Advies: Europese Unie
moet meer macht krijgen
Golkarpartij zoekt
geen tweede man
Nederlandse Molukkers verwachten geen wonderen
Buitenland
Overleden 'vader van Tanzania' weer thuis
Gemenebest schorst
Pakistan na staatsgreep
Tsjechische zigeuners
met letter 'g' gemerkt
JAC 19 OKTOBER 1999
Ï:rfet vindt 20 lijken in Oost-Timor
De internationale troepenmacht Interfet heeft in het Oost-
rese Liquisa zeker twintig lijken gevonden. Dit is het groot-
«ntal lichamen dat de vredesmacht tot dusver heeft aange-
m, aldus stafchef Kelly vanmorgen. Hij kon niet zeggen van
jij ieer de stoffelijke resten dateren. Er is een onderzoeksteam
de afgegrendelde locatie gestuurd. Interfet kreeg vorige
,A berichten dat de pro-Indonesische milities nog steeds ac-
>.<s uren rondom Liquisa, veertig kilometer ten westen van Di-
is een bolwerk van de militie Besi Merah Puthi (Rood en
|zer). Die wordt onder meer verantwoordelijk gehouden
1 e de slachting van tientallen kerkgangers in april.
jj levering zieke Naletilic vertraagd
lij 8» De Kroaat Mladen 'Tuta' Naletilic wordt nog niet uitge-
U daan het loegoslavië-tribunaal, omdat hij hartproblemen
pat meldt de Kroatische minister van justitie Separovic.
ilic wordt verdacht van wreedheden tegen Bosnische mos-
2.1 in 1993. Zagreb is wel bereid een internationaal team van
7 ite ontvangen voor onderzoek van Naletilic. Vorige week
erdag moest Naletilic, die in 1997 door de Kroatische poli-
M gearresteerd, hals over kop uit de gevangenis naar een zie-
6* uis worden overgebracht. Volgens Kroatische artsen moet
M jarige kettingroker een hartoperatie ondergaan.
aathondenplaag treft Belgrado
i'j idoi Sinds de NAVO-bombardementen op Servië wordt
3j »fdstad Belgrado geteisterd door een ware straathonden-
W Volgens de dierenbescherming zijn tienduizenden huis-
2 nin de steek gelaten, omdat ze tijdens het luchtalarm niet
3j nochten naar de schuilkelders. In de stad lopen 90.000
jj'ï iarloosde honden en katten rond, tegen normaal zo'n
o,51, De gemeente wijt de toename ook aan de slechte econo
om ie situatie, waardoor mensen de verzorging van hun bees-
2 et meer kunnen betalen. Iedere dag melden mensen
ij ten over agressieve honden. Vannacht is de milieudienst
m begonnen met een grote opruimactie. Gevangen dieren
neen spuitje en worden gecremeerd. De dierenbescher-
U betreurt dat, maar ziet geen andere oplossing.
'verwerpt beroep Terre'Blanche
Q baï Het Hooggerechtshof in Pretoria heeft het hoger be-
3j an de Zuid-Afrikaanse neonazi-leider Eugene Terre'Blan-
2j nvorpen. De zes jaar cel die Terre'Blanche in 1996 kreeg
5' is poging tot moord én mishandeling wordt gehandhaafd.
i der van de extremistische Afrikaner Weerstands Beweging
veroordeeld omdat hij een zwarte werknemer van zijn be
ll ngsbedrijf zodanig had mishandeld dat die ernstig her-
2, sel opliep. Een halfjaar later gaf hij een zwarte pompbe-
eeen aframmeling. Het hof liet meewegen dat Terre'Blan-
i juni amnestie kreeg voor twee andere vergrijpen. De 55-
i Terre'Blanche kan nu nog naar het Hof van Beroep,
c
ingezworen als opvolger Starr
ictqn Een rechtbank in Washington hee'ft gisteren Ro-
3, ay ingezworen als opvolger van de speciale onderzoeker
th Starr. Ray moet het werk van Starr, die bekend werd
1 ijn jarenlange onderzoek naar de handel en wandel van
3 ent Clinton, afronden. Hij werkte vijf maanden als assis-
ider Starr, wiens onderzoek in de Lewinsky-affaire leidde
2 i afzettingsprocedure tegen de president. Starr nam ont-
J n zich te wijden aan zijn advocatenfirma. Opvallend ge-
2 [af de kwelgeest van Clinton gisteren op CNN toe dat hij
4, sident 'immens sympathiek' vindt. Starr zei dat hij de
2 ent nooit in verlegenheid heeft willen brengen. „Mijn eni-
5 üvatie was het vastellen van de waarheid en de feiten", al-
irr, die de procedure zelf 'zeer triest' noemde,
u
J den wil gedenkdag voor genocide
1 De Britse regering wil een nationale gedenkdag invoe-
2 or de slachtoffers van de volkerenmoord door de nazi's.
