Djindjic: Milosevic zet
oppositie onder druk
Arme binnensteden VS zijn 'financieel Siberië'
Buitenland
Elizabeth Dole staakt
strijd om nominatie
Gave mammoet in Siberische ijskast
Frans-Britse vleesoorlog uitgebroken Oorlogsmisdadiger
Papon kiest hazepad
RUI
ZUID-
OLLAND
INDERDAG 21 OKTOBER 1999
jpanner gaat Unesco leiden
U£. De Japanse diplomaat Koichiro Matsuura is gisteren in
ijs gekozen tot algemeen directeur van de VN-organisatie
esco. De Japanse regering heeft druk gelobbyd voor Mat-
!ra, de Japanse ambassadeur in Frankrijk. Hij kreeg in het
esco-bestuur 34 van de 58 stemmen. Zijn sterkste rivaal voor
post was de Saudische ambassadeur in Londen, Ghazi Al-
iaibi, die dertien stemmen kreeg. Vlak voor de derde en be-
sende stemronde trok de Australiër Gareth Evans zich terug.
iesco is de VN-tak die over onderwijs, wetenschappen en cul-
irgaat. De wedijver waarmee lidstaten de leiding poogden te
werven is fel bekritiseerd. De landen zouden daarbij voorbij
i gegaan aan de doelstellingen van de organisatie. Matsuura
oorbeeld heeft weinig ervaring op de gebieden waar Unesco
li op richt.
iriname poogt leraren te paaien
i^aribo De Surinaamse staat gaat geld uitkeren aan verze
gen van het staatsziekenfonds, die dat eerder aan medische
urzieningen kwijt waren. Dit is in regeringskringen in Para-
iribo vernomen. De maatregel moet een onderwijzers- en le-
enstaking bezweren. De onderwijzers staken al ruim twee
;en en de leraren sloten zich vandaag bij hen aan. De rege-
wilmet deze 'noodgreep' ook voorkomen dat andere amb-
aren het werk neerleggen. De onderwijsbonden zijn vastbe-
en de scholen gesloten te houden totdat er een bevredigen-
oplossing is. Oplossing van de enorme problemen bij de me-
che zorg is de belangrijkste eis van de stakende leerkrachten,
staat is de zorgsector en de verzekerden nog zeker enkele
jarden schuldig.
ïrkije pakt beruchte drugsbaron op
HpuL» De Turkse politie heeft gisteren bij een inval in Istan-
de van drugs- en wapensmokkel verdachte Abuzer Ugürlü
irresteerd. De 56-jarige man wordt ervan beschuldigd dat hij
ds de jaren zeventig leiding geeft aan grootschalige drugs
okkel. In Nederland loopt een onderzoek naar hem in ver-
ïdraet de ontdekking van bijna honderd kilo heroïne in
18. Ugürlü's naam komt voor in politiedossiers in Italië,
nkrijk, Duitsland en Joegoslavië. Hij zou ook betrokken zijn
de smokkel van wapens. Verder is hij door Mehmet Ali Ag<;a,
nan die in 1981 een aanslag pleegde op paus Johannes Pau-
genoemd als medeplichtige. Ugürlü is in verband met die
islag echter nooit in staat van beschuldiging gesteld en heeft
altijd elke betrokkenheid ontkend.
tanbul opgeschrikt door lichte beving
pBULDe inwoners van Istanbul zijn afgelopen nacht uit
slaap geschud door een aardbeving met een kracht van 4,4
Ie schaal van Richter. Dit meldt de Turkse televisiezender
Het epicentrum van de aardschok lag in de Zee van Mar-
a. De beving duurde zeven minuten en was voelbaar tot in
a en Edirne. Er zijn geen meldingen van slachtoffers of scha-
In augustus werd het westen van Turkije getroffen door een
re aardbeving van 7,4 op de schaal vamRichter. Daarbij ver-
nmeer dan 17.000 mensen het leven, en stortten duizenden
ouwen als kaartenhuizen in elkaar.
