CDA en PvdA bang
voor opraken gasbel
48^
Telfort
Zuid-Holland, bank van lening. Een overzicht
Binnenland
De nieuwe elite
ls de dood voor (sk)aids
9 u,
D66 wil weer 'uit de
maneschijn' treden
'NDERDAG 30 SEPTEMBER 1999
)rugsvrije zones rond scholen
iNHEMDe Arnhemse burgemeester Scholten wil drugsvrije
mes creëren rond scholen in de stad. Uit onderzoek is geble-
>n dat de handel in Arnhem zich steeds meer verplaatst van de
iffieshops naar de schoolpleinen en de schoolomgeving. De
imeente hanteert een uitsterfbeleid voor koffieshops in de
ad, zodat er straks nog maar een paar overblijven. Het is on-
jidelijk of dat beleid de oorzaak is van de toegenomen drugs-
aiidel bij de scholen. Schol ten is van plan elke vorm van
ugshandel in een straal van enkele honderden meters rond de
holen te verbieden. Hij deed dat idee op tijdens een werkbe-
iek in de Verenigde Staten.
lieuwe aanval op Betuwelijn
n haag Opnieuw heeft een wetenschapper het vuur geopend
de Betuwelijn. De aanleg van de goederenspoorlijn moet
oppen, de binnenvaart is veel veiliger, goedkoper en geluids-
mer dan de Betuwelijn. Dat concludeert politicoloog M. Ro-
2! am Abbing in een onderzoek dat hij heeft uitgevoerd, eerst in
4! idracht van de TU Delft en later in samenwerking met de
5, ichting Duurzame Mobiliteit. Hij heeft de publicatie versneld
volgens hem met het schrappen van de noordtak de hele Be-
welijn weer ter discussie staat. D66-fractievoorzitter De Graaf
;emt het onderzoek vandaag in ontvangst. Van de coalitiepar
en plaatst deze partij de grootste vraagtekens bij de Betuwe-
,,n-
JU ilamitische school kan beginnen
haag» Volgend jaar kan in Rotterdam de eerste islamitische
hooi in het voortgezet onderwijs beginnen. De Tweede Kamer
eunde gisteren unaniem de plannen van staatssecretaris Adel-
und (Onderwijs) om de oprichtingseisen voor middelbare
holen te verruimen. Voortaan is een uitgebreide onafhankelij-
steekproef onder ouders voldoende om te meten of er be-
ïgstelhng is voor een nieuwe school. Voorheen moesten er
ldoende basisscholen van dezelfde levensbeschouwing in de
lurt staan. Dat was voor het plan voor een islamitische mid-
lbare school in Rotterdam een obstakel, omdat er nog maar
islamitische basisscholen zijn in heel Nederland.
leer vrijheid gemeenten bij OZB
—V latssecretaris Vermeend (financiën) overweegt gemeenten
eer vrijheid te geven in de tarieven voor de onroerende zaak-
jlasting (OZB) van woningen en bedrijven. Dit omdat de waar
van de huizen veel sneller stijgt dan die van bedrijven. Als
daarvan zou de OZB voor huiseigenaren na een volgende
van onroerend goed wel eens explosief kunnen stijgen.
Kamer heeft Vermeend daarom gevraagd gemeenten meer
mte te geven. De opbrengst blijft dan gelijk, maar de inwo-
irs worden niet met veel hogere lasten opgezadeld. De ge-
nte Bennebroek heeft al het plan opgevat om burgers te
ipenseren vanuit de reserves.
eksuele intimidatie op school -
igen» Ruim een op de zes jongeren heeft ©p school wel
maken met seksuele intimidatie: 25 procent van de
Ibisjes, 11 procent van de jongens. Eén procent heeft op
Ihool te maken gehad met seksueel geweld, zoals aanranding
I verkrachting. Onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen
1st dit uit. De onderzoekers ondervroegen ruim 2800 jongeren
het voortgezet onderwijs in de provincies Groningen en
recht. Ongewenst seksueel gedrag komt het meest voor in de
s, gevolgd door de hal en het schoolplein. De scholieren wor-
n meestal lastig gevallen door mannelijke medeleerlingen. In
i op de vier gevallen is de dader een medewerker van school.
