Prênatal
GRATIS
Vrije gasmarkt kan staat
miljarden guldens kosten
Amsterdams bedrijf wil bulk overslaan op volle zee
Hollandia wuift gezichtsverlies weg gaan door met Nedcar
Bij aankoop van 3 stuks
baby- en peuterbovenkleding
het 4de en goedkoopste artikel
Economie
eidse promovendus: VS
elemmeren lanceerhandel
ols koopt drankmerken
(sbach Uralt en Metaxa
Een op zeven bedrijven
zoekt nieuwe eigenaar
Mitsubishi en Volvo zetten ook
na 2005 hun samenwerking in
Nedcar in Bom voort. De voor
delen van Nedcar, vooral op het
gebied van bevoorrading en het
gezamenlijk gebruik van pro
ductielijnen, zijn zo groot dat
beide autoproducenten hun
joint venture een vervolg willen
geven.
Functionarissen van Mitsubi
shi brachten de voortzetting via
een Japans persbureau naar
buiten. Nedcar in het Limburg
se Bom reageerde verrast, de
bedrijfsleiding was nog niet op
de hoogte van de plannen. Bij
Nedcar (6.500 werknemers) lo
pen dit jaar zo'n 270.000 wa
gens van de band. Voor Volvo
gaat het daarbij om de model
len S40 en V40, voor Mitsubishi
wordt in Limburg de Carisma
en de Space Star gemaakt.
Volvo en Mitsubishi maken
wel een einde aan het gezame-
lijk gebruik van onderstellen.
Nu hebben de Volvo's en de
Carisma nog eenzelfde bodem
plaat. Maar Ford, dat eerder dit
jaar de divisie personenauto's
van Volvo overnam, wil dat Vol
vo's een Ford-chassis krijgen.
Het akkoord maakt een einde
aan de onzekerheid over het
voortbestaan van Nedcar in
Born. Nog in augustus zin
speelde directievoorzitter Zim-
mermann van de Duitse Ford
vestigingen op de sluiting van
een Ford-fabriek in Europa om
overcapaciteit te voorkomen.
Nedcar profiteerde deze zo
mer van het succes van de Vol
vo 40-modellen in de VS. Vanaf
november wordt de productie
van speciale VS-modellen ver
dubbeld tot 40.000 per jaar.
Daarmee komt de maximale ca
paciteit van 300.000 auto's per
jaar in zicht.
Vakbond De Unie reageert
vooralsnog sceptisch op het
nieuws. Bestuurder B. Keulen:
„Eerst zien, dan geloven. Ford
is niet gewend samen te wer
ken, maar om te domineren."
f A
Met uitzondering van: ondergoed, accessoires,
pyjama's, en lopende acties.
Actie loopt van 30 september t/m 3 oktober 1999.
Graag tot ziens bij Prénatal.
Bel voor verkoopadressen tijdens kantooruren: 036-5322000
DENSDAG 29 SEPTEMBER 1999
chterstand Nederlandse ruimtevaart
i iordwuk De Nederlandse ruimtevaartindustrie dreigt de
iot te missen.Als Nederland vasthoudt aan het plan minder
n één procent bij te dragen aan de exploitatie van het nieuwe
i imtevaartstation, dan worden we als 'high-tech' land niet
ieus genomen", zei voorzitter G. Winters van de
itherlands Industrial Space Organisation (NISO) gisteren in
jordwijk. „Dat de ruimtevaart Nederland geld kost is een fa-
I ltje dat de wereld uit moet. Nederland verdient jaarlijks 800
iljoen aan ruimtevaart, terwijl er maar 250 miljoen wordt uit
geven", aldus Winters. Het internationale ruimtestation,
de Nederlandse overheid tien miljoen gulden bij
aagt, wordt eind 2000 gelanceerd. De opvolger van de Mir is
n gezamenlijke onderneming van de ruimtevaartorganisaties
\SA en ESA. Een groot ruimtevaartcongres, volgende week in
nsterdam, moet jongeren meer interesseren voor een loop-
an in deze sector.
iemens verkoopt componentendivisie
inchen Het Duitse elektro-elektronicaconcern Siemens ver-
opt zijn divisie elektromechanische componenten voor 2,3
ljard gulden aan het Amerikaanse concern Tyco Internatio-
Tyco versterkt met de aankoop zijn leidende positie op de
ireldmarkt in elektromechanische componenten. De divisie
n Siemens voegt 1,7 miljard omzet toe en heeft wereldwijd
,400 werknemers. Ze brengt onder meer relais en sensoren op
markt. Bij de Nederlandse vestigingen van Siemens houdt al-
n een verkoopvertegenwoordiging zich met elektromechani-
ïe componenten bezig. Tyco is in meer dan tachtig landen
tief en verwacht dit jaar een omzet van meer dan 46 miljard.
