I I m ,-
t
Denksport
fefir
d
n
1
1
e
h
a
i
m
k
1
h
a
m
mm
mm
RIDGE
it,;
Ad Oskam
tegenwoordige bieden wordt in hoge
ate beheerst door belemmerende biedin-
voor de tegenpartij. Preëmptieve ope
igen, Muiderberg, zwakke sprongvolg-
-- idingen zijn daar voorbeelden van. Het
tti ;den verstoort niet alleen het bieden van
1|W tegenpartij, het biedt de partner soms
k de mogelijkheid om vervolgens hoog in
n fitkleur te jumpen. Daarna moeten de
Sfl enspelers meestal gokken hoe hoog ze
g verder moeten bieden of dat ze de te-
npartij moeten doubleren. Veel hangt af
i de kwetsbaarheid. Het gevolg van die
uding bij het bieden is ook, dat onnodig
•1 wordt geboden. Want bieden geeft niet
:en informatie aan de partner maar ook
de tegenpartij. Het is een kunst om te
ten wanneer te bieden en wanneer te
ijgen. Het eerste voorbeeld is uit een in-
13 nationaal toernooi met alleen sterke
•Iers. Noord had daar: 4B86 3;VHV10
A 7 5; 4 3.0ost was de gever en OW
vis ren kwetsbaar. Oost opende het bieden
ide 11 SA (12-14 punten); NZ pasten; West
i (Stayman); Oost 2 V West 4 V. Noord
orde het bieden met stijgende verbazing
i. Wat moet Noord bieden? Doublet le-
-t een lekker hapje op en veel andere mo-
ijkheden zullen OW wel niet hebben,
it u doubleren? Dat gebeurde wel aan
met dit resultaat:
B863
st was zich meteen bewust van het ge-
r van vijf troeven bij Noord. Hij bood 4
omdat de klaverenkleur een goede sla-
li' bron kan zijn. Toen ook dat door Noord
d gedoubleerd, redoubleerde West
j aj s. De uitkomst was met 10. De heer
Td met het aas genomen. Noord kwam
hartenheer terug, die direct met het
werd gepakt (laten lopen is niet goed,
denldat schoppen doorkomst dreigt). Met
klaverens samen zegt de theorie, dat
op de vrouw moet worden gesneden,
it ir hier is de kansrekening zodanig
eefgetrokken door de 5-0 hartenverde-
dat elke goede speler klaverenvrouw er
he £uid uit zal snijden. De 10 slagen en het
itract was binnen. Noord kreeg in pfaats
300 punten in de plus nu 1070 punten
;taa ,e
mi te verwerken. Het tweede spel
it uit een groot internationaal paren-
nooi met een sterke bezetting. Zuid
daar: A 10 6 5; V 9 8 4 2; H 10 7 2;
lest was de gever en NZ waren kwets-
Na tweemaal pas opende Oost met
sterke 2 West 2 (negatief); Oost 3
forcing, een éénkleurenspel met lengte
laveren); West 5 (klaverensteun, geen
te controle, wel een distributioneel
Oost 6 NZ hadden niet meegebo-
De sterke kaart zit bij Oost. Gelet op
;aarten van Zuid zal Oost zeker down
Het laatste bod van Oost was natuur -
gedaan met een zeker gok-element. Is
'erstandig om in zo'n groot parëntoer-
te doubleren? Zuid moet zelf uit, dus
Lightnerdoublet kan het niet zijn. Net
n het eerste spel is het veel beter om stil
vrijwillig geboden slem down te laten
Het hele spel zag er zo uit:
»«i->
kwam uit met klaverenaas en speelde
na schoppenaas. Het was voor de lei-
duidelijk, dat Zuid voor het doublet ook
inheer moest hebben. Aan de tafels,
r Zuid niet doubleerde, speelde de lei-
eerst drie keer harten. Toen de boer
viel, werd de 10 afgetroefd en op rui-
ïeer gesneden. Iedereen die slem bood
down, behalve aan de tafel waar Zuid
gedoubleerd. Nu ruitenheer zeker mis
zitten, speelde de leider een kleine
naar de 9 en daarna de V 6 van tafel.