Amsterdam Aan de Amsteldijk in Amsterdam komen eerstejaars studenten bij v
ningsdagen die ze bij hun studentenvereniging hebben doorlopen.
de Kruis onderzoekt klachten
Ex-bommengooier
op zaak-Scholte
lïm
Rode Kruis gaat onderzoe-
of hulpverleners bij het
ongeval in de IJ-tunnel
isterdam de hygiëne in
hebben genomen. De di-
heeft dit besloten naar
eiding van klachten van
itoffers die bang zijn voor
•besmetting (aids),
i'n veertig slachtoffers van
alpartij hebben bij de Ver-
Letselschade-
ïtoffers (VLS) hun angst
isproken voor HIV-besmet-
Veel slachtoffers meldden
ze op bebloed wegdek op
dende slachtoffers vielen,
p een andere manier met
aanraking kwamen,
mige EHBO-ers zouden
verschillende
sen hebben gereinigd met
elfde gaas en slachtoffers
len zijn geholpen door
sen met bebloede hand
enen.
vroeg aids-deskundige
issor R. Coutinho om ad
vies. Deze acht de kans op be
smetting klein, maar raadt
mensen die zich zorgen maken
aan contact op te nemen met
hun huisarts.
Het Rode Kruis neemt de
klachten serieus en gaat onder
zoeken of hulpverleners met
vuile handschoenen hebben
gewerkt of met al gebruikt gaas
wonden hebben verzorgd. Ver
der wordt gekeken hoeveel vrij
willigers er bij het incident zijn
ingezet, of de hulpverleners be
schikten over voldoende mate
riaal en wie daar verantwoorde
lijk voor is.
Bij het ongeluk op zondag 19
septémber vielen tientallen ska
ters over elkaar heen. Volgens
de VLS hebben zich in totaal
150 slachtoffers gemeld. De
vereniging onderzoekt of en bij
wie zij een schadeclaim kunnen
indienen. Eerder kondigde de
gemeente Amsterdam een on
derzoek aan naar de toedracht
van het ongeluk, de verant
woordelijkheden en de rol van
de hulpverlening.
amsterdam
Eef Hoos gaat het onderzoek
voortzetten naar de aanslag in
1994 op kunstenaar-Rob Schol-
te. Hoos is voorzitter van Stich
ting Themis, een belangenver
eniging voor (ex-)gedetineer
den, en eigenaar van een incas
sobureau. Hij werd eind jaren
tachtig veroordeeld tot tien jaar
cel wegens bomaanslagen op
het kantoor van Sijthoff Pers en
een Haagse wethouder. Volgens
Hoos heeft Scholte hem zelf ge
vraagd. De twee kwamen met
elkaar in contact na een publi
catie in Vrij Nederland. Daarin
stond een politieverklaring af
gedrukt van privé-detective Van
Oostveen, die eerder de aanslag
onderzocht. Die zou tegen
Scholte gezegd hebben dat de
bom bij Eef Hoos vandaan
kwam. Hoos zegt dat hij vanaf
het begin verdachte is geweest.
Politie en justitie ontkennen
dat. Hij zegt de kunstenaar er
van te hebben overtuigd dat hij
niets met de zaak te maken
heeft.
VENHAGEN
den haag anp
D66 kiest in november een
nieuwe partijvoorzitter. Het
partijbestuur heeft gisteren de
Dordtenaar Gerard Schouw
(33) en de Almeerse Sietske van
Oogen (50) voorgedragen als
belangrijkste kandidaten. Bei
den zijn in de landelijke politiek
onbekend. Beiden waren van
1994 tot 1998 wethouder in hun
woonplaats. Het D66-partijbe-
stuur lijkt daarmee een ratione
lere koers te kiezen dan de
meer 'bevlogen' koers van de
huidige partijvoorzitter Kok.
