Asieltop EU-leiders succesvol
49
v.°
•99
li
GOED
KOOP
Buitenland
Op wacht
Nederlandse Molukkers op bezoek bij Habibie
Indonesische president smeekt om begrip en vergiffenis
Besluiten in
Tampere
Slachtoffers Hongaarse revolutie willen eindelijk gerechtigheid
liban leveren Bin Laden niet uit
De Taliban, die het in het grootste deel van Afghanistan
het zeggen hebben, zijn niet van plan de Osama bin Laden
leveren aan de Verenigde Staten. Dat hebben ze laten we-
fictie op een ultimatum dat de VN-Veiligheidsraad hen
elde. Bin Laden wordt door de VS gezocht omdat hij
zou zijn achter de aanslagen op de Amerikaanse am-
in Tanzania en Kenya, die vorig jaar aan 224 mensen
kostten. Als de Taliban Bin Laden niet voor 14 novem-
litleveren, dan bevriezen de VN de buitenlandse tegoeden
de Taliban.
r jtest en feest in Chili
In de Chileense hoofdstad Santiago zijn zaterdag en-
Juizenden mensen op de been gekomen in verband met de
jatie van oud-dictator Augusto Pinochet in Londen, pre-
,7 een jaar geleden. Het kwam tot hevige schermutselingen
lk! en Pinochet-aanhangers en de Chileense ordetroepen. De
w ie zette waterkanonnen en traangas in tegen betogers die
teerden over de versperringen heen te komen die de orde-
ien hadden opgeworpen bij de ambassades van Groot-Brit-
ië en Spanje. Een honderdtal demonstranten werd gearres-
I. In het centrum van Santiago liepen zo'n vijfduizend te-
[anders van Pinochet mee in een mars, die veel weg had
:en carnavalsoptocht. Een Spaanse onderzoeksrechter wil
-dictator berechten voor volkerenmoord, terreur en marte-
Tijdens zijn militaire bewind (1973-1990) zijn zeker 3.000
:nen vermoord of verdwenen.
nrad staat loodrecht in Londen
■zei
n in De skyline van Londen zal de komende vijf jaar niet
dezelfde zijn. In de nacht van zaterdag op zondag is aan
trt ver van de Thames het grootste reuzenrad ter wereld lood-
overeind gezet. Het gevaarte van glas en staal meet ruim
leter en weegt 1.500 ton. Een eerdere poging het zogehe-
i [illenniumrad rechtop te zetten werd vorige maand afge-
sti in wegens slechte kabels. Ondanks de enorme vertraging
M En de organisatoren beloofd dat het rad op 31 december in
m lik kan worden genomen. Voor die tijd moeten de aandrijf-
ren 32 gondels nog worden bevestigd. Bij èen volle bezet -
ST unnen tot duizend mensen mee de hoogte in.
"H
.J alarm moet aanvallers afschrikken
la Een bh met ingebouwd alarm moet vrouwen bescher-
Tegen overvallers en verkrachters. Als de draagster zich be
voelt, registreert een elektronische sensor in de beugel
i bh haar toenemende hartfrequentie. Daardoor wordt
id piepend alarm in werking gesteld om de aanvaller af te
ken. Een aantal lingeriefabrikanten is zeer geïnteresseerd
uitvinding van de student industrieel ontwerpen Kursty
Behalve voor op straat belaagde vrouwen is de alarm-bh,
een batterij werkt, volgens Smith ook geschikt voor ou-
leenstaande dames die bang zijn in huis een ongeluk te
Als de hartslag van een vrouw sneller gaat door iets an
il angst, dan is het alarm uit te schakelen door een druk
knopje op de voorkant van de bh.
ibardement ambassade bewust'
in Het bombardement op de Chinese ambassade in Bel-
tijdens de oorlog over Kosovo was geen vergissing, maar
welbewuste keuze van de NAVO. Dat beweren drie NAVO-
ren in de Britse krant The Observer van gisteren. De ver-
Drganisatie was er volgens hen van overtuigd dat de am-
de het Joegoslavische leger hielp. De NAVO had vastge-
at vanuit het gebouw radiosignalen werden uitgezonden
e Joegoslavische strijdkrachten. De Verenigde Staten en
•Brittannië hebben het bericht tegengesproken.
