De trap naar beneden
op, net als Kiplagat
lp het goede moment
jen beetje geluk hebben
IOK - HRC
Sport
TOfl von BEmmElEn
Rekken en strekken?
(DAG 16 OKTOBER 1999 982
CHEF WILLEM SPIERDIJK, 071-5356464, PLV.-CHEF JANET VAN DIJK, 071-5356463
Marathonloopster op de bres voor Keniaanse atletes
lorgen lopen ze vooraan in de Amsterdam Marathon,
isan Chepkemei en Lornah Kiplagat komen uit Kenia,
maar verblijven belangrijke delen van het jaar in
iderland. Chepkemei bij haar pleegvader in Maasbree,
1 ilagat met haar vriend in Alkmaar. Hier trainen ze voor
un carrière, die voor veel Keniaanse atletes eindigt op
t moment dat het eigenlijk pas begint. Lornah Kiplagat
wil daar iets aan doen. Met daden.
aar later kan Lornah Kiplagat het
met intens plezier vertellen. Over
ze die eerste keer in Europa aan-
n, zó uit het verre Kenia. Voor het
in een vliegtuig, arriveerde ze op
lankzinnig druk vliegveld. „Ik zag
rap, maar de treden bewogen! Ik
omhoog lopen, maar ging steeds
leneden..."
weg omhoog in de westerse we-
ïeeft ze sindsdien wel gevonden,
ubbele winst in de marathon van
1 ngeles geldt als voornaamste wa-
p: it op haar erelijst. Maar Lornah
;at (25) beschikt over meer talen-
e gaf als topsporter al eens een le-
voor het bedrijfsleven, met laptop
earner. En in Kenia zelf, in het
Y jelegen Iten, wordt binnenkort
eerste bouwproject opgeleverd,
portcomplex met twintig apparte-
ili en. Haar idee, haar regie,
k is ze hier, in Alkmaar bij haar
d Pieter Langerhorst. En als het
kan daar, in Kenia. „Ja, ik mis het
h )e kwaliteit van het leven is hier in
jd zoveel hoger, maar het mist ook
h Het goddelijke uitzicht vanaf Iten
de Rift Valley, bijvoorbeeld. De
ie, ijle lucht en de duurlopen over
v leindige padenvan rode, droge
.In Holland treft ze zeewind, schel-
iden en duinen. „Ook mooi."
agat voelt zich inmiddels wel
In
thuis in Nederland. Zeker sinds Langer
horst twee maanden geleden verhuisde
vanuit Heidelberg naar Alkmaar. „In
Duitsland volgen ze je in de super
markt, bang dat je iets zou stelen. In de
trein gaat niemand naast je zitten en
mensen knopen daar ook niet zomaar
een gesprekje met je aan. Echt, in Ne
derland is dat anders. Hier vlakbij is de
atletiekbaan van Hylas. Toen ik daar
eens ging kijken, voelde ik me meteen
welkom. Ze gaven me een sleutel van
het hek. Kon ik komen wanneer ik maar
wilde."
Misschien, zegt ze, loopt ze in de toe
komst wel in een oranje shirt. Hangt
ook af van de Keniaanse bond. ,,Als die
helemaal geen steun geeft. En hier
wel..." Volgend jaar wil ze zich via de
trials in Kenia plaatsen voor de Olympi
sche 10.000 meter in Sydney. Ze wil het
proberen, hoe zwaar het ook is om daar
bij de eerste drie te eindigen. „Zelfs al
win je, heb je geen zekerheid. In Kenia
zenden ze soms - om wat voor reden
ook - toch een ander uit." Kiplagat ziet
daarom Oranje als 'een serieuze optie'.
Uitkomen in grote toernooien hoort
voor Lornah Kiplagat bij een carrière.
Opvallend is dat er zo weinig Keniaanse
atletes zijn, die op mondiaal niveau me
dailles behalen. Pauline Konga won zil
ver op de 5000 meter bij de Spelen in
Atlanta. Ze is de enige Keniaanse ooit
met een olympische medaille. In Sevilla
viel alleen Tegla Loroupe in de prijzen,
brons op de 10.000 meter. Waar de Ke
niaanse mannen vaak domineren, zeker
op de weg en in het veld, blijven de
vrouwen achter.
„Onze juniores zitten wél altijd in de
top. Maar zodra ze senior worden, gaat
het mis. Als atlete wil ik weten waarom
dat zo is. Ik kan me er niets van aan
trekken en mijn eigen weg volgen, maar
dat is niet fair. Anderen zoeken niet
naar redenen. Ik spreek er over met
broeder Colm O'Connell. Hij is leraar
en een trainer in Kenia, maar ook hij
zegt het niet te weten hoe het komt."
