Winnen op Wimbledon meer dan een droom
8
v. 'fy
Nr. 11: Richard Krajicek
'Mijn geest staat open voor allerlei soorten muziek'
Bgertjan van geen
hard Krajicek (Rotterdam, 6 december
'1) is de geschiedenis ingegaan als de eerste
ierlandse tennisser die een Grandslam-ti-
von. Op 7 juli 1996 pakte hij de Wimble-
\-kroon, de mooiste titel van alle tennis-
mooien, en maakte daarmee zijn ultieme
om waar. Gevangen tussen hoop, tivijfel,
*st en hoge verivachtingen. De loopbaan
Richard Krajicek kent niet bepaald een
3w tig verloop. Zijn carrière kenmerkt zich
r snelle progressie, wisselvallige resultaten
(ichard Krajicek, de zoon van twee Tsjechische immi-
ten, aanleg had, leed geen twijfel. Maar bij de wijze
op er mee om werd gegaan, kunnen vraagtekens
en gezet. Het boetseren van zijn talenten gebeurde
'n welhaast Spartaanse manier door zijn vader Petr.
ond al bij zijn zoon op de baan, toen Richard amper
Vt vas. Krajicek, nog geen halve meter lang, werd ge-
33( igen uren te maken.
V n jeugdjaren wint hij veel. De nationale titels tot en
<m 12 en tot en met 14 jaar haalt hij beide twee keer bin-
Krajicek is evenwel nog geen schim van de aanval-
speler die hij later zal worden. Hij hangt op de base-
n heeft een dubbelhandige backhand. Krajicek ver-
de kunst van het verdedigen als geen ander en
lomt niet om vervelende 'maanbaUen' te staan als de
de daar om vraagt. Als hij tien jaar is, ihag hij in Lon-
ussen enkele andere talenten wat ballen slaan met de
John McEnroe. De meester laat zich lovend uit over
leine ventje uit Nederland, al spreekt zijn speelstijl
'bal begrijPelijkerwijze totaal niet aan.
^1 vroeg opvalt aan Krajicek is zijn uitgesproken me-
:n zijn vastberadenheid. Als een verslaggever van de
iche Courant in de zomer van 1982 informeert naar
oelen, antwoordt de tienjarige Krajicek doodgemoe-
rd dat hij droomt van een Wimbledon-titel.
nden verwerft hij later inderdaad grote bekendheid,
wel op een bedenkelijke manier. In 1992 baart hij op
iledon opzien door driekwart van de speelsters in het
b< rencircuit 'vette varkens' te noemen. De wereldpers
zie' ver hem heen. Krajicek blijft er stoïcijns onder. Het
t hem er niet populairder op, maar daar heeft hij
naar gestreefd.
tegenover zijn vader is hij volstrekt gehoorzaam, al
dert dat naarmate hij ouder wordt. Als zijn ouders
sc kaar scheiden, blijft Richard bij zijn moeder wonen
ouv tworstelt zich langzaam maar zeker aan het juk van
ader. Hoewel hij nog wel contact houdt, is zijn vader
leer zijn belangrijkste trainer. Krajicek stapt over
ove lees Houweling, die hem laat switchen naar een en-
idige backhand en bovendien zijn steeds langer
:nde pupil - hij groeit tenslotte naar 196,5 centimeter
railender laat tennissen. De eens innige band met
ader verslechtert en leidt uiteindelijk tot een breuk.
:ek doorbreekt de Nederlandse manier van denken
besluit zijn school niet af te maken en zich fulltime
met tennissen bezig te houden. Binnen twee jaar werkt hij
zich uit het Satellite- en Challengercircuit en slaat hij zich
richting de top 50 van de wereld. In 1991 wint hij zijn eer
ste in het totaal van 17 titels op de ATP-tour in Hongkong
en het jaar erna wordt hij de eerste Nederlander sinds
Tom Okker, die het jaar afsluit met een plaats in de top 10.
In '99 bereikt hij met de vierde plaats zijn hoogste note
ring ooit.
Een deel van zijn verdiende geld - Krajicek heeft tot nu toe
bijna twintig miljoen gulden bij elkaar geslagen - stopt hij
in de Richard Krajicek Foundation. De door hem zelf op
gerichte stichting stelt kinderen uit achterstandswijken in
Den Haag in staat kennis te maken met tennis. Ook draagt
de stichting bij aan het opknappen van speelpleintjes in
de Hofstad. Krajicek leidt bij tijd en wijle zelf de trainingen
van het 'Wimbledon-op-straat-project'. Ook jonge talen
ten kunnen rekenen op financiële steun op weg naar de
wereldtop.