ol wint Catalaanse verkiezingen
De nationalistische coalitie Convergencia i Union
van Jordi Pujol heeft gisteren voor de zesde keer de ver-
;en in de Spaanse deelstaat Catalonië gewonnen. De bij-
arige Pujol behaalde 56 zetels in het 135 zetels tellende
lanse parlement. De socialistische PSC van Pasqual Mara-
de tweede partij geworden met 52 zetels. Het is de zesde
eenvolgende keer dat de zes miljoen Catalanen Pujol als
hezen. De socialisten hadden gehoopt Pujol nu te kun-
ippen. Vergeleken met vier jaar geleden, toen ze 34 zetels
i, hebben de socialisten een flinke inhaalslag gemaakt.
ivonden bij betoging in Minsk
In de Wit-Russische hoofdstad Minsk zijn gisteren onge-
50 mensen gewond geraakt bij botsingen tussen betogers
itie. Naar schatting 15.000 mensen demonstreerden in
litenwijk van Minsk tegen het bewind van president
sjenko. De politie greep in toen 3.000 demonstranten van
trgeschreven looproute afweken. Er ontstond een veldslag
ij de betogers de politie met stokken en staven te lijf gin-
iet ver van het presidentieel paleis. De politie arresteerde
rd demonstranten. De betogers ageerden tegen 'de dicta-
lekasjenko en diens voornemens Wit-Rusland weer bij
ld te voegen. Wit-Rusland werd bij het ineenstorten van
^jet-Unie in 1991 onafhankelijk.
lindlers lijst geen ontdekking'
Li De onlangs in Duitsland gevonden lijst met de na-
concentratiekampgevangenen die in de Tweede We-
u 'dog in de fabriek van de Duitse industrieel Oskar Schind-
kten, is 'niet echt een ontdekking'. Dat heeft een Israëli-
'.JJnderzoeker gisteren gezegd. Mordechai Paldiel zei dat het
«jkniet om een originele versie van de lijst gaat, maar om
tonkopie van de getypte lijst waarvan het Israëlische ge-
istituut voor de slachtoffers van de jodenvervolging al een
3A» heeft. Paldiel zei echter dat hij de lijst eerst wil zien om
eid daarover te kunnen krijgen.
E nin
i:
Inaliteit in VS opnieuw gedaald
SIStL; De criminaliteitcijfers zijn in 1998 voor het zeven-
ereenvolgende jaar gedaald. Dat blijkt uit een jaarrap-
n de FBI, dat gisteren werd gepubliceerd. Geweldsdelic-
diefstallen zijn ten opzichte van 1997 met vijf procent ge-
Het aantal roofovervallen daalde zelfs met tien procent.
Wal moorden nam met zeven procent af ten opzichte van
daarvoor.
ker van Hitier blootgelegd
Bouwvakkers hebben in Berlijn de ondergrondse bun-
•Wgelegd waar Adolf Hitler de laatste dagen van zijn leven
acht. Omdat op die plaats een nieuwe weg wordt aange-
i'e noest de grond worden doorzocht op de aanwezigheid
°n de bommen. Ondanks nieuwe oproepen om van de
>gss rbunker' een gedenkteken te maken, ziet de gemeente
[geen reden om het betonnen gevaarte intact te laten.
M aats is al tien jaar bekend", zei directeur stadsontwikke-
<toi» Strieder gisteren. ,,De blootlegging brengt geen nieuwe
"f' finten met zich mee voor het terugdraaien van de beslis-
11994 om de bunker niet te bewaren."
De topconferentie van Europese staats- en regeringslei
ders over asiel- en justitiebeleid is een succes geworden.
„We hebben meer bereikt dan we hadden verwacht", zei
premier Kok zaterdag, verwijzend naar een hele reeks
initiatieven die Europa de komende jaren voor de burger
veiliger en rechtvaardiger moet maken.
