Niet besmet met het
Jurrasic Park-virus
M
TV
WEER
71
Onderscheiding voor prins Bernhard
Massaal tegen Sab
VRIJDAG 22 OKTOBER 1999
COMMENTAAR
Meldingsplicht kindermishandeling
Steeds meer artsen zijn voorstander van een wettelijke meldings
plicht voor kindermishandeling. Dat blijkt uit een enquête van de
artsenorganisatie KNMG. Een meerderheid van de ondervraagde
artsen wil zelfs in het geval van kindermishandeling het beroeps
geheim overboord gooien.
Op het eerste gezicht lijkt er weinig af te dingen op een meldings
plicht. De arts wordt door de wet gedwongen melding te maken
van gevallen waarin sprake is van een redelijk vermoeden van kin
dermishandeling. Het belang van het kind is hiermee immers ge
diend.
Maar hoe staat het met het belang van de afts? Opvallend is dat bij
een meldingsplicht van enig eigen verantwóórdelijkheid van de
arts geen sprake meer is. De arts moet melden en daarmee is de
kous voor hem af. Hoe gaat het nu in de praktijk? Weinig artsen
melden vrijwillig gevallen van kindermishandeling. Zwijgen is vei
liger, zo luidt ook het advies in artsenkringen.
Je hebt als arts zo een klacht aan je broek als je het beroepsgeheim
schendt. Uit angst voor een proces of erger laten sommige artsen
nu het eigen belang boven dat van het kind prevaleren. Een mel
dingsplicht lost voor de arts dat dilemma óp en verlost hem tege
lijk van zijn gewetenswroeging.
De centrale vraag is echter of een meldingsplicht inderdaad in het
belang van het kind is. Het zou namelijk kunnen betekenen dat
boosaardige ouders of verzorgers helemaal niet meer om medi
sche hulp vragen uit angst voor vervolging. Het is evenmin uitge
sloten dat overijverige artsen een heksenjacht ontketenen op ou
ders wiens kind bijvoorbeeld in korte tijd twee keer van de trap is
gevallen.
Al met al lijkt een meldingsplicht geen goed idee. Het zou beter
zijn als de arts wel wat meer speelruimte krijgt bij het melden van
kindermishandeling. Naar schatting worden in Nederland jaarlijks
80.000 kinderen mishandeld van wie er 80 Overlijden. Een arts die
nu een redelijk vermoeden van kindermishandeling heeft, moet
niet bang zijn om zo'n geval gewoon aan te kaarten. Hij zal, als het
tot een rechtszaak komt, echt niet door de rechter worden veroor
deeld.
Natuurmuseum trots op vondst mammoet
De laatste oerolifant moet zo'n zesduizend jaar geleden z'n laatste adem hebben uitgeblazen. Dankzij de
spectaculaire berging van een in het oerijs van Siberië geconserveerde 23.000 jaar oude mammoet staat
het prehistorische dier ineens in het brandpunt van de belangstelling.
Trammelant in Bel genland
Bij onze zuiderburen is grote beroering ontstaan omdat koning Al-
bert in de jaren dat hij prins was een buitenechtelijk kind (dochter)
heeft verwekt. Het is op te maken uit een enkel zinnetje in een re
cente biografie (van een 18-jarige jongen!) over koningin Paola. Er
staat niet meer dan dat Paola. ten tijde vaherhstige huwelijksmoei
lijkheden, niet lijdzaam wilde toezien dat een halfzusje van haar
kinderen een zekere status zou verwerven. Je rrioet het twee keer le
zen om het tot je te laten doordringen. Veri>olgens is de hele pers er
op gedoken. Merkwaardig eigenlijk, want het was een publiek ge
heim. Het Belgische blad De Morgen publiceerde dit gegeven al ja
ren geleden. En toen kraaide er verder geen haan naar.