,uzie over reclame hooikoortsmiddel
iecht Medicijnfabrikanten zitten elkaar dwars over reclame
or hun hooikoortsmedicijnen. Glaxo beschuldigt concurrent
ïering ervan het middel Nasonex met misleidende reclame
ii de man te brengen. Schering zegt dat Glaxo precies hetzelf-
doet. In kort geding eiste Glaxo gisteren dat Schering de re-
mes voor het middel terughaalt en aan de apothekers en art-
bekendmaakt dat delen van de informatie niet kloppen,
lering bleek daartoe deels bereid maar eiste op haar beurt
Glaxo zou vastleggen dat het zich in de toekomst ook weer-
udt van mogelijk misleidende reclame voor het middel
konase. In beide gevallen gaat het om neussprays die helpen
pikoorts te bestrijden. Schering zit sinds apnl op de markt,
zo'n 40 miljoen groot is. Glaxo is al veel langer actief.
fvalverwerker lijft twee bedrijfjes in
iterdamAfvalverwerker AVR neemt Leenders Industrie Ser-
|e over. Dit bedrijf uit Nijmegen (43 werknemers) houdt zich
pg met industriële reiniging in Oost-Nederland, het Rijn-
indgebied en in Duitsland via een vestiging in Düsseldorf.
R maakte gisteren ook bekend zeventig procent van de aan-
en van Van Casteren Containertransport in Tilburg (15 werk-
ners) te hebben overgenomen. Op termijn wil het concern
c de resterende aandelen kopen. Van Casterens stiel is het in-
nelen, overslaan en sorteren van bedrijfsafval. AVR telt circa
00 werknemers en heeft een omzet van 600 miljoen gulden.
[inder vertragingen in luchtverkeer
ieve De vertragingen die het luchtverkeer in Europa eerder
jaar geteisterd hebben zijn de laatste weken sterk terugge-
>ngen. In juni, de maand met de meeste vertragingen, was 85
icent van de vluchten te laat. In september is dat terugge-
ingen tot 25 procent. Volgens Len Hearnden van de lucht-
irtorganisatie IATA, was sluiting van een flink deel van het
htruim boven de Balkan wegens de luchtaanvallen op Joego-
n belangrijke oorzaak van de vertragingen. Maar ook
voldoende capaciteit in de Europese luchtverkeersleiding en
aanhoudende groei van het luchtverkeer speelden mee. „We
au weer vrijwel terug op een normaal niveau, paarbij speelt
dat we nu de wat kalmere winterperiode iri^aan^, aldus
rnden.
Het vormt een ernstige belem
mering voor niet-Amerikaanse
waarop de Amerika- bedrijven om een rol te spelen
het lanceren van commu- in de internationale handel in
tiesatellieten aan regels lanceerdiensten en om zelf-
- en, werd belemmerend op standig ruimtevaart te bedrij-
nternationale handel. Dat ven", aldus de jurist.
0 mr. P. van Fenema in zijn De promovendus vindt dat
fschrift, waarop hij morgen de Amerikanen de exportwetge-
sert aan de Universiteit ving moeten ontdoen van han-
De Amerikaanse over- delsbeperkende en andere ele-
beschouwt het lanceren en menten die niets te maken heb-
xport van communicatiesa- ben met de nationale en inter
en als mogelijke bedrei- nationale veiligheid. Dan kan
van de nationale veilig- het lanceren van satellieten
Het Amerikaanse congres zich ontwikkelen als een nor-
oot vorig jaar tot strenge male, commerciële transport-
jeving om te voorkomen activiteit, aldus Van Fenema.
kennis en producten in De komende tien jaar zullen
len komen van China en er zo'n 100 communicatiesatel-
and. Maar volgens Fenema lieten per jaar worden
ponder dat mom handelsbe-* ceerd voor mobiele telefoon,
9 ende maatregelen tot stand fax en internet. De lanceerbe-
men. drijven komen voornamelijk uit
wetgeving is zodanig dat de VS, Europa, Japan, China,
en de NAVO-lidstaten Rusland en Oekraïne.
vies door gepakt voelen.