Fysiek heeft Krajicek heel wat te verduren. Hoewel hij af
gekeurd is voor militaire dienst vanwege zwakke enkels,
zijn het zijn knieën en schouder die hem parten spelen. In
1992 is hij bezig aan een opmerkelijke serie tijdens de Au
stralian Open. Hij bereikt er de halve finale, maar is van
wege een schouderblessure gedwongen zijn partij tegen
de toenmalige nummer 1 Jim Courier af te zeggen. In de
eerste maanden van 1994 blijft hij aan de kant met tendi
nitis in beide knieën en twee jaar later ondergaat hij een
meniscusoperatie. Het zijn steeds tijdelijke tegenslagen,
want elke keer komt Krajicek na een blessureperiode ijzer-
sterk terug.
Gravel is niet de ondergrond waarop het spel van Krajicek
het beste gedijt. Zijn aanvallende stijl maakt hem gevaar
lijk op de snelle banen. Wel is hij een van de weinige spe
lers die op alle vier de ondergronden (gravel, gras, tapijt
en hardcourt) een toernooi heeft gewonnen en dat maakt
hem kanshebber op alle Grandslam-toernooien. Na de
halve finale op de Australian Open in '92 bereikt hij in '93
op Roland Garros eveneens de laatste vier. In '97 komt hij
tot de kwartfinale op de US Open, een prestatie die hij
twee jaar later herhaalt.
Op Wimbledon, waar hij vanaf '92 jaarlijks als kanshebber
wordt aangewezen, komt hij tot '96 gek genoeg nauwelijks
tot opmerkelijke uitslagen. Krajicek verfoeit het gras,
waarop zijn service een groot voordeel is, maar zijn lengte
hem beperkt. Krajicek heeft weliswaar al een grastoernooi
gewonnen (Rosmalen '94), maar vraagt zich serieus in
1996 af of hij naar Londen moet afreizen. Hij begint uit
eindelijk zonder verwachtingen aan het meest prestigieu
ze toernooi ter wereld en heeft in zijn achterhoofd het
idee dat hij zijn jeugddroom nooit zal waarmaken.
De twee weken aan de Church Road zullen uiteindelijk
zijn leven totaal veranderen. De zo onzekere Krajicek stijgt
op Wimbledon tot grote hoogten. De derde ronde over
leeft hij op het nippertje tegen Brett Steven en zijn spel
voorspelt weinig goeds voor zijn wedstrijd tegen Michael
Stich. Als hij de voormalig Wimbledon-kampioen in drie
sets aan de kant zet, gloort er wat moois en als hij ook
drievoudig titelhouder Pete Sampras in straight sets klopt,
is hij ineens de grote favoriet.
Krajicek leeft en tennist op dat moment in een roes. Zijn
zwakste slag, de backhand-return, wordt een van zijn
grootste wapens en in de laatste twee wedstrijden van het
toernooi staat hij geen set meer af. Op 7 juli wint hij op
het eens door hem gehate heilige gras, de mooiste titel uit
zijn carrière. Krajicek, die als vijfjarig jongetje Björn Borg
op zijn knieën zag gaan na het winnen van Wimbledon,
besluit tot eenzelfde manier van zegevieren nadat MaliVai
Washington op matchpoint de bal in het net slaat. Hij
maakt zijn ulitiem droom waar - en schrijft geschiedenis.
Naam: Richard Krajicek. Datum: 7 juli 1996. Plek: Wimbledon.
foto archief ep a
Elvis Costello: Zanger, liedjesschrijver, jazzcomponist en nu ook jïlmheld
Het hing al jaren in de lucht, en nu is hij er. Een cd getiteld 'The Very Best Of Elvis Costello'. En daar is 'She' de titelsong
uit de succesvolle film 'Notting Hill' nog snel als laatste track aan toegevoegd. Maar deze week verschijnt er nog een cd
van de brilbrit: 'The Sweetest Punch'. Daarop is Costello te horen als componist van jazzstukken. Hokjesgeest is hem
altijd vreemd geweest. ,,Ikzie verbanden tussen muzieksoorten die anderen misschien niet zien."
Tópsporters van
deze eeuw
I y
Honderd jaar sport, honderd
jaar prestaties van formaat.
