Tientallen gewonden bij protest tegen Milosevic Chinese partij maakt en breekt onderdanen Buitenland Russische bommen raken Tsjetsjeense terroristen niet Moessongeweld Jakarta gaat helpen met met ontwapening milities Eurocommissarissen geven BTW-voordeel op DC .ütrtDAG 3C SEPTEMBER 1999 Japanner steekt 17 mensen neer Tokyo Een 35-jarige man heeft gisteren op het station van de stad Shimonoseki in het westen van Japan zeventien mensen neergestoken. Twee van hen, een 79-jarige man en een 69-jarige vrouw, zijn aan hun verwondingen overleden, zo meldt het Ja panse persbureau Kyodo. De man ging willekeurige voorbijgan gers op de eerste verdieping van het station te lijf met een acht tien centimeter lang keukenmes. De politie overmeesterde de man, die een verwarde indruk maakte, een verdieping hoger. Eerder deze maand stak een 23-jarige man twee vrouwen dood in een winkelcentrum in Tokyo, nadat hij zijn baantje als kran tenbezorger was kwijtgeraakt. Clinton vraagt Iran om hulp Washington De Amerikaanse president Clinton heeft Iran om hulp gevraagd bij het vinden van de daders van een bomaan slag op een Amerikaanse militaire installatie in Saudi-Arabië. In ruil voor assistentie en informatie belooft Clinton betere relaties met Iran. Bij de aanslag in 1996 kwamen negentien Amerikaan se militairen om het leven en raakten meer dan vijfhonderd mensen gewond. Amerikaanse inlichtingendiensten hebben drie Saudiërs in verband gebracht met de aanslag. Zij zouden lid zijn van een extremistische sjiïetische moslimgroep die ban den zou onderhouden met Iran. De drie verdachten wonen mo menteel in Iran. De Saudische autoriteiten verboden destijds de FBI getuigen en verdachten te horen. Vorig jaar gaven de Sau- di's toe. Hernieuwd onderzoek wees opnieuw in de richting van mogelijke betrokkenheid van Teheran bij de terroristische aan slag. De hervormingsgezinde Iraanse president Khatami heeft nog niet op het Amerikaanse verzoek Racistische politiechef Wenen weg wenen Een Weense politiechef is geschorst omdat hij agenten had opgedragen 'negers eerst in elkaar te slaan', en ze dan pas naar hun identiteit te vragen. De korpsleiding kwam in actie na een anonieme brief, waarin een aantal beschuldigingen aan het adres van de chef werden geuit. De Oostenrijkse politie kreeg dit voorjaar veel kritiek te verduren, nadat een 25-jarige Nigeri- aanse vluchteling bij zijn uitzetting om het leven was gekomen. Hij was geboeid en met afgeplakte mond op het vliegtuig gezet. Onlangs toonden vele Oostenrijkers hun verontwaardiging over een reeks advertenties, waarin Nigerianen gelijk werden gesteld aan drugshandelaren die jongeren in gevaar brengen. Pinochets rechterhand overleden Santiago Gustavo Leigh, rechterhand én criticus van de Chi leense oud-dictator Pinochet, is gisteren in Santiago overleden. Leigh was samen met Pinochet nog de enige overlevende van de militaire coupplegers, die in 1973 het linkse bewind van Sal vador Allende ten val brachtten. Luchtmachtgeneraal Leigh was degene die opdracht gaf tot het bombardement op het presi dentiële paleis, waarin Allende zich had verschanst. Leigh was eerst de rechterhand van Pinochet, maar hij keerde zich later te gen de dominante positie van de ex-dictator. Pinochet rangeer de hem daarom in 1978 op een zijspoor. In 1990 raakte Leigh zwaargewond bij een aanslag door extreem-links. Mensenrech tenorganisaties hebben hem beschuldigd van een leidende rol in de doodseskaders die in de jaren 1973-1976 tientallen com munistische leiders vermoordden. Italiaan wint recordprijs in lotto i rome» De bezitter van een lottobriefje in Italië heeft gisteren de hoogste prijs uit de Europese lottogeschiedenis gewonnen. Vol gens de Italiaanse televisie is 85,9 miljard lire of ongeveer 97 miljoen gulden gewonnen op een lot dat in een dorp in het