^Cultuur Kunst Actie tegen koelinstallatie RMO Belgenmop Zwarte Liefde is eigenlijk een ode aan de vrouw' Dido en Aeneas onvergetelijk Schone Schijn Etsen van Rembrandt duiken op (zaterdag 2 oktober 1999 [chef jan rijsdam, 071-5356444, plv, chef caroline van overbeeke 071-5356440 De nieuwe koelinstallatie op het dak van het Leidse Rijksmuseum van Oudheden veroorzaakt zoveel geluids overlast dat omwonenden een actie tegen het gevaarte I zijn begonnen. Prof. dr. D.W. Feèr Verkade en zijn vrouw M. Verkade-Zwart, die tegenover het museum wonen, hebben namens een aantal bewoners van het Rapen burg een brief geschreven aan R. Magendans, directeur 1 van het RMO. Zij luiden de noodklok omdat ze vrezen dat een en ander een 'dreigend permanent karakter' krijgt, nu het RMO in een brief aan de bewoners te ken nen heeft gegeven dat de renovatie gereed is. el ijk Rembrandt trekt 1500 mensen per dag den haag De tentoonstelling 'Rembrandt Zelf in het Maurits- huis in Den Haag heeft de eerste vier publieksdagen zesduizend belangstellenden getrokken, zo'n 1500 per dag. Adjunct-direc teur R. van Koetsveld noemt dit resultaat 'netjes'. „We zijn nog niet aan onze beoogde capaciteit. We kunnen 2700 mensen per dag hebben en hopen op gemiddeld 2000." Ook bij de maxima le 2700 zal de tentoonstelling nog prettig te bezoeken zijn, aldus Van Koetsveld. Expositie 'POEPgoed' in Oostkapelle oosTKAPELLE Drollen van mensen en dieren in alle soorten en maten. De geschiedenis van het toilet vanaf de farao's. Achter werken van dieren om in te kijken. Geurobjecten en de moge lijkheid om te flipperen in de darmen van een zebra. Het lijkt te gek voor woorden, maar het is van 16 oktober 1999 tot en met 29 oktober 2000 allemaal te zien, te doen en te ruiken op de ex positie 'POEPgoed' in het Zeeuws Biologisch Museum in Oost kapelle. De expositie is bedoeld om het onderwerp 'vrolijk en verhelderend' aan te snijden en zo 'het taboe rond poep te doorbreken'. Het lunchcafé van het museum speelt op de expo sitie in door het aanbod van koffie met bolus of 'billenkoek'. Ontmoeting Abdolah en Haasnoot katwuk De schrijvers Kader Abdolah en Robert Haasnoot gaan op vrijdag 8 oktober in Katwijk met elkaar in gesprek over de uitwassen van religieus fanatisme. Ter gelegenheid van het tien jarig bestaan van vluchtelingenwerkgroepen in de gemeenten Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg organiseert de Stichting Steunpunt Medelanders deze literaire ontmoeting. Abdolah schreef onder meer de roman 'De reis van de lege flessen' en was afgelopen Zomer bij Adriaan van Dis te gast in het VPRO- programma Zomergasten. Haasnoot is schrijver van het boek 'Waanzee', een Katwijks loggerdrama. Fred Veldman, directeur van het Visser 't Hooft Lyceum in Leiden, is gespreksleider. De literaire ontmoeting begint om 20.00 uur in de noordelijke aula van het Andreas College te Katwijk, locatie Pieter Groen aan de Helmbergweg 10. Vox Humana op zoek naar zangers leiden Het Rijnlands Christelijk Mannenkoor Vox Humana zoekt 'projectleden' voor de kerstconcerten van zaterdag 18 en maandag 20 december in de Stadsgehoorzaal. Tijdens het kerst concert wordt onder andere de kerstmusical 'The Promise of Christmas' uitgevoerd. Van projectleden wordt geen speciale notenkennis vereist, wel een redelijke stem en veel enthousias me. Voor meer informatie over Vox Humana: Ö71-5174276. Katwijkse Hannie van der Beek-Schoon schrijft derde roman KATWUK SJOERD DE JONG Persoonlijk leed en het leed van de be volking van Burundi. Hoeveel kan een mens