Oost-Timor onder gezag van VN
Kras en win!
'Oom' Andreotti hoeft niet te zitten
Farao Mubarak regeert maar door
Zo werkt het...
4*
Buitenland
Van Aartsen wil macht -
Veiligheidsraad inperken
Stuwdam stuk na aardbeving
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1999
Echtpaar ondergaat sekseverandering
Budapest Een Hongaars echtpaar heeft besloten letterlijk van
plaats te verwisselen. Beiden ondergaan een behandeling om
van geslacht te veranderen. Ziekenhuispersoneel moest het
transseksuele paar na een onderzoek in het geheim naar huis
brengen om een groot aantal journalisten te omzeilen. Het
tweetal wil zijn identiteit niet bekend maken en schuwt elk con
tact met de media.
Typhoon eist meer levens
Tokyo» De wervelstorm die sinds gisterochtend het zuid-wes
ten van Japan teistert, heeft tot nu toe aan zeker 26 mensen het
leven gekost. Verscheidene mensen verdronken in vloedgolven,
anderen werden gedood door onder meer rondvliegend glas.
De winden van de typhoon Bart bereikten een snelheid van 238
kilometer per uur. Veel huizen zijn door het water verwoest en
zeker 2300 woningen zijn ondergelopen, zo verklaarde de poli
tie. Bijna 7000 mensen hebben elders hun toevlucht moeten
zoeken, onder hen zijn 438 gewonden.
Fraude burgemeester Parijs
iRusDe neo-gaullistische burgemeester van Parijs, Jean Tibe-
ri, is opnieuw in opspraak geraakt. De Franse justitie blijkt bezig
te zijn met een onderzoek naar Tiberi in verband met mogelijke
verkiezingsfraude. Het dagblad Libération meldde gisteren dat
de uitslagen in twee districten in Parijs tijdens de gemeente
raadsverkiezingen van 1995 zijn vervalst. Al jarenlang worden
Jean Tiberi en zijn echtgenote Xavière achtervolgd door schan
dalen. Vorig jaar werd mevrouw Tiberi enige tijd in arrest geno
men. Justitie verdacht haar van corruptie en het ontvangen van
salaris voor fictieve werkzaamheden. Tiberi wordt door de
Franse justitie ook verdacht van vriendjespolitiek. Hij wist ge
daan te krijgen dat vrienden en kennissen mooie appartemen
ten in Parijs konden bemachtigen tegen belachelijk lage huren.
Montblanctunnel nog jaar dicht
nimes De Montblanctunnel, die eind maart voor een groot deel
verwoest werd bij een felle brand, gaat in de herfst van het vol
gend jaar weer open voor het verkeer. Dat hebben de regerin
gen van Frankrijk en Italië gisteren meegedeeld aan het einde
van hun bilaterale top in de Zuid-Franse stad Nimes. Bij de
brand kwamen 39 mensen om het leven. Met de branden in de
Montblanctunnel en de Oostenrijkse Tauerntunnel afgelopen
mei in herinnering wil Frankrijk dat de EU-landen hun veilig
heidsbeleid voor het verkeer door de Alpen aanpassen.
Recordaantal executies in VS
Washington In de Verenigde Staten is dit jaar een recordaantal
doodvonnissen voltrokken. De afgelopen maanden zijn al 76
14 j terdoodveroordeelden geëxecuteerd. Sinds de herinvoering van
eli de doodstraf in de VS in 1976, zijn er jaarlijks niet meer dan 74
mensen ter dood gebracht (1997). Het Centrum voor Informatie
;b° over de Doodstraf meldt uit Washington dat de komende drie
maanden nog zeker 15 executies zijn gepland. Dit aantal kan
nog stijgen, aldus het centrum.
Hondurezen vluchten voor water
Tegucigalpa De Hondurese regering heeft het bevel gegeven
100.000 mensen te evacueren, omdat twee weken zware regen
val grote overstromingen hebben veroorzaakt. Bovendien kan
de belangrijkste stuwdam van het land het overvloedige water
bijna niet meer verwerken. Al zes mensen zijn verdronken en
o 100 huizen en negen bruggen zijn verwoest door de overstro-
o ningen in het land, dat ook nog te kampen heeft met de gevol-
;en van de orkaan Mitch die er vorig jaar huishield.