Als er iets met een vorstenhuis is, zie je mensen ineens verkrampen
en raar in het hoofd worden. Fascinerend is ook de huichelarij die
dan aan de dag wordt gelegd. Gisteren was daar weereen mooi
staaltje van te zien. In het programma Terzake besteedde de Vlaam
se tv royaal aandacht aan de kwestie. Een verslaggever ondervroeg
strengde uitgever van de biografie, ene VahHülewyck. Of het wel
verantwoord was geweest wat hij had gedaün, of hij de grenzen van
de privacy niet had overschreden. En was hét wel juist om dit com
mercieel uit te buiten? Jaja, zelf op tv alles over het koningspaar uit
de doeken doen en dan aan een ander vragen of hij de grenzen van
de privacy niet overschrijdt. Je moet het maar uit je strot kunnen
krijgen.
Van Halewyck prikte wel aardig terug: de tv had direct toen het be
kend werd beelden paraat die je niet in één dag bij elkaar zoekt en
de kranten bleken meer te weten dan de schrijver van de biografie,
namelijk de naam en de woonplaats van de onechte dochter. An
dersgezegd: iedereen zat gulzig te wachten op een aanleiding om
nu te openbaren wat men eerder had nagelaten of niet had gedurfd.
En dat was dat ene simpele zinnetje in die biografie. Maar niemand
wil dat uiteraard toegeven. Stel je voor.
In Nederland is het in feite niet anders. De dagbladen publiceren al
lerlei bijzonderheden over de vriendinnen van de kroonprins, waar
na de hoofdredacteuren zich in allerlei bochten wringen om die be
richtgeving toch vooral te rechtvaardigen. Nooit schrijven ze eens
(wat ze dondersgoed beseffen) dat het gewoon leuk nieuws is. En
dat we diep in ons hart immers alles willen weten over de konink
lijke bewoners van die grote paleizen, wat ze uitvoeren en beleven.
Want zo is het.
Hoe zou het trouwens met die Argentijnse schone gaan?
Het Rotterdamse Natuurmuse
um is er maar wat trots op dat
zij de expeditieleider (Dick Mol)
leverde. Fantastische reclame
natuurlijk, maar dan zul je net
zien dat een grote tentoonstel
ling over mammoeten in Rot
terdam net is afgebroken. Con
servator Cees Moeliker kan wel
lachen om dit typische gevalle
tje van pech bij een groot geluk.
,,De beelden van de mammoet
zijn op het journaal geweest, re
ken maar dat we daardoor extra
belangstelling voor de tentoon
stelling hadden kunnen krijgen.
Maar we klagen niet, er zijn de
afgelopen maanden veel men
sen geweest. Nederlanders zijn
mammoetliefhebbers. En dat
komt waarschijnlijk omdat je
zelfs bij het graven in je tuintje
ineens op een mammoetfossiel
kunt stuiten."
In de collectie van het naast de
Kunsthal gelegen Natuurmuse
um bevinden zich net als in het
Leidse museum Naturalis dui
zenden fossielen. Ze herinne
ren aan de laatste ijstijd, toen
de zeespiegel door ijsophoping
zo'n honderd meter daalde. De
drooggelegde Noordzee, inclu
sief grote delen van het huidige
West-Nederland, vormde een
ideale voedingsbodem voor de
wolharige mammoeten. Er leef
den er wellicht tienduizenden
in deze contreien. Hun botten
legden het zaad voor de belang
stelling van Dick Mol, die van
een hobby-verzamelaar van
botten uitgroeide tot een inter
nationaal gerespecteerd pale
ontoloog.
In het Natuurmuseum noemen
ze hem honorair-onderzoeker,
een deftig klinkende titel die
verdoezelt dat Dick Mol
'slechts' vrijwilliger is. „Dick is
een autodidact die zich op de
juiste manier heeft ontwik
keld," zegt Moeliker. „Hij weet
alles van paleontologie, maar
zijn brood verdient hij nog
steeds op Schiphol. Hij is doua-
Nederland mag zijn helden
slecht eren, de Franse poolreis
leider Bernard Buigues werd
twee jaar geleden vanuit Parijs
al snel naar Dick Mol gestuurd
toen hij alles wilde weten over
mammoetkadavers. Op het Taj-
myr schiereiland in Siberië had
Buigues huid, haar en een deel
MILLENNIUM
nog
dagen
Nog 71 dagen en hetn
we millennium breekt
Reden voor deze kram
in een dagelijkse serie
rug te kijken op belari|
gebeurtenissen die pi
grepen op corresponi
rende data in de afgek
1000 jaar. Deze week:
okt 1926: Opname es
plaat Bing Crosby; 19
1872: vondst van 'Hol
mann-klomp'; 20 okt
Thomas Edison maak
ste lamp; 21 okt
te zeeslag bij Kaap Tt
gar; 22 okt 1797: Eers
rachutesprong Jacqu
Garnerin; 23 okt 196: JJ,'1
Olympisch goud Ant hersen
Geesink.