dragen? Veel, zo blijkt uit de ro man 'Zwarte liefde' van Hannie van der Beek-Schoon. Verpleegster Mar- greet - hoofdpersoon in het boek - weet zich staande te houden in het door aids en volkerenmoord geteister de Afrikaanse land. „Margreet is een sterke vrouw, daar schrijf ik graag over", aldus de schrijfster. „Zwarte liefde is" eigenlijk een ode aan de vrouw." Hoewel geboren en getogen in Broek op Langedijk, woont Van der Beek-Schoon (54) nu al weer een tijd in Katwijk. Op haar achttiende ging ze als zoveel meisjes in de verpleging. Ei genlijk wilde ze bij de Luva, de vrou wenafdeling van de luchtmacht, maar dat mocht niet van vader. Tegenwoor dig acteert ze (onder andere in recla mefilmpjes, 'Goede tijden, slechte tij den' en 'Oppassen') en regisseert en schrijft ze. „Ik pak elke keer iets op wat voor mij anders, nieuw en spannend is. Acte ren, regisseren en schrijven, waren al tijd al mijn hobby en daar heb ik op een goed moment min of meer mijn werk van gemaakt. Ik heb enige oplei dingen gevolgd en van het één komt het ander. Je doet bijvoorbeeld de re gie van een toneelgroep, maar het stuk is net niet wat je graag wilt spelen, en dan schrijf je zelf maar een stuk." „Mijn boeken gaan over mensen. De sterke vrouw is de rode draad in dit boek en mijn twee vorige boeken. Het eerste boek, 'Jannetje Weerstand Kra mer' gaat over een Urker vissersvrouw. Urk, toen nog een eiland, was in we zen een vrouweneiland, want de man nen waren op zee. En in 'Voor liefde Hannie van der Beek-Schoon: „Als je ergens over wilt schrijven, moet je het zelf hebben beleefd." FOTO HENK BOUWMAN en geluk ben je nooit te oud' keer ik mij tegen het vooroordeel dat ouderen niet meer verliefd kunnen worden. Margreet krijgt het in 'Zwarte liefde' flink te verduren: misbruikt in haar jeugd, haar vriend wordt in het Mid den-Oosten gegijzeld en doodver klaard en haar zoontje brengt ze alleen in een vakantiehuisje ter wereld, waar na ze ernstig ziek wordt en in een die pe psychose wegzakt. Als ze na maan den weer beter is, blijkt haar kind te gen haar zin door anderen geadop teerd te zijn. Met al haar energie stort ze zich vervolgens op Burundi, het ge boorteland van haar verdwenen vriend. Samen met een aantal nonnen helpt ze de bevolking, maar stuit daar bij op de kortzichtigheid van de kerk, die van anticonceptie niets wil weten, ook al wordt het land geplaagd door aids. „Rome verbiedt nog steeds de anti conceptie en daar schop ik vreselijk hard tegenaan. En terecht, want als Rome dit verbod niet opheft om de verspreiding van aids tegen te gaan, denk ik dat Afrika een catastrofe tege moet gaat." „De aanleiding voor 'Zwarte liefde' dateert van zo'n 25 jaar geleden", ver telt Van der Beek. „Toen ik in de ver pleging op de kinderafdeling een zwart jongetje tegenkwam. Hij kwam uit Bu rundi en was overgevlogen door Terre des Hommes om hier te worden ge opereerd en later weer terug te gaan naar zijn geboorteland. Ik heb jaren lang met deze jongen gecorrespon deerd en in 1992 ben ik drieënhalve week naar Burundi gegaan. De bevol king is vriendelijk, vrolijk en heel gast vrij. Ze hebben niets, maar dat niets willen ze nog met je delen. We waren er net voor de vrije verkiezingen daar, dus het was één grote feestende me nigte. Dat was prachtig, maar daarna is het misgegaan: de volkerenmoord tussen Hutu's en Tutsi's." Het ongeluk dat Margreet in het boek overkomt en hoe plots alles zich ten goede keert - haar vriend John wordt bevrijd, ze krijgen hun kind te rug en kunnen hun plannen om in Bu rundi een ziekenhuis op te