F! Weer bombardementen op Grozny
Ie
iqznyDe Russische luchtmacht heeft opnieuw omvangrijke
jombardementen uitgevoerd op de Tsjetsjeense hoofdstad
.rozny. De Tsjetsjeense regering meldt dat er 23 doden zijn ge-
vallen door de bommenregen. De meeste bommen vielen op
ijken waar behalve woonhuizen ook olieopslagplaatsen en -
raffinaderijen staan. De Tsjetsjeense president Masjchadov riep
vloskou op onderhandelingen te beginnen met de deelrepu-
>liek. Als de Russische regering bereid is tot onderhandelen,
ran een catastrofe worden afgewend, aldus de president. Hij
loemde de bombardementen een verspilling van tijd, geld en
racht.
Groen licht San Marcoplein
enetie Het San Marco-plein in Venetië wordt opgehoogd. Het
;roene licht voor het project is gisteren gegeven door een tech-
lisch comité, dat door de stedelijke autoriteiten enige tijd gele-
13 len was ingesteld. Het plein overstroomde regelmatig met wa-
er van de lagune waar het aan grenst. De werkzaamheden, die
laar verwachting vier jaar zullen duren, worden uitgevoerd
4 loor het consortium Venezia Nuova. Met het project is ruim
ïonderd miljoen gulden gemoeid.
- (at leidt politieke partij
iden De vierjarige rode kater Mandu heeft gisteren het ge-
eelde leiderschap van de Britse 'Official Monster Raving Loony
arty' (Officiële Enorm Volslagen Geschifte Partij) op zich geno-
nen. Mandu en zijn eigenaar Howling Laud Hope eindigden na
0 Ie verkiezingen voor het partijleiderschap met een gelijk aantal
nl. temmen. Hope had als partijvoorzitter de beslissende stem,
naar wilde niet tegen zijn kat stemmen. Hij stelde daarom een
;edeeld leiderschap voor. De partij moest een nieuwe leider
f| iezen, omdat hun vorige boegbeeld Screaming Lord Sutch drie
naanden geleden zelfmoord pleegde.
allln
kies bus,nessPack
businessabonnement
calltogether
krijg
win
nog meer prijzen
Ga naar de dichtstbijzijnde Dutchtone Shop of kijk op www.wanadoo.nl
Get close with internet
(y/anadoo
Indonesië schorst nieuwe veiligheidswet op na bloedige onrust
De eerste Indonesische troepen zijn gisteren van Oost-
Timor teruggetrokken. Het is de bedoeling het gezag
over het omstreden gebied maandag over te dragen aan
Interfet, de troepenmacht van de Verenigde Naties. De
Indonesische minister van defensie en legerleider
Wiranto heeft dat bekendgemaakt. Overigens zullen
4.500 Indonesische militairen in Oost-Timor achterblij-
jakarta theo haerkensBij hun vertrek uit Dili staken
correspondent de militairen voormalige over
heidsgebouwen in brand waar
Wiranto gaf toe dat het Indone- zij de laatste tijd waren onder-
sische leger de situatie in Oost- gebracht. De situatie in de vrij-
Timor niet onder controle had. wel volledig vernietigde hoofd
stad van de regio was gespan
nen, maar incidenten bleven
uit. Eerder op de dag arresteer
de Interfet op Oost-Timor Cai-
tano da Silva, de leider van Ai-
tarak, een van de pro-Indonesi-
sche militieleiders die verant
woordelijk zijn voor de gruwe
len en de terreur van het laatste
half jaar tegen de bevolking. In
Genève is de VN-mensrechten-
commissie bijeengeweest om te
overleggen of er een internatio
naal onderzoek moet komen op
Oost-Timor. Indonesië is daar
tegen en wil dat zelf doen. Ja
karta wordt daarin gesteund
door een aantal Aziatische lan
den.
