In 2025 slechts voedsel
voor klein deel Afrika
eel gewonden in
osovska Mitrovica
Buitenland
Koffer Schindler gevonden op zolder
YN-onderzoek Srebrenica gebeurt in diepste geheim
'Hij bouwde een brug tussen
religieuze en gewone joden'
Rusland aan vooravond
nieuwe militaire doctrine
Nieuw offensief van
start in Tsjetsjenië
Drie maanden duimen draaien met behoud van riant salaris
ERDAG 16 OKTOBER 1999
m i" II in
asmachine Japan wast mensen
ig- Het Japanse bedrijf Avant heeft een nieuw product op
narkt gebracht: de mensenwasmachine. Voor omgerekend
Tilden kunnen belangstellenden in een van de drie salons
Avant in Japan een wasbeurt ondergaan in het coconachti-
netalen gevaarte, waar alleen het hoofd uit blijft steken. Ge-
>nde een kwartier wordt het lichaam met water en zeep be
ien. Voordat de cocon opengaat, zorgen infraroodstralen en
briesje er voor dat het lichaam droog is. De machine kost
000 gulden per stuk.
jstraf wegens stalken op internet
gfN2 Een rechtbank in Londen heeft gisteren voor het eerst
,and veroordeeld die zich schuldig had gemaakt aan 'stal-
op het internet. Een 24-jarige man kreeg drie maanden cel
dat hij zijn ex-vriendin had 'gebombardeerd' met dreigende
ails. Bovendien achtervolgde hij haar op straat, bestookte
iaar met brieven en kaarten en belde hij haar voortdurend
n een van zijn e-mails verwees hij naar de griezelfilm The
ling, waarin een man vrouw en kinderen wil vermoorden.
iletilic mag worden uitgeleverd
r£B_ï I Iet Kroatische Hooggerechtshof is van mening dat de
oorlogsmisdaden verdachte Bosnische Kroaat Mladen Na-
mag worden uitgeleverd aan het Joegoslavië-Tribunaal in
Haag. Maar het is mogelijk dat de feitelijke uitlevering op
laat wachten, omdat Naletilic met hartklachten in een zie-
in Zagreb ligt. Naletilic werd volgens de Kroatische me-
voor de zitting van het hooggerechtshof overgebracht
een ziekenhuis. De 53-jarige verdachte is in december in
tvan beschuldiging gesteld. De Bosnische Kroaat wordt er-
beschuldigd een leidende rol te hebben gespeeld bij de ver
ing van Bosnische moslims in de streek van Mostar.
iders eens over uitbreiden EU
ere De Europese staats- en regeringsleiders stemmen in
het plan om vanaf volgend jaar met twaalf kandidaat-lid-
en te onderhandelen over toetreding tot de Europese Unie.
:i premier W. Kok gisteravond, nadat hij met zijn collega's
Finse Tampere over het onderwerp had gesproken. Tot
rerre werden Bulgarije, Letland, Roemenië, Slowakije, Litou-
en Malta nog niet rijp geacht voor onderhandelingen over
•U-lidmaatschap. Zij zullen nu alsnog worden toegevoegd
de lijst van zes landen, waarmee al afspraken zijn gemaakt,
reiding met twaalf landen betekent dat Europa dertig pro-
meer inwoners krijgt.
lana gaat ook WEU leiden
ere Voormalig Navo-chef J. Solana wordt de volgende se-
iris-generaal van de West Europese Unie (WEU). Dat is de
isie-organisatie van de Europese Unie. De huidige WEU-
J. Cutileiro treedt dan terug. Over de benoeming van Sola
gisteren in het Finse Tampere volgens een hoge functiona-
de Finse regering overeenstemming bereikt. Solana gaat
naast overmorgen formeel aan het werk als 'hoge vertegen-
rdiger' van de EU voor buitenlands- en veiligheidsbeleid.
ezicht' op rotsblok in Stonehenge
en» Een Britse archeoloog beweert dat in het Stonehenge-
iument een gezicht is uitgehakt. Hij sluit niet uit dat het om
elaatstrekken van de architect gaat. Dat meldde de Britse
oep BBC gisteren. Volgens de wetenschapper, T. Meaden, is
[ezicht nog niet eerder ontdekt omdat het op de zijkant van
ran de steenblokken staat. Het gelaat lijkt op een ernstig ge-
een soort frons, aldus Meaden. Het monument Stonehen-
j Salisbury in het zuiden van Engeland is mogelijk meer
1.500 jaar oud. Het bestaat uit een kring reusachtige steen-
len, mogelijk een oud astronomisch observatorium.
