden elders gebrouwen. De
brouwerijen betalen aan de be
trokken kloosters van welke ze
de naam gebruiken, doorgaans
wel royalties voor het gebruik
van naam en receptuur.
De winst van Westmalle is
overigens geheim, al staat vast
dat die fors is vergeleken bij de
omzet. Van Assche meldt dat
het gaat om minstens vijf mil
joen gulden per jaar. De broe
ders hebben er geen behoefte
aan dat te investeren in recla
mespotjes om zo de afzet te
verhogen. De winst gaat net als
die van de andere zes trappis
tenbrouwerijen in België en Ne
derland voor een belangrijk
deel naar goede doelen.
Opschudding in financieel Londen
Het Britse warenhuisconcern
Marks Spencer heeft gisteren
opschudding veroorzaakt in de
Londense financiële wereld
door pardoes een eind te ma
ken aan een contract met kle
dingleverancier William Baird.
De twee bedrijven hadden al
dertig jaar een exclusieve rela
tie. De toekomst van Baird is nu
uiterst onzeker geworden. Dat
leidde tot een val van de beurs
koers met veertig procent.
De kledingdivisie van het
Baird-concern telt 7.300 werk
nemers en is volledig afhanke
lijk van Marks Spencer. Top
man D. Suddens noemde de
stap een donderslag bij heldere
hemel. „We zijn uiterst teleur
gesteld dat eenzijdig een eind is
gemaakt aan een langdurige re
latie die was gebaseerd op we
derzijds vertrouwen."
Suddens kondigde aan begin
volgende week opheldering van
Marks Spencer te zullen vra
gen en waarschijnlijk schade
vergoeding te zullen eisen. Vol
gens hem zullen er onvermijde
lijk veel ontslagen vallen. De
kledingdivisie van Baird heeft
zestien fabrieken met 4.360
werknemers in Groot-Brittan-
nië en drie bedrijven in Sri
Lanka met 2.900 personeelsle
den. Bij de hele Baird-groep
werken 13.500 mensen.
Marks Spencer, dat in Ne
derland vestigingen heeft in
Amsterdam en Den Haag, heeft
besloten het contract te verbre
ken in het kader van een gron
dige reorganisatie. De resulta
ten van het concern zijn al ge
ruime tijd bedroevend. Eerder
dit jaar werden winkels in het
buitenland verkocht en moest
een aantal topmanagers ver
trekken.
Guangzhou Deze
immense lamp
vormde deze week
de blikvanger van
de grote tentoon
stelling van deco
ratieve verlichting
in de Chinese stad
Guangzhou. Het
koperen ornament
is bijna veertien
meter hoog en be
vat over dertien
lagen verdeeld in
totaal 1.448 lam
pen. Met zijn
3.500 kilo is het
ook een zwaarge
wicht.
FOTO AP CHEN
XUESLI