VRIJE
Jar
Dat bl
itrtie
rentui
Dra
nen (di
Vervoer van de slagtanden van de mammoet op een rendierslee.
van de vernielde schedel van
een mammoetfossiel verza
meld. De vondst was tijdens de
rendieijacht gedaan door de
Tolganen, de plaatselijke bevol
king. Wetenschappelijk onder
zoek leverde een schat aan ma
teriaal op, maar puntgaaf wa
ren de mammoeten niet. De
plaatselijke bevolking ging aan
de haal met het ivoor van de
slagtanden en gebruikte andere
onderdelen voor het maken van
gebruiksvoorwerpen. Maar bij
Buigues was de geest definitief
uit de fles. Hij interesseerde
Discovery Channel voor een
kostbare expeditie (vier miljoen
gulden) voor het vinden en ber
gen van een mammoet in de
zogenoemde permafrost, de
oerijslaag die perfecte conser-
veercondities biedt.
Was de vondst reeds een sensa
tie, het bergen lokte nog meer
enthousiasme uit. Om bescha
diging te voorkomen werd het
dier onder regie van Dick Mol
met de omliggende grond l
gegraven, waarna
ijsblok van 22.000 kilo per heli
kopter naar de driehonderd ki
lometer verderop gelegen stad
Khatanga werd gevlogen. In een
gigantische kelder, in de Stalin-
tijd uitgegraven door dwangar
beiders, wil Buigues een zoge
noemd permafrostmuseum be
ginnen.
De expeditie levert spectaculai
re tv-beelden op, maar volgens
Cees Moeliker is de vondst ook
wetenschappelijk gezien van
eminent belang. „Er wordt nog
steeds gestreden over de oor
zaak van het uitsterven van de
mammoet. Er zijn wetenschap
pers die denken dat de mens
het dier te gronde richtte. An
deren menen dat de mammoet
zich na de laatste ijstijd niet
kon aanpassen aan het warmer
wordende klimaat. Het onder
zoek van deze mammoet kan
nieuw licht werpen op deze
kwestie."
Prins Bernhard heeft gisteren in
Paleis Soestdijk de Flying Doc
tors Award 1999 in ontvangst
genomen. De prins werd met
een kunstwerk, gemaakt door
kunstenaar Jits Bakker, beloond
voor zijn inzet voor het werk
van medici in Afrika, zoals de
vliegende dokters. De prins zou
de prijs eigenlijk al in mei ont
vangen, maar dat ging toen niet
door wegens een Ideine opera
tie aan zijn keel.
De Flying Doctors Award wordt
jaarlijks uitgereikt door de
Stichting Flying Doctors Gala
aan iemand die zich op bijzon
dere wijze heeft ingezet voor de
doktersorganisatie Amref (Afri
can Medical Research Foun
dation).
De 88-jarige prins Bernhard
was bijna 24 jaar lang be
schermheer van de Stichting
Amref Flying Doctors Neder
land, de stichting die het me
disch werk van Amref onder
steunt. Inmiddels is hij in die
functie opgevolgd door prins
Willem-Alexander.
Bemhard heeft regelmatig di
verse projecten in Afrika be
zocht (de laatste keer in 1994)
en toonde daarnaast veel be
langstelling voor de fondsen
wervende activiteiten, zoals een
jaarlijks golftoernooi en het Fly
ing Doctors Gala in Noordwijk.
Deskundigen kunnen nu jaren
vooruit, meent Moeliker. „Voor
het eerst kan de vacht van de
mammoet worden bestudeerd.