TAMPERE PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
In de slotconclusies is volgens
de Finse premier Lipponen ge
probeerd aan de ene kant de
rechten van vreemdelingen te
waarborgen en aan de andere
kant de strijd tegen illegale im
migratie en mensensmokkel op
te voeren. Oók hebben de EU-
'Weer nieuwe
moordpartijen
Oost-Timor'
DARWIN Rtr
Pro-Indonesische milities en
militairen in Oost-Timor heb
ben afgelopen weekeinde ten
minste vijftig mensen vermoord
in het dorp Oecussi. Dit be
weerde de leider van de Oost-
Timorese afscheidingsbewe
ging, Xanana Gusmao, vandaag
in Darwin. Gusmao zei expliciet
dat leden van het Indonesische
leger bij het bloedbad betrok
ken waren. De lijken zouden,
evenals de huizen in het dorp,
zijn verbrand.
De drie militieleden die zater
dag door soldaten van de inter
nationale troepenmacht voor
Oost-Timor werden doodge
schoten, behoorden tot een mi
litie die honderden Oost-Timo-
rezen naar West-Timor wilde
verdrijven. Dit heeft de Austra
lische radio vandaag gemeld.
Toen de vredestroepen na het
incident met versterking terug
keerden naar het gebied waar
zij in een hinderlaag waren ge
lokt, troffen zij daar een school
plein aan waarop ongeveer
1.200 voorstanders van onaf
hankelijkheid waren samenge
dreven.
Het lijkt erop dat de militie
probeerde om de helft van de
totale bevolking van Aida-
basalala, zo'n 16 kilometer ten
oosten van Balibo, naar West-
Timor te deporteren.
BAVARIA BIER
krat 12 flesjes a 0,30 liter
van.245
chefs de internationale mis
daad de oorlog verklaard.
De Europese Commissie
komt binnen een jaar met een
voorstel voor een Europees
asielbeleid, met gemeenschap
pelijke normen voor procedu
res, minimumrechten voor
asielzoekers en een Europese
vluchtelingenstatus. Deze voor
stellen moeten op de 'langere
termijn' in wetgeving worden
omgezet. Ook doet de Commis
sie onderzoek naar mogelijkhe
den een Europees fonds in het
leven te roepen, waaruit landen
kunnen putten die overrom
peld worden door grote stro
men vluchtelingen.
De coalitiepartijen PvdA, WD
en D66 in de Tweede Kamer
zijn redelijk positief gestemd
over de resultaten die op asiel
gebied zijn geboekt. Kamerlid
Middel (FVdA) noemt de af
spraken een bemoedigend be
gin. De WD ziet 'aanknopings
punten voor verbeteringen'.
D66 is 'voorzichtig tevreden'
over de geboekte resultaten.
Vluchtelingenwerk Nederland
sprak van een 'doorbraak'.
Ook op het hypergevoelige
terrein van de nationale wetge
ving zijn eveneens stappen
vooruit gezet. De rechtspraak
wortelt diep in de nationale ge
schiedenis en de lidstaten staan
niet te springen om hun bur
gers aan een 'Europese justitie'
bloot te stellen. In Tampere
werd niettemin afgesproken de
strafwetgeving in de lidstaten
meer gelijk te schakelen omdat
internationale bendes momen
teel nog te veel profiteren van
de verschillen.
Dat besluit is in Nederland
positief gevallen. Maar de snelle
uitwisseling van verdachten,
veroordeelden en bewijsstuk
ken tussen EU-landen mag vol
gens sommigen niet ten koste
gaan van de rechtsbescher
ming. Weliswaar hebben de
EU-leiders dit weekeinde afge
sproken dat nationale rechters
uitlevering kunnen tegenhou
den, maar de Haagse strafplei
ter mr. G. Spong vreest dat Ne
derland de beroepsprocedure
bij de Hoge Raad laat vervallen.
,,En dat zou een verslechte
ring van de rechtsbescherming
betekenen. Het is namelijk ge
bleken dat het percentage ge
vallen waarin de I loge Raad de
beslissing van de rechter in de
ze uitleveringszaken vernietigt,
vrij hoog ligt."
west sussex Een beveiligingsman waakt over zo'n 250.000 pompoenen. De oranje pompoenen zijn bedoeld voor Halloween, dat op 31 oktober
gevierd wordt. Van de pompoenen worden dan vaak maskers gemaakt. foto epa robin mayes
I Maximaal 10 kratten per klant. I
MORA SNACKS
frikandellen,
hamburgers of
rundvleeskroketten
3 dozen k 4 stuks
naar keuze
van_Z17/645"
A&P SLASOORTEN
frisee-, gemengde-,
gemengde de luxe-
of ijsbergsalade
zakje 200 gram
Aanbiedingen geldig van
ELKE DAG GOED NIEUWS
rotterdam/jakarta anp
Een delegatie van zes Neder
landse Molukkers, onder wie
drie leden van de regering in
ballingschap van de Republik
Maluku Selatan (RMS), heeft
gisteren in Jakarta een onder
houd gehad met de Indonesi
sche president Habibie en le
gercommandant Wiranto.