cen trum van Italië is verkocht. Italië is al weken lang in de ban van de lotto-verslaving. Kerkleiders en politici menen zelfs dat de 'lotto-hysterie' gevaarlijke vormen aanneemt. De regering heeft daarom besloten de jackpot voortaan aan een limiet van 50 mil jard lire te binden. In de VS zijn de opbrengsten echter nog ho ger dan in Italië. Vorig jaar won een fabrieksarbeider uit Ohio bijna 600 miljoen gulden. Aidspatiënt biedt zijn lijk te koop aan Toronto Een aidspatiënt uit Canada heeft tevergeefs gepro beerd zijn stoffelijk overschot alvast op het internet te koop aan te bieden. Het internet-veilinghuis eBay heeft zijn aanbod van de website verwijderd. De man plaatste een advertentie op de website van eBay met de tekst 'Te koop: Een stervend menselijk lichaam voor het leven'. Het veilinghuis verwijderde zijn aan kondiging echter prompt, wegens een verbod op de verkoop van lichaamsdelen in de VS, het vestigingsland van eBay. Een woordvoerder zei wel sympathie voor de man te hebben, die de zet volgens hem als publiciteitsstunt voor de strijd tegen aids had bedoeld. eBay is gespecialiseerd in de particuliere verkoop van allerhande artikelen. Het krijgt vaker te maken met vreemde 'handelswaar'. Onlangs werd voor 225.000 gulden een ongebo ren baby aangeboden. Doodstraf voor aanslag met gifgas Tokyo» Een lid van de Japanse sekte Aum Shinrikyo is vandaag ter dood veroordeeld wegens de gifgasaanval in de metro van Tokyo van maart 1995. Daarbij vielen twaalf doden en duizen den gewonden. De 35-jarige Masamo Yokoyama is het eerste sektelid dat ter dood is veroordeeld. Tegen vier andere leidende figuren binnen Aum lopen nog rechtszaken. Onder hen is de oprichter en leider van de sekte, Shoko Asahara. Hij wordt er van beschuldigd het brein achter de aanslag te zijn. Hij bepleit echter dat hij sliep terwijl collega's het plan beraamden. Giste ren maakte de sekte bekend zijn activiteiten te zullen staken en zijn naam, die 'Hoogste Waarheid' betekent, niet meer te ge bruiken. I Speech doet populariteit Blair goed londen De populariteit van de Britse premier Tony Blair is weer flink gestegen. Volgens een vandaag in The Times gepubli ceerde opiniepeiling wordt Blair gesteund door 58 procent van de Britten, tegenover 49 procent vorige maand. De grote popu lariteit van Blair lijkt vooral het gevolg van zijn speech van dins dag op het congres van zijn Labourpartij. Hij had scherpe kri tiek op de klassieke links-rechts tegenstelling, en riep conserva tieven op naar zijn partij over tè stappen. Dit lijkt te hebben ge werkt. Labour scoorde bij 52 procent van de ondervraagden po sitief, 3 procent meer dan vorige maand. De conservatieven be haalden slechts 25 procent. De derde grote partij, de Liberaal- Democraten, scoorde 17 procent in de peiling. Arrestaties in bankschandaal Indonesië jakarta De Indonesische politie heeft zes arrestaties verricht in verband met het zogenoemde Bank Bali-schandaal. Onder hen is de vice-penningsmeester van de regerende Golkarpartij. Dat deelde de politie vanmorgen mee. De affaire rond Bank Bali heeft in Indonesië voor grote opschudding gezorgd, en de toch al zwakke positie van president Habibie nog verder ondermijnd. De oppositie beweert dat Habibies partij de kas van Bank Bali leeghaalde om het geld te gebruiken in de herverkiezingscam pagne van de president. Zeven topmensen uit politiek en bank wezen zijn al op non-actief gesteld, in afwachting van een par lementair onderzoek. Polen beëindigen blokkade in Kosovo jaznice Een eenheid Poolse militairen heeft afgelopen nacht een einde gemaakt aan de blokkade van een groep protesteren de Servische Kosovaren. De menigte hield sinds gistermiddag bij Jaznice een konvooi van twaalf voertuigen van de internatio nale vredesmacht KFOR tegen. In het konvooi bevonden zich ook zes Nederlanders. De