dag moeten ook alle andere genocideslachtoffers her-
o worden. Minister van binnenlandse zaken Jack Straw
3 dat 27 januari een goede datum is, omdat op die dag in
0 et concentratiekamp Auschwitz-Birkenau werd bevrijd.
2 wil de herdenkingsdag pas invoeren als er uitgebreid over
legd, onder meer met joodse organisaties. De regering
=7 om suggesties voor de manier waarop de herdenking
vorden ingevuld en hoe de toekomstige generaties zo op-
I kunnen worden dat 'de lessen uit de geschiedenis nooit
103 vergeten'.
10?
;<jj iërs richten verdedigingskorps op
!Q2 De Servische vertegenwoordigers in Kosovo hebben
103 ii besloten tot de oprichting van een korps dat de Servi-
108 uvoners van de Joegoslavische provincie moet bescher-
)it heeft het onafhankelijke persbureau Beta bekendge-
117 De Servische Kosovaren achten dit noodzakelijk omdat
joj geloven dat het Albanese Kosovo Bevrijdingsleger echt
109 >end is. De vergadering sprak zich ook uit voor het creë-
116 Servische kantons in Kosovo, om zo de veiligheid van
tergebleven Serviërs te garanderen. Ook werd besloten
112 oprichting van een Nationale Servische Raad in Kosovo,
ion
11! sen leveren Belgrado weer gas
io= jo. Rusland heeft de gasleveranties aan Joegoslavië her-
107 teerste Russische gas bereikte Joegoslavië gistermiddag
ïo? igaspijpleiding door Hongarije. Daardoor kunnen de
e verwarmingssystemen vandaag werken. De Russen le-
loj n eerste instantie vijf miljoen kubieke meter per dag. La-
102 et dat meer worden. Rusland meldde eerder al dat het de
ities aan Joegoslavië wilde hervatten, maar dat voorstel
86 af op de weigering van de Hongaren. Zij wilden eerst geld
■jj Igrado zien voor de doorvoerrechten. Het is niet bekend
4c ussen dat bedrag nu hebben opgehoest. Wel heeft Mos-
4t egoslavië een lening van 150 miljoen dollar gegeven.
nieuwe aardschokken op Taiwan
"N
Taiwan is afgelopen nacht opnieuw opgeschrikt door
itige aardschokken, nog geen maand nadat ruim 2.300
j n omkwamen bij een zware aardbeving. Er zijn geen mel-
5,i van slachtoffers of schade. Zaterdagnacht en zondag-
1 i werden ook al twee kleine bevingen gemeten. De
jj en van vannacht hadden een kracht van 5 tot 5,5 op de
3, van Richter. De aardbeving die Taiwan op 21 september
smet een kracht van 7,6 de zwaarste aardbeving van de
o| ip het eiland. Zo'n 51.000 gebouwen werden verwoest en
2 huizen raakten onbewoonbaar.
)p zaterdag 30 en zondag 31 oktober 1999
'aiuj ie Groenoordhallen te Leiden een bedrijven
presentatie c.q. banenbeurs,
md voor iedere werkzoekende, schoolverlater,
.witcher, herintreder en loopbaanbouwer.
uim baan in Zuid-Holland" brengt vraag en
L- tod samen. De bezoeker krijgt een overzicht
nan het enorme banen aanbod uit de regio!
Gratis entree!