Wellicht worden er plantenres
ten in de maag aangetroffen.
Als je precies weet wat de
mammoet at, kun je wellicht
ook nagaan wanneer deze plan
ten voor het laatst groeiden.
Had de mammoet virussen on
der de leden? Zijn die uiteinde
lijk zijn ondergang geworden?"
De staf van het Natuurmuseum
speelt de rol van zowel klank
bord als denktank achter Dick
Mol, die dit weekeinde in Ne
derland wordt terugverwacht.
Niks meer en niks minder. Het
stemt Moeliker volmaakt tevre
den. „Het is misschien een ver
leidelijk idee om de gevonden
fossiel hier in een grote bak ijs
te exposeren. Het zou goed zijn
voor de bezoekerscijfers, maar
het is niet realistisch. Laat de
mammoet maar in Siberië."
Een nog veel wildere fantasie
MENSELIJK
Muizen hebben gisteren de
beeldbuis in vierhonderd wonin
gen in het Twentse BUURSE op
zwart gezet. De knaaggrage
beestjes hadden hun tanden ge
zet in de flinterdunne glasvezel
kabel. Daardoor werden de
beeld- en geluidssignalen niet
meer naar de huiskamers ge
transporteerd. Na enig speur
werk openden de monteurs het
plaatselijke verdeelstation, een
grijs kastje aan de straatkant.
Tot hun verbazing troffen de
technici daarin een muizennest
betreft het klonen van het DNA
van de versgevroren mammoet.
Maar ook die gedachte spreekt
Moeliker niet aan. De paleonto
loog is van huis uit bioloog,
maar met het Jurrasic Park-vi
rus is hij allerminst besmet.
„De enige levende dieren in dit
gebouw zijn twee stekelbaarzen
en daarmee mag ik me niet
eens bemoeien," zegt hij.
„Maar even serieus, ik denk dat
klonen van een mammoet on
mogelijk is. En als het wel kan,
wat voor zin zou het hebben
om de mammoet tot leven te
wekken? In de natuur kan hij
niet overleven, anders had hij
nog wel bestaan. Je zou hem al
leen als een kermisattractie in
een dierentuin kunnen zetten,
maar zijn we dan blij? Er ster
ven dagelijks diersoorten uit,
misschien is het nuttiger als de
mensheid daar een stokje voor
probeert te steken."
22 OKTOBER 1797
de pogingen ome
paraplu van twee hoogu
gen of met wat parasolsi Sl3n
boom te verlaten buiten!
schouwing laten, komtè
Fransman Garnerin allee
parachutist opi
te zijn geweest. Opgejut fr,d11
een menigte in een paiki
Parijs stapt André-Jacqu: een.r'
op 22 oktober 179; aant^r'
luchtballon in om slecht *e °VPr
gend aan een soort pare Pe
vanaf zevenhonderd me
hoogte op aarde terug te
Daar heef
droomd,
dens de Franse revolutit
speelt hiji
gedachte om met behulj
een parachute aan de a
kant van de muren te gi
Dat lukt hem niet, maai
einde van de achttiende
slaagt hij erin het parkl
plaquette herin
de veronderstelde a
komstplaats - met slechi |011g
pijnlijke voet vanuit de.
bereiken. Toch zien veis en
springen als pure waag 1.5
We hopen dit echt nooi [(jez 9
3 aanschouwen, schrij
ersde
Katje
ezuidi
irige br
1799 de ee
die met een para
springt. Garnerin zal no| j
bewondering oogsten u lCHV
sprongen, maar in 1823 NHAAC
lijdt hij als het met zijn!
misgaat. Ckint
Oktober gaat te zacht uitpakken
Het is de laatste dagen uitgesproken koud geweest. Op het duinstation
van het KNMI in Bloemendaal bleef de maximumtemperatuur giste
ren, gemeten tot 's avonds 20 uur, steken op 5,9 en in Nieuw-Vennep
werd het maximaal 6,4 graden. De kou is inmiddels uit de lucht en
met nog een ruime week oktober voor de boeg ziet het er toch weer
naar uit dat de maand te zacht gaat uitpakken. De gemiddelde tempe
ratuur over de eerste 20 dagen van de maand is weliswaar iets onder
normaal geweest (in De Bilt 10,2 tegen normaal - voor de hele maand
- 10,5); gedurende de rest van de maand is het overwegend zacht
weer. Zo komt het kwik de komende dagen oÓkïn de nacht niet meer
beneden de 10 graden.