zetten uit voeren - s heel veel voor één mensen leven. Toch zijn de gebeurtenissen in 'Zwarte liefde' waar gebeurd, aldus Van der Beek, die bij het schrijven uit kranten, gesprekken én uit eigen erva ringen heeft geput. ,Als je ergens over wilt schrijven, dan moet je het zelf hebben beleefd. Want dan kun je de emoties beter om schrijven, dan kun je over een onder werp iets voelen. Je kan het dus best een realistische roman noemen, alleen heb ik er mijn eigen fantasie doorheen geweven. Ie moet iets overdrijven, je moet er het leven in brengen." Hannie van der Beek-Schoon - 'Zwar te liefde'. Uitgeverij De Vleermuis. 29,90 gulden. Omwonenden Oudheden: 'Maak van ons historisch hart geen industrieterrein THEATER leiden cees van hoore Directeur Magendans heeft be grip voor de bezwaren van de omwonenden. „Ik wil me niet aan mijn verantwoordelijkheid onttrekken, al is dit vooral een zaak van Rijksgebouwendienst, van wie wij het pand huren. Binnen die dienst wordt naar een oplossing gezocht. Hoe dat apparaat werkt en of er iets kan worden gedaan aan het geluid, weet ik niet. Ik ben geen teclini- ïs." De actie van de Rapenburg bewoners richt zich tegen de 'monsterlijke machinekamer' op het dak van het RMO en te gen het hinderlijke 'gezwoeg' van het apparaat van zeven uur 's ochtends tot zeven uur 's avonds. 'Het historisch hait van Leiden' dient, volgens de brief schrijvers, 'van een dergelijk langdurig machinegeluid ver schoond te blijven'. „Wat het museum nu doet, kan mis schien op een industrieterrein. In een woonbuurt in het hart van (een van de mooiste delen van) de oude Monumenten- stad, is dit taboe." Als de museumschatten een koelinstallatie vergen die zoveel geluidsovèrlast veroorzaakt, ho ren die voorwerpen volgens de actievoerders niet langer thuis in het hartje van de stad. Nie mand, ook de toerist niet, wil zich in het centrum van Leiden in 'een fabriekshal wanen', schrijven zij. Volgens de actievoerders is destijds, bij het presenteren van de plannen voor de verbouwing van het museum, aan omwo nenden beloofd dat het 'machi nepark' op het dak door 'aange past metselwerk, kunstzinnige camouflage of hoveniers- of aannemerswerk' aan het oog zou worden onttrokken. Ma gendans reageert laconiek: „Ik zit momenteel in de auto en rij nu net door Pernis. Ik kan me voorstellen dat de bewoners hier nu ook niet bepaald staan te juichen. Begrijp me goed: ik stel het nu extreem. Ik wil van het Rapenburg zeker geen Per nis maken, maar de eisen van de moderne tijd vragen nu een maal aanpassingen." „Er moet soms in een monu mentaal gebouw een invaliden- lift komen, een lift die afbreuk doet aan de schoonheid. Met die koelinstallatie is het een beetje hetzelfde. Dat is jammer, maar de samenleving wil dat nu eenmaal. Aan het conserveren van museumschatten worden door de overheid bepaalde ei- - sen gesteld. En daar zul je toch rekening mee moeten houden. Als je op het Rapenburg loopt, zie je overigens maar een heel klein randje van de koelinstalla tie. Vanaf de eerste en tweede verdieping is het ding natuurlij ker wel goed zichtbaar. Ik kan me indenken dat dat voor de bewoners niet leuk is." Joke Komen, projectleider bij Rijksgebouwendienst, is belast met de verbouwing in het RMO. „Ik wil er met nadruk op wijzen dat het bouwproject nog niet is afgesloten. Het RMO heeft wat dat betreft een beetje een ver keerde indruk gegeven door met een nieuwe tentoonstelling te komen en aan de bewoners in haar enthousiasme te laten weten dat de zaak is afgerond. Dat is niet het geval. We zijn nog volop