De koeien van Evert M
hebben nieuwe baas
WEER
NS worstelen met tijdgeest
Tl
Het Gesprek van de Dag
107
Roos verandert in gouden steen bij start 'Domino Day 99'
DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1999
COMMENTAAR
NS Reizigers is na grote druk van vooral de ouderenorganisa-
ties teruggekomen op het onzalige plan de loketten op de
kleine en middelgrote stations te sluiten. Alleen op grote sta
tions zou in de toekomst nog een balie openblijven voor in
formatie. Kaartjes zijn in die