d: legde V 10 in en toen .die de slag
kte, konden drie ruitens van Westwor-
opgeruimd. De rest was ABC voor 12
;n! In het derde spel uit de landelijke
ncompetitie had Noord: 476 5;V109
B 5 2; V 10 9 4.0ost was de gever en
waren kwetsbaar. Oost opende met 1
'5-17 punten); Zuid 2 (Multi-Landy,
de hoge kleuren en 11-15 punten);
2 (om te spelen, geen transfer na
tussenbod); Noord Moet Noord in
Jparenwedstrijd de tegenpartij rustig 2
spelen of is het goed om OW nog een
vei e drijven. Als West niet had geboden,
Noord wel gedwongen om 2 T te bie-
Noord zag geen beletsel om ook nu 2
bieden. Maar Oost pareerde daarop
2 SA (maximaal en ruitensteun). En
-r- t honoreerde het bieden van zijn part-
met 3 SA. Natuurlijk kwam Zuid met
2n uit. Dit was het spel:
»*v>
enboer maakte de eerste slag. Een klei-
iten liep via de heer naar het aas. Zuid
niet veel andere mogelijkheden dan
eine klaveren, in de hoop dat Noord
eer zou hebben. Na ldaverenheer
de leider op schoppenheer door de
te leggen. Omdat Zuid de hoge kleu-
oest hebben, liet de leider 10 nu
lopen. Toen die slag gemaakt werd,
de leider plotseling 11 slagen en de
P- Vrijwel niemand had de manche
en. Zonder tussenbieden van NZ
en OW met 22 punten §amen de man-
ok nooit bereikt. De conclusie is dui-
Bieden geeft niet alleen informatie
e partner, maar natuurlijk ook aan de
partij, die er vaak nuttige aanwijzin-
oor krijgt in bieden en spelen.
PUZZEL
a 2 [3 [4 H5 [6 p [8
Tö
16 17 ■■18 19 ■■2Ö |2Ï~~|
22 ■jjj^
25 2^^^B29
■■30 31 «32 3^
36 38 40 ^■41
42 43 ■■44 45 ■■46 47
48
51 5^^^B53
57 |W 59
60
Kruiswoordraadsel Oplossing
nummer 39
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
BETONMOLEN en REGENMETER
nummer 40
Horizontaal:
1. Fluweel; 5. roofdier; 10. voor; 11. bloei-
wijze; 12. geslacht; 14. voegwoord; 16.
doorschijnend weefsel; 18. drang; 20.
smalle opening; 22. bergweide; 23. lor;
24. steensoort; 25. punt van een lijst; 27.
manwijf; 29. schaamte; 30. gissen; 32.
watervogel; 34. zwarte delfstof; 35.
gewicht; 37. leefregel; 39. hoofd van een
mannenklooster; 42. boerderij; 44. ket
ting zonder einde; 46. gezicht; 48. gevuld;
49. kloosterlinge; 50. Trans-Europa
express; 51. levenslucht; 53. rangtel
woord; 55. deel v.h. spijsverteringska
naal; 56. coureur; 58. alles inbegrepen
(Eng.); 60. spinnenwebdraad; 61. sprook
jesfiguur; 62. vierkant visnet; 63.
onvruchtbaar.
Verticaal:
1Laag bij de grond; 2. muziekwerk; 3.
grafvaas; 4. bolvormig; 6. gier; 7. schut
sluis; 8. homp; 9. afdeling in een krant;
12. deel van een huis; 13. deelachtig wor
den; 14. luifel; 15. dunne reep vlees of
vis; 17. zangstem; 19. elektrisch geladen
deeltje; 21. cijfer; 26. toverij; 27. aaneen
schakeling; 28. extreem; 29. genoegen;
31. aanwijzend vnw.; 33. vrouwelijk dier;
36. stortplaats; 37. rekenkundig getal; 38.
drukinkt in poedervorm; 39. olienootje;
40. Spaans riet; 41. afdruk; 43. vod; 45.
paard; 47. lof; 52. bericht; 53. overwin
ning; 54. zeevis; 55. beest; 57. taxi (Eng.);
59. watering.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 31*21* 54*
59 *63 *35 *60* 13*47* 10 en 39 *11*
38ar5§^50 27 45 17 36 26
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Winnaars
H. C. van de Willik-Rentes,
Windakker 69, Boskoop
(cryptogram).