ger en politie Peru martelen volop
Leger en politie in Peru hebben de afgelopen tien jaar
:enden vermeende linkse opstandelingen gemarteld. Dit
t uit het eerste gedetailleerde rapport hierover dat gisteren
r2? Peruaanse mensenrechtenorganisaties werd gepresen-
d. Uit de 4.600 onderzochte zaken blijkt dat marteling eer-
10 regel dan uitzondering is, vooral als het gaat om vermeende
xistische opstandelingen. Verkrachting en elektrische
ikken zijn daarbij populaire middelen. De regering heeft
egeven dat er soms wordt gemarteld, maar ontkent dat dit
l pstematische wijze gebeurt. De Peruaanse veiligheidstroe-
voeren sinds de jaren tachtig een nietsontziend offensief te-
de linkse guerrilla. De twee belangrijkste bewegingen, Lich
Pad en het kleinere Tupac Amaru, werden daarbij nage-
vernietigd. Zo zijn de meeste leiders opgepakt en veroor-
in laat dochter na aangifte doden
tALEM» Een 19-jarige Arabische vrouw uit Jeruzalem heeft
aangifte van seksueel misbruik door haar vader met de
- d moeten bekopen. Dat heeft de Israëlische politie gisteren
ndgemaakt. De man kreeg veertien maanden gevangenis-
maar vanuit zijn cel gaf hij zijn vrouw en zijn vier andere
eren opdracht haar te vermoorden omdat zij door aangifte
ien de eer van de familie had bezoedeld. De moord werd in
1998 gepleegd, maar kwam pas enkele weken geleden aan
icht. Toen werd onder een laag cement in de tuin van de fa-
het stoffelijk overschot ontdekt. De familieleden hebben
ïoord daarna bekend.
s IRA-dissidenten opgepakt
lUi De Ierse politie heeft gisteren zes leden van de zoge
nde Real IRA aangehouden, nadat ze was gestuit op een
agplaats van wapens en munitie. De Real IRA is een afsplit
van het verboden Ierse Republikeinse leger IRA. De dissi-
en zijn tegen het vredesproces in Noord-Ierland. Het hoofd
de Royal Ulster Constabulary, de Noord-Ierse politie, zei te-
de BBC dat de guerrillero's een aanslag voorbereiden. Dat
in Noord-Ierland kunnen zijn, maar ook in Groot-Brittan-
ngen wilde Littleton-drama afmaken
IQtLi In de Verenigde Staten is gisteren een student van de
mbine High School in Littleton gearresteerd. De 17-jarige
en zou de massaslachting willen voltooien die twee van zijn
iden in april aanrichtten. Eric Harris en Dylan Klebold
ten op 20 april twaalf medescholieren en een lerares dood,
na zij zelfmoord pleegden. Volgens de politie is bij de tie-
ien document van twaalf pagina's gevonden waarop hij zijn
ulgplan tot in detail had uitwerkt.
Politieke tegenstanders vr ezen geweld van president
Zoran Djindjic, de belangrijk ste leider van de oppositie
tegen de Joegoslavische presi dent Milosevic, zegt dat hij
onder strikt politietoezicht is gesteld. Volgens Djindjic
hopen de autoriteiten met de intimidatie te bereiken dat
hij een einde zal maken aan de straatprotesten tegen de
regering, die al een maand a an de gang zijn.
BELGRADO AP
Djindjic zei dat hij wordt ge
volgd, dat zijn woning is gefoto -
grafeerd en dat onderzoeken
zijn ingesteld naar zijn lijfwach
ten. Ook werd de woning van
een vriend buiten Belgradio
vanuit een helikopter gefilmd,
'alsof het om een vijandelijk
militair object ging'. Djindjic
maakte ook melding van ande
re incidenten, zoals verscheide
ne aanhoudingen.
Dinsdag beschuldigde Djind
jic de vrouw van Milosevic, Mi-
rjana Markovic, ervan dat ze
een oproep had gedaan om
hem te lynchen. In een inter
view met het Italiaanse katho
lieke weekblad Famiglia Cristi-
ana noemde Markovic Djindjic
'een collaborateur'. Zij beschul
digde hem er met name van dat
hij de NAVO hulp had gegeven
bij het kiezen van doelen voor
de bombardementen in Servië
in de oorlog om Kosovo.
Volgens Vuk Draskovic, een
andere oppositieleider, was een
recent verkeersongeluk waarbij
hij op het nippertje aan de
dood ontstnapte een moord
aanslag. Ook anderen waar
schuwen dat Milosevic bereid is
geweld te gebruiken om aan de
macht te blijven en dat die nei
ging zal toenemen naarmate
zijn positie zwakker wordt.
