i I
I
De nieuwe rage:
Kijken naar kluizenaars
ZATERDAG 16 OKTOBER IS
Ze praten over hoe je
moet snijden, over
het koude water in de
douche. Ze hangen op
de bank, drukken
pukkels uit op eikaars
rug of rennen rondjes
over een miniem
grasveld. Big Brother,
het Veronica-
programma waarin
acht mensen honderd
dagen lang in
volstrekte afzondering
van de buitenwereld
leven, gaat nergens
\ver. Toch trekt het tv-
programma dagelijks
rond de één m iljoen
dijkers. Het is een rage.
Ook de media lusten wel pap van Big Brother
k probeer zo veel mogelijk elke
avond te kijken", zegt de 29-jari-
ge Marcel Jansen. „Soms lukt
niet omdat ik moet werken, maar dan
ik in elk geval dat ik de herhaling over-
meepik. En de samenvatting op zon-
Fanatiek noemt de PTT-bedrijfsleider
niet, al heeft hij net nog even langs Te
kst gezapt voor meer informatie. Maar:
we kofhevisite krijgen, laat ik het pro-
nma aanstaan. Dan kijk ik met een
uin oog. Het is leuk om met het bezoek
Josoferen: wat zouden wij doen in zo'n
atie?"
insen is één van de één miljoen mensen
meeleeft met knuffelbeer Ruud, klets-
Mona, stille Willem, moedertype Ka-
lekker ding Bart, flirt Sabine, reinheids-
k Maurice en tattoodraagster Bianca tij
shun isolatie,
dienst Kijk- en Luisteronderzoek van
NOS, die kijkersaantallen tussen de
000 en 1,1 miljoen registreert, weet dat
merendeel van de BB-kijkers tussen 25
'5 jaar is. Een kwart is middelbaar of ho-
opgeleid.
P ïchtenstudent Ernst-Jan Gras zit elke
ad met de afdeling van zijn studenten
voor de buis. „We drinken dan altijd
z'n allen koffie." Hij kan zich niet voor-
en dat iemand het programma écht
vindt. „Je begint met kijken, omdat het
iw is. We zijn nu vooral theorieën aan
verzinnen over hoe het verder gaat. Bart
iabine blijven er vanwege hun romance
ons ons tot het laatst samen in. Veroni-
'aalt zo'n stel niet uit elkaar, want een
'artij levert goede kijkcijfers."
Geen bezoek
een kleine uitleg voor wie nog niet is
jestoken door het Big Brother-virus.
)|i kluizenaars moeten het in hun Al-
r( fse bunker met elkaar zien te stellen op
Uj ;le tientallen vierkante meters: een
I Wenslaapkamer, een mann,enslaap-
Ije, een zitkamer en een woonkeuken,
«aal schaars ingericht met IKEA-meu-
Ze mogen geen bezoek ontvangen.
één keer per week krijgen de bewo-
>p post. In hun optrekje staat geen tele-
geen radio, geen tv, geen fax. Maar
een heleboel camera's die hun doen en
1 zonder onderbreking en meedogen-
mgistreren.
11 ze bezig te houden en om het groeps-
U es te helpen krijgen de bewoners taak
je moeten zelf brood bakken, groente
®uwen, kippen verzorgen en de was op
land doen. Elke week is er een i
opdracht. Zo moesten ze ook een tafel net
jes dekken en dan het kleed wegtrekken
zonder dat het servies of glaswerk sneuvel
de. Ook diende er te worden overlegd over
de inzet van hun weekbudget van 196 gul
den. Elke dag moeten de bewoners de •'dag
boekkamer' bezoeken. Daar kunnen ze in
een geluiddichte ruimte met de Veronica-
redactie praten over zichzelf of anderen.
Tijdens de uitzendingen zijn de acht te
zien bij alledaagse bezigheden. Ze hangen
op de bank, vouwen de was, bakken een
krentenbrood, hakken houtjes, kletsen,
eten, poetsen lïun tanden, rennen rondjes
door de tuin, liggen onder hun dekbed te
woelen of staan onder een afdak te smoe-
Ze praten over banale dingen. Zo vertelt
Bart aan Bianca dat zijn T-shirt vol gaten zit,
maar dat het dan ook slechts vijf gulden
kostte. Karin legt Maurice uit, hoe hij de
kaas moet snijden omdat het stuk anders zo
plat wordt. Ze speculeren of Bert en Ernie
uit Sesamstraat homo's zijn.
Af en toe gaat het over persoonlijker za
ken. Mona vertelt over haar borstverklei-
ning. „Ik liep krom van de rugpijn." Maar je
bent toch nog wel om aan te zien, stelt haar
gesprekspartner. „Ja hoor, nog altijd een
handjevol", ginnegapt ze. Dat was 't.
Ruud en Willem zijn de 'filosofen' van het
gezelschap. Samen nemen ze het leven, de
vrouwen en de seks door. The world accor
ding to Ruud: „Bij vrouwen werkt het zo:
eerst voelen ze iets in hun hersenen, dan in
hun maag en op het laatst in hun kut. Man
nen denken met hun pik, dan gaan ze eten
en ten slotte denken ze na."