Th. Bennis,
van Santhorststraat 113, Stompwijk
(kruiswoord).
Cryptogram nummer 40
Horizontaal:
2. Geen vrolijke reclameboodschappen (8); 5.
Gemeente met meer woningen (9); 9. Deze bevol
kingsgroepen hebben geen dokter nodig (2,6,7); 10.
Onttrekt de vervuiling aan het gezicht (4); 11. Zo fas
cinerend dat het een sleur wordt (10); 12. Enorm
overdreven maat (7); 13. Dieren die om hun as draai
en (7); 16. Kaapprovincie? (12); 18. Waarin deugnie
ten met elkaar praten (10); 19. Niet de kortste weg
voor wielrenners (6); 20. Al weer een wapen om te
dragen (6).
Verticaal:
1. Ook niet stil (9); 2. Rund bij een Friese plaats voor
de champagne (9); 3. Het geluid dat op de baspartij
volgt? (15); 4. Niet blootshoofds grienen? Dat is waar
deloos! (6,3,2,3,2); 6. Voor het gezicht kan hij de pot
op (4); 7. Krachttermen ter afsluiting (6); 8. Pittig
kerkgenootschap? (12); 14. Die voetveeg wordt nat
(7); 15. In het geheim van een andere haardracht
voorzien (7); 17. Onderwijs in een file? (5).
Oplossing
nummer 39
Horizontaal:
4. Invalkracht; 7- verslinden;
8. receptenbus; 11. seinlamp;
12. snee; 13. openingszet; 16.
zeil; 17. Schiedam; 18. ring
vaart; 20. kniptor.
Verticaal:
1. Ontvoeren; 2. naar de knop
pen; 3. theemuts; 5. kil; 6. aan
knopingspunt; 9. traanklier;
10. gewezen; 14. schelven; 15.
nachtpo; 19. aap.
DAMMEN
Vandaag een voorlopig laatste
terugblik op het Europees kam
pioenschap. Immers, de natio
nale clubcompetitie is al weer
in volle gang en ook daar valt
van hoog tot laag het nodige te
beleven.
Zoals ik al eerder schreef moet
Ton Sijbrands behoorlijk teleur
gesteld zijn geweest over de af
loop van zijn laatste twee EK-
-partijen. Vorige week liet ik u
zien hoe Aliev op bijna duivelse
wijze een punt stal van de oud-
-wereldkampioen. Dat was in
de voorlaatste ronde. Om op
gelijke hoogte met Wiersma te
komen moest Sijbrands zijn
laatste partij dus wel winnen
van Alexander Getmanskis.
Heel even leek hij daar in te sla
gen.
Wit: A. Getmanskis; zwart: T.
Sijbrands (EK 1999): 1. 32-28
18-23 2. 33-29 23x32 3. 37x28
20-25 4. 41-37 12-18 5. 29-24
19x30 6. 35x24 7-12 7. 37-32
I-7 8. 46-41 18-22 9. 34-29
22x33 10. 39x28 14-20 11.41-37
10-14 12. 38-33 17-21 13.
42-38 21-26 14. 47-42 11-17
15. 31-27 17-21 16. 37-31
26x37 17. 42x31 21-26 18. 43-39
26x37 19. 32x41 12-17 20. 41-37
8-12 21. 38-32 3-8 22. 40-34
13-18 23. 45-40 9-13 24. 40-35
7-11 25. 28-22 17x28 26. 32x23
14-19 27. 23x14 20x9 28. 33-28
II-17 29. 28-23 17-21 30.
37-32 21-26 31. 39-33 6-11 32.
49-43 11-17 33. 43-38 9-14 34.