ïcties na niet uitleveren Bin Laden
yoRK» De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft
ren sancties afgekondigd tegen het Afghaanse Taliban-be-
Dit omdat de Taliban weigeren de Saudiër Osama bin La-
uit te leveren aan de Verenigde Staten. De Amerikanen wil-
Laden berechten omdat hij het brein zou zijn geweest
:r de aanslagen van vorig jaar augustus op de Amerikaanse
issades in Kenia en Tanzania. Daarbij werden in totaal 224
sen gedood en ongeveer vierduizend mensen gewond. De
ies voorzien in een bevriezing van buitenlandse tegoeden
en vliegverbod voor vliegtuigen van de Taliban.
rdachte OPEC-aanslag 1975 vast
•furt» De Duitse politie in Frankfurt am Main heeft 24 jaar
terreuraanslag op de OPEC-conferentie in Wenen een
ichte alsnog opgepakt. Het gaat om een 56-jarige Frankfur-
lij zou de plaats van de overval hebben verkend en wonin-
ïebben gehuurd voor het terreurcommando. Bij de overval
december 1975 vermoordde een zeskoppig terreurcom-
do drie mensen. Het commando gijzelde zeventig mensen
ond onder leiding van de Venezolaanse terrorist Carlos,
nu in Frankrijk een levenslange gevangenisstraf uit.
'elgeest Clintons legt functie neer
ington De speciale aanklager Kenneth Starr, die vorig jaar
ijn onderzoek naar de precieze aard van de relatie tussen
'linton en Monica Lewinsky een constitutionele crisis ver-
lakte in de VS, legt naar verwachting dit weekeinde zijn
ie neer. Een van zijn ondergeschikten, de 40-jarige Robert
gaat hem opvolgen. Starr gaf enkele maanden geleden al
lat hij schoon genoeg had van zijn taak. Hij werd in augus-
994 benoemd tot onafhankelijk aanklager naar de betrok-
eid van het echtpaar-Clinton bij een financieel schandaal
staat Arkansas. In januari 1998 koppelde Starr aan dit on-
oek een aanvullend onderzoek naar Clintons seksleven. Hij
)ot hiertoe na ontvangst van informatie die erop leek te wij-
lat Clinton had gelogen over zijn relatie met Lewinsky.
ionstratie loopt uit op fikse confrontatie
[KA MITROVICA AP
Wereldbank luidt noodklok in onderzoeksrapport
De vernietiging van landbouwgrond in Afrika bezuiden
de Sahara is dermate omvangrijk, dat het continent bij
ongewijzigd beleid over 25 jaar slechts nog veertig pro
cent van zijn inwoners zal kunnen voeden. Dit stelt de
Wereldbank in een alarmerend onderzoeksrapport dat
vandaag op Wereldvoedseldag in Washington wordt ge
presenteerd.
washington 'john wanders
correspondent
Volgens schattingen van de VN
zullen er over 25 jaar in de 48
Afrikaanse landen bezuiden de
Sahara ruim een miljard men
sen wonen. Er zal slechts voed
sel zijn voor 400 miljoen van
hen. Tenzij er binnen afzienba
re tijd een radicale omslag
plaatsvindt in de Afrikaanse
landbouw. Vooral door onkun
de en slecht management raakt
steeds meer vruchtbare grond
op het continent uitgeput.
De afnemende vruchtbaar
heid van de bodem is verreweg
het grootste struikelblok voor
de economische ontwikkeling
van Afrika, stelt rector H. van
Ginkel van de Universiteit van
de Verenigde Naties in Tokyo.
„Daadwerkelijke vooruitgang in
de strijd tegen armoede en on
dervoeding in Afrika is alleen
mogelijk als het probleem van
de uitputting van Afrikaanse
landbouwgrond wordt opge
lost", meent de Nederlander
Van Ginkel.
