Twee kapiteins
op 'Stad Amsterdam'
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 1999
■m
ening van de clipper Stad Amsterdam.
Jongensdroom komt uit voor marineman Robin Snouck Hurgronje
Het is een jongensdroom die uitkomt. Lang, langgeleden ravotte Robin Snouck Hurgronje met zijn 'BM-metje'
in de Hollandse sloten en kreken. Over negen maanden is hij een van de twee kapiteins op de driemast
getuigde Clipper Stad Amsterdam. In de periode ertussen liggen 32 varensjaren bij de Koninklijke Marine, op
onderzeeboten, fregatten, het bevoorradingsschip Zuiderkruis en het marine-zeilschip Urania. Ondanks al die
ervaring zit Snouck Hurgronje, afkomstig uit de Wieringerwaard, de komende maanden weer in de
schoolbankjes. Want een dwarsgetuigd schip, nee, daarop is hij nog nooit de baas geweest.
In meters is de Clipper Stad Amsterdam niet
veel meer dan een notendop vergeleken bij
het bevoorradingsschip Zuiderkruis, waarover
Snouck Hurgronje tot voor kort het commando voer
de: ruim 60 meter (lengte over dek) voor de driemas
ter, tegen meer dan 169 meter voor het marineschip.
Toch vindt Snouck Hurgronje het een eer om de
tweede kapitein te worden van de clipper, naast Pie-
ter Brantjes, die al in januari tot schipper was verko
zen.
Twee kapiteins op een schip, dat is toch als vloe
ken in de kerk?! Frits Goldschmeding, oprichter van
Randstad Uitzendbureau, multimiljonair en nu met
de gemeente Amsterdam de belangrijkste vennoot in
Rederij Clipper Stad Amsterdam, weet dat maar al te
goed. Maar hij weet uit ervaring ook wat het is om
360 dagen per jaar keihard te werken. „Het is de be
doeling dat de clipper vanaf september volgend jaar
doorlopend zal varen. Naar Europese havens, maar
zeker ook naar het Caribisch gebied, waar het in de
Hollandse winter goed toeven is. Alles bij elkaar is
dat wat veel voor één kapitein", aldus Goldschme
ding tijdens de bekendmaking van de benoeming
van Snouck Hurgronje, onlangs op de Hiswa te Wa
ter in IJmuiden.
Een benoeming die overigens mooi uitpakt voor
zowel de rederij, die een ervaren zeeman in de
schoot geworpen krijgt, als voor de marine, die
Snouck Hurgronje voor tenminste drie jaar uitleent.
Want de clipper kan voor de marine het symbool
Snouck Hurgronje belast met de organisatie van de
activiteiten die tot certificering van de Clipper Stad
Amsterdam in het Lloyd's Register of Shipping moe
ten leiden. „Sinds de rampen met de Herald of Free
Enterprise en de Estonia, zijn de toch al hoge eisen
die aan passagiersschepen werden gesteld, nog eens
verder aangescherpt. Volkomen terecht natuurlijk,
maar het vereist wel enorme inspanningen en bedra
gen om dergelijke certificaten te krijgen. Hetzelfde
geldt voor wat van de bemanning wordt verwacht.
Volgende maand al begint de selectie van de kern
van zestien opvarenden, die met nog eens zes be
manningsleden wordt aangevuld als er langere toch
ten op het programma staan."
Een marinecommandant en een oud-koopvaardij-
man als de kapiteins van een clipper. Zal de sfeer on
der de bemanning anders zijn onder het commando
van schipper Snouck Hurgronje? „Ach, de Stad Am
sterdam is natuurlijk geen militair schip, maar er
moet wel degelijk discipline heersen. Dat is inherent
aan het varen op zee, daar denken Pieter Brantjes en
ik niet verschillend over."