De zachte lucht wordt in het weekeinde naöronze omgeving ge
loodst door de langzaam in betekenis toenemende ex-orkaan Irene.
Dit systeem beweegt zich naar de Ierse kust. In de loop van het week
einde worden de honneurs van de diepe depressie overgenomen door
een sterk activerende randstormg die in hoog tempo van de Azoren via
de Kanaalregio en oostelijk Engeland naar het noordelijk deel van
de Noordzee koerst. Vooral op zondag veroorzaakt het systeem
herrie in de tent. Behalve regenen gaat het dan ook flink waaien.
Aan de kust zou het enige tijd tot storm kunnen komen.
Morgen wordt het weerbeeld bepaald door een maar lang
zaam naar het oosten trekkend frontensysteem. Uit de bewol
king van het front kan een enkele bui vallen. Later op de
ochtend en in de middag is het evenwel enige tijd droog
met kans op wat zonneschijn. De temperatuur komt uit op
maximaal 16-17 graden en er waait een matige zuid
oostenwind. Zaterdagavond ruimt de wind naar het
zuiden.
Na het weekeinde blijft het nog enkele dagen
wisselvallig weer. Tijdens de tweede helft van de
week wordt het rustig en droog dankzij de ontwik
keling van hogedruk boven het westen en midden
van Europa.
JAN VISSER
Boezemfibril latie
Heel Nederland schijnt aan boezemfibrillatie te lijden. Op mijn
stukje over magnesium-pillen als middel daartegen heb ik een
stortvloed aan post gekregen. Beantwoord ik al die brieven, dan
ben ik niet alleen een paar weken uitgeschakeld voor iets an
ders, maar ga ik bovendien failliet aan de portokosten. Ik pro
beer u daarom langs deze weg te antwoorden.
Boezemfibrillatie oftewel zoals liet officieel heet atriumfibrilla-
tie is een verschijnsel dat ontstaat doordat de sinusknoop in het
hart het samentrekken van de afzonderlijke spieren waaruit de
boezem bestaat niet meer coördineert. De spieren gaan zich op
eigen houtje samentrekken en daardoor krijg je een onregelma
tige hartslag. Echt gevaarlijk schijnt het niet te zijn -anders dein
kamerfibrillatie, daar ga je aan dood - maar 't voelt heel
akelig en een groot bezwaar ervan is dat er stolsels in je
hartenbloed kunnen ontstaan. Schieten die stolsels naar je
hersenen en sluiten ze daar een haarvaatje af, dan kan
een hersenfunctie uitvallen. Om die stolsels te voorko
men is het verstandig om, als je aan boezemfibrillatie
lijdt, een bloedverdunnend middel te slikken. Ascal bij-
,a voorbeeld..
I Cardiologen schrijven sotacor voor als middel tegen
1 atriumfïbrillatie. Bij mij helpt dat niet echt, maar het
dempt de fibrillatie wel af. Een groot bezwaar van sota
cor is dat je er (dood)moe van wordt.
Een ander middel tegen boezemfibrillatie is cardioversie.
Onder narcose krijg je twee strijkijzers op je borst, daar
gaat een stroomstoot doorheen en ziedaar, door de klap
klopt je hart weer normaal Behalve die narcose is een
groot bezwaar van cardioversie dat de resultaten ervan
niet blijvend zijn. Daardoor loop, als je het hebt laten
doen, hen} de hele dag te knijpen dat de boezemfibrillatie
AARTEN 'T HART
Kunstenaar Jits Bakker (I), AM-
REF-voorzitter Kerkhoven en prins
Bemhard met het beeldje.
FOTO ANP
Hij zorgde voor contacten en
publiciteit.
weer terug zal komen.