44-39 (zie diagram 1) 15-20 35.
m
m
m
m
O
O
m
O
O
O
O
O
O
O
O
O
p
p
9
9
m
9
O
9
O
O
O
O
O
9
O
O
O
O
P
O
p
O'
P
m
9
9
9
9
9
9
9
9
9
P
O
P
O
P
O
P
O
P
P
P
24x15 13-19 36. 32-28 17-22
37. 28x17 12x43 38. 23x3 19-23
39. 29x18 43-49 40. 3x20 25x14
41. 33-29 49-44 (op 49-43 volgt
48-42 43-48 29-24 en ook dan
komt zwart niet sneller door de
witte linkervleugel) 16-21
39-33 21-27 33-28) 42. 29-24
44x30 43. 35x24 16-21 44. 34-29
21-27 45. 29-23 27-32 46.
23-18 32-37 47. 18-12 26-31
48. 36x27 37-41 49. 27-21
41-46 50. 24-19 14x23 51.
21-16 remise. Tijd 1.58/2.05
uur.
Edward Boezjinski speelde een
vrij regelmatig en goed toer
nooi. Met uitzondering dan van
die nederlaag in de eerste ron
de tegen Ton Sijbrands. In de
slotronde zette hij de taaie Igor
Kirzner op het verkeerde been
en won met wit vanuit de vol
gende (cijfer) stand:
wit 28, 29, 33, 34, 36, 38, 39, 42,
43, 44; zwart 6, 8,13, 15, 16, 18,
20, 21, 25, 30. Partijverloop: 36.
44-40 30-35 37. 28-23 35x44
38. 23x3 44-49 39. 3x26 13-19
40. 42-37 49-35 41. 34-30
25x23 42. 33-29 23x34 43. 39x30
35x31 44. 26x25 en uit was de
partij.
Een ronde eerder was het juist
Kirzner die Getmanskis te gra
zen nam vanuit een overigens
positioneel mindere stand (zie
diagram 2).
Om de dreiging 27-22 en 25-20
tegen te gaan speelde Get
manskis 27. 15-20? en over
zag een andere combinatie: 28.
27-22 18x27 29. 37-32 28x48 30.
38-32 27x38 31. 43x32 48x34 32.
40x9 14x3 33. 25x23 17-22 34.
30x19 22-27. Zwart probeert
het nog maar kan niet voorko
men dat wit afgetekend gaat
winnen: 35. 32x21 12-17 36.
21x12 7x29 37. 16x7 1x12 38.
26-21 3-9 39. 45-40 29-33 40.
49-43 9-14 41. 19x10 5x14 42.
43-39 33x44 43. 40x49 14-19 44.
35-30 19-23 45. 49-43 en zwart
gaf het op.
Het is al weer enige tijd geleden
dat ik u een probleem ter op
lossing heb aangeboden. De
opgave waar u zich deze week
mee bezig mag houden trof ik
aan in de rubriek 'Rondslag' die
Theo Berends samenstelde
voor het laatst verschenen
nummer van het onvolprezen
dammagazine Hoofdlijn (zie
diagram 3).
Wit speelt en wint. Volgens
Theo Berends op wonderscho
ne wijze. Ik ben het volledig
met hem eens. En u naar ik
mag aannemen ook. Alleen
moet u eerst de oplossing nog
zien te vinden!
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
i
•és
1
-
pggl
De eerste ronde van de ver
schillende bondscompetities is
al weer grotendeels afgehan
deld. Alleen de meesterklasse is
nog niet in actie gekomen, dit
door de nieuwe opzet. Dit jaar
wordt de hoogste klasse in drie
weekends gespeeld, in de hoop
dat dit meer publiciteit ople
vert.
In de clubbladen verschijnen
vanzelfsprekend de verslagen
over de eerste ronde. In de
Weenink Post stond een verslag
over de wedstrijd Weenink 2 -
Chess Society Zandvoort. Deze
wedstrijd ging gelijk op en het
werd duidelijk dat de partij tus
sen S. Jorritsma en S. Bosma de
beslissing moest brengen (zie
diagram 1).
Wit staat twee pionnen voor,
maar duidelijk is de situatie
niet. Beide koningen staan niet
veilig en met de volgende zet
gooit zwart de knuppel in het
hoenderhok.
29...Pac4!? 30.Lxc4 Dxe4+
Met 30...Db4+ had zwart het
stuk terug kunnen winnen,
maar hij heeft andere plannen.
31.Le2 Dhl+ 32.Lfl Te6+
33.Le3 Txa4 34.Tg5+?