bezig met het ont wikkelen van geluidswerende voorzieningen. Als die zijn aan gebracht, moeten er metingen worden verricht en dan pas kun je tot een conclusie komen." „U moet dit zien als een bouwkundige complicatie. Kijk, je kunt natuurlijk wel tekenin gen maken en plannen ontwik kelen, maar pas als je een oud gebouw als het RMO tot op het bot gaat uitkleden, kom je de gebreken tegen. Betonrot, bal ken die half zijn vergaan, noem maar op. Deze geluidsoverlast is ook zo'n complicatie. Half oktober hopen we met de ge luidswerende voorzieningen klaar te zijn. Ik zou aan de be woners willen vragen om hun oordeel tot die tijd nog eVen op te schorten." „Wat de aantasting van het silhouet betreft: er is afgespro ken dat er een visueel scherm komt, een scherm dat de boel op een smaakvolle wijze aan het oog onttrekt. Met zo'n prachtige gracht als het Rapen burg moet je natuurlijk ontzet tend voorzichtig zijn. Ook aan dat scherm wordt momenteel door de architect gewerkt. Hij is al aan het schetsen. Overigens hebben er altijd al machines op het dak van het RMO gestaan. Maar dat is men kennelijk ver geten." De letterkundige A.K. Verschel ling noemde het een goede ver klaring. De reden dat het woord Belg niet voorkwam in het vorig "V jaar verschenen Woordenboek der Nederlandse Taal (WNT) was, volgens hem en al die an dere letterkundigen die bloed, zweet en tranen - en woorden gestopt: „Het zou ondoenlijk zijn om alle inwoners van alle 'laatsen en alle landen op te |H nemen." En bovendien, hij hie| kende geen uitdrukking waar "het woord Belg in voorkwam. Het schaamrood steeg onze ko-- ningin toen naar de kaken en ze dorst niet naar haar collegaatje te kijken. Die was al zo gauw op haar teentjes getrapt. Maar ko ningin Paola en koning Albert van onze zuiderburen luister den aandachtig en keken ge amuseerd toe. En ook nog eeris kalm en voldaan. Want ze wis ten één ding: „Vlamingen sco ren altijd hoger dan Nederlan ders bij het Nationaal Dictee." op; pat fa- hand.) res iding, lie- du dat hij fazlsch, zie fasisch. Fc, scheikundig symbool voor ijzer, syn.ferrum. feature (m.; -s) (Eng. <Oudfr. failure 1, i kenmerkende trek. syn. kenmerk, eigenschap; ivasic rubriek in krantof rijdschrift, februari (m.: g.mv.) [<Lat. mensis Februarius (maand san het reinigingsfcesi. maand van februari)), tweede maand van het jaar, syn. sprokkelmaand: februari heeft normaal 28, maar meen schrikkeljaar 29 dagen: -maand v.(m.- -omwenteling v. Icbruarircvoluuc -ramp (v.(m.)), watersnoodramp in Ne derland op 1 febr. 1953: -revolutie (v.k dc Franse omwente ling van 24 febr. 184S; -staking (v.), (W.OJI) staking in Am sterdam en elders op 25-26 febr. 1941. feces, zie faeces. fecit (onoverg.; derde persoon enkelvoud) (Lat. (heeft het ge maakt)}. (in signaturen op schilderijen enz.) heeft het ge- fecundatie (v.) (gevormd van Lat.fecundarc (vruchtbaar ma ken)!, het tot stand brengen of komen van een bevruchting. fecundiciccjt(v.). vruchtbaarheid, federaal (bn.) (<Fr. fcdtrat\. van, betreffende, van dc aard van een federatie, een federatie vormend, syn. federatie]bondg- noocschapDeltik: de toekomst van Vlaanderen in een federaal Beige rem (zegsw.) dat feest gaat met door. dat ken daar maar niet op;(gcw., gall. I van i ren hebben, feesten, (ook) voor een fee (gew.) kermis, jaarmarkt; 4 (gcw.) kern ding tot vreugde, iets zeer plezierigs, s; om naar haar te kijken: het was een feest al (uirdr.. volkst.) feest hebben, mcnstrucre feestartikel (o.): ...avond (m.); ...ban gelegenheid van een feest: 2 gebak vo< spijs; —bock (o.), 1 boek met feestlied ven ter herinnering aan een feest;—bui in een aantal ter ere van een bepaald fee van een geleerde of kunstenaar, vervaa deren enz. zijn bijeengebracht en gedr verjaardag werd hem door zijn leerlingen ei Óen-comité (o.h ...commissiev.), de organisatie van een feest; ...dag dn gevierd wordt; 2 (in 't bijz.) jaarlijks ter kerkelijke of burgerlijke overheid erk gevierd wordt: christelijke en nationale feestdagen: 3 naamdag, gedenkdag; ...dii fcesteliikr Hwnh^iH- ai.