De voornaamste oorzaken
van de uitputting van vruchtba
re bodem zijn: erosie door wind
en water die met beter manage
ment had kunnen worden
voorkomen: te veel vee begraast
landbouwgrond en eet zo de
grond kaal en trapt de bodem
stuk; ondeskundig gebruik van
kunstmest en andere chemi
sche middelen; onvoldoende of
verkeerde irrigatie; gebruikma
king van te zware machines op
weke bodem; overexploitatie;
ontbossing.
Afrika is het enige continent
waar de landbouwproductie
per hoofd van de bevolking te
rugloopt als gevolg van uitput
ting van de bodem. De groeien
de hongersnood die hiervan het
gevolg is, wordt daarnaast ver
sterkt door de toename van de
bevolking. Het aantal Afrikanen
dat met verschijnselen van
chronische ondervoeding wor
stelt, is de afgelopen dertig jaar
verdubbeld tot 200 miljoen.
Een op de drie kinderen is on
dervoed.
De Wereldbank legt een
rechtstreeks verband tussen de
groeiende schaarste aan voed
sel en ten minste veertien Afri
kaanse oorlogen, met elk mini
maal duizend doden. Afrikanen
consumeren op de drempel van
de 21ste eeuw twintig procent
minder voedsel dan ze veertig
jaar geleden deden. In de jaren
vijftig waren ze nog in staat tot
de export van voedselproduc
ten.
In potentie kan Afrika weder
om uitgroeien tot een continent
dat voedsel uitvoert, zegt direc
teur Uzo Mokwunye van een in
Ghana gevestigd onderzoeksin
stituut van de VN Universiteit.
Introductie van moderne land
bouwmethoden, in combinatie
met economische en sociale
hervormingen, is dan geboden.
De Wereldbank denkt de ko
mende vijftien jaar twee miljard
dollar extra te investeren in de
Afrikaanse landbouw.
Stuttgart Een echtpaar uit de Zuid-Duitse
stad Stuttgart heeft op een zolder een koffer
met een omvangrijke schriftelijke nalaten
schap van Oskar Schindler gevonden. Schind
ler redde in de Tweede Wereldoorlog het le
ven van meer dan duizend joden. Steven
Spielberg verfilmde dit verhaal tot de succes
volle rolprent 'Schindlers List'. De koffer bevat
de originele lijst met namen van 1.200 joodse
dwangarbeiders die Schindler voor een zekere
dood moet hebben behoed. Naar deze lijst is
Spielbergs film genoemd. In de koffer zitten
verder nog honderden brieven, oorkonden,
plattegronden van zijn fabriek, foto's, verzeke
ringspolissen en krantenartikelen. De vondst
geeft een goed beeld van Schindlers leven tij
dens en na de Tweede Wereldoorlog. De za
kenman werd in 1974 in Jeruzalem begraven.
Onderzoeksteam onder\>raagt Voorhoeve
den haag cees van der laan
Een speciaal onderzoeksteam
van de Verenigde Naties, dat in
het diepste geheim onderzoek
doet naar de val van de mos
limenclave Srebrenica, heeft ze
ven hooggeplaatste Nederland
se officieren ondervraagd over
hun rol tijdens de Servische
aanval. Ook oud-minister Voor
hoeve en de voormalige VN-
ambassadeur Biegman zijn ge
hoord.
Nederland werkt formeel mee
aan het onderzoek naar de val
van de enclave op 11 juli 1995,
maar woordvoerders van bui
tenlandse zaken en defensie
willen verder niet reageren. Bei
de ministeries wezen dat Ne
derland als (tijdelijk) lid van de
Veiligheidsraad, ernstig in ver
legenheid kan worden gebracht
door de uitkomsten van het on
derzoek.
Opmerkelijk is ook dat Frank
rijk bereid is mee te werken,
omdat vooral dit land eerder
dwars lag toen oud-minister
Van Mierlo in 1996 in opdracht
van de Kamer een internatio
naal onderzoek naar de gang
van zaken rond Srebrenica be
pleitte. Dit kwam toen niet van
de grond. Overigens voelde het
kabinet toen zelf ook niet veel
voor een onderzoek, omdat
Voorhoeve nog minister was.