JAKARTA Rtr
De Europese Unie moet meer macht krijgen ten koste
van de nationale regeringen en parlementen. Alleen op
die manier blijft de Unie bestuurbaar als zij straks 25 tot
dertig lidstaten telt. Het huidige vetorecht van ieder EU-
land bij besluiten zou 'in de regel' moeten verdwijnen.
brussel marc peeperkorn
paul koopman correspondenten
Deze aanbevelingen om de EU-
instituten geschikt te maken
voor de uitbreiding met twaalf
nieuwe landen, werden gisteren
gepresenteerd door een specia
le adviesgroep onder leiding
van de Belgische oud-premier
Dehaene. Hij durft voorlopig
niet te tornen aan het recht van
iedere lidstaat om tenminste
één Europees commissaris te
leveren. Ook de mogelijkheid
om in de EU de eigen taal te
kunnen spreken, blijft na de
uitbreiding overeind. „De tech
niek staat daar borg voor", al
dus Dehaene.
De commissie-Dehaene on
derzocht de Unie afgelopen
maanden in opdracht van de
nieuwe Europese Commissie,
het dagelijks bestuur van de
EU. Het driemanschap conclu
deert dat de Europese besluit
vormingsmachine volstrekt
overbelast is geraakt. Stroperig
heid, langdurige debatten,
langs elkaar heen werken en
versnippering kenmerken het
huidige functioneren van de
EU.
Vreemd is dat volgens Dehae
ne niet: de machinerie stamt
immers uit de jaren vijftig, toen
de EU nog maar zes leden tel
de. De aanstaande uitbreiding
van de Unie met twaalf landen
maakt de problemen alleen
maar groter. Dehaene vindt
daarom dat er meer macht naar
Brussel moet. Bijkomend voor
deel is dat besluitvorming een
voudiger wordt en dus voor de
burger beter te volgen.
In de praktijk kan Dehaenes
voorstel ertoe leiden dat bij
voorbeeld belasting- en justitië
le zaken straks niet meer de be
voegdheid zijn van de nationale
regeringen. Om de democrati
sche controle te waarborgen,
krijgt het Europees Parlement
meer macht.
Opvallend is het voorstel om
lidstaten meer ruimte te geven
om in kleiner verband op on
derdelen verregaand samen te
werken. Op die terreinen kan zo
een kopgroep van landen ont
staan, waar de rest zich na ver
loop van tijd bij kan aansluiten.
Dehaene waarschuwt er echter
voor dat dit 'Europa van ver
schillende snelheden' de EU
niet uit elkaar mag trekken.
De Golkarpartij van de Indone
sische president Habibie zoekt
niet naar een nieuwe kandidaat
voor het vice-presidentschap,
nu legerleider generaal Wiranto
heeft meegedeeld niet genomi
neerd te willen worden.
Wiranto maakte gisteren be
kend dat hij niet wilde ingaan
op Habibies aanbod om zijn
'tweede man' te worden. Hij zei
dat hij door de moeilijke situa
tie in het land heeft besloten
zich te concentreren op 'het
herstel van de vrede'.
Wiranto's weigering is een
nieuwe tegenslag voor Habibies
pogingen morgen een nieuwe
ambtstermijn te krijgen' in het
zevenhonderd leden tellende
Raadgevend Volkscongres. Het
is anderzijds bemoedigend
dar es salaam De vorige week overleden Tanzaniaanse oud-president Nyerere is gisteren van Londen naar zijn vaderland gevlogen. Langs de route die de kist aflegde, betoonden dui
zenden mensen hun eer aan de 'vader van Tanzania'. foto epa Alexander joe
londen/islamabad
door de verzamelde regerings
leiders ook de schorsing wor
den opgeheven of officieel wor
den bekrachtigd.
Het besluit van gisteren
wordt meer gezien als een sym
bolisch gebaar dan een werke
lijke straf. Het gevaar voor het
bijna failliete Pakistan schuilt
veel meer in sancties van de VS,
Europa en het Internationaal
Monetair Fonds. Het succes
van Musharraf is volgens diplo
maten en analisten in Islama
bad voor een groot deel afhan
kelijk van hoe snel de nieuwe
regering het vertrouwen van de
internationale gemeenschap
krijgt.
De zondag toegezegde terug
trekking van Pakistaanse troe
pen aan de grens met India is
gisteren volgens 'een leger-
woordvoerder begonnen. De
Indiase veiligheidsadviseur Br-
jesh Mishra zei echter dat Pa
kistan ook het 'grensoverschrij
dende terrorisme' moet beëin
digen. Hij doelde op de onder
steuning door Islamabad van
milities in het Indiase deel van
Kashmir.