Natuurlijk, de Keniaanse cultuur en
traditie schrijven voor dat vrouwen
rond hun twintigste jaar trouwen, kin
deren krijgen en werken in huishouden
of op de boerderij. De druk om te stop
pen met atletiek is dan groot. Maar die
verklaring alleen is O'Connell niet ge
noeg. De Ierse pater uit de Orde van St.
Patrick's - hij verblijft al ruim 25 jaar in
Iten - wees deze zomer in het Keniaan
se magazine The Athlete op de dubieu
ze rol die westerse managers soms spe
len.
Keniaanse talenten krijgen vaak op
heel jonge leeftijd een contract onder
de neus geduwd, zonder dat die mana
gers zich verdiepen in hun achtergron
den. En hoe zeer O'Connell atleten ook
waarschuwt tegen die agressieve me
thoden, te vaak zag hij tot zijn spijt dat
die adviezen opzij werden geschoven.
Acute geldproblemen in de familie wer
den zo opgelost, begrijpt ook O'Connell
wel. Maar de contracten blijken vaak
een farce. Reden waarom atletes vaak
op jonge leeftijd afhaken.
Bovendien vindt O'Connell het maar
niets dat atletes van amper 15 of 16 jaar
naar Europese wedstrijden gaan. Afge
zien van de schok, beginnen de proble
men pas echt in Kenia zelf, waar ze te
rugkeren met de weelde van een porte
monnee vol dollars. Een weelde die
vaak niet kan worden gedragen, ziet
ook Kiplagat.
Natuurlijk, er zijn uitzonderingen.
maar Dennis Krijgsman voelt zich thuis in Limburg
intie de beste van Ne-
noemde Jan Streuer,
opleidingen bij Vitesse
n half jaar geleden nog.
nt ïeeft Dennis Krijgsman
ij i le visie van Streuer niet
de geboren Al-
mentaal niet opgewas-
zijn tegen het profwe-
og Geconfronteerd met de-
iraken reageert de For-
n ttardspeler verbaasd,
en rollen heen en weer
artikel. „Goh, de beste
11: derland. Wel leuk, maar
,nietje overdreven." Maar,
het dan niet erg dat er
Betwijfeld aan zijn men-
°*erbaarheid? „Nee, dat
vel van mezelf."
mlrom zou ik daar een ge-
an maken", zegt de licht
11 jn achillespees gebles-
rd Krijgsman. „Na acht jaar
voetbal weet je onder-
'aar je grenzen liggen. Ik
aar veel na over en besef
een soort gemakzucht in
Dj iel zit. Dat is een karak-
die wel minder is ge-
maar er nooit helemaal
is. Het leven is me
relatief makkelijk afge-
•jarige voetballer vindt
er daardoor een te laag
aan zijn voetballoop-
t. Die carrière hangt van
gheden aan elkaar, zo
ij
Dennis Krijgsman brak bij een duel c
weet nu dat het geen opzet was."
heeft hij in de afgelopen maan
den ontdekt. „Het is gewoon
niet te voorspellen. Ik moest
weg bij Sparta. Toen mocht ik
toch een keer meespelen, en
wel toevallig tegen Fortuna dat
mij, zo zeiden ze later, al maan
den bleek te volgen. Sparta wint
met 5-2 en ik maak er twee. In
-no-time zijn Fortuna en ik rond
over een vierjarig contract.
Weet jij veel welke clubs mij op
dit moment in de gaten hou
den. Ik moet gewoon voetbal
len en op het goede moment
een beetje geluk hebben. Carri-
w i iw ri'i n i»i -i q
14.30 UUR
sf de echte rugbysfeer bij DIOK
en is welkom aan de Smaragdlaan 101 in Leiden
(tegenover CBFI/3 Octoberhal)
J KAMPEER-WINTER RUITERSPORT
èreplanning heeft niet zoveel
zin."
In april van dit jaar leek de
loopbaan van Krijgsman te
stranden bij Sparta, waar hij zes
jaar onder contract stond. De
allrounder, die op links, rechts
en centraal op het middenveld
en in de aanval terecht kan, zou
voor 1 april te horen krijgen wat
de Kasteelclub met hem van
plan was. De eerste weken van
april gingen echter zonder be
richt voorbij. „Het was dan wel
meteen na de komst van Jan
Everse (de trainer die halverwe
ge het seizoen Hans van der
Zee opvolgde, red.) duidelijk
dat hij het niet in me zag zitten,
maar van zo'n keurig nette club
had ik wel wat anders verwacht.