Tijd voor het maken van een on
verbiddelijke ranglijst. Wie zijn
de beste Nederlandse topsporters
van deze eeuw?
Gedurende het hele jaar wordt
elke week op deze plaats een
sportfigiair geportretteerd die
van de redactie een plaats heeft
gekregen in de top 50.
9.
10.
11. Richard Krajicek
12. TonSijbrands
13. NicoRienksen
Ronald Florijn
14. Sjoukje Dijkstra
15. Hennie Kuiper
16. Abe Lenstra
17. Wlm Ruska
18. Pahud de IVfortanges
19. Ada Kok
20. Tom Okker
21. Marco van Basten
22. Atje Keulen-Deelstra
23. Reinier Paping
24. Arie van Vliet
25. FaasWllkes
26. Bettine Vriesekoop
27. Floris Jan Bovelander
28. NelliCooman
29. Ron Zwerver
30. Gerrit Schutte
31. Marianne Timmer
32. Jan Timman
33. Beb Bakhuys
34. Zus Braun
35. Leontien van Moorsel
36. Willem van Hanegem
37. Tinus Osendarp
38. Ties Kruize
39. Jan Raas
40. Rik Smits
41. Piet Roozenburg
42. Kees Verkerk
43. Piet van de Pol
44. Ellen van Langen
45. Gianni Romme
46. Marcel Wouda
47. Bok de Korver
48. Rein de Waal
49. Bep van Klaveren
50. Just Göbel
Elvis Costello: ,,lk probeer verbindingen tot stand te brengen tussen ver
schillende muzikale werelden." foto archief
X erwijl Elvis Costello samen met
Burt Bacharach in Los Angeles aan
Painted From Memory werkte,
stond de veelzijdige Amerikaanse
gitarist Bill Frisell in New York met
een club uitgelezen musici een jazz-
berijming van dezelfde stukken vast
te leggen. De Costello-liefhebber
kan om de cd Sweetest Punch niet
heen. Want de meester treedt in
twee stukken op als gastzanger.
Zingt ook nog een duet met jazzvo-
caliste Cassandra Wilson. En alle
songteksten die bij Painted From
Memory ontbraken, staan hier wel
afgedrukt.
Wat Elvis Costello (1954) met jazz
heeft? Hij schuift z'n hoedje een
fractie naar achteren en zet zijn
hoornen bril recht. „Mijn geest staat
open voor allerlei soorten muziék.
Ik zie verbanden tussen muziek
soorten die anderen misschien niet
zien. In de loop der jaren heb ik een
heleboel liedjes gemaakt die door
jazzlieden op de plaat zijn gezet.
Van mij hoeven die vakjes niet zo
nodig. Het is een soort gebruik om
iedere artiest een sticker op z'n
hoofd te plakken. Ik ben een pop
jongen en een jazzartiest staat in
een ander vakje in de winkels. Ik
kan daar goed mee leven hoor.
Maar in sommige gevallen is het
lastig. Laat mij nou muziek maken
met de mensen met wie ik wil."
Costello vertelt dat toeval een be
langrijke rol speelt bij die samen
werking: „Mijn moeder is een echte
jazzgek. Toen ik jaren terug met
haar naar New York ging, sleepte ze
me mee naar allerlei jazzconcerten.
We kwamen ook terecht bij een op
treden van de Dirty Dozen Brass
Band. Toen ik die jongens hoorde
spelen, vroeg ik ze meteen of ze wil
den meewerken aan een album van
mij: Spike. Daarna vroegen ze mij
weer om te zingen op een plaat van
hen. Zo gaan die dingen gewoon,
ledereen denkt dat er beleid achter
zit. Maar veel van mijn projecten
zijn gebaseerd op toeval."
Chet baker
Ook in de samenwerking met de in
1988 overleden jazztrompettist-zan-
ger Chet Baker was nauwelijks spra
ke van enige planning. „Begin jaren
tachtig speelde Chet in een club in
Londen. In de pauze stapte ik het
podium op. En ik vroeg of hij op
mijn plaat wilde spelen. Ja, dat wil
de hij wel. Zo ging dat. Ik kan me
niet voorstellen dat hij wel een6 van
me had gehoord. Waarom zou hij?