Onderzoekers van het VN-
team hebben onder anderen
met de vroegere VN-bevelheb-
ber voor voormalig Joegoslavië
Janvier gesproken. Hij is in Ne
derland ervan beschuldigd
JOSEPH BURG (1909-1999)
Joseph Burg, een van de stich
ters van de staat Israël en mi
nister in talloze Israëlische re
geringen, is gisteren op 90-ja-
rige leeftijd in een ziekenhuis
in Jeruzalem overleden. Burg
is vooral bekend door zijn
ijver voor het vreedzaam sa
menleven van religieuze joden
en seculiere Israëliërs.
Burg, die kort voor het uitbre
ken van de Tweede Wereld
oorlog vanuit zijn geboorte
land Duitsland naar het toen
malige Palestina ontsnapte,
was een gematigde figuur in
de Israëlische politiek. Hij trad
vaak op als verzoener in een
politiek bestel dat doorgaans
wordt gekenmerkt door scher
pe tegenstellingen.
„Zijn belangrijkste erfenis is
dat hij probeerde een brug te
bouwen over de grootste Woof
in de Israëlische samenleving,
die tussen religieuze en ande
re joden", zei oud-premier en
huidig minister van regionale
betrekkingen Peres in een re
actie op het overlijdensbe
richt. „Hij was een religieus
mens, maar hij geloofde in het
compromis."
Burg werd in 1909 in Dresden
geboren en vluchtte in 1939
uit nazi-Duitsland naar Israël.
Hij begon in 1949, een jaar na
de stichting van de staat Isra
el, met zijn decennia durende
politieke carrière. Hij richtte
de NRP op, die zowel met Li
kud als met de Arbeidspartij
Joseph Burg, een van de
grondleggers van de staat Isra
el, op een foto uit 1997.
FOTO AP
regeerde. De NRP werd de
spreekbuis van de ongeveer
160.000 kolonisten in de be
zette gebieden, maar Burg
stond bekend als duif onder
de haviken.
Hij was 35 jaar minister, een
record in Israël. Hij beheerde
onder meer de portefeuilles
van religieuze zaken, gezond
heid en binnenlandse zaken.
Zoon Avraham Burg is als lid
van de Arbeidspartij momen
teel voorzitter van het Israë
lisch parlement, de Knesset.
Burg senior wordt morgen be
graven.
JERUZALEM Rtr-DPA-AP
Land keert zich 'definitief af van het westen
moskou anp
Rusland krijgt een nieuwe offi
ciële militaire doctrine nadat
het land zes jaar zonder is ge
weest. De verklaring zal begin
volgende maand door presi
dent Jeltsin worden vrijgege
ven. De tekst is inmiddels al
uitgelekt naar de Russische pers
en het commentaar is unaniem;
de nieuwe doctrine betekent
dat Rusland zich 'definitief van
het westen afkeert.
De kern van het document is
het streven naar een zoge
noemde multipolaire wereld.
Dat betekent indirect het terug
dringen van de Amerikaanse
hegemonie in de huidige we
reld.
De afgelopen jaren handel
den de Russen al steeds meer
naar dit principe. Zo zijn bij
voorbeeld de banden aange
haald met anti-westerse landen
als China en Iran. De Russen
hopen hiermee een nieuw te
genwicht te kunnen vormen te
gen het westen.
Een ander opvallend element
in de nieuwe doctrine is dat
Rusland in geval van een gewa
pend conflict niet uitsluit als
eerste kernwapens te gebrui
ken. Als voorbeeld worden 'si
tuaties' genoemd 'die kritiek
zijn voor de nationale veiligheid
van Rusland en zijn bondgeno
ten'.
Het principe om zo mogelijk als
eerste kernwapens te gebruiken
in een conflict vormt een dui
delijke breuk met het verleden.
Zelfs de communistische lei
ders in de nadagen van de Sov
jet-Unie wezen dit idee af.