Servische Kosovaren vinden dat ze te weinig bescherming krijgen van de soldaten. De Poolse militai ren hebben geweldloos ingegrepen, aldus het ministerie van de fensie. De voertuigen hebben ongehinderd hun weg kunnen vervolgen. De Nederlanders werden vergezeld door Amerikaan se, Britse en Duitse KFOR-eenheden. De blokkade deed zich voor in de Amerikaanse sector van KFOR. Jaznice, dat ten oos ten van Prizren ligt, valt echter onder het toezicht van een Pool se eenheid van KFOR. MOSKOU HANS HOOGENDUK correspondent Zeven dagen al regent het Russische precisie-bommen op de rebelse deel republiek Tsjetsjenië. Olieleidingen en depots gaan in vlammen op, de enige raffinaderij ligt in puin, tv-zenders zijn vernield, evenals de steunpunten voor telecommunicatie. Rusland maakt er geen geheim van dat het de islamiti sche extremisten in Tsjetsjenië op de zelfde wijze op de knieën wil dwingen als de NAVO de Joegoslavische presi dent Milosevic heeft gedwongen tot terugtrekking uit Kosovo. Er is echter één levensgroot verschil. Joegoslavië heeft met Milosevic een heerser die werkelijk macht heeft, en dus tot capitulatie kon worden ge dwongen. In Tsjetsjenië zit een totaal geïsoleerde president Maschadov, die in feite zelf een gijzelaar is van zelf standig opererende islamitische fun damentalisten, zoals de gevreesde commandant Basajev en de uit Jorda nië afkomstig Chattab. Waarnemers verwachten dan ook niet dat de bombardementen een zege zul len opleveren. Sterker nog, het na de oorlog van 1994-1996 totaal verwoeste Tsjetsjenië zal nog dieper in chaos wegzinken. En hoe meer de bevolking lijdt, des te makkelijker zal het voor de extremisten worden nieuwe aanhan gers te werven, die in naam van Allah de wapens tegen de Russen zullen op- Van de ooit een miljoen inwoners wa ren er na de vorige oorlog zo'n 350.000 over. Zo'n 100.000 Tstjetsjenen stier ven. De rest heeft zijn heil elders ge zocht. Van de achterblijvers zijn er nu nog eens ruim 100.000 op de vlucht geslagen. Ze trekken naar gebieden waar zelfs de meest elementaire op vang ontbreekt, met de Kaukasische winter voor de deur. Een humanitaire catastrofe tekent zich af. In Tsjetsjenië blijven perfect getrainde guerrillastrijders over, die nooit zullen opgeven. Financiële steun krijgen ze van schatrijke extremisten uit Saudi- Arabië, waarbij steeds de naam valt van Omar Bin Laden, Amerika's staats vijand nummer één. Onder het mom van een slag tegen dat fundamentalis me gooit Rusland heel Tsjetsjenië plat, en het Westen stemt zwijgend toe. Het een grote islamitische staat in de Kaukasus zou ii enoime Westerse oliebelangen in de regio in gevaar brengen. Formeel stelt het Westen dus dat het om een interne Russische aangelegen heid gaat, want hoewel Moskou in Tsjetsjenië niets meer te zeggen heeft, is het op papier nog steeds deel van de Russische Federatie. Met andere woor den: de Russen kunnen hun gang gaan. En dat doen ze. Er wordt zelfs gesproken over een invasie in Tsjetsje nië op zeer korte termijn, maar experts betwijfelen of de verpauperde Russi sche strijdkrachten wel in staat zijn zo'n operatie uit te voeren. Wat overblijft, is de Russische variant op de Kosovo-operatie van de NAVO. Het voordeel van deze optie is dat er aan Russische zijde nauwelijks slacht offers vallen, omdat de Tsjetsjenen geen luchtdoelartillerie bezitten. Vlieg tuigen hebben ze al helemaal niet. Hun enige, antieke toestel is al aan flarden geschoten. Mogelijk krijgen de Russen zo Maschadovs legertje van 5.000 man op de knieën, de zeker 15.000 strijders van Basajev en de zij nen echter nooit. Zij zullen meer dan ooit bereid zijn aanslagen in Rusland te plegen. Sommige politieke waarnemers stellen dat het Kremlin Tsjetsjenië ook hele maal niet wil onderwerpen. Volgens hen zijn de bombardementen slechts een middel om