Ondertussen proberen hulp
organisaties voedsel te brengen
naar de Oost-Timorezen die
huis en haard hebben verloren
en in primitieve kampementen
in de bergen bivakkeren. De
Wereldvoedselorganisatie heeft
aangekondigd de komende
twee weken voedsel af te wer
pen om zo de kans te vermin
deren dat ze doelwit worden
van sluipschutters. Het Indone
sische leger heeft twee van de
vier vrachtwagens met rijst in
beslag genomen die onderweg
waren naar vluchtelingen even
buiten de stad Dili.
Na twee dagen van bloedige
demonstraties in de hoofdstad
Jakarta en andere steden heeft
de Indonesische regering de
omstreden wet opgeschort die
het leger in crisissituaties speci
ale bevoegdheden geeft. Presi
dent Habibie zal de veiligheids
wet, die unaniem door het par
lement werd aanvaard, voorlo
pig niet tekenen. Volgens rege
ringswoordvoerder generaal -
majoor Sudrajat heeft de helft
van de bevolking de bedoeling
ervan niet begrepen.
De Australische ambassade
in Jakarta is gisteravond op
nieuw beschoten. Volgens be
richten van het ambassadeper
soneel en de politie is de scha
de beperkt gebleven. Tijdens de
nacht van donderdag op vrijdag
was Jakarta het toneel van bloe
dige rellen waarbij ten minste
vier doden vielen en 115 men
sen gewond in het ziekenhuis
belandden. De rellen hielden
de hele nacht aan. De studen
ten zien in de nieuwe veilig
heidswet een regelrechte be
dreiging van de prille democra
tie.
Taipei Een zesjarig jongetje is gisteren door reddingswerkers levend
onder het puin vandaan gehaald van een flatgebouw dat dinsdag tij
dens de aardbeving in Taiwan was ingestort. Zuid-Koreaanse en Japan
se reddingswerkers hebben het jongetje, Chang Ching-hung, voorzich
tig uitgegraven, waarna het naar een ziekenhuis is overgebracht.
Chang had ruim 87 uur onder het puin gelegen. Gisteravond maakte
het Taiwanese rampencentrum bekend dat er inmiddels 2160 lijken
zijn geborgen. Nog steeds liggen er naar schatting bijna 300 mensen
onder het puin begraven. Het aantal gewonden van de zware aardbe
ving bedraagt 8.400. Bij Tunghi in midden-Taiwean werd een stuw
dam door de aardbeving verwoest. foto ap/cna
rome» hans geleijnse
correspondent
'Oom Giulio' hoeft niet te zit
ten. Volgens het gerechtshof in
Perugia heeft de 80-jarige Giu
lio Andreotti, zeven keer Itali
aans premier en 33 maal minis
ter en senator voor het leven,
niets te maken met de moord in
1979 op schandaal-journalist
Mino Peccorelli. De officier van
justitie had levenslang geëist te-
gén Andreotti en vijf mede-be
klaagden, van wie vier regel
rechte maffiosi. Maar het assis
enhof (twee beroeps- en zes le-
kenrechters) sprak het zestal
gisteravond vrij na een proces
dat tweeënhalf jaar heeft ge
duurd.
Andreotti was zelf niet in de
rechtszaal aanwezig, maar liet
later via zijn advocaat Franco
Coppi weten 'tevreden' te zijn.
De natie, vier dagen in span
ning gehouden door het hof,
kon het allemaal in een directe
tv-uitzending volgen. Een ge
lukkige Andreotti liet zich later
in Rome door de Italiaanse tele
visie interviewen. „Ik dank de
Heer. Het is altijd spannend als
je berecht wordt, maar ik bleef
rustig. Ik wist dat de rechters in
Perugia zeer objectief zijn", zei
hij ontspannen.
Andreotti, ikoon van de op
komst en ondergang van de Ita
liaanse christen-democratie,
kan nu ook ontspannen toele
ven naar de afloop van zijn
tweede proces. Dat wordt ge
houden in de Siciliaanse hoofd
stad Palermo en draait om de
beschuldiging dat Andreotti
deel uitmaakte van de maffia.