De delegatie was op uitnodi
ging van de Indonesische rege
ring in Jakarta. Het is de eerste
keer dat de RMS een officieel
gesprek heeft gehad met de In
donesische regering, sinds op
25 april 1950 de RMS werd ge
proclameerd.
RMS-president dr. F. Tutuha-
tunewa zei gisteravond dat de
uitndoging ongeveer twee we
ken geleden via een intermedi
air van president Habibie is
binnengekomen. Tutuhatune-
wa noemt het een positieve
ontwikkeling dat de RMS is ont
boden in Jakarta. „Dit maakt
indruk en getuigt zeker van
goede wil. We moeten alleen
nog afwachten wat het onder
houd oplevert. Het laat in elk
geval zien dat de RMS niet is
weg te poetsen."
Tutuhatunewa zegt dat de In
donesische regering lijkt te be
seffen dat de RMS het zenden
van hulpgoederen naar Ambon
niet in de weg hoeft te staan.
„Habibie en Wiranto lijken in te
zien dat hulpgoederen uit Ne
derland geen RMS-stempel dra
gen." aldus de RMS-president.
jakarta theo haerkens
correspondent
Vanachter een zware houten
katheder heeft president Habi
bie van Indonesië gisteren zijn
excuses gemaakt voor zijn fou
ten van het afgelopen anderhalf
jaar. Hij smeekte het Raadge
vend Volkscongres, het hoogste
staatsorgaan, hem de kans te
geven zijn werk als president
voort te zetten. Woensdag kiest
het Volkscongres een nieuwe
president.
Habibie ligt zwaar onder
vuur. De rede waarin hij afgelo
pen donderdag verantwoorde
lijkheid aflegde over zijn werk
zaamheden sinds mei vorig
jaar, heeft weinig enthousiasme
gewekt. Van de elf fracties in
het Volkscongres heeft er tot
nog toe één de rede goedge
keurd, vier wijzen hem af. Zelfs
zijn eigen partij, Golkar, laat de
president bungelen en weiger
de tot nog toe aan te geven wel
ke kant het op zou gaan. Van de
beoordeling van deze speech
door het 700-leden tellend
Volkscongres zal afhangen of
Habibie woensdag nog wel
kandidaat is voor het president
schap.
Golkar is verdeeld en heeft in
de afgelopen maanden steeds
geweigerd hem voluit te steu
nen. Zelfs gisteravond, drie da
gen voor de presidentsverkie
zingen, wist de hoogste man in
Indonesië niet met zekerheid of
hij kandidaat zal zijn of niet.
Wel is zeker dat Habibie weinig
populair is. Hij scoort altijd
minder dan tien procent bij po-
pulariteitsonderzoeken.
TAMPERE PAUL KOOPMAN
Enkele besluiten van de Eu
ropese asiel- en justitietop in
Tampere:
-Het uitleveren van veroor
deelde criminelen binnen de
EU wordt gemakkelijker ge
maakt. Wel mogen lidstaten
een eigen rechter over de
uitwijzing laten beslissen, als
de nationale regelgeving dat
vereist of als beroep wordt
aangetekend.
-Budget en takenpakket van
Europol in Den Haag wor
den uitgebreid. Europol mag
onderzoeksteams uit meer
dere lidstaten gaan 'onder
steunen'. Ook krijgt Europol
het recht gegevens over wit
waspraktijken te verzamelen
-Het bankgeheim wordt op
geheven voor fraudeteams
die witwaspraktijken willen
onderzoeken.
-Politie en magistratuur
moeten nauwer samenwer
ken. Hiervoor wordt een
apart 'netwerk' opgezet ge
naamd Eurojust, alsmede
een Europese stuurgroep
van politiechefs. Ook komt
er een Europees college voor
opleiding van agenten die
zich met de internationale
misdaad bezighouden.