Er zijn hoogtepunten. Als een kandidaat
in de dagboekkamer moet vertellen wie van
de anderen moet opstappen. Als na elf da
gen Mona intreedt en de anderen haar ge
maskerd opwachten. Als Willem in de dag
boekkamer een boodschap voor zijn doch
ter Lynn inspreekt omdat hij niet aanwezig
kan zijn bij haar twaalfde verjaardag. Of als
de infraroodcameara het gefriemel en natte
gekus van Bart en Sabine onder het dekbed
vastlegt. „Het voelt toch wel gek, met die ca
mera's zo op je!"
Herkenbaar
De deelnemers zijn gekozen omdat ze her
kenbare types zijn. Ruud staat voor de rela
tiverende humorist, Willem voor de verzor
gende vader, Bart en Maurice voor de
machootjes, Sabine voor de mooie meid
met hersens, Tara (inmiddels ex) voor de
wat minder opgeleide beauty, Karin voor
het moedertype, Bianca voor het ondeugen
de zusje.
Het zijn geen hoogvliegers: het zijn vooral
gewone mensen. Het fitnessgehalte is hoog.
Ze hebben gewone-mensenhobby's als on
zin verkopen, voetballen, skeeleren. En ge
wone-mensenbehoeften: zo kruipt Karin bij
Maurice in bed omdat ze even tegen een
ander lichaam wil aanliggen. En meldt
Ruud: „Al twintig dagen hier en nog maar
één keer gerukt."
Het speciaal gebouwde huis in Almere, waar
„Eigenlijk zijn die 25 minuten apesaai",
vindt Marcel Jansen. „Die mensen hoeven
van mij geen brede maatschappelijke dis
cussie te voeren, maar ze verkopen alleen
maar lulpraatjes. Dat ligt niet aan het feit
dat ze cd zo lang samen zijn. Met mijn
vriendin woon ik nu al negen jaar, maar on
ze gesprekken zijn stukken interessanter."
Toch blijft hij kijken. „Want je weet dat 't op
het eind spannend gaat worden. Je ziet nu
al dat ze hard met die nieuwkomer Mona
omgaan. Het wordt een afvalrace. Dan wil
je niet in de tussentijd iets belangrijks mis
sen."
Een grote groep BB-fans kan nog geen se
conde zonder. Ze zitten aan de computer
gekluisterd, waar de opnamen van de vi-
deocam 24 uur per dag op Internet te be
zien en beluisteren zijn. De officiële Veroni-
ca-site is, ondanks de geregelde overbelas
ting, al negen miljoen keer bezocht.
De diehards tapen de gesprekken en zet
ten de wetenswaardigheden op het wereld
wijde web. Ze melden dat er ruzie is over de
vraag wie de laatste rol wc-papier heeft op
gemaakt. Dat Karin tandpasta heeft met ap
pel/kaneelsmaak. Ze mopperen over de
beelden ('Weer chicken tonight' als er te
veel buitenbeelden zijn) en luchten, des
noods om half vier 's nachts, ongeremd
hun hart in babbelboxen. Zo vindt de één
Ruud impotent, Willem een oude leernicht
en Bart een omgebouwd konijn. Een vrouw
meldt dat ze Maurice een genot vindt om
naar te kijken omdat hij altijd fris gedoucht
is. 'Mo' vindt Bianca een arrogante kut.
Weer een ander meldt, dat Sabientje een
optimist is en Mona een echte kletsmiep.
Volgens de meest recente poll moet die
laatste 'ophoepelen'.
BB-gekken bellen met de VW van Almere
om het adres omdat ze vanachter een hek
naar de schermen rond het huis willen kij
ken. De website van het Edese beveiligings
bedrijf Big Brother, normaal goed voor
honderd bezoekers per week, turft deze we
ken minstens 55.000 inloggers.
Media
Ook de media lijken er wel pap van te lus
ten. In het Algemeen Dagblad schrijft een
echte psycholoog, Jaap van Ginniken, twee
maal per week een column over het feno
meen. Willibrord Fréquin laat cameramen
sen aan een parachute het complex bin
nendringen. De regionale omroepen van
Brabant en Groningen brengen nieuws over
hun provinciegenoten (Ruud, Sabine en
Willem). AT5 en Het Parool hebben Mona
geadopteerd. Tara ligt op de cover van de
Panorama. Privé onhult dat Bianca een inge
huurde acteur is; Story is op zoek naar va
kantiefoto's of video's van de BB-bewoners.
De Wall Street Journal schrijft over het pro
gramma, net zoals de Washington Post en de
New York Times. CNN, ZDF, NBC zijn langs
geweest om een documentaire te maken
over de honderd dagen; er komt binnenkort
een uitzending van de BBC. Tientallen bui
tenlandse zenders en producenten willen de
rechten verwerven.