40
i« anpBols neemt de bedrijfjes over,
omdat het wil groeien in gespe
ld ikenbedrijf Bols heeft twee cialiseerde drankenmarkten.
J kenmerken overgenomen Daarbij passen merken die een
?t Britse concern Diageo. sterke positie op thuismarkten
merken Asbach Uralt en hebben. Sinds 1998 is Bols niet
a voegt Bols 160 miljoen langer onderdeel van BolsWes-
en aan de omzet toe. sanen, maar is het zelfstandig,
etaxa is een Griekse drank Eigenaars zijn investerings-
n 75 landen wordt genut- maatschapij CVC Capital en het
vooral in voormalige Oost- management.
A landen. Asbach Uralt is Diageo wil zich juist concen-
al in Duitstalige landen treren op sterke mondiale mer-
m bekend. De beide drankjes ken als Johnnie Walker, Smirn-
na de overname in de off en J&B. De lokale dranken-
ige destilleerderijen gepro- merken van het concern staan
erd worden. In Grieken- al enige tijd in de etalage. Eer-
werken 110 mensen aan der dit jaar verkocht Diageo het
4 ixa, in Duitsland maken belang in de Spaanse bierbrou-
en Asbach Uralt. wer Cruzcampo aan Heineken.
t <enf de flatioitale Jtfotseumweek '99
if mM(f leukeuoot kindeken
jezien is later goed bekeken. En w
•ridag 3 oktober vindt de Nation;
je folder bii WV of biblioth
>nale junior Museumweek '99. Wat een uitvinding!
Rekenkamer adviseert liberalisering te temperen
De liberalisering van de gasmarkt, waarbij afnemers vrij
zijn gas uit binnen- en buitenland te kopen, kan de
schatkist maximaal 2,2 miljard gulden per jaar kosten.
Dat blijkt uit berekeningen van de Rekenkamer. Het mi
nisterie van economische zaken is optimistischer en
denkt dat er jaarlijks maximaal 670 miljoen gulden min
der zal binnenkomen.
De daling in de opbrengsten
wordt veroorz&akt door de lage
re prijzen en een kleinere afzet
van het gas door internationale
concurrentie. De Rekenkamer
adviseert de minister van EZ
dan ook de heffingen op het
aardgas anders te regelen, om
het verlies aan baten op te van-
geri.
In de nieuwe Gaswet, die nog
ip de Kamer moet worden be
handeld, staat dat de gasmarkt
in 2007 helemaal vrij moet zijn.
Elke verbruiker kan dan zelf be
palen van -wie hij gas wil afne
men. Nu heeft de Gasunie nog
vrijwel een monopolie op de le
vering van aardgas in het bin
nenland.
Het afgelopen jaar haalde de
schatkist nog 7,6 miljard gulden
aan aardgasbaten binnen. Voor
dit jaar wordt op 5,5 miljard
guldén gerekend. De komende
jaren worden inkomsten ge
raamd van 5,5 tot 5,8 miljard
gulden per jaar.
De Rekenkamer gaat er van
uit dat de Gasunie, het bedrijf
dat als enige het in Nederland
geproduceerde gas mag verko
pen, twintig procent marktaan
deel verliest als de markt hele
maal vrij wordt. De staat haalt
het geld vooral binnen via hef
fingen op het geproduceerde
gas. Het gas dat uit het buiten
land het land binnenkomt valt
dus niet onder de heffingen en
dat leidt tot een fors inkom
stenverlies voor de overheid.
De Gasunie kan dat compen
seren door meer te exporteren.
Het extra aanbod van aardgas
zal echter de prijzen onder druk
zetten en dat leidt ook weer tot
lagere inkomsten. De Rekenka
mer berekent dat effect op ze
ker 365 miljoen gulden per jaar.
Bij de berekeningen van het
verlies van 2,2 miljard gulden
aan inkomsten is de Rekenka
mer uitgegaan van een dalend
marktaandeel van de Gasunie
en èen daling van de gasprijs
met 20 procent. In een gunstig
scenario, een 20 procent hogere
gasprijs en een lagere kostprijs
kunnen de baten met 2,8 mil
jard gulden per jaar toenemen.