-Een hoge werkgroep voor
asiel/migratie mag in meer
landen gaan zoeken naar
oorzaken van migratie.
-De rechten van migranten
die langer in een lidstaat ver
blijven, mogen niet veel on
derdoen voor de rechten van
autochtone inwoners.
-De lidstaten worden opge
roepen mensensmokkel
strenger te bestraffen.
Teleurstelling
over toespraak
Musharraf
londen AFP-Rtr
Groot-Brittannië heeft teleurge
steld gereageerd op de toe
spraak van de nieuwe militaire
leider van Pakistan, generaal
Musharraf. Minister van bui
tenlandse zaken Cook vindt het
jammer dat Musharraf niet zei
wanneer de democratie in Pa
kistan zal zijn hersteld.
De generaal hield zijn lang
verwachte toespraak gisteren,
vijf dagen na de geweldloze
staatsgreep waarbij de regering
van premier Sharif naai huis
werd gestuurd. Behalve de Brit
se minister reageerden ook de
Pakistaanse ex-premier Benazir
Bhutto, de Amerikaanse am
bassadeur in Islamabad Wil
liam Milam en de woordvoer
der van het ministerie van bui
tenlandse zaken in Washington
teleurgesteld op de toespraak.
De Pakistaanse ex-premier en
oppositieleidster Benazir Bhui
to wil wel samenwerken met de
militaire coupplegers in haar
land, zei zij na de toespraak van
Musharraf. De voormalige pre
mier wil wel dat er op korte ter
mijn een datum voor verkiezin
gen wordt vastgesteld.
Musharraf beklemtoonde in
zijn toespraak de wil van Pakis
tan om te ontwapenen en de
verspreiding van nucleaire wa
pens te stoppen. Hij ging ook in
op de kwestie Kashmir, de om
streden grensprovincie die al
twee keer tot een oorlog met In
dia heeft geleid. De generaal
kondigde aan dat hij de troepen
die in het recente verleden naar
Kashmir zijn gestuurd zal te
rugtrekken, als gebaar van goe
de wil. Hij riep India op een
eind te maken aan wat hij
noemde de 'onderdrukking van
Kashmir'.
Door de staatsgreep wordt
Pakistan waarschijnlijk ge
schorst als lid van het Gemene
best. De Britse minister van
buitenlandse zakent Cook zei
dat daar bijna geen ontkomen
aan is.
Ruim veertig jaar na de in bloed gesmoorde
Hongaarse revolutie staan deze week in Boeda
pest vier vroegere grenswachten terecht op be
schuldiging van 'misdaden tegen de menselijk
heid'. Het viertal zou op 26 oktober 1956 in het
West-Hongaarse grensplaatsje Mosonmagyaro-
var op een menigte van enkele honderden bur
gers hebben geschoten. Daarbij kwamen zeker
vijftig mensen om het leven.
MOSONMAGYAROVAR HANS GERTSEN
correspondent
Het is inmiddels bijna 43 jaar geleden, maar Ag
nes Pandur herinnert zich de dramatische ge
beurtenissen van de 26ste oktober 1956 nog alsof
ze gisteren plaats vonden. „We stonden met een
paar honderd mensen voor de kazerne van de
grenswacht. Een eindje verderop stond een offi
cier op straat. 'Wat willen jullie', vroeg hij. We
wezen naar het dak van de kazerne en zeiden:
Die rode ster willen we weghalen.
Eerder op de dag hadden elders in het grens
plaatsje de politie noch het gerechtshof dezelfde
menigte een strobreed in de weg gelegd toen die
het symbool van het gehate communistische re
gime van hun panden verwijderde. Maar bij de
kazerne van de grenswacht ging het mis.
„Ik herinner me niet meer of die officier iets zei
of niet. Hij stapte opzij en gaf iets dat op een te
ken leek. Onmiddellijk daarop begonnen vanuit
de kazerne machinegeweren te ratelen. Ik dacht
eerst even dat het waarschuwingsschoten waren,
maar ze schoten direct en gericht op de menigte.