Uit het verslag valt niet op te
maken of wit nog mocht roche-
ren. Anders was 34.0-0-0 een
mooie zet geweest. De tijd
noodfase eist overigens duide
lijk zijn tol hier, want ook na
34.Tdl Dh4 35.De2 heeft wit
weinig meer te vrezen. Op g5
blijkt de toren uiterst ongeluk
kig te staan.
34...Kf8 35.Db2 (Zie diagram
2) Txe3+!36.£xe3 Dh4+ 37.Ke2?
Dxg5
Zwart mist zijn kans middels
37...Dh2+ met damewinst.
Daarom had wit ook 37.Kdl
moeten spelen.
38.Txa4 Pxa4 39.Dh8+ Ke7
40.Dxh7 Pc5?
Na 40...Dxg4+ was remise nau
welijks meer te vermijden ge
weest.
41.Dg7 Pe4 42.Kd3 Dxg7
Dit staat gelijk aan capitulatie.
42...Pc5+ lag voor de hand. Na
43.Ke2 Pe4 zal wit dan toch
44.Dxg5+ Pxg5 moeten spelen,
waarna de winst nog niet zo
eenvoudig is. Wits grootste pro
bleem is dat hij met een loper
met verkeerde randpion komt
te zitten.
43.hxg7 Pf6 44.Lh3
Onnodig, want zwart kan toch
niet slaan. Veel maakt het overi
gens niet uit.
44...Pg8 45.g5 Kd6 46.Kd4 Ke7
47.Lg2 b6 48.Ld5
Nu valt er tegen de dreiging
49.g6 niets meer te bedenken.
48...Kd6 49.Lxf7 Pe7 50.g8D
1-0
Loper tegen paard eindspelen
komen regelmatig voor. In het
boek 'Spelen met eindspelen 4'
geeft G. C. van Parlo vele leerza
me en amusante praktijkvoor
beelden. Ook het thema loper
met verkeerde randpion komt
herhaaldelijk aan de orde (zie
diagram 3).
De loper is over het algemeen
sterker dan het paard en zwart
zal blij geweest zijn toen hij een
spectaculaire remisevariant
ontdekte.
l...Pxf4H 2.gxf4 g5! 3.fxg5 h6!
Na 4.gxh6+ Kxh6 is er een be
kende theoretische remisestel
ling ontstaan en na 4.h4 hxg5
5.hxg5 Kg6 gaat de laatste witte
pion van het bord. (Reshevsky -
Tatai, 1973)
In het laatste voorbeeld had de
loperpartij het thema verkeerde
randpion niet in de gaten (zie
diagram 4).
l...Lc5? 2.Pxg4!
En remise was een feit. Zwart
had fraai kunnen winnen met
l...g3! 2.Pf3+ Kh5 3.Pxd4 h2+
4.Kxg2 gxf2 en wit kan niet bei
de pionnen tegenhouden. Van
Perlo merkt nog op dat ook
l...Lxf2+ niet wint na 2.Kxf2 g3
3.Kgl en er valt niets meer te
halen.
FILATELIE
Door de Nederlandsche Vereni
ging van Postzegelverzamelaars
(NVPV) wordt op 15, 16 en 17
oktober ter gelegenheid van de
Dag van de Postzegel in de
Americahal (Laan van Erica) in
Apeldoorn een nationale Post
zegelshow georganiseerd, die
iets heel bijzonders belooft te
worden. Anders dan in andere
jaren wordt dit filatelistische
evenement een kijk-en-doe
festijn voor het hele gezin.
Naast de gebruikelijke activitei
ten, zoals handelarenstands,
een promotietentoonstelling,
informatiestands en jeugdacti-
viteiten is er een Multimediaca-
fé, wordt uitgebreid aandacht
besteed aan het 200-jarig be
staan van de Post en er bestaan
mogelijkheden om verzamelin
gen en losse zegels te laten
taxeren.
Verder uideg over tentoonge
stelde kaders, alles over filate
listische software en internet,
400 jaar Veldpost in Nederland
en aandacht voor de millenni
umwisseling. Ook zullen er an
dere dan filatelistische activitei
ten zijn.