De Rekenkamer beveelt mi
nister Jorritsma aan om het sys
teem van heffingen te verande
ren, zodat er niet alleen op het
in Nederland geproduceerde
aardgas een heffing ligt. Ook de
volledige liberalisering van de
markt kan worden heroverwo
gen, zo vindt de Rekenkamer.
Volgens Europese richtlijnen
hoeft in 2007 maar een derde
deel van de gasmarkt vrij te
zijri. Nederland gaat dus veel
verder dan de Europese regel
geving voorschrijft.
Bijna één op de zeven Neder
landse bedrijven staat de ko
mende vijf jaar te koop. Ruim
76.000 ondernemers (14 pro
cent) in het midden- en klein
bedrijf overwegen op korte ter
mijn hun bedrijf over te dragen.
Het aantal ondernemingen dat
een nieuwe eigenaar zoekt,
stijgt daarmee de komende ja
ren met tien procent. Dat blijkt
uit een NIPO-onderzoek in op
dracht van Rabobank.
De forse stijging ontstaat
doordat de generatie van vlak
na de Tweede Wereldoorlog te
gen het pensioen aanzit. Een
aanzienlijk aantal ondernemers
zal geen koper vinden. Uit een
recent onderzoek van de Euro
pese Commissie bleek dat één
op de drie bedrijven geen nieu
we eigenaar vindt. Volgens de
Rabobank ligt dat percentage in
Nederland iets lager. Dat zou
blijken uit het aantal faillisse-
Van de ondernemers die
overwegen hun bedrijf van de
hand te doen, hoopt 27 procent
een opvolger te vinden binnen
de familie. Dat is beduidend la
ger dan in het verleden. De kin
deren zijn in de regel hoger op
geleid en hebben weinig animo
voor het midden en klein be
drijf.
Óm die reden hebben kleine
re ondernemingen ook steeds
meer moeite voldoende perso
neel te vinden. Ze kunnen op
het gebied van salaris en secun
daire arbeidsvoorwaarden
moeilijk concurreren met de
grote ondernemingen. Deson
danks is het midden en klein
bedrijf nog altijd de grootste
werkverschaffer van Nederland.
De Rabobank verwacht niet
dat het aantal faillissementen
zal toenemen. Steeds vaker ne
men zittende directieleden met
vreemd kapitaal een onderne
ming over. Ook managers van
buiten kopen op die manier
een bedrijf. Volgens Rabobank
wordt het overnameproces
steeds 'zakelijker'. Dat is econo
misch gezien een gunstige ont
wikkeling, omdat de bedrijven
dan ook zakelijker worden ge
leid, meent de Rabobank.
IJmuidense havenmeesters en Nebam sceptisch over 'drijvende kade
Reuzenrad in Londen moet begin oktober overeind staan VolVO CU ]VÜtSllfoislli
Het Amsterdamse bedrijf Floa
ting Grabcranes Services (FGS)
is van plan om op volle zee erts,
kolen en andere grondstoffen te
gaan overslaan. Daarvoor zet
het bedrijf de tot drijvende kade
omgebouwde bulk carrier
'World Skill' in. Het 200 meter
lange schip beschikt over een
kraan waarmee het zeeschepen
kan lossen die niet door de slui
zen kunnen. FGS zegt dat zij
het schip met twintig meter
lange palen zó op de zeebodem
kan verankeren, dat laden en
lossen ook bij zwaar weer mo
gelijk is. Daarnaast heeft het
schip een eigen laadcapaciteit
van 25.000 kuub.
De gedachte achter dit con
cept is dat zeer zware bulk car
riers met een diepgang van
meer dan zestien meter nu Am
sterdam niet kunnen bereiken.
De grote sluis heeft een maxi
male diepgang van 13,70 meter.
Directeur I. van Dijke van FGS
ziet in zijn drijvende kade een
gat in de markt.
Havenmeester E. Lamberty
van het Sluisleidingcentrum
ziet het lichteren op volle zee
niet zitten: „In het stormsei
zoen heeft de Noordzee golven
van anderhalf tot drie meter
hoogte en een langlopende dei
ning. Daardoor gaat het te los
sen schip slingeren. De kraan
machinist kan de grijper dan
niet goed besturen. Voor je het
weet stoot hij tegen de wanden
van het ruim."