Gisteren werd voor de dertig
ste achtereenvolgende dag te
gen het regime van Milosevic
betoogd. Er gingen enkele dui
zenden mensen de straat op.
De protesten trekken minder
deelnemers dan verwacht. Het
lijkt vooralsnog onaannemelijk
dat ze Milosevic tot aftreden
zullen dwingen, te meer daar
de oppositie nog altijd verdeeld
is over de tactiek.
Het persbureau Beta meldde
dat het Servische parlement,
waarin Milosevic' socialisten en
hun bondgenoten de meerder
heid hebben, van plan is wette
lijke regelingen te treffen om
het bestuur over een gemeente
over te nemen. Dat is belangrijk
voor gemeenten waar de oppo
sitie aan de macht is. Zo is op
internationaal niveau gespro
ken over hulpverlening aan ge
meenten die oppositie voeren
tegen de centrale regering.
Politica heeft te weinig geld voor campagne
Dole's besluit rees de vraag of
zij nu beschikbaar is als kandi
daat voor het vice-president
schap. Ze is ongetwijfeld een
kanshebber. De gematigde po
litica heeft bewezen dat ze een
snaar kan raken bij veel vrou
wen en juist bij het vrouwelijke
electoraat scoorden de Republi
keinen in 1996 relatief slecht.
De 63-jarige Elizabeth is de
echtgenote van oud-senator
Bob Dole. Hij is de man die in
1996 namens de Republikeinse
partij president Clinton mocht
uitdagen en verloor. Tegen
woordig geniet hij vooral be
kendheid vanwege zijn adver
tenties voor de erectiepil Via
gra. 'Liddy' Dole, zoals ze door
haar fans liefkozend wordt ge
noemd, was minister van trans
port onder Reagan en minister
van werkgelegenheid in de re-
gering-Bush. In 1990 ging ze
leiding geven aan de Ameri
kaanse tak van het Rode Kruis.
ASHINGTON JOHN WANDERS
correspondent
Elizabeth Dole, de enige vrouw
in de race om het Witte Huis,
heeft zich gisteren teruggetrok
ken als kandidaat voor de Re
publikeinse nominatie voor no
vember 2000. De politica wierp
de handdoek in de ring omdat
ze niet langer kon opboksen te
gen de ontzagwekkende geld-
machines van haar voornaam
ste opponenten, George Bush
jr. en Steve Forbes.
„Uiteindelijk gaat deze race
om geld en gezien de inhoud
van mijn kas is het zinloos om
nog door te vechten", zei Dole.
Terwijl de belangrijkste Repu
blikeinse kanshebber, Bush jr.,
in ijltempo een verkiezingskas
van zestig miljoen dollar op
bouwde, wist Dole niet meer
dan vijf miljoen dollar bijeen te
sprokkelen.
Met het bekend worden van
khatanga Bij de Russische stad Khatanga steken de reusachtige slagtanden van een
mammoet uit een blok ijs. Het dier is zondag in Siberië opgegraven. De wollig behaarde
voorloper van de olifant is volledig intact, dankzij de 'permafrost', de vrijwel altijd be
vroren aarde in Siberië. Nog nooit eerder is een ongeschonden mammoet opgegraven.
Een team deskundigen, onder wie de Nederlandse paleontoloog Dick Mol, begint in
april aan het onderzoek van het ingevroren dier. Dan wordt de mammoet millimeter
voor millimeter ontdooid. Mol is lyrisch over de vondst. „Het is een droom om zo'n ga
ve mammoet te mogen bestuderen. Ik heb het haar gevoeld van het 23.000 jaar oude
beest. Heel bijzonder." Ook heel interessant is volgens Mol het plantaardige materiaal
dat rond de mammoet is gevonden. De vindplaats ligt in wat een meertje moet zijn ge
weest. „De planten kunnen ons vertellen wat voor temperaturen er toen in Siberië heers
ten en wat de mammoet vrat", aldus Mol. foto reuters
Netanyahu
wacht verhoor
na huiszoeking
TEL AVIV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
De Israëlische politie heeft gis
teren huiszoeking verricht in de
flat en het kantoor van ex-pre-
mier Netanyahu. Tot gister
avond is de politie bezig ge
weest met het inladen van do
zen. Het zou gaan om voorwer
pen die Netanyahu in de loop
van zijn premierschap cadeau
heeft gekregen, en die hij na
zijn verkiezingsnederlaag had
moeten inleveren.