in geval van vergel dingsaanslagen de noodtoestand uit te kunnen roepen, en de voor de Jeltsin- clan uiterst gevaarlijke verkiezingen te annuleren. De Indonesische autoriteiten hebben hun medewerking toe gezegd aan een onderzoek naar mensenrechtenschendingen in Oost-Tiinor en de ontwapening van pro-Indonesische milities. Dit heeft de Amerikaanse mi nister van defensie Cohen van daag bekendgemaakt. Cohen was in Jakarta voor ge sprekken met de Indonesische legerchef Wiranto en president Habibie. Na afloop van de ge sprekken was Cohen optimis tisch over de Indonesische houding. Volgens de minister wil Jakarta dat de vredesmissie succesvol is. De Australische minister van defensie Moore waarschuwde vandaag dat de internationale vredesmacht Interfet mogelijk gaat optreden tegen pro-Indo nesische milities in West-Ti- mor. Het VN-mandaat voor Oost-Timor staat zulke acties toe. Volgens Moore verzamelen de milities zich nu aan de grens met Oost-Timor. Als ze de in ternationale troepenmacht aanvallen zal Interfet ze volgen tot in West-Timor, waarschuw de Moore. Anti-Indonesische guerrilla strijders van de Oost-Timorese verzetsgroep Falintil hebben zelf de eerste stappen gezet naar ontwapening. Zij zijn van daag voor het eerst in 24 jaar uit de bergen naar Dili afgedaald, aldus ooggetuigen en militaire functionarissen. De verzetsstrijders hebben in de hoofdstad Dili een vracht wagenlading wapens aan de in ternationale vredesmacht Inter fet overgedragen en de onder handelingen over verdere over dracht van wapens geopend. ranagahatEen vrouw zit op de overblijfselen van haar huis. De woning in de Indiase stad Ranagahat werd grotendeels verrioest door een over stroming als de gevolg van de hevige moessonregens. Bij de overstromingen zijn al 41 mensen om het leven gekomen. fÓTo epa arko datta Oppositieleiders zouden alsnog gaan samenwerken Bij een demonstratie tegen het regi me van de Joegoslavische president Milosevic zijn gisteravond in Belgra do tientallen gewonden gevallen. Minstens vier van hen zijn er volgens de oppositie ernstig aan toe. Een lei der van de Sociaal-Democratische Partij en tien leden van die partij zouden zijn gearresteerd. boedapest hans gertsen correspondent De gewonden vielen tijdens gevechten tus sen de oproerpolitie en de voorhoede van een menigte van naar schatting 25.000 be togers die wilde optrekken naar de villawijk Dedinje. Daar staat de residentie van Milo sevic. Het merendeel van de naar schatting 45 tot 60 gewonden viel tijdens charges van de oproerpolitie, die volgens ooggetuigen keihard insloeg op een ingesloten groep demonstranten. De politie zei te zijn aan gevallen door stenengooiers in de menigte. De Servische oppositie ging gisteren voor de negende opeenvolgende dag de straat op om het aftreden van Milosevic te eisen. De afgelopen dagen bleef een confrontatie met de massaal aanwezige agenten achter wege. Door demonstratief naar Dedinje te marcheren, wilde de oppositie de druk op Milosevic verder opvoeren. De politie had duidelijk de opdracht tot elke prijs te ver hinderen dat de demonstranten de wijk zouden bereiken. CORRESPONDENT Het belastingvrij inkopen van wijn, whisky, sigaretten en benzine door Europees commissarissen verdwijnt. Ook de BTW-vrijstelling voor iedere aankoop boven de 550 gulden - inclusief een onbeperkt aantal auto's - wordt grotendeels stopge zet. De Europese Commis sie heeft hiertoe 'vrijwillig' besloten in een poging het goede voorbeeld te geven voor Europese diplomaten en ambtenaren. De belastingvoordelen die ten kwamen steeds meer onder vuur nadat de duty free voor 'gewone' burgers uit de Europese Unie met ingang van 1 juli was afge schaft. De Commissie laat de be lastingvoordelen voor EU- diploinaten en -ambtenaren ongemoeid. Prodi kan daar niets aan veranderen omdat de regelingen voor diploma ten zijn vastgelegd in inter nationale verdragen en af spraken met hel 'gastland', in dit geval België. Het vrijwillig afstand ne men van persoonlijke voor delen, past in het streven van de nieuwe Commissie naar een schoon en slag vaardig imago. Commissaris Kinnock van personeelsbe leid maakte tevens de her schikking bekend van een twintigtal Europese top ambtenaren. In plaats van op nationaliteit worden de ze functionarissen nu geko zen op hun kwaliteit. Dit moet ongewenste nationale lobby's en koninkrijkjes voorkomen. 