Rtr-AFP-ANP-DPA
Het Gemenebest, een samen
werkingsverband van voormali
ge Britse kolonieën, heeft giste
ren in Londen besloten Pakis
tan te schorsen wegens de
staatsgreep van generaal Mus
harraf afgelopen week. De mi
nisters van buitenlandse zaken
van de 54 lidstaten veroordeel
den het omverwerpen van de
democratische regering in Is
lamabad unaniem.
Het Gemenebest wil op korte
termijn een delegatie naar Pa
kistan sturen, die moet aan
dringen op het opstellen van
een tijdschema voor het herstel
van de democratie. Daarnaast
willen ze de garantie van Mus
harraf dat de rechten van de af
gezette premier Sharif en ande
re politici niet worden geschon
den.
De delegatie moet in novem
ber verslag uitbrengen tijdens
een bijeenkomst in Zuid-Afrika
van de regeringsleiders van de
lidstaten. Daar moet volgens de
regels van het Gemenebest
Weduwe van
Schindler eist
papieren op
hamburg dpa
De weduwe van de Duitse
industrieel Oskar Schindler,
de man die in de Tweede
Wereldoorlog het leven van
meer dan duizend joden
redde, eist de onlangs ge
vonden koffer" met papieren
van haar man op. In de kof
fer zou onder meer de be
roemde lijst zitten met na
men van de 1.200 joodse
dwangarbeiders die Schind
ler voor een zekere dood be
hoedde. Daarover maakte
Steven Spielberg de film Sc-
hindler's List.
De koffer van Schindler
was gevonden door een
echtpaar uit Stuttgart, dat de
documenten aan de Stuttg-
arter Zeitung gaf. Die wil de
nalatenschap na een uitvoe
rige behandeling in de krant
doorgeven aan de Israëlische
Holocaust-gedenkplaats Yad
Vashem. De weduwe van Sc
hindler is het daarmee niet
eens.
praag* ap was slechts voor interne infor
matie", zei hij. Respekt zei dat
£SA vorige week is opgehouden
met de codering, nadat op het
internet anoniem informatie
over de praktijk was gezet. Vol
gens officiële cijfers hebben in
de eerste helft van dit jaar 588
Tsjechische zigeuners in Lon
den asiel aangevraagd, vergele
ken met 512 in heel 1998.
Het Tsjechische beleid tegen
over zigeuners kwam vorige
week al in opspraak, toen het
noordelijke Usti nad Labem
een twee meter hoge muur om
een zigeunerwijk bouwde om
deze af te schermen van de rest
van het stadje.
De plaatselijke autoriteiten
trokken zich niets aan van kri
tiek van onder anderen presi
dent Havel. Onderminister van
binnenlandse zaken Pavel Za-
recky gaat nu met het gemeen
tebestuur van het plaatsje pra
ten over een mogelijke afbraak
van de muur, zo meldt het
persbureau QTK. Tsjechische
zigeuners zijn van plan in enke
le grote Tsjechische steden te
demonstreren tegen de muur.
Mensen met een getinte huids
kleur die van Tsjechië naar
Groot-Brittannië vliegen, wor
den door de Tsjechische lucht
vaartmaatschappij CSA op de
passagierslijst als 'zigeuner'
aangemerkt. Dat meldt het
Tsjechische weekblad Respekt.
Volgens het blad staat er ach
ter de namen van vermoedelij
ke zigeuners sinds een jaar een
'g' van gypsy, het Engelse woord
voor zigeuner. In het blad
wordt vice-president Rudolf
Krai van £SA geciteerd. Hij zegt
dat het 'merken' gebeurt op
verzoek van zijn vertegenwoor
diger in Londen, die dan weet
'of hij problemen kan verwach
ten'.
Groot-Brittannië heeft ge
meld een toenemend aantal zi
geuners uit Tsjechië binnen te
krijgen, die bij aankomst asiel
aanvragen. Londen heeft maat
regelen aangekondigd om daar
paal en perk aan te stellen. Kral
ontkende dat £SA op verzoek
van de Britse autoriteiten met
de codering is begonnen. „Het
voor andere presidentskandi
daten om te weten dat de stijd-
krachten niet achter Habibie of
Golkar staan.