Ook de bewijslast in die zaak
komt voornamelijk van 'penti-
ti', maffia-verklikkers die in ruil
voor strafvermindering de
'omerta (zwijgplicht) van deze
criminele organisatie hebben
gebroken.
Een van de kroongetuigen in'
beide processen is voormalig
maffia-bons Tommasso Buscet-
ta. Zijn beschuldigingen over
de criminele relaties tussen An
dreotti en de maffia dreigden
een historische beerput te ope
nen. In het proces-Peccorelli
werd Andreotti ervan beschul
digd opdracht te hebben gege
ven tot de moord op de journa
list. Peccorelli stond op het
punt onthullingen te publice
ren over Andreotti's betrokken
heid bij de ontvoering en
moord op de christen-demo
cratische partijvoorzitter Aldo
Moro een jaar eerder.
Volgens een zuster van de
journalist, Rosita Peccorelli, is
de beerput nu een doofpot ge
worden. „Ik ben in tranen uit
gebarsten en totaal verbitterd",
zei ze voor de tv-camera's. Gro
te blijdschap was er echter bij
rechtse politici die zelf van cor
ruptie worden beschuldigd op
basis van door 'pentitf geleverd
bewijsmateriaal. „Hoera, het
recht en de realiteit hebben ge
zegevierd", zei een van hen,
oppositieleider en mediamag
naat Silvio Berlusconi gisteren.
De vrijspraak van gisteren
past in de sluipende ondergang
van Mani Pulite (Schone Han
den), de keiharde justitiële
campagne tegen corruptie en
machtsmisbruik die acht jaar
geleden begon en een einde
maakte aan bijna een halve
eeuw christen-democratische
regeringsmacht. Slechts enke
len van de meer dan vierdui
zend beschuldigden zijn in de
gevangenis beland.
i washington john wanders
I correspondent
Minister Van Aartsen (buiten
landse zaken) heeft gisteren in
zijn rede tot de Algemene Ver
gadering van de Verenigde
Naties vraagtekens gezet bij
het vetorecht waarover de vijf
permanente leden van de Vei
ligheidsraad beschikken. In
dien zich ergens op aarde een
ernstige humanitaire crisis
voltrekt, zou de internationale
gemeenschap zich volgens
Van Aartsen niets moeten
aantrekken van een eventueel
veto in de Veiligheidsraad dat
militair ingrijpen verbiedt.
Tijdens de Koude Oorlog
was het vetorecht een effectie
ve buffer tegen het uiteenval
len van de VN, zei Van
Aartsen. Maar in het huidige
tijdperk waarin niet langer
sprake is van twee elkaar be
strijdende machtsblokken
blijkt het vetorecht van de VS,
China, Rusland, Frankrijk en
Groot-Brittannië keer op keer
een blok aan het been van de
internationale gemeenschap,
met alle dramatische gevolgen
van dien. Het leidt ertoe dat
de Veiligheidsraad, en daar
mee de VN, steeds verder in
de marge worden gedrongen.
Feitelijk gaat het daarbij
vooral om het vetorecht van
China en in iets mindere
mate Rusland. Een recent
voorbeeld is Kosovo. Terwijl
Servische eenheden de bur
gerbevolking van de provincie
Kosovo terroriseerden, wier
pen Rusland en China in New
York een blokkade op tegen
een humanitaire interventie in
een zo benadrukten Moskou
en Peking soeverein land.
President Clinton besloot tot
een militair ingrijpen in
NAVO-verband, waarmee hij
de blokkade in de Veiligheids
raad omzeilde. De VN op
papier de voornaamste be
schermer van de wereldvrede
stonden daarmee buitenspel
op een moment dat zich op de
Balkan de grootste crisis sinds
de Tweede Wereldoorlog vol
trok.