'Koppel vredestaken arme landen aan schuldverlichting' Oproerpolitie en demonstranten in Belgrado raakten slaags nadat de aanhangers van de oppo sitie weigerden de straat naar de wijk Dedinje vrij te maken. foto reuters peti Oppositieleider Zoran Djindjic veroor deelde het keiharde optreden fel. ,,In dit land verdedigt de politie niet de grondwet en het volk, maar de dictator", zo zei Dj indjic. Hij riep de bevolking van Belgrado op vandaag nog massaler de straat op te gaan. Het protest tegen Milosevic trekt nog altijd niet de door de oppositie gehoopte massa's, maar dat zou wel eens snel kun nen veranderen. Vandaag komen de leiders van de onderling verdeelde oppositie bij een om te proberen een gezamenlijk front tegen Milosevic te smeden. De afgelopen dagen al \Varen er steeds meer signalen dat de aartsrivalen Zoran Djindjic en Vuk Draskovicdichter bij een akkoord zijn over de te volgen strategie om Milosevic van het politieke toneel te verwij deren. Draskovic, de meest charismatische leider van de oppositie, hield zich tot nu toe afzijdig van het straatprotest. De twee leiders verschillen vooral van mening over de manier waarop vervroegde verkiezingen worden gehouden. 1 V YORK JOHN WANDERS CORRESPONDENT Afrikaanse landen die deelne men aan regionale vredesope raties van de Verenigde Naties zouden voor die inspanning moeten worden beloond met een substantiële vermindering van hun schuldenlast. Premier Kok heeft dit gisteren voorge steld op het VN-hoofdkantoor in New York, tijdens een speci ale zitting van de Veiligheids raad van de Verenigde Naties. Kok trad bij die gelegenheid op als voorzitter van de aan Afrika gewijde sessie van de Veiligheidsraad, die tot stand kwam op initiatief van Neder land. Nederland is tot morgen nog voorzitter van de Veilig heidsraad; op 1 oktober nemen de Russen de voorzittershamer De Amerikaanse president Clinton heeft op een bijeen komst van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds gisteren gepleit voor een totale kwijtschelding van de schulden van de armste landen. Het gaat om bilaterale schulden aan de Verenigde Staten met een waarde van zo'n 12 miljard gulden. De president stelde aan de kwijtschelding wel de voor waarde dat de armste landen het vrijgekomen geld besteden aan armoedebestrijding. Communistisch China bestaat morgen vijftig jaar. Correspon dent Jan van der Made sprek met Sun Aim in, geboren in 1949 en dus even oud als de Volksrepubliek. PEKING JAN VAN DER MADE CORRESPONbENT „Mijn moeder overwoog een abortus. Het was voorjaar 1949. China was eerst verwoest door de Japanse invasie en daarna gespleten door de burgeroor log. Toen bleek dat de communisten de oorlog in hun voordeel zouden be slissen, besloot ze dat mijn geboorte door moest gaan. Ik leef dankzij de Communistische Partij China." Van de eerste vijf jaar van zijn leven herinnert Sun zich niet veel. „Mijn va der werkte op de fabriek. Hij was altijd druk bezig. De atmosfeer was er een van verwachting." Zijn eerste herinne ringen vallen samen met de Grote Sprong Voorwaarts (1958-1960), de massacampagne van leider Mao Ze- dong waarin deze in.vijftien jaar tijd Groot-Brittannië voorbij wilde streven als economische wereldmacht. Er was een ijzersmelterij gebouwd op het ter rein van de school. Sun en zijn