Dus zo rond de vijftiende heb ik
zelf maar mijn conclusie ge
trokken. Een gang van zaken
waar ik nu, ondanks dat ik goed
ben terecht gekomen, nog
steeds moeite mee heb."
Bij Fortuna lukt het Krijgs
man al aardig om zich thuis te
voelen. Niet meer dan 'wel aar
dig', want een voetbalwet luidt
dat de sfeer in een spelersgroep
bepaald wordt door het resul
taat en de Sittardenaars hebben
na zeven duels pas een keer ge
wonnen en een keer gelijkge
speeld. „Ik denk dat ik onder
tussen geaccepteerd word bin
nen de selectie. Aardige, ge
makkelijke jongen hè? Je merkt
dat de sfeer steeds beter wordt,
maar de echte voetbalvriend
schap maak je pas mee in een
jaar dat alles fantastisch loopt.
Het beste voorbeeld daarvan is
het seizoen '95/'96 toen we met
Sparta de bekerfinale haalden.
De jongens in dat team hadden
met elkaar zo'n hecht gevoel,
dat is nergens mee te vergelij
ken. Als ik ooit nog zo'n jaar
meemaak, is mijn voetballeven
Dat zou bij Fortuna weer
kunnen gebeuren, dagdroomt
Krijgsman. Bij de Limburgers
ziet hij immers, net als bij Spar
ta, sporen van een echte voet
balvereniging met clubverliefde
vrijwilligers en ook zo'n stan
daard voetbalkantine, waar fo
to's herinneren aan successen
van vroeger. Waar het rommeli
ge meubilair niet op design,
maar functionaliteit is uitge
zocht en koffie wordt geschon
ken in een plastic bekertje.
„Als je om je heen kijkt, lijkt
het toch net een gezellige ama
teurclub. Toen Fortuna zich
meldde voor mij had ik er met
een een goed gevoel over. Het is
een stabiele club waai' geen
gekke dingen gebeuren als het
sportief tegen zit. We gaan bin
nenkort naar een nieuw stadi
on, maar niemand heeft het
over een 'aanval op de subtop,
sleeping giant' of zo. Gewoon
op dit niveau, tussen plaats
acht en twaalf, aantrekkelijk
blijven voetballen en het pu
bliek aan ons binden. Af en toe
een stuntje."
„In zo'n omgeving voel ik me
thuis en ik wilde dan ook per se
voor een langere tijd tekenen.
Inmiddels wonen m'n vriendin
en ik in Stevensweert, een
dorpje tussen Sittard en Roer
mond, waar Fortuna dé club is.
Ik heb in ieder geval alle jonge
tjes uit de buurt al aan de deur
gehad voor een handtekening."
Ongeveer twintig jaar geleden werd het populair. Het oprekken van de spieren tijdens de warming-up. Maar
de laatste tijd groeien de twijfels over het nut van het rekken en strekken. Atletiektrainer Henk Krayenhof
stelde onlangs zelfs dat het bij sommige, explosieve sporten een averechts effect heeft.
Peter Visser, eigenaar van Visser Fysiotherapie in Leiden:
Wetenschappelijk effect is volgens een recent onderzoek niet be
wezen. Maar er zijn ook studies waaruit blijkt dat het wel nut
heeft. Volgens Henk Krayenhof moeten sporters die een explosieve
inspanning moeten verrichten juist niet rekken. Je zou zo de span
ning in de spieren verlagen. Maar de vraag is hoe snel je die span
ning weer opbouwt door wat loop- of sprongoefeningen. Het rek
ken en strekken is tegenwoordig een ritueel voor de trainingen. Je
ziet vaak dat mensen helemaal verkeerd rekken. Die staan tot de
pijngrens aan hun ledematen te trekken, die geven een spier echt
op z'n donder. Rekken als gekken, noem ik dat altijd. Doe het dan
maar liever niet.
Louis van Gaal, trainer van Barcelona:
„Ik heb het rekken altijd met de nodige scepsis bekeken. Het kwam
pas op in mijn nadagen als speler. Ik heb er nooit aan meegedaan.
Ook als trainer heb ik steeds gesteld dat ik er mijn twijfels over
heb.
Jan Siemerink, top tennisser uit Rijnsburg:
„Ik voel 's ochtends al of het nodig is om m'n spieren op te rekken.