Schouw combineerde in Dor
drecht de portefeuilles Cultuur,
Veiligheid en Bestuur, terwijl
Van Oogen in Almere de Ruim
telijke Ordening onder haar
hoede had. Inmiddels werken
beiden als adviseur: Schouw bij
Boer Croon en Van Oogen bij
haar eigen bedrijf. Schouw is
daarnaast voorzitter van het
wetenschappelijk bureau van
D66. Van Oogen zit voor D66 in
de gemeenteraad van Almere.
Rapport sterkt oppositie in kritiek op liberaliseren gasmarkt
Het Rekenkamer-rap port, waarin de kosten van de libe
ralisering van de gasmarkt op mogelijk twee miljard gul
den worden becijferd, versterkt de oppositie tegen de li
beraliseringsplannen van minister Jorritsma (economi
sche zaken). CDA en PvdA zijn ongerust dat het grote
gasveld onder Slochteren in Groningen als gevolg van de
liberalisering alsnog versneld zou worden opgesou
peerd, terwijl het geldt als 'Nederlands appeltje voor de
dorst'. Dat zou in strijd zijn met het huidige beleid. Voor
Groenlinks vormt de uitkomst van het rapport een extra
argument tegen de liberalisering. De Tweede Kamer be
spreekt de kwestie binnenkort bij behandeling van de
nieuwe Gaswet.
den haag anpdroegen in 1997 nog bijna 10
miljard gulden, maar zullen dit
jaar en de komende jaren zo'n
5,5 tot 6 miljard gulden bedra
gen. Die baten zijn het gevolg
van afdrachten (op grond van
contracten met de oliemaat
schappijen) en heffingen (op
basis van besluiten van de over
heid) bij de productie van het
gas. De Staat loopt die op
brengsten mis bij import van
Volgens het gisteren gepubli
ceerde rapport Aardgasbaten
van de Algemene Rekenkamer
gaat de voorgenomen liberali
sering van de energiemarkt de
Nederlandse Staat honderden
miljoenen per jaar aan gasba
ten kosten. Dat bedrag kan zelfs
oplopen tot 2 miljard gulden.
Het vrijmaken van de energie
markt betekent dat niet langer
al het aardgas in ons land via de
Gasunie geleverd zal worden.
De Gasunie zelf denkt daardoor
twintig procent van de binnen
landse markt kwijt te raken aan
buitenlandse concurrenten. De
aardgasbaten van de Staat, die
gelijke tred houden met de in
ternationale olieprijzen, be-
De Rekenkamer adviseert
daarom de heffing op aardgas
niet langer uitsluitend bij de
productie te leggen. Bovendien
hoeft de overheid niet, zoals het
kabinet nu wil, op grond van de
Europese regels de energie
markt in 2007 volledig vrij te ge
ven, maar slechts voor eender
de. De Rekenkamer suggereert
daarom het tempo van de libe
ralisering van de energiemarkt
kritisch te bezien.
Volgens minister Jorritsma is
het niet wenselijk of mogelijk
om in een geliberaliseerde
markt de aardgasbaten bij an
deren te halen dan bij de pro
ducenten van het gas. CDA en
PvdA zetten daar vraagtekens
bij. Bovendien vragen PvdA en
CDA zich af wat de liberalise
ring gaat betekenen voor het
beleid, dat erop gericht is om
eerst de kleine gasvelden te
ontginnen om het grote Sloch-
terenveld niet te snel leeg te ha
len.
GroenLinks wijst erop dat te
genover de lagere inkomsten
van de Staat geen lagere prijzen
staan voor de consument. Al
leen de grootverbruikers zijn
volgens hem goedkoper uit bij
het verbruiken van gas en dat is
slecht voor het milieu. Volgens
PvdA-woordvoerster Witteveen
besteedt de Rekenkamer geen
aandacht aan de milieuaspec
ten van het gasbeleid. D66-
woordvoerder Van Walsem
vindt dat vermindering van in
komsten voor de Staat geen re
den mag zijn om af te zien van
liberalisering, omdat dat vol
gens hem zou leiden tot lagere
energieprijzen.