klasge nootjes moesten ijzer zoeken om er in te gooien. Daarvan zou hoogwaardig staal gemaakt moeten worden. „Ik zocht naar spijkers en vond stukjes metaal in de kolenresten in mijn va ders fabriek", aldus Sun. „We hadden geleerd ijzer van koper en nikkel te on derscheiden. Degenen die het meeste ijzer binnenbrachten, kregen een goe de aantekening." Dat de geïmprovi seerde ijzersmelterijen waardeloos staal produceerden dat alleen goed was voor de schroothoop, kwam hij pas later aan de weet. Suns familie was ooit welgesteld. Zijn grootvader was chef van het Gezond heidsbureau Peking onder de Kuomin- tang en werd in 1937 door de Japan ners vermoord. Hij liet zijn familie een enorm huis na met tientallen kamers verdeeld over drie hofjes. Dat was veel te groot voor een gezin met acht per sonen en ze verkochten de hofjes aan, een school die deze inrichtte als slaap zalen voor scholieren. De transactie lé verde de familie 7600 gulden op. Net op tijd: in 1956 legde de regering be slag op alle huizen met meer dan tien kamers. Het geld hielp de familie door de jaren van hongersnood die het resultaat wa ren van het economische mismanage ment van de Grote Sprong. „Altijd was er de honger. We aten bittere maiskoe- ken en de witte zaadlijsten van papri ka's die ze in de vuilnisbakken van res- taurantkeukens vonden. Uiteindelijk at je alles om je maag maar vol te krij gen." Vanaf 1963 ging alles wat beter. Pro ductie werd opgevoerd, de radicale politiek van Mao Zedong werd op een; laag pitje gezet. De 14-jarige Sun be- I gon een normaler schoolleven: huis werk maken en voetballen. De school van Sun zou in 1966 in de finale van de Pekingse voetbalcompetitie uitkomen tegen de gevreesde middelbare school '1 Augustus'. „Ik stond rechtsachter. Ik zweette me kapot van de zenuwen. Hun spits was de meest gevreesde in Peking." Toen kwam er een bericht 'van hogerhand': de competitie is afge last. De Culturele Revolutie was be gonnen. Die veranderde Suns leven radicaal. Klassen werden afgelast. Hij moest deelnemen aan 'strijdbijeenkomsten'. „De leraren waren de pineut", aldus Sun. Een docent die vol enthousiasme lesgaf in de Chinese klassieken, Confu cius en Mencius, was 'inspiratieloos' als hij iets uit de werken van Mao Ze- dong voorlas. „We zetten hem daarom op een platform en scholden hem uit tot hij huilde en een zelfkritiek schreef. Iedereen deed mee, je moest wel." Ook Suns familie werd getroffen. Als nazaten van een Kuomintangfunctio- naris behoorden ze tot de 'zwarte cate gorie'. Suns vader werd opgesloten in een 'koeienstal', een geïmproviseerde gevangenis die werd bewaakt door Ro de Gardisten. Drie van de rijf kamers in hun huis werden geconfisqueerd, net als al hun bezittingen. Dankzij een hardnekkige leverkwaal werd Sun ju nior niet naar het platteland gestuurd. Dat lot trof 16 miljoen van zijn leeftijd genoten. „Aan het eind van de Cultu rele Revolutie was Peking leeg. Het was saai. Er waren wel scholieren, maar ik kende niemand meer." In 1974 kreeg Sun plotseling werk toe gewezen in de no. 1 Machinebouwfa- briek. Daar werkt hij vandaag nog steeds. Het bedrijf bood hem de afge lopen 25 jaar zekerheid. Maar die be gint langzaam af te kalven. Het staats bedrijf loopt redelijk, maar wordt voortdurend bedreigd door de rege ringsplannen om de staatsindustrie te verbeteren. Sun voelt zich vijftig jaar lang, conse quent, op het verkeerde been gezet. „Als de hervorming van de staatsbe drijven tien jaar eerder was gekomen, had ik nog zelf een nieuwe baan kun nen vinden. Nu ben ik bijna vijftig. Als ik nu word ontslagen, is er geen op vang meer. Ik ben opgevoed met het idee dat ik van de wieg tot het graf ver zorgd zou zijn. Dat is niet meer het ge val. Nu ik eindelijk een keus kan ma ken, is het te laat."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7