Woordvoerder I. Zeeuw van
de Nebam, agent van Hoog
ovens voor de scheepvaart,
denkt niet dat hij zaken met
FGS kan doen. ,A1 onze grote
bulk carriers kunnen de Hoogo
venhaven bij hoog water berei
ken. Tot die tijd wachten ze op
een locatie op 46 kilometer bui
ten de kust, op volle zee. Ge
steld dat de 'World Skill' op vol
le zee kan werken, dicteert de
logica dat de kade daér komt.
Maar ik zou niet weten hoe jé
de gelichterde kolen en ertsen
dan aan wal krijgt, want duw
bakken en binnenschepen zijn
niet zeewaardig."
De 'World Skill' heeft maar
één grijper. „Dat betekent dat
De bulk carrier 'World Skill' ligt al een aantal jaren in de Coenhaven, waar hij als drijvende kade fosfaat overslaat voor de kunstmestfirma Amfert.
foto united photos de boer robin van lonkhuijsen
hij er vier a vijf etmalen over
doet om een bulk carrier met
150.000 ton aan boord leeg te
krijgen", rekent Lamberty voor.
„Dat is veel te lang. Bij onze
lichterfaciliteit aan de IJpalen
werken we met twee kranen en
dan doen we al een etmaal over
20.000 ton." Zeeuw verwacht
ook dat de IJgeul en de Hoogo
venhaven binnenkort op 1.7,50
meter diepte worden gebracht.
„Dan kunnen we grote bulk
carriers onder alle omstandig
heden ontvangen." Bovendien
plaatst het Amsterdamse over
slagbedrijf OBA in december de
grootste kra^n ter wereld in de
Hoogovenhaven. „Die heeft
een grijper die vijftig ton per
keer kan tillen, dat is gigan
tisch". zegt Zeeuw. „Een kade
op zee is dan echt overbodig."
Virgin-baas Richard Branston wrijft het concurrent British Airways in dat het reuzenrad in Londen nog
steeds niet overeind staat. Boven het megawiel liet hij een zeppelin ophangen met de tekst 'BA krijgt
hem niet overeind'. foto epa tom hevezi
Directeur M. Jongejan van con
structiebedrijf Hollandia in Krim
pen aan den IJssel is ervan over
tuigd dat het met het overeind zet
ten van 's wereld grootste reuzen
rad in het hartje van Londen alle
maal goed komt. „In de nacht van
31 december kan het wiel gewoon
draaien."
Het door Hollandia gefabriceer
de wiel met een diameter van 135
meter had eigenlijk al op 17 augus
tus overeind moeten staan. Dat
moment werd uitgesteld omdat
onder meer de montage van som
mige onderdelen in een horizonta
le positie eenvoudiger bleek. Jon
gejan onderbrak persoonlijk het af
tellen.
Dat gebeurde toen bij de laatste
test een lichte verschuiving in de
verankering van enkele hulpkabels
aan het licht kwam. De hulpkabels
moeten tijdens het overeind zetten
een belangrijk deel van het gewicht
van het wiel overnemen van de
'spaken' van het wiel. Eenmaal in
een verticale positie is die 'assis
tentie' niet langer nodig. Jongejan:
„Bij die test is de belasting op die
hulpkabels opgevoerd tot 110 pro
cent. Een lichte verschuiving in één
verankering leidde er toe dat één
kabel losschoot." Een 'incident'
benadrukt hij, geen systeemfout.
Het reuzenrad in het hartje van
Londen, in Jubilee Gardens op de
zuidoever van de Theems schuin
tegenover de Big Ben, is een pro
ject van de Britse luchtvaartmaat
schappij British Airways. London
Eye, zoals het reuzenrad zal heten,
is straks het op drie na hoogste
bouwwerk in Londen. Het is een
ontwerp van het Britse architecten
echtpaar David Marks en Julia Bar-
field. Het vervaardigen van de con-
sructie was in eerste instantie ge
gund aan het Japanse bedrijf Mit
subishi Heavy Industries, maar dat
zag op het laatste moment van de
klus af. Het reuzenrad krijgt 32
doorzichtige gondels die elk plaats
bieden aan 25 personen.
Hollandia, de Rotterdamse mari
tieme aannemer Smit Tak en Ned-
lloyd-dochter Mammoet gaan het
1.400 ton wegende London Eye nu
volgende week overeind zetten.
„Mits het weer het toelaat," houdt
Jongejan een slag om de arm. Over
de financiële schade door de ver
traging - geschat op driekwart mil
joen -maakt Jongejan zich nu geen
zorgen. „Eerst moet dat ding er
staan."