De al langer lopende discus
sie over de geleidelijke ver
schuiving in de balans tussen
territoriale integriteit enerzijds
en humanitaire interventie
anderzijds stond deze week
prominent op de agenda van
de jaarlijkse Algemene Verga-
Dutchtone Shop: Grote Houtstraat 125-127. Haarlem
Vriend en vijand noemen de al
achttien jaar lang heersende
Mubarak de laatste farao van
Egypte. Zij verwijzen daarbij
naar zijn natuurlijke leider
schap. Zijn tegenstanders be
klemtonen het ondemocrati
sche karakter van Mubarak's
regime. Morgen gaan de Egyp-
tenaren naar de stembus om
middels een referendum Mu
barak een nieuwe ambtster
mijn te geven.
De oud-luchtmachtcomman-
dant Mubarak wordt gelauwerd
en verguisd in binnen- en bui
tenland. De politiek kleurloze
officier werd in de presidents
zetel geschoven na de moord
op Anwar Sadat in 1981. Muba
rak heeft diens beleid voor een
groot deel voortgezet. De vrede
met Israël in 1979 heeft Egypte
jaarlijks 4 miljard gulden opge
bracht aan economische en mi
litaire steun van de VS.
Het qua inwoneraantal (60 mil
joen) verreweg voornaamste
Arabische land raakte door Sa
dat's historische zet geïsoleerd
in de Arabische wereld. Dankzij
de voorzichtig en pragmatisch
manoeuvrerende Mubarak is
Egypte echter weer een leider
onder de Arabieren en geniet
aanzien in Oost en vooral West.
In het binnenland staat Muba
rak er echter slecht voor. Zijn
trefwoord is stabiliteit, maar het
lijkt eerder op stagnatie en vol
gens sommige critici achteruit
gang. Egypte lijkt een econo
misch gestagneerde politie
staat. Mubarak's keiharde strijd
tegen religieuze extremisten is
succesvol, maar de staat houdt
daarbij verkrampt het openbare
leven in zijn greep. De nood
toestand die na de moord op
Sadat is ingesteld, is nog steeds
van kracht.
De acties van het enorme poli
tieapparaat hebben gewapende
fundamentalistische groepen
vrijwel uitgeroeid. De gevange
nissen puilen uit met duizen
den strijders, sympathisanten
en tal van onschuldige verdach
ten. Anderzijds is de samenle
ving sinds de eind jaren jaren
zeventig aanzienlijk conserva
tiever geworden om de vreed
zame islamitische oppositie te
sussen.
Mubarak perkte de afgelopen
tien jaren de bescheiden poli
tieke vrijheid verder in. Opposi
tie wordt getolereerd, zo lang
niemand er maar wat van
merkt. Demonstreren is verbo
den en de persvrijheid is aan
strenge censuur onderworpen.
Beroepssyndicaten, vakbonden
en de rechterlijke macht zijn
volledig onder regeringscontro
le. Verldezingen zijn notoir
frauduleus. De getolereerde op
positie heeft niets in te bren
gen. Mubarak's partij, de Natio
naal Democratische, krijgt
doorgaans vrijwel alle stem
men.
Mubarak's ijzeren greep op de
politiek moest samengaan met
economische liberalisering. Dit
laatste lijkt nu te mislukken.
Privatiseringsprogramma's zijn
gestrand door falende uitvoe
ring en door de reusachtige bu
reaucratie. Volgens tal van
Egyptische economen is het be
langrijkste probleem dat de po
litieke en de economische libe
ralisering niet hand in hand
gaan.
Mubarak trekt zich dit alles niet
aan. Hij speelt de wijze vaderfi
guur en veel Egyptenaren zien
hem uiteindelijk ook zo. Ze ma
ken grappen over de 'onnozele'
president, maar ze zijn blij dat
hij niet zo'n ambitieuze gokker
is als zijn beide voorgangers,
Nasser en Sadat. Toen Jihad-ex-
tremisten in 1995 Mubarak be
schoten tijdens een OAE-top in
Addis Abeba ging er een schok
door de Egypte.
Ook na de amateuristische aan
slag van 6 september was Egyp
te even bezorgd over wie Mu
barak zou moeten opvolgen.