Binnen de kortste keren lagen er tientallen doden
en gewonden om me heen in een enorme plas
bloed", aldus Agnes Pandur. Zelf had de inmid
dels 59-jarige vrouw geluk. Ze kwam er met
'slechts' twee verwondingen, aan been en voet,
van af. Maar haar oudere broer Gyorgy werd in
het hoofd getroffen en overleed ter plekke.
Hoeveel slachtoffers 'het bloedbad van Moson-
magyarovar' werkelijk heeft geëist, zal wel nooit
meer duidelijk worden. „Wij geloven dat er die
dag meer dan honderd mensen zijn vermoord en
dat nog eens diverse anderen de volgende dagen
aan hun verwondingen zijn bezweken, maar be
wijzen hebben we niet", vertelt Istvan Takacs, de
voorzitter van de 'Vereniging van 56-ers in Mo-
sonmagyarovar'. „Slechts 50 slachtoffers staan
met zekerheid vast.
Dat komt, zo legt hij uit, omdat de communisten,
nadat de revolutie op 4 november definitief door
de Russen was neergeslagen, op grote schaal ge
knoeid hebben met bewijzen. De administratie
van alle ziekenhuizen in de omgeving omtrent
die periode is verdwenen. „We zijn er zeker van
dat heel wat mensen die in die periode officieel
een 'normale' dood zijn gestorven in werkelijk
heid ook tot de slachtoffers van Mosonmagyaro-
var behoren."
Toen de communisten weer stevig in het zadel
zaten, waren de gebeurtenisen van de 26e okto
ber 1956 jarenlang een volstrekt taboe. Ruim
drieëndertig jaar moesten Istvan Takacs en Ag
nes Pandur wachten voor ze de misdaad van Mo-
sonmayarovar openlijk aan de kaak konden stel
len. Maar toen het communisme in 1989 viel,
grepen ze hun kans. Samen met 21 andere
slachtoffers en getuigen van de gebeurtenissen
van de 26e oktober, richtten ze een vereniging op
met het doel de waarheid boven tafel en de
schuldigen voor de rechter te krijgen.
Tien jaar later, na een lange, moeizame juridi
sche strijd, lijkt het eindelijk te gaan lukken. Mor
gen wordt in de Hongaarse hoofdstad Boedapest
het proces tegen vier voormalige leden van de
grenswacht in Mosonmagyarovar hervat. Hoofd
verdachte is de inmiddels 75-jarige Istvan Dudas.
De vroegere kolonel zou als dienstdoend com
mandant van de kazerne het bevel hebben gege
ven om het vuur op de ongewapende menigte te
openen. Naast Dudas staan drie van zijn toen
malige ondergeschikten, Istvan Verseczky, Lajos
Fodor en Sandor Bujdoso, terecht. Het viertal is
medeplichtigheid aan misdaden tegen de mense
lijkheid ten laste gelegd. Als ze schuldig worden
bevonden, kunnen ze tot gevangenisstraffen van
15 jaar tot levenslang veroordeeld worden.
Het belooft een slepend proces te worden, mede
omdat er tientallen getuigen gehoord moeten
worden. Advocaten van het viertal uitten zich de
afgelopen weken optimistisch over de kansen
van hun cliënten. „Ruim veertig jaar later is het
moeilijk om duidelijke bewijzen te vinden en bo
vendien spreken veel getuigen elkaar op tal van
onderdelen tegen", aldus een van de advocaten.
Zowel hoofdverdachte Istvan Dudas als zijn drie
voormalige ondergeschikten zeggen onschuldig
te zijn aan de massamoord van Mosonmayaro-
var.
Agnes Pandur en Istvan Takacs zijn daarentegen
overtuigd van de schuld van het viertal en hopen
dat ook de rechtbank tot die conclusie zal ko
men. „Het gaat niet alleen om de eer van de tien
tallen onschuldige slachtoffers die toen gevallen
zijn", meent Takacs. Er zit ook een principiële
kant aan de zaak. „Hongarije is nu sinds tien jaar
een democratie. Bij een democratie hoort dat je
verantwoording voor je daden moet afleggen.
Het kan toch niet zo zijn dat er ergens tientallen
doden zijn gevallen terwijl niemand daarvoor
verantwoordelijk wordt gehouden."