~ a. Geen uitdrukking met een Belg erin? Belgenmop:Als aardigheid bedoelde anekdote waarin vooroordelen over de belgen gelucht worden.' (Van Dale 1992). Maar misschien mag je 'belgenmop' geen uitdrukking noemen. En er was meer. Of eigenlijk minder. Alle woorden tussen 'fazen' en 'federatie' ontbraken. De uitvlucht van Verschelling. „Je hebt niet veel woorden die met feb beginnen. Maar februa ri had er wel in moeten staan." Wat hij eigenlijk zei: „Niet moeilijk doen over moeilijke woorden en aan een magnum opus zo dichtbedrukt, mist men twee, drie lemma's niet." Wat hij eigenlijk bedoelde: „De drukproeven waren al goedge keurd toen mijn vrouw tijdens het ontbijt op het pak cornfla kes keek, opmerkte dat Fe het scheikundig symbool is voor ijzer, dat er een leuke feature over de februaristaking in de krant stond en dat haar fecun- diciteit haar zorgen baarde." Maar ja, toen was het al te laat. En dan klagen ze bij het WNT dat Van Dale hun werk heeft geplagieerd. Daar hangen ze waarschijnlijk het opportunisti sche principe aan van beter goed gestolen dan glad verge ten. Dus als kleine genoegdoe ning voor iedereen die het WNT heeft gekocht en zich bekocht voelt. Hierboven nog een klein erratum, met dank aan Van Dale '92. Knipt het uit, plak het in, doe er uw voordeel mee. Het is eigenlijk nogal achter haald om dit allemaal te ver melden, ware het niet dat er een nieuwe editie van de dikke Van Dale in de winkels ligt. En gisteren stond er een toepasse lijke 'belgenmop' in onze krant. Wat blijkt, de zuiderburen ne men bijna een jaar later op sub tiel ironische wijze wraak voor de omissie in het WNT. Drie warenhuizen in België bie den de nieuwe Van Dale voor ruim honderd gulden goedko-, per aan. Zeeuws-Vlaamse boek handelaren zijn razend. Terwijl de zuiderburen zich tegen spot prijs kunnen laven aan een or gie van neologismen en moder nismen, gaan de Nederlandse burgers aan taalarmoe ten on der. Koning Albert heeft veror donneerd dat iedere Vlaming uit de nieuwe Dikke dertig nieuwe woorden per dag moet leren. Aan het eind van het nieuwe jaar moeten Vlaamse bevolking tot de tanden toe zijn gewapend om in een ultieme bloedige taalstrijd Nederland voor één en voor altijd het hoogmoedige smoelwerk te snoeren. (Tiendaagse Taal- slachting, Hilversum, 2001). En om te voorkomen dat Ne derlanders de goedkope Van Dale meesmoldcelen, wordt elk Noorderlijk type met een hoog voorhoofd en een dunne beurs aan de grens aangehouden en moet in een kruisverhoor de juiste definitie geven van ham- burgerbaan en flexwerker. Sug gestie voor de volgende editie van Van Dale: taaltoerisme. PABLO CABENDA RECENSIE SUSANNE LAMMERS Voorstelling: Dido en Aeneas verteld door het ro theater. Tekst: Vergilius, vertaling. Marietje d'Hane Scheltema Muziek: Hen ry Purcell. Spel Joop Keesmaat Regie Peter Sonneveld Musici: Tiemo Wang, Bert Vos. Jadenir Lacorte-Lopes, Ville Kivi- uori en Iver Róhling. Gezien: 1/10, Leidse Schouwburg Een man in het zwart vertelt. Dat is alles. Handen, een extra rimpel in het voorhoofd, een lichte buiging van