Een tentoonstelling over Scou
ting Jamborees (een topverza-
meling), demonstraties met een
radiopeilwagen door Defensie
en Estec, de Europese ruimte
vaartorganisatie, brengt een
ruimtevaarttentoonstelling
waar o.a. schaalmodellen van
ruimtevaartuigen worden ge
toond en waar kinderen zich in
ruimtepakken mogen hijsen.
Op de promotietentoonstelling
zullen ongeveer 300 kaders te
bewonderen zijn van negentig
inzenders. Twaalf gespeciali
seerde filatelistenverenigingen
zullen zich op een actieve ma
nier presenteren.
Dat zijn de Nederlandse Ver
eniging voor Thematische Fila
telie, De Postomaat, Filatelis
tenvereniging Gabriël, Landelij
ke Vereniging van Aante-
kenstrookjesverzamelaars,
Ruimtevaart Filatelie Vereni
ging, Postzegelvereniging Grie
kenland, USA-Canada Filatelie
Vereniging, Nederlandse Post
zegelvereniging De Plaatfout,
NWSO sectie Scoutingpostze-
gels, Nederlandse Vereniging
van Postzegelverzamelaars
Liechtenstein, Studiegroep Chi
na Filatelie en Filatelisten Ver
eniging Zuid-Afrika.
Gedurende de show zal uitge
breid stil worden gestaan bij
400 jaar veldpost (een Europese
primeur). Op een veldpostkan
toor is een speciale envelop te
krijgen, er zal een stempel wor
den gebruikt (Veldposthand
stempel nummer 53; fl.3,25) en
PTT Post zal eveneens een spe
ciale stempel gebruiken.
Tot slot: PTT Post zal op vrijdag
15 oktober de vijf-guldenzegel
200 jaar Post lanceren alsmede
het uitgifteprogramma voor het
jaar 2000 presenteren; en op 16
oktober zal ter gelegenheid van
de Dag van de Postzegel door
de NVPV een speciale envelop
worden uitgegeven (nummer
31) en zal door PTT Post een
speciaal stempel worden ge
bruikt. Voor Veldpoststempel
en stempel Dag van de Postze
gel kan men ook tot uiterlijk 15
oktober terecht bij de Verza-
melservice in Groningen (Post
bus 30051,9700 RN).
De jaarlijkse Duitse herfstemis-
sie met bijslag ten gunste van
de Wohlfartspflege die 14 okto
ber verschijnt heeft deze keer
de kosmos als thema. Op de ze
gels van 2 x 100 50 pfennig, 2
x 110 50 pf. en 1 x 300
100 pf. o.a. het sterrenbeelden
en exploderende sterren. Op
één van de twee 110 pf.-zegels
en op die van 300 pf. een holo
gram; de eerste Duitse holo
gramzegels.
Verder verschijnen 14 oktober
de tweede zegel in de (nieuwe)
bruggenreeks met de Göltzscht-
albrücke tussen Reichenbach
en Netschkan/Saksen, ooit de
hoogste spoorbrug ter wereld
(110 pf.) en een llOpf.-zegel
waarmee vijftig jaar Deutschen
Gewerkschaftsbundes wordt
herdacht. Grote internationale
tentoonstellingen werpen altijd
haar (lange) schaduwen voor
uit.
Op 17 september verscheen
dan ook in Oostenrijk de derde
zegel 'Wie n leidt zur WIP A 2000'
(30 mei tot 4 juni 2000). De ze
gel van 32+16 schilling zit in
velletjes van vier stuks (oplage
1,5 miljoen velletjes) en ver
beeldt naast de 25
groschen-zegel uit 1949 een
luchthavenscène. Ook voor ver
zamelaars 'zegels op zegels' en
vervoer (vliegtuigen en auto's
Verder verschenen op 17 sep
tember:* VN-internationaal
jaar van de ouderen, 7 s., paar
op bankje in een park, oplage
(2,8 miljoen);* Honderd jaar
Opera van Graz, 6,5 s., scènes
uit opera's (2,3);* Tweede zegel
in de reeks 'Oud kunsthand
werk', 9 s., beeld 'Heilige Anna
Selbdritt' uit de kerk St. Georg
in Prugg (2,3).