Als ik stijf ben, voel ik dat de spanning in m 'n spieren minder
wordt door ze op te rekken. Na mijn partij doe ik altijd een
cooling-down. Dan rek en strek ik nog een keer, daarvan heb ik
ook het idee dat het goed voor me is. Er kunnen wel twijfels be
staan over het nuttige effect, maar mijn ervaring is anders. Maar
soms voel ik me zo goed, dat het helemaal niet nodig is om te rek
ken. Ik denk dat dat het beste is, gewoon naar je eigen gevoel han
delen.
Lideke Siemerink, zijn moeder:
„In de winter speel ik een keer per week damesdubbel bij Dekker
in Warmond. Of we dan rek- en strekoefeningen doen? Joh, de
meesten doen niet eens een warming up. Ik maak een paar knie
buigingen. Je hoort nogal eens dat mensen een zweepslag krijgen,
ik hoop dat 't een beetje helpt.
Arine van Vliet, bewegingswetenschapper, directeur van Bio
metrics, dat handelt in apparatuur voor bewegingsanalyse, vol
leybalt in eerste team van Leython:
„Wat ik ga zeggen is niet verantwoord voor iemand met mijn op
leiding. Vanuit m'n studie weet ik dat er discussies gaande zijn
over het rekken en strekken. Maar ik doe het lekker toch. Ik vind
het gewoon lekker.
Bram Wassenaar, trainer van Kamiel Maase, die negende werd
bij de 10 kilometer op het WK atletiek, looptrainer van de voet
ballers van AZ uit Alkmaar:
„Het rekken en strekken is bij velen, zo populair, omdat je het idee
hebt een warming-up te doen. terwijl je gezellig staat te ouwehoe
ren met je medesporters. En het kost nog weinig energie ook. Op
mijn trainingen bij AZ rekken we wel een paar minuten voor een
training, dat is om de spierlengte te vergroten. Daarnaast heeft het
ook een psychologische en een sociale functie. Recreatiesporters
adviseer ik om voor het sporten lenigheidsoefeningen te doen.
Vooral bekken, romp goed los te maken, zeg maar met behulp van
de ouderwetse gymnastiekoefeningen. Laat dat rekken maar zit
ten.
Maar opvallend vaak betreft het atletes
dié pas op latere leeftijd doorbraken.
Kiplagat behoort tot dat rijtje. Haar ou
ders lieten haar eigen keuzes maken en
waren ook niet verbaasd dat ze met een
blanke vriend thuis kwam. Tegla Lorou
pe geldt evenwel als beste voorbeeld.
De eigenaresse van het wereldrecord op
de marathon heeft van kinds af te horen
gekregen dat ze haar eigen weg moest
gaan. „Als je niet zelf iets bezit, zal een
man je nooit respecteren", hield haar
zus Albina haar voor.
Kiplagat wil het niet bij praten laten.
In de Alkmaarse nieuwbouwwoning
ontvouwt ze een bouwtekening van een
hotel met twintig appartementen, elk
met ruimte voor twee personen. Een
voudig van opzet, maar toch met de
luxe van douche en toilet op de kamer.
Eind deze maand moet het worden op
geleverd. Het sportcomplex heeft Lor
nah Kiplagat eerst en vooral bedoeld
voor jonge atletes, altis er ook ruimte
voor meiden buiten Kenia, zelfs recre
anten. De talentrijke juniores die er ver
blijven tijdens de vakanties kunnen er
trainen, maar ook studeren. Kiplagat
zorgt voor een trainer en een leraar.
„Ik wilde al langer iets aan dit pro
bleem doen, ik wilde iéts terugdoen
voor de gemeenschap. Ik heb de grond
in Iten twee jaar geleden al gekocht met
dit project voor meisjes in gedachte. Ik
wil ze de kans geven hun talenten te
ontwikkelen. Bovendien kan ik met ze
praten en meer te weten komen."
Ze is de eerste in Kenia - en vrouw
bovendien - die een dergelijk project is
begonnen. Betaald van haar spaarcen
ten in de atletiek. „Ik wil meisjes helpen
hun eigen beslissingen te nemen. Niet,
dat ze doen wat anderen hen zeggen.
Iedereen heeft ideeën, talenten. Ze
moeten de mogelijkheid krijgen die te
ontplooien, ze moeten kansen .schep
pen voor zichzelf."
Later moeten ze ook die traptreden
op, ook al rollen ze naar beneden. Lomah Kiplagat in de buurt van haar woning in Alkmaar.