Het Duitse echtpaar heeft de documenten be
langeloos doorgespeeld aan de Stuttgarter
Zeitung. Die zal de nalatenschap na een uit
voerige behandeling in de krant doorgeven
aan de Israëlische Holocaust-gedenkplaats
Yad Vashem. De krant twijfelt niet aan de
echtheid van de papieren. Enkele 'Schindlerjo-
den' in Israël hebben de foto's al geverifieerd.
FOTO EPA BERND WEISSBROD
luchtaanvallen op Servische
posities rond de enclave te heb
ben tegengehouden. Ook ande
re hoofdrolspelers uit die dra
matische dagen zijn verhoord,
zoals de omstreden oud-VN-
vertegenwoordiger voor voor
malig Joegoslavië Akashi en Ru
pert Smith, destijds comman
dant van de VN-troepen in Bos
nië en de sectorcommandant
Sarajevo, de Fransman Gobi-
lard.
moskou hans hoogenduk
correspondent
De opperbevelhebber van de
Russische strijdkrachten in de
opstandige deelrepubliek Tsje
tsjenië, generaal Kazantsjev,
heeft gisteren verklaard dat
vandaag in de loop van de dag
het tweede deel van de operatie
tegen de Tsjetsjeense troepen
zal beginnen. Op een aantal
plaatsen waren gisteren al Rus
sische eenheden de strategisch
belangrijke rivier de Terek over
gestoken.
De Russische tv zond gisteren
voor het eerst weer actuele
beelden uit van luchtaanvallen,
oprukkende Russische kolon-
nes en van gedode Tsjetsjeense
militairen. Uit de commentaren
werd duidelijk dat de staatszen-
ders de afgelopen dagen onder
militaire censuur hadden ge
staan.
Drie weken na de invasie is
ruim een derde van het Tsje
tsjeense grondgebied in han
den van de troepen van Mos
kou. Meer dan 170.000 bewo
ners zijn gevlucht voor het ge
weld. Het ministerie van defen
sie herhaalde gisteren dat het
plan is eerst de aanvoerlijnen
van de Tsjetsjeense krijgsheren
af te sluiten en daarna 'de ban
dieten', zoals de Tsjetsjeense
vechters worden omschreven,
te vernietigen.
Eerder hadden de Russen ge
meld dat hun troepen na drie
dagen strijd het bergdorp Gora-
korsi hadden gezuiverd. Vanuit
Gorakorski worden vitale we
gen naar de vallei rond de re
gionale hoofdstad Grozny ge
controleerd. De Tsjetsjenen
deelden mee dat zij om strate
gische redenen Gorakorski al
drie dagen geleden hadden ver
laten.
De persdienst van de Tsje
tsjeense president Maschadov
heeft bevestigd dat de Russen
proberen op enkele heuvels
hun posities te versterken om
van daaruit Grozny onder artil
lerievuur te kunnen nemen.
„We zullen ze proberen terug te
slaan", aldus de persdienst.
tie, die ze de komende zes
maanden dagelijks willen her
halen. Nadat ze langs een mos
kee en een katholieke kerk wa
ren gelopen, probeerden zo'n
duizend demonstranten over
de brug naar het Servische
stadsdeel te gaan, waar zich in
middels honderden Serviers
hadden verzameld.
Franse KFOR-troepen zetten
eerst rollen prikkeldraad in om
de etnische Albanezen tegen te
houden, maar dat was niet af
doende. Ook reden ze pantser
voertuigen de brug op, en Fran
se scherpschutters posteerden
zich op daken van gebouwen in
de omgeving.
Toen de betogers toch nog
probeerden de brug over te ste
ken. begonnen de KFOR-mili-
tairen traangasgranaten en
schrikgranaten af te vuren.
Sommige betogers reageerden
door stenen te gooien. Er zijn
ook granaten gegooid door be
togers.
Oud EU-woordvoerders hebben sinds val commissie niets te doen
Drie maanden duimendraaien
met behoud van een riant
salaris. Het is het lot van de
oud-woordvoerders van de
Europese Commissie.