Sociaal-liberalen kiezen nieuwe voorzitter
De huidige partijvoorzitter
Tom Kok kondigde voor de zo
mer al aan geen nieuwe termijn
te ambiëren. Hij riep bij zijn
aantreden in 1996 gemengde
gevoelens op in de partij, toen
hij zijn kandidatuur kracht bij
zette met het zingen van het
kinderliedje „In de mane
schijn".
Hij begaf zich daarbij vaker
dan de D66-top lief was ook
nogal eens op het terrein van
de D66-bewindslieden en de
Kamerfractie. Dit voorjaar ver
zuchtte D66-minister Van Box
tel (grote steden) na een con
grestoespraak van Kok dat „het
nu eindelijk eens uit moest zijn
met dat Oibibio-gelul" van de
partijvoorzitter. De D66-top wil
deze keer dan ook een voorzit
ter die zich vooral toelegt op
het besturen van de partijorga
nisatie en zich bij voorkeur niet
met de publiciteitsgevoelige
Haagse politiek bemoeien.
Het D66-congres kan op 20
november officieel nog uit vijf
andere kandidaten kiezen.
De voordeligste landelijke aanbieder nu nog voordeliger:
Maar liefst 50% korting
op de abonnementsprijs, 4 maanden lang!
t Telfort Pak&Bel
Dat f)raat 'tt stuk makkelijke
Telfort Pak Hel
(2PK6H SCHMPT m. P£ <S€SSTEU^É QQW\\W"
WT IS WELtortEZEN MU ir. TABAKS INDU5TRJE-
ÉN PE STAAT
bWc V0PR MWri
V|2AiqLiMfei
JJp fPIVATlSE^,
PteVEN f2£X£ME» EKi
IN MA«2 PE ©&DJ2S»
den haag henk de kat
Door het dreigende faillissement van
het handelshuis Ceteco kwam deze zo
mer aan het licht dat de provincie
Zuid-Holland sinds 1995 een bank van
lening is geworden. Morgen presen
teert de commissie Van Dijk haar on
derzoeksrapport. Hieronder een over
zicht van de gebeurtenissen.
5 augustus 1988: Het Rijk geeft Zuid-
Holland toestemming om leningen aan
te gaan 'van 200 miljoen gulden per keer
en per contract'. Ondertekend door
'staatssecretaris De Graaff-Nauta van
Binnenlandse Zaken', plus de aanteke
ning van de toenmalige minister 'mij be
kend, C. van Dijk'. De volmacht is be
doeld om dure leningen af te kopen en
om te zetten in leningen met een lagere
rente.
24 oktober 1995: Provincie-ambtenaar
Baarspul stelt Gedeputeerde Staten voor
te gaan 'bankieren'. Het komt erop neer
dat eerst geld wordt geleend, om dat
weer uit te lenen. GS gaat akkoord.
Commissaris der koningin Leemhuis-
Stout stemt als enige tegen, omdat ze dit
geen taak vindt voor de provincie, maar
ze legt zich neer bij het besluit. De GS-
leden besluiten het bankieren 'vertrou
welijk' te houden.
Oktober 1996: Het ministerie van Fi
nanciën tipt het ministerie van Binnen
landse Zaken dat Zuid-Holland een erg
hoog niveau van in- en uitlenen heeft.
April en juni 1997: Ambtenaren van
Binnenlandse Zaken informeren bij
Zuid-Holland hoe het zit met de lenin
gen. De provincie verzekert in twee ge
sprekken 'dat risicoloos wordt gehan
deld'.
23 december 1997: Provincie
(Baarspul) leent 12,5 miljoen aan Cete
co, met een looptijd tot 14 mei 1999. Ce
teco, een dochterbedrijf van Hagemeyer,
is een handelshuis dat vooral winkels
bezit in Zuid-Amerika.
2 juli 1998: Provincie (Baarspul) leent
opnieuw aan Ceteco, ditmaal 35 miljoen
met een looptijd tot 19 oktober 1999.
9 juli 1998: Ceteco geeft een officiële
'winstwaarschuwing' af. Er zijn proble
men in Zuid-Amerika door de economi
sche recessie en door de gevolgen van
orkanen.