Volgens de politie wordt Ne
tanyahu verdacht van corrup
tie, misbruik van vertrouwen en
pogingen het onderzoek tegen
hem en zijn vrouw Sara te be
lemmeren. Vandaag worden de
Netanyahu's verhoord. Het
echtpaar is niet officieel in staat
van beschuldiging gesteld en
volgens Netanyahu's advocaten
en politieke medestanders is de
politieactie politiek gemoti
veerd.
De huiszoekingen zouden
zijn uitgevoerd op aanwijzing
van Avner Amedi, eigenaar van
een verhuisbedrijf. Amedi is be
schuldigd van omkoping en een
aantal andere vergrijpen. Hij
heeft met justitie een akkoord
bereikt. In ruil voor een lichte
straf heeft hij beloofd de politie
te helpen bij het onderzoek te
gen de Netanyahu's.
Fransen eten geen Brits vleesBritten kopen geen Franse appels Fransman zit waarschijnlijk in Chili
LONDEN HARM HARKEMA
CORRESPONDENT
De ergernis in Groot-Brittannië over de
aanhoudende Franse boycot van Brits
rundvlees neemt met de dag toe. Toen de
Fransen begin deze maand bekend maak
ten het invoerverbod niet op te heffen, on
danks een Europees besluit dat wel te doen
omdat het gevaar van de gekke-koeienziek-
te is geweken, kondigde de Britse land
bouwminister Nick Brown onmiddellijk
een persoonlijke boycot van Franse pro
ducten aan.
Veel moeite zou hem dat niet kosten,
voegde hij er geniepig aan toe, want hij
dronk toch al liever Australische en Nieuw-
Zeelandse wijn. Brown riep niet op tot een
algehele boycot, maar het is ongetwijfeld
tot zijn genoegen dat zijn voorbeeld steeds
meer navolging vindt. Al gauw waren er
restaurants en hotels die Franse producten
gingen weren, en vorige week besloten alle
26 winkels in het plaatsje Hatherleigh in
Devon tot hetzelfde.
Gisteren maakte bovendien de middel
grote supermarktketen Budgens bekend
geen Franse appels en peren meer te zullen
verkopen. Andere supermarkten doen nog
niet mee, maar volgens woordvoerder Peter
Durose van Tesco, de grootste Britse super
marktketen, is het publiek inmiddels zelf
enthousiast aan het boycotten geslagen.
Zo is de verkoop van Franse appels met
zo'n twintig procent gedaald, hetgeen neer
komt op 'enkele miljoenen ponden' min
der omzet voor Franse appelboeren. En het
blijft niet bij fruit. Ook Franse mosterd,
dressings, wijn en kaas blijven veel langer
in de schappen staan. Durose: „Deze spon
tane publieksboycot kost de Fransen een
fortuin."
Ook Britse politici hebben het druk met
het probleem. Premier Blair liet zijn Franse
collega Jospin weten dat hel: vasthouden
aan het importvertbod 'volkomen onac
ceptabel' is. Lichtvoetiger ging het er
maandag aan toe in Londen, waar Britse li
berale parlementariërs vier kilo Britse bief
stuk aanboden aan de Franse ambassa
deur. Likkebaardend nam die het vlees in
ontvangst, onder het motto: „Een ambas
sadeur moet risico's nemen voor het vader
land."
De Franse politie neemt die risico's dui
delijk niet. Toen dinsdag een groep Franse
boeren uit solidariteit met hun Britse colle
ga's aankondigde in een restaurant in
Amiens Brits rundvlees te gaan eten, stak
justitie daar een stokje voor. In een opera
tie die deed denken aan het oprollen van
een gevaarlijke drugsbende nam een poli
tieteam het vlees in beslag.
Al even fanatiek reageerde de Franse jus
titie gisteren op een protestwandeling van
elf Britse Europarlementariërs in Parijs. Zij
droegen een spandoek met de tekst Let
them eat cake, let them eat British Beef!