„Negentig procent van de
Commissie-ambtenaren doet
niets. Dus wij zijn eindelijk
normaal bezig."
brussel marc peeperkorn
correspondent
De Telegraaf, Volkskrant én de
European Voice, het 'huisblad
van de Europese Unie', ze lig
gen alweer netjes opgevouwen
op zijn bureau. „Allemaal gele
zen", verzekert oud-woord
voerder Nico Wegter van Euro
pees Commissaris Van den
Broek. Spijt klinkt door in zijn
stem, het is immers pas elf uur
's ochtends. Hij heeft even
overwogen zijn favoriete klas
sieke cd's mee naar het werk te
nemen. „Die kun je afspelen op
de nieuwe pc's. Maar ja, dat is
toch ook wat."
De overgang voor Wegter is
groot. Tijdenlang pendelde hij
tussen hotelkamer, perszaal en
vliegtuigstoel. In augustus brak
hij zijn zomervakantie nog af,
om hals over kop met Van den
Broek de aardbevingsslachtof
fers in Turkije te bezoeken. „En
nu rest mij, hoe zal ik dat zeg
gen: een tamelijk lege agenda.
Dat is even slikken."
Wegter verveelt zich, en hij
niet alleen. Met hem zit een
groot deel van de twintig ex-
woordvoerders van vorige Eu
ropese Commissie sinds medio
september gedwongen niets te
doen. Duimendraaien door
over het algemeen capabele en
in elk geval zeer goedbetaalde
functionarissen. We hebben het
over salarissen tussen de vijf
tien en twintig mille per
maand. „Ze hebben me niet
eens gevraagd wat te doen! Dat
is pas beledigend", fulmineert
één van hen.
Wegter en zijn voormalige
collega's zitten in het 'bureau
de passage'. Een mysterieuze
naam voor het instituut waar
de Commissie haar personeel
stalt waar ze geen raad mee
weet. Een 'tussenstation' verze
kert één van de 'passanten', an
deren spreken ronduit over
'Bureau Tijdverdrijf. Gedeeld is
evenwel de afkeer van het 'gro
te niksen'. Een situatie waaraan
ze zelf geen schuld hebben. De
nieuwe Europese Commissie
wilde met een schone lei begin
nen. Dus geen oude gezichten
waaraan de geur van corruptie
en vriendjespolitiek van de vo
rige commissie nog kleefde.
De 'ex-en' die een vast con
tract hebben als Commissie
ambtenaar zullen ergens in de
Brusselse EU-gebouwen een
nieuwe stoel vinden, de rest
verdwijnt. Maar tot eind dit jaar
moeten ze 'beschikbaar' zijn,
maximaal drie maanden met
behoud van salaris. Beschik
baar waarvoor? „Ik krijg nog
wel eens een telefoontje van
een Oekraïense journalist", stelt
Wegter. „Die vertel ik dan dat
hij niet langer bij mij moet
zijn."
Nu kan Wegter zich nog een
beetje gelukkig prijzen. Als oud
gediende - sinds '72 in vaste
dienst - kreeg hij in elk geval
een werkkamer in het hoofdge
bouw van de Commissie. Sa
men met Martine Reicherts, de
woordvoerster van oud-Com
missievoorzitter Santer. Rei
cherts is niet aanwezig. Zij be
vindt zich na een bezoek aan
Tibet in een Frans klooster.
„Voor yoga-oefeningen", weet
een collega.
De 'wachtkamer' voor de
overige passanten is minder
florissant. Een afgeleefd, ziel
loos kantoor, één van de vele
waaraan de EU in Brussel zo
rijk is. Stapels oude Euratom-
jaarverslagen in de gang, het
bordje 'nooduitgang' symbo
lisch er bovenop geplaatst. De
meeste kamers zijn leeg, een
enkeling dwaalt er verloren
rond. „Negentig procent van de
Commissie-ambtenaren doet
niets. Dus wij zijn eindelijk nor
maal bezig", klinkt het wrang.
„Pure verspilling van belas
tinggeld", verzucht één van de
ex-woordvoerders. „Dit 'bureau
de passage' is het meest pijnlij
ke voorbeeld van een perso
neelsbeleid dat niet bestaat. De
Commissie beweert altijd te
weinig mensen te hebben. Laat
ze eerst maar eens de man
kracht gebruiken die er is."