29 december 1998: Baarspul krijgt het
signaal dat het nu echt slecht gaat met
Ceteco. In overleg met zijn chef Bloe-
mendaal eist hij de lening van dertig
miljoen terug. Ceteco meldt dat niet te
kunnen.
11 februari 1999: Baarspul krijgt te ho
ren dat Ceteco voorlopig niet kan terug
betalen.
15 februari 1999: Gedeputeerde Brou
wer, sinds 1988 de financieel verant
woordelijke politieke topman, vertrekt
naar het Haagse managementbureau
KPMG. Zijn partijgenoot De Jong volgt
hem op.
Eind april 1999: Binnenlandse Zaken
krijgt een tip dat Zuid-Holland aan par
ticuliere bedrijven geld leent Dat zou in
tegenspraak zijn met verstrekte stukken
aan het Rijk, en ook niet sporen met de
verzekering van de provincie dat risico
loos wordt gehandeld. Minister Peper
vraagt om opheldering.
Begin juli 1999: Baarspul krijgt te ho
ren dat Ceteco de rentebetalingen moet
stoppen. De terugbetaling van de twee
leningen (bij elkaar 47,5 miljoen) is defi
nitief in gevaar.
7 juli 1999: Voordat gedeputeerde De
Jong is ingelicht lekt via de media uit dat
de provincie betrokken is bij de Ceteco-
problemen.
9 juli 1999: In een eerste persconfe
rentie tonen Gedeputeerde Staten zich
verbijsterd over de Ceteco-strop. Gede
puteerde De Jong zegt dat hij van niets
wist.
12 juli 1999: Er komt aan het licht dat
de provincie 'bankiert'.
14 juli 1999: Leemhuis en De Jong ma
ken bekend dat in nog veel sterker mate
is gebankierd dan volgens de eerste
krantenberichten: er staat niet voor 500
miljoen uit aan leningen, maar voor
1.700 miljoen. De Jong toont zich ver
bijsterd. Ook Leemhuis reageert verrast.
15 juli 1999: Het blijkt dat Leemhuis
voor alle leningen zelf heeft getekend,
inclusief de Ceteco-leningen van bij el
kaar 47,5 miljoen. 'Maar mevrouw
Leemhuis had geen idee van de totale
omvang van alle leningen', stelt haar
woordvoerder.
16 juli 1999: Spoedvergadering van
Provinciale Staten. Besloten wordt tot
twee onderzoeken: een snelle eerste in
ventarisatie door mr. R.J. Schimmelperi-
ninck, plus een diepgaand onderzoek
door een speciale commissie.
22 juli 1999: Mr. Koning, oud-lid van
de Rekenkamer, haakt af als beoogd
voorzitter van de onderzoekscommissie.
Koning, net als commissaris der konin
gin Leemhuis WD'er, wil voorkomen
dat zijn objectiviteit in twijfel wordt ge
trokken.
23 juli 1999: Gedeputeerde De Jong
stapt op, na een uitzending van Radio
West waarin hij stelt dat ook journalis
ten van het 'bankieren' hadden kunnen
weten.
26 juli 1999: De PvdA schuift oud-wet
houder Huizer uit Zoetermeer, en sinds
dit voorjaar Statenlid, naar voren als op
volger.
27 juli 1999: Provinciale Staten kiezen
oud-minister C. van Dijk (CDA) als on-
derzoeksvoorzitter.
6 augustus 1999: De Volkskrant meldt
dat Van Dijk 'van het bankieren wist',
omdat hij in 1988 als minister zelf aan
Zuid-Holland de verreikende leenvol-
macht gaf. Van Dijk distantieert zich: die
volmacht was alleen bedoeld voor de
ombouw van dure leningen.
8 september 1999: Na Kamer-vragen
meldt minister Peper zijn ministerie
niets wist van het bankieren bij Zuid-
Holland.
10 september 1999: Baarspul wordt
voor twee maanden geschorst door GS,
vermoedelijk omdat hij tegenover de
commissie Van Dijk het 'parkeren' van
een Goudse lening van tien miljoen zou
hebben verzwegen.