De acht in het Big-Brotherpand zijn (we-
reld)nieuws. Zonder dat ze het zelf weten.
Ook daarom mogen ze na de 'heftige erva
ring' van zich afpraten tegen de psychologen
die nu alleen nog de familieleden 'doen'. De
kluizenaars krijgen ook begeleiding van pr-
dames omdat inmiddels vast staat dat ze in
de maanden erna geleefd zullen worden
door de publiciteit.
Aan de ontwikkeling van het programma is
bijna drie jaar gewerkt. Endemol is eigenaar
van de formule; producent is Paul Römer en
hoofdredacteur Hummie van de Tonnekreek
(ex-Weekend). Het is het duurste tv-pro-
gramma dat ooit is gemaakt. Drieduizend
mensen meldden zich voor deze vrijwillige
afzondering. De crew koos voor kandidaten
tussen de 20 en de 50 jaar. Niet alleen omdat
het Veronica-publiek zich het beste met die
leeftijdsgroep kan identificeren, maar ook
omdat de kans dat ze er dan lichamelijk en
psychisch gezond uitkomen groter is. Er ble
ven er negen over. Veronica zweert met de
hand op het hart dat er geen acteurs tussen
zitten en dat er vooraf geen afspraken zijn
gemaakt over wie 'overleeft'.
„Ik had niet verwacht dat het zó'n hype
zou worden", vertelt producent Paul Römer.
„Een deel van de kijkers consumeert het als
een soap; ze willen weten wie met wie een
relatie krijgt. Het andere deel is geïnteres
seerd in de groepsdynamiek, hoe handhaven
die mensen zich in zo'n extreme situatie? En
dan is er de spanning tussen het collectieve
belang - ze moeten samen verder - en het in
dividuele: ze willen allemaal winnen. Een
tijdje lang zijn ze bekende Nederlander. Na
een maand of drie ebt dat weg en moeten ze
weer terug naar hun normale leven. D'r
moet tenslotte brood op de plank. Na het
huis en de hausse komt het thuis. Dan komt
het zwarte gat. Hopelijk kunnen ze er mee
omgaan. In elk geval hebben ze een ervaring
gehad waar ze hun hele leven nog over zul
len spreken."
INEKE INKLAAR
DE DEELNEMERS
Acht mensen doen aan Big Brother
mee. Sinds het begin, op 16 septem
ber, zijn twee deelnemers afgevallen
en kwam er weer een nieuwe (Mona)
bij. Martin (eigenaar koeltechnisch
bedrijf, gemotiveerd voor 'het ideale
waagstuk om het millennium mee af
te sluiten') werd door de kijkers weg
gestemd. Tara heeft zelf de beslissing
genomen te stoppen. De schoenenver
koopster die graag bekend wilde wor
den, had heimwee. In een afscheids
brief op internet meldde ze gek te
worden van alles samen te moeten
doen. „De mensen zijn wel aardig,
maar het zijn niet mijn mensen." De
overblijvers, van wie er één uiteinde
lijk de hoofdprijs van 250.000 gulden
wint, zijn:
Bart, 23, ongehuwd, werkloos. Eén van
zijn liefhebberijen is 'onzin verkopen'. Hij
gaat geheel voor het geld. Lievelingseten:
zijn vaders boerenkool met worst.
Bianca, 25, ongehuwd, heeft een baan in
de reclassering opgezegd. Ze wil aan de
andere kant van de Big-Brotherdeur leven
om te zien 'of haar zelfbeeld klopt'.
Lievelingseten: salade met geitenkaas.
Karin, 39, moeder van vier kinderen.
Ze doet mee aan het programma omdat ze
er achter wil komen hoe haar gezin het redt
tijdens haar afwezigheid. Lievelingseten:
patat met een Kwekkeboom-kroket.
Maurice, 25, autoverkoper, woont bij
zijn ouders thuis I li| koos voor Big Brother
vanwege de 'ingrijpende levenservaring'.
Lievelingseten: Indiaas en Indonesisch.
Ruud, 45, vader van een dochter
van 5. Zijn motivatie: de 'grote stap in het
duister'. Lievelingseten: frietje met
Sabine, 26, ongehuwd, free lance
styliste. Ze is kandidaat geworden omdat
zoiets maar één keer in je leven voorkomt.
Lievelingseten: haar moeders gevulde
paprika.
Willem, 37 jaar, burgerlijke staat
volgens hem een vraagteken,
meerdere kinderen, docent aan een
hotelschool. Motivatie: misschien vindt
hij de rust in zijn hoofd die hij al zo lang
Mona, 29 jaar, gehuwd, moeder van
een kind van 2, barvrouw. Ze doet mee
omdat ze pinda's, wijn en nootjes wilde
meebrengen voor de zeven anderen.
CAMERA 7
De tv-schermen in de studio met de beelden die door de camera's in Almere worden opgenomen. Het doen en laten van de acht deelnemers wordt zonder onderbreking en meedogenloos geregistreerd.
FOTO OPD MARC VAN DER KORT