Toen ze het verkeer tot stilstand brachten
door over de Champs Elysées te lopen,
greep de politie in. Niet zomaar wat 'platte
petten', maar gewapende oproerpolitie. Pas
nadat de parlementariërs met hun diplo
matieke paspoorten hadden gezwaaid,
bond het gezag wat in.
riminatie op de hypotheekmarkt vanwege
Wonen in een 'verkeerde wijk' mag in Ne-
&nd een nieuw fenomeen heten, in de Ver-
Ie Staten bestaat dit verschijnsel al vele
allen jaren. Er is zelfs een woord voor de-
schamende praktijk: redlining. En de dis-
inatie beperkt zich niet tot het systema-
weigeren van hypotheken. Toch gloort er
en daar hoop.
üjGTON JOHN WANDERS
5PONDENT
Amerikaanse samenleving vormen de bin
teden een financieel Siberië. Banken en
leraars trokken zich lang geleden al terug
^verloederde wijken, waar miljoenen kans-
zwarten en latino's samenklonteren in
alige woonblokken. In de somberste delen
toerika's grote steden is zelfs geen respec-
e supermarkt of drogisterij meer te vinden,
•alt er voor bonafide zakenlieden ook te ha-
'die wijken? Het afsluiten van transacties is
r definitie risicovol, terwijl de winstmarges
onzeker zijn. Afpersing en roofovervallen
en een reëel gevaar in woonwijken die zich
'erken door hoge criminaliteit, hoge werk-
'eid, grote armoede en een levendige han-
drugs, illegale vuurwapens en prostituées.
Wie leningen verstrekt aan mensen die nauwe
lijks geld hebben voor een dagelijkse warme
maaltijd, ziet zijn centen wellicht nooit meer te
rug.
In de suburbs, de welvarende voorstadjes van
Amerika's grote steden, zijn de risico's voor ver
strekkers van krediet aanzienlijk kleiner en de
winstkansen navenant groter. Wie daar bij een
bank aanklopt voor een lening, kan rekenen op
een gewillig oor. Wie in een sociaal zwakke
buurt woont, moet om te beginnen een kleine
reis ondernemen om een bankkantoor te vin
den. Eenmaal aangekomen, stuit hij of zij al
gauw op een muur van onbegrip en onwil.
Het huisadres vormt in de VS één van de sleutels
naar succes. Het is een etiket dat met onuitwis
bare inkt op het voorhoofd van elke potentiële
cliënt geschreven staat. U woont in Chevy Cha
se? Dan staat de deur van ons filiaal wijd voor u
open. U woont in Anacostia? Probeert u het dan
eens elders. De straatnaam Woodland Court
klinkt goed, Malcolm X Boulevard is daarente
gen helemaal fout.
Banken, verzekeraars en verstrekkers van hypo
theken hebben zo op de stadsplattegronden
complete woonwijken met rode stiften omcir
keld: redlining. De diepere vertaling van het
werkwoord to redline luidt: het afschrijven van
een krottengebied door het systematisch weige
ren van hypothecaire leningen. De betreffende
woningen zijn voor financiers onacceptabel als
onderpand. Het gevolg is een verdere verslech
tering van een toch al beroerde situatie. De rode
wijken zijn de vergeten gebieden van Amerika.
Wie daar woont, is opgegeven.
Het blijft niet bij hypotheken alleen. Wie in de
ogen van de banken de verkeerde postcode
heeft, zal op grote problemen stuiten bij de aan
vraag van een creditcard of lening. ^Amerikaanse
bankiers houden niet van armzalige cliënten.
Wie structureel weinig geld op zijn rekening
heeft staan, kan een bondige brief tegemoet zien
met de mededeling dat de rekening door de
bank is opgeheven. Zonder waarschuwing voor
af. Stond er nog zeventig dollar op die rekening?
Helaas, dat bedrag is door de bank ingehouden
wegens 'administratieve kosten voor het afslui
ten van de rekening'.
Twintig jaar geleden hoopte het Congres met de
Community Reinvestment Act d<e discriminatie
van mensen met een laag inkomen tegen te
gaan. Maar de wet bleek al gauw een papieren
tijger, totdat hij halverwege de jaren tachtig
enigszins werd aangescherpt. Vanaf dat moment
gingen de toezichthoudende instanties de ver
richtingen van banken voor cliënten met een ge
ring inkomen rangschikken, variërend van 'uit
stekend' tot 'zeer slecht'.