Kandidate Megawati Soe-
karnoputri beschouwt het in
tussen als 'de wil van het volk'
dat zij tot president wordt geko
zen. In een van haar zeldzame
interviews riep zij het Volkscon
gres op haar niet haar 'rechten
te ontnemen'. Megawati's PDI-
P werd bij de parlementsverkie
zingen in juni veruit de groot
ste.
De dochter van Indonesiës
eerste president Soekarno
treedt zelden in de openbaar
heid. Critici stellen dat zij sinds
haar overwinning in de parle
mentsverkiezingen is 'onderge
doken'. Zij houdt zich bewust
stil om de crisis niet te vererge
ren, zegt ze in het interview.
Veertig doden
bij aanval op
Tsjetsjenen
moskou-grozny dpa
Door een Russisch bombarde
ment op een kolonne voertui
gen van de Tsjetsjeense rebel
len zijn vandaag zeker veertig
onafhankelijkheidsstrijders om
gekomen. Dit hebben Russi
sche militairen gemeld, aldus
het Russische persbureau Inter
fax. De Russische grondtroepen
zetten ondertussen de militaire
operatie in de Kaukasische re
publiek voort. De troepen, die
ongeveer eenderde van Tsje
tsjenië in handen hebben, zijn
gisteren doorgedrongen tot de
voorsteden van de hoofdstad
Grozny.
De plaatsvervangend chef
van de Russische generale staf,
Manilov, ontkent dat er plan
nen zijn voor een 'bestorming
van Grozny'. Volgens hem wil
len de Russische militairen 'met
kerstmis' weer thuis zijn.
Hét is nog onduidelijk wat er
nu wel gaat gebeuren. Bij mili
tair topoverleg van de Russen
werd gisteren gesproken over
een tweede fase in de strijd,
maar niemand weet nog wat
die inhoudt.
Vijf jaar cel
voor Belgische
pedoseksueel
dendermonde anp
De rechtbank in Dendermonde
heeft een 50-jarige Belg uit
Temse veroordeeld tot vijf jaar
cel. De man heeft zich op het
Portugese eiland Madeira
schuldig gemaakt aan aanran
ding en verkrachting van min
derjarigen. Bij de ontuchtzaak
waren ook Nederlanders be
trokken. De pedoseksuelen
misbruikten begin jaren negen
tig vele minderjarigen op Ma
deira.
De kinderpornozaak kwam in
1997 aan het ficht, nadat de
Portugese televisie de hand wist
te leggen op videobanden
waarop te zien is dat oudere
buitenlandse mannen jongens
misbruiken. De politie in België
had de banden al in 1992 in be
slag genomen. De Belgische
werkgroep Morkhoven, die on
derzoek doet naar kinderporno,
zwengelde de zaak aan. Inmid
dels zijn verschillende Belgen
en Nederlanders aangehouden.
Een Amsterdammer is vorig
jaar vanwege zijn betrokken
heid tot twee jaar cel veroor
deeld en een andere Nederlan
der is op verzoek van de Portu
gese justitie aangehouden.
De Belg onderhield ook nau
we banden met pedoseksuelen
in Nederland, onder andere
met een eerder dit jaar wegens
het maken van kinderporno
veroordeelde Amsterdammer
en een Rotterdamse jongens
bordeelhouder.
jakarta theo haerkens
«'ordhallen, Willem de Zwijgerlaan 2, Leiden
correspondent
„Het is een beginnetje. Ik krijg pas
echt een goed gevoel als er resultaten
zijn. Maar ik ben een realist. Ik weet
dat één gesprek de situatie niet met
een verandert." PvdA-Kamerlid en
Molukker Usman Santi formuleert
voorzichtig als hij vertelt over de ge
sprekken die het zogenoemde 'Team
Dialoog' in Jakarta voerde.
Het team is een delegatie Nederlandse
Ambonezen, onder wie drie RMS-ka-
derleden, die de afgelopen dagen een
ontmoeting heeft gehad met president
Habibie en enkele andere Indonesi
sche top-politici. Zij spraken over de
situatie op het al maanden onrustige
en gewelddadige Ambon, en boden
praktische en morele hulp aan bij het
zoeken van een oplossing.