JURRIAAN GELDERMANS
Robin Snouck Hurgronje, de tweede kapitein van de 'Amsterdam': „De Stad Amsterdam is
geen militair schip, maar er moet wel degelijk discipline heersen." foto gpd joop boek
zijn van Hollands Glorie, waar nog altijd veel jonge
lui door worden aangetrokken. Immers, als het de
zee is die trekt, als het avontuur lonkt en verre kus
ten erom schreeuwen 'ontdekt' te worden, dan is
een bureaustoel achter een beeldscherm in het hart
van een fregat niet de eerste associatie die boven
komt. „Het is een andere uitstraling, die een goede
aanvulling kan zijn op het beeld dat jongelui hebben
van de marine", denkt ook Snouck Hurgronje.
Snouck Hurgronje lijkt de ideale man om ook dat
andere imago over te brengen. Zelf verwoed zeiler,
vanaf zijn jongensavonturen in een kleine BM tot
aan het jacht dat hij nu vaart, kent hij de sfeer aan
boord. Ook al doordat hij geruime tijd schipper is ge
weest op de Urania, het bijna 24 meter lange zeil
jacht dat de marine als opleidingsschip gebruikt.
Daarnaast heeft hij op bijna ieder type oorlogs
schip gevaren. Als commandant op de onderzeeboot
Zwaardvis, als eerstverantwoordelijke op het fregat
Bloys van Treslong en tot voor kort als commandant
op het bevoorradingsschip Zuiderkruis. En toch
moet Robin Snouck Hurgronje voor bijna een half
jaar terug naar de schoolbanken, omdat hij een be
langrijke leerschool nooit doorliep: die van de grote
zeilvaart.
De Clipper Stad Amsterdam is niet te vergelijken met
de huis-tuin-en-keuken cruiseschepen die het Am- werkgelegenheidsproject en over
sterdamse IJ op- en afvaren. Met als basisi het lijnen- boekingsmogeliikheden, is te krijgen door
plan van de razendsnelle clippers die in de vorige te bellen met telefoon 020-569.10.30.
eeuw thee, koffie, kaas en 'genever' rondzeulden
over de wereldzeeën, zal het schip de dagen van de
Onedin Line doen herleven. Het mooie is dat ont
werper Gerard Dijkstra, gewapend met computer
programma's, aqua-dynamische modellen en een
enorme kennis van zowel wedstrijdzeilen als jacht
bouw, nauwelijks verbeteringen kon aanbrengen ten
opzichte van zijn inspiratiebron: de oorspronkelijk
stalen clipper 'Amsterdam'.
De nieuwe clipper, gebouwd als werkgelegen
heidsproject, wordt dus een getrouwe replica van de
zeilschepen van weleer, hoewel het schip zal zijn uit
gerust met de modernste snufjes. En de voortstu
wing is eveneens onveranderd. Er staat een stevige
dieselmotor in de machinekamer, maar de clipper is
toch vooral afhankelijk van de wind, die de 2200
vierkante meter zeildoek zal doen bollen.
Het is juist dat aspect dat Snouck Hurgronje nog
onder de knie moet krijgen. Daartoe is hij onlangs
afgereisd naar Panama, om twee maanden mee te
varen op de Eagle, een dwarsgetuigd schip dat onge
veer even groot is als de Stad Amsterdam. Later dit
najaar vaart hij het zeegat uit met een driemaster van
de Duitse marine, en nog weer later stapt hij naar de
Zeevaartschool Enkhuizen, waar de bemanningen
van de bruine vloot worden opgeleid, onder meer
om dwarsgetuigde schepen te varen. Volgend jaar
zomer zal Snouck Hurgronje zijn diploma kapitein
grote zeilvaart hebben, waarna het echte werk kan
beginnen.
Voor zover de marineman dan niet meteen uit
vaart voor bijvoorbeeld de maidentrip naar Brest, is
tekening nederlands scheepvaartmuseum
Kapitein Pieter Baantjes op de werf waar de clipper 'Amsterdam' wordt gebouwd.
foto archief gpd cees mooij