Om de indruk te wekken dat ze zich redelijk aan
hun wettelijke verplichtingen hielden, gingen
banken soms toch leningen verstrekken aan on
gewenste cliënten. Die werden vervolgens zó
slecht begeleid dat het geld razendsnel op
brandde. Waarna de leningen eenvoudig wer
den afgeschreven als een bedrijfsrisico dat lo
gisch voortvloeide uit de aangescherpte wetge
ving.
Maar de laatste tijd zijn in verscheidene grote
steden daadwerkelijk lichtpuntjes zichtbaar, ook
al zijn deze nog klein en vaag. Het gaat daarbij
om initiatieven die op touw zijn gezet door de
etnische minderheden zelf. Creativiteit, inventi
viteit en doorzettingsvermogen laten zich nu
eenmaal niet tegenhquden door raciale grenzen
of rode viltstiften. Dat blijkt bijvoorbeeld in De
troit, Chicago, New York en Philadelphia.
Daarbij speelt mee dat de demografische ont
wikkelingen aangeven dat etnische minderhe
den in de VS een steeds belangrijkere consu
mentengroep gaan vormen. Zeer geleidelijk
dringt in sommige delen van het Amerikaanse
bedrijfsleven het besef door dat er wel degelijk
potentie zit in de verwaarloosde binnensteden.
Het grote winkelcentrum Harlem USA dat in
aanbouw is in Harlem, een beruchte zwarte wijk
van de stad New York, is een voorbeeld van dit
nieuwe denken.
PARUS CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Maurice Papon heeft de wijk
genomen naar het buitenland.
De Franse oorlogsmisdadiger,
die tot tien jaar is veroordeeld
voor de deportatie van ruim
1.500 joden, onthulde zijn 'bal
lingschap' zelf in een brief aan
de plaatselijke krant Sud Ouest.
Het is nog een raadsel waar
Papon nu is. Maar Sud Ouest
had ook een foto van Papon
met een Spaanstalige krant in
zijn handen. Dat leidde tot de
speculatie dat hij in Chili zit. De
kans is klein dat Chili hem zal
uitleveren. Santiago is immers
woedend op Europa omdat
Londen weigert ex-dictator
Pinochet - die in Groot-Brittan
nië gevangen zit - vrij te laten.
Nabestaanden van Papons
slachtoffers reageerden verbijs
terd op het nieuws. De vlucht is
dan ook de laatste bizarre wen
ding in de zaak. Oud-minister
Papon werd al in 1981 aange
klaagd, maar slaagde hij er in
zijn proces bijna zeventien jaar
uit te stellen. Toen hij in 1997
eindelijk voor de rechter stond,
wist hij zijn verblijf in de cel tot
enkele nachten te beperken.
Papon werd op 7 oktober
1997 voor zijn eerste proces
door een elite-eenheid van de
politie naar een gevangenis in
Bordeaux getroond, maar stond
na enkele dagen weer buiten.
Zijn advocaat had met succes
om vrijlating verzocht. De ge
volgen waren enorm. Papon
wist dat hij zelfs bij veroorde
ling een vrij man zou blijven tot
zijn beroep. Deze week moest
hij zich echter weer bij de ge
vangenis melden, omdat zijn
beroepszaak begon.
Wetend dat hij die gevange
nis nooit meer zou verlaten als
hij opnieuw schuldig zou wor
den bevonden, besloot Papon
de wijk te nemen. De ironie wil
dat de rechtbank hem bij zijn
eerste proces vrij liet, omdat de
kans klein werd geacht dat hij
naar het buitenland zou vluch
ten. De ziekelijke man was toen
immers al 87.
Op zaterdag 30 en zondag 31 oktober 1999
in de Groenoordhallen te Leiden een bedrijven
presentatie c.q. banenbeurs.
Bestemd voor iedere werkzoekende, schoolverlater,
switcher, herintreder en loopbaanbouwer.
"Ruim baan in Zuid-Holland" brengt vraag en
aanbod samen. De bezoeker krijgt een overzicht
van het enorme banen aanbod uit de regio!
Gratis entree!
Groenoordhallen, Willem de Zwijgerlaan 2, Leiden