Gangmaker van het team is dominee J.
Rutumalessy, de voorzitter van de
stichting Help Ambon in Nood, een
organisatie van moslims, protestanten
en katholieken die de handen ineen
hebben geslagen óm Ambon te helpen
het etnisch-religieuze geweld te beteu
gelen en de gespleten samenleving
weer op te bouwen. Verder bestaat de
delegatie uit drie stafleden van de RMS
(Republik Maluku Selatan, de vrije re
publiek van Zuid-Molukken), onder
wie delegatieleider O. Matulessy, en
twee politici: voormalig PvdA-kamerlid
J. Lilipaly en Santi zelf.
De groep bezocht Indonesië op uitno
diging van moslimleider Abdurrah
man Wahid, de presidentskandidaat
die beter bekend is als Gus Dur. Behal
ve met Wahid is gesproken met Amien
Rais, de nieuwe voorzitter van het
Raadgevend Volkscongres, het hoogste
staatsorgaan. Een ontmoeting met
presidentskandidate Megawati Soe-
karnoputri zat er niet in. Wel is er een
gesprek geweest met president Habi
bie en minister van defensie Wiranto.
Santi beschrijft de ontmoeting, die vol
gens hem plaatsvond in een goede
sfeer, als 'indringend'.
Het is bijzonder opmerkelijk dat er een
gesprek was, omdat Habibie en Wiran
to absoluut niets moeten hebben van
afscheidingsbewegingen. Zij zijn zeer
beducht voor het uiteenvallen van In
donesië. Volgens Santi wisten de twee
dat er drie RMS'ers in de groep zaten.
„Dat is in elk geval aan de orde ge
weest. Het zou raar zijn dat te verhul
len." Santi vindt het niet zo gek dat het
gesprek mogelijk was. Hij ziet dat als
een resultaat van de democratiserings
golf die sinds mei vorig jaar over Indo
nesië spoelt. „Politici praten ook met
mensen uit Aceh. Daar past zo'n ge
sprek wel bij", vindt hij. Santi wil ech
ter niet precies kwijt wat er over de
RMS is gezegd. „Voordat we dat naar
buiten brengen, willen we daar eerst
met elkaar over praten." Hoewel er
nog geen afspraken gemaakt zijn, ver
wacht hij wel vervolggesprekken.
Met Ambon zelfheeft de groep geen
contact gehad, maar de bewoners van
het eiland wisten wel van het bezoek.
De reacties waren niet erg positief. De
voorzitter v^n het provinciebestuur,
Jopie Papilaya, wees tussenkomst van
mensen buiten Ambon af. Ook Max
Tamaela, de hoogste militaire gezags
drager. gaf op tv een negatief oordeel.
Veel Ambonezen zijn er van overtuigd
dat het drama door buitenstaanders is
veroorzaakt en dat de bewoners van
Ambon het zelf moeten oplossen, dus
zonder inmenging van buitenaf. Ta
maela wil zeker geen bemoeienis van
separatisten. De RMS heeft op de Mo-
lukken nauwelijks aanhang.
Santi vindt dat ze voor hun beurt pra
ten. „Ze weten niet eens wat wij kwa
men doen. Hoe kunnen ze dan oorde
len?" Verder vraagt hij zich af of de
Ambonese bevolking er net zo over
denkt. „Wij zijn heus niet zo arrogant
om te denken dat we het wel even zul
len oplossen."
F. Tutuhatunewa, president-in-ball-
lingschap van de RMS, noemt het ge
sprek 'een lichtpunt en een historische
doorbraak', maar waarschuwt ook:
„Laten wij absoluut niet juichen." De
Moluks-Nederlandse leider wil het
liefst een interventiemacht van de Ver
enigde Naties, die de vrede op Ambon
naar Oost-Timorees voorbeeld moet
terugbrengen. „Portugal zou een be
middelende rol kunnen spelen", zegt
Tutuhatunewa. Portugal, dat formeel
de soevereiniteit van Oost-Timor nooit
heeft overgedragen aan Indonesië,
hielp bij de totstandkoming van de
vredesmacht op Oost-Timor.