Nu heb ik dus ontdekt dat Duitse phosetamin-pillen bij mij zo
danig werken dat je van boezemfibrillatie nagenoeg niks meer
merkt Voor apothekers die mij vroegen: geef het adres van de
fabrikant, hebt ik 't hier: KVP Kohier Vertrieb Pharma GMBH,
Neue Bergstrasse 5, 64665 Alsbach-Hahnlein, Duitsland. Voor
al diegenen die mij smeekten: hoe kom ik eraan, hier een adres
waar 't vanuit Nederland te verkrijgen is: bij Adler Apotheke,
Steinstrasse 14 in Emmerich. Telefoon 0049-2822-3129. U kunt
't daar bestellen. Zij sturen het toe met een factuur te betalen in
Nederlandse guldens bij een Nederlandse bank in de grens
streek.
Dokter Mak uit Wormerveer maakte mij erop attent dat 't
waarschijnlijk niet verstandig is phosetamin te combineren
met sotacor omdat phosetamin ook calcium bevat en sotacor
zich slecht met calcium verdraagt.
Jaap Huibers heeft in overleg met sommige apothekers in Ne
derland een ander magnesium-preparaat op de markt ge
bracht. magnesiumorotaat. Daar zit geen calcium in, en ik pro
beer nu uit of dit magnesiumorotaat het Duitse middel pho
setamin kan vervangen. Ik slik het nog maar een paar dagen,
dus ik kan er nu nog niet zoveel over zeggen.
Ik zeg u eerlijk: of magnesium in enigerlei vorm toegediend de
boezemfibrillatie echt laat verdwijnen weet ik niet zeker. Het
enige wat ik zeker weet is dat je van die magnesium-pillen
heerlijk rustig wordt en dat je, wellicht daardoor, van die ellen
dige atriumfibrillatie weinig meer merkt. Aan de VU te Amster
dam schijnt een hoogleraar benoemd te zijn die zich speciaal
met atriumfibrillatie gaat bezighouden, dus wie weet mogen
wij lijders aan dit verschijnsel zachtjes hopen op betere midde
len dan cardioversie en sotacor.
Sabine vertrekt, nagezwaaid door de achterblijvers.
Het Big-Brotherhuis in Almere
heeft sinds gisteravond nog
naar zeven bewoners. Het Ne
derlandse kijkerspubliek heeft
massaal gestemd voor het ver
trek van de blonde Sabine. Zij
werd eerder deze week genomi
neerd door haar medebewo
ners, evenals haar Big Brother-
geliefde Bart, uit Roelofarends-
veen. Vervolgens konden de kij
kers tot gisteravond zes uur
hun stem uitbrengen. Een over
weldigende meerderheid van 85
procent van de kijkers stemde
voor het vertrek van Sabine.
Vrijwel de gehele uitzending
was gewijd aan het afscheid
tussen Bart en Sabine. Pas aan
het einde van de uitzending
kregen de geëmotioneerde be
woners te horen wie het huis
moest verlaten. Was het tweetal
eerder deze week nog strijd- en
wraaklustig tegenover de mede
bewoners die hen hadden ge
nomineerd, op dag 35 over
heerste de melancholie en de
berusting. „Je krijgt hier echt
de arts
'accinal
chiru:
'el'
an den .j(
Hoeve
zijn j
loseph
zeker i
een spiegel voorgehou m(
dus Sabine, die op
toch weer toenadering
de andere bewoners.
lijk genoeg ging Sabl)
het laatste moment va ziëkeni
niet zijzelf, maar Bartf
ten vertrekken.,,Als jij1
ben ik misschien
die weggaat. Of
Uiteindelijk kreeg Sabi
uur de tijd om afschek
men van haar medebe
Sabine: „Ik heb hier rel
mee gehouden,
wel de positieve kante'
tuurlijk was ik liever hi
ven, maar ik ben ookl>
naar huis kan."
Het is nu afwachten ol
week blijft bij één afö
liet namelijk
te spelen met het idee
het huis te verlaten, ft
de periode zal
weken een bewonern
worden gestuurd.