het hoofd en soms, uit de verte wat klanken die even illustreren. Twee uur lang haalt niemand het in zijn hoofd zelfs maar te kuchen, want Joop Keesmaat vertelt het verhaal van de Trojaan Aeneas, de stamvader van de Romei nen, die na eindeloze omzwer vingen aanspoelt op de Liby- sche kusten. Hij vindt gastvrij heid bij koningin Dido. Centraal staat het verhaal over de gruwelijke val van Troje dat zij hem vraagt te vertellen. Dan spreekt de ooggetuige die DORDRECHT ANP Het .225-jaar oude Teekenge nootschap Pictura in Dordrecht heeft de vondst van twee door Rembrandt ondertekende etsen anderhalf jaar lang geheim ge houden. Pictura maakte de ont dekking gisteren bekend tijdens het jubileumfeest van het oud ste tekengènootschap van Ne derland. De vondst staat be schreven in het jubileumblad. Rembrandtkenner en kunst handelaar Theo Laurentius heeft de waarde van de etsen bepaald op achthonderd en vijfhonderd gulden: lage bedra gen vanwege de relatief slechte drukkwaliteit. Picturalid Frank Storm duikelde ze anderhalf jaar geleden al op in archiefdo zen met bestuursstukken van het genootschap. Pictura be sloot de taxatie af te wachten alvorens de publiciteit te zoe ken. In 1974 werden ook al 22 Rembrandt-etsen gevonden. Die zijn nu in bruikleen bij het Dordrechts Museum. De nieu we vondst wordt aan die collec tie toegevoegd, waarna waar schijnlijk een tentoonstelling volgt. Het gaat om afbeeldingen van een man met een gouden ketting en een portret van Rem- brandts moeder. Rembrandts leerling Karei van der Pluym heeft de etsen waarschijnlijk gemaakt. Ze staan beschreven in het grote overzichtsboek 'Etchings by Rembrandt'. On bekend is nog steeds hoeveel van deze etsen zijn verspreid. zag waar de tent van Achilles stond, hoe Laokoon met zijn zoontjes door de zeemonsters gewurgd worden, hoe de Troja nen tevergeefs de stenen van hun huizen als wapen gebrui ken om hun brandende stad te redden. En dan vervolgt het verhaal met de vurige liefde voor Aeneas die Dido verteert. Joop Keesmaat leest niet voor, hij vertelt - en zuigt je mee. Een keertje verstrikt hij zich; ver geeflijk, in een lange opsom ming van steden en streken die Aeneas en zijn gevluchte Troja nen aandoen op hun omzwer vingen, en het onderstreept ei genlijk alleen maar zijn boven menselijke prestatie. Heel lang vult hij in zijn een tje het met twee klassieke zui len immens lijkende podium en pas wanneer de liefde tussen Aeneas en Dido opbloeit, treedt het strijkersensemble op de voorgrond met de muziek uit Purcells opera. Zij pakken zijn woorden over en zetten ze om in muziek. AJs Dido haar ver liefdheid opbiecht aan haar zuster speelt de altviool zoet- klagend met haar mee. De aan sporing van haar zuster om zich te laten gaan, wordt geïl lustreerd met lente-klanken van het ensemble. Maar het ver haal, meeslepend en gedetail leerd, blijft het belangrijkste en de muziek is dienend. 'Dido en Aeneas verteld' is biologerend. Smaakvol, stijlvol, onvergetelijk. j'üd ajjdïl\bj\ v2j (Jan Korsten allesdotner. Foto l ock Zuyderduin) Zonder Leidenaars is dc 3 October-Vcrccniging geen echte Leidse vereniging. De vereniging streeft er naar dat zoveel mogelijk Leidenaars lid worden. Ik word tot wederopzegging lid van dc 3 October-Vcrecniging voor (minimaal 10 gulden)per jaar. Naam Straat en nummer PostcodePlaats DatumHandtekening Stuur deze coupon in een open envelop aan; secretariaat 3 October-Vereeniging, Antwoordnummer 10411 2300 WB Leiden (u hoeft geen postzegel te plakken).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 35