Chet luisterde nooit naar popmu
ziek. We hebben daarna altijd con
tact gehouden. Elke keer als hij in
Londen was maakten we een af
spraak. Dronken we wat. En toen
kregen we de vraag of we een keer
samen wilden optreden in Ronny
Scott's. Daar is een video van ge
maakt." Toevallige ontmoetingen
en vriendschappen noemt hij de
basis van zijn carrière. Dat geldt ook
voor de Sweetest Punch van Bill Fri
sell. „Toen ik vier jaar terug in Lon
den het Meltdown festival organi
seerde, vroeg ik Bill als gast. We
hebben samen opgetreden, onze
eerste samenwerking."
Kloof
En nu komt Frisell met de jazzvari-
ant van Painted From Memory. „Ik
moet zeggen dat ik niet naar Bill's
bewerkingen durfde te luisteren
voordat de cd van Burt en mij hele
maal klaar was. Hij stond in de stu
dio met demo's en kladjes papier.
De muziek was nog nat, zal ik maar
zeggen. Maar ik ben zeer tevreden
met het resultaat. Ik hoop dat zo'n
samenwerkingsverband als dit helpt
om de kloof tussen verschillende
soorten muziek te overbruggen. Ik
vind ook dat je dat als muzikant
moet doen. Je moet je horizon ver
breden. Het is niet gezond om in
een gespreid bed te blijven liggen.
Als je je comfortabel voelt in een
bepaalde muziekstijl dan moet je je
nek uitsteken voor je in slaap valt. Ik
probeer verbindingen tot stand te
brengen tussen verschillende muzi
kale werelden. Nogmaals, van mij
hoeft die indeling in vakjes hele
maal niet. Ik luister naar een hele
boel muziek die ze jazz noemen. En
voor ik zelf platen kocht, luisterde ik
naar de muziek die mijn ouders in
de kast hadden staan. Dat was voor
al jazz. Mei Tormé, Ella Fitzgerald
en Sarah Vaughan. Als jong ventje
zat ik ademloos naar Charlie Parker
en Dizzy Gillespie te luisteren. Na
tuurlijk, mijn vrienden luisterden
allemaal naar popmuziek. Deed ik
ook. Maar schroom voor jazz had ik
niet.
Ik heb zelf nooit fatsoenlijk een in
strument leren bespelen. Ik kan me
zelf een beetje begeleiden op gitaar.
Maar gitarist ben ik niet. Beetje pia
no speel ik ook. Maar het is niet
meer dan functioneel. Ik heb me
ontwikkeld als songschrijver. Ik
schrijf liedjes en ik zing ze. Dat is
het. En ik voel me vereerd als een
ander een liedje van mij zingt. Of
speelt zoals Bill Frisell. Ik ben dan
wel begonnen in de new wave.
Maar ik voel me nu aangetrokken
tot de sound van bepaalde ensem
bles. En dan hoor ik veel liever een
jazzband, of een klassieke ensemble
dan rock 'n roll."
Op gehoor
Driehonderd liedjes heeft hij inmid- ton ouwehand
dels geschreven. Aanvankelijk op
een manier zoals zoveel muzikaal
ongeschoolde songwriters dat doen.
Gitaar om de nek, en dan maar zin
gen op een bandje. En vervolgens in
de studio aan de muzikanten voor
zingen wat er van ze wordt ver
wacht. Costello: „Soms is het ver
moeiend om aan anderen zonder
het notenschrift duidelijk te maken
wat ze moeten spelen. Ik deed alles
op gehoor. Ik schreef meer dan
tweehonderd liedjes zonder dat ik
een noot kende. Ik maakte ze in m'n
kop en ik bewaarde het op tape. Dat
is jaren goed gegaan. Maar toeri ik
met The Brodsky Quartet werkte
brak me dat enorm op. Zat er een
klassiek strijkkwartet geduldig naar
mijn gestuntel op de piano te luiste
ren. Om daar uit af te leiden wat ze
moesten spelen. Ik voelde me bela
chelijk. Direct daarna ben ik noten
gaan leren lezen."
In de film Notting Hill is hij te horen
met de song She. Maar in de film
The Spy who shagged me is hij ook
te zien. „Een parodie op James
Bond. In Amerika is die film razend
populair. Ik ben niet meer dan an
derhalve minuut in beeld. Maar op
straat word ik steeds aangehouden
door kinderen die om een handte
kening vragen en dan zeggen ze dat
ze me van de film kennen."
The Very Best Of Elvis
Costello (Mercury).
The Sweetest Punch, Elvis
Costello Bill Frisell (Decc;