Het antwoord geeft hij zelf via
het referendum van zondag:
Mubarak. Met kabinetswijzigin
gen en andere manoeuvres
zorgt de farao ervoor dat nie
mand in zijn schaduw kan
staan. Hij wil naar verluidt zijn
hele leven regeren. Het is nie
mand nog gelukt ook maar de
indruk te wekken dat hij Muba
rak's rivaal of plaatsvervanger
Egypte maakt zich op voor de her
verkiezing van Hosni Mubarak.
foto afp marwan naaman
dering van de VN in New
York. Mag de internationale
gemeenschap met militaire
middelen tussenbeide komen
als een soeverein land (een
deel van) haar eigen bevolking
terroriseert? De Westerse we
reld vindt van wel. Ze wordt
daarbij op hoofdlijnen ge
steund door de Afrikaanse se
cretaris-generaal van de VN,
de Ghanees Kofi Annan, die
vol afschuw terugdenkt aan de
massaslachtingen in Rwanda
een volkerenmoord waarbij
de internationale gemeen
schap toekeek zonder in te
grijpen.
„Het is zeer modieus om te
zeggen dat de mensenrechten i
van groter belang zijn dan het
grondbeginsel van soevereini
teit", schamperde de Chinese
minister van buitenlandse za
ken deze week in zijn rede tot
de Algemene Vergadering.
China, dat worstelt met een
onafhankelijkheidsbeweging
in Tibet en dat hardop droomt
van een inlijving van Taiwan,
is de belangrijkste woordvoer
der van de stroming die j
meent dat het in het Handvest
van de VN vastgelegde begin-
sel van nationale soevereini- j
teit onder geen beding mag
worden aangetast. Indien de
VN zich met militaire midde- i
len ongevraagd zouden men-
gen in de binnenlandse aan
gelegenheden van een soeve
rein land, zou dit tot zeer ern
stige ontwrichting leiden, stelt
Peking. Ook het dichtbevolkte
India dat zo zijn eigen pro
blemen heeft in Kashmir
staat op dat standpunt.
Eerder deze week drongen
Kofi Annan en de Amerikaan
se president Clinton aan op
een actievere rol voor de VN-
vredesmacht in die gevallen
waar burgers op grote schaal j
het slachtoffer worden van het t
brute optreden door hun ei- j
gen regering. De Duitse minis
ter van buitenlandse zaken,
Fischer, opperde het idee om
de vaste leden van de Veilig
heidsraad de verplichting op
te leggen om een eventuele
blokkade tegen militair ingrij
pen toe te lichten tegenover
de Algemene Vergadering, op
dat het voor de hele wereld
zichtbaar wordt dat het be
treffende veto veeleer een na- I
tionaal dan een internationaal
belang dient. Van Aartsen
schaarde zich achter dit plan.
EU wil schulden
armste landen
verder verlagen
brussel gpd
De Europese Commissie wil
ruim één miljard gulden ont
wikkelingsgeld dat al jaren on
gebruikt op de plank ligt, inzet
ten om de schuldenlast van de
allerarmste landen te vermin
deren. Het initiatief van de
Commissie krijgt de steun van
minister Zalm van financiën en
.staatssecretaris Herfkens van
ontwikkelingssamenwerking.
Volgende week bespreken de
rijke landen, de Wereldbank en
het Internationaal Monetair
Fonds (IMF) de mogelijkheden
hoe de landen met de grootste
schuldenlast geholpen kunnen
worden. Donderdag bezochten
de popzangers Bono (U-2) en
Bob Geldoff de paus in Rome
om de aandacht op hetzelfde
probleem te vestigen. Binnen
de Europese Unie heeft naast
Nederland ook Groot Brittannië
zich de laatste tijd sterk ge
maakt voor een schuldsanering
van de armste landen. De Britse
minister van financiën Brown
wil daarvoor 2,2 miljard gulden
inzetten. Het geld waaiop
Brown, Zalm en Herfkens hun
oog laten vallen, zit in het Euro
pese ontwikkelingsfonds. Bij
gebrek aan voldoende goede
projecten blijven grote sommen
geld vaak jaren ongebruikt lig
gen. Staatssecretaris I lerfkens
schatte enkele maanden gele
den tijdens een bezoek aan
Brussel deze 'stille reserve' op
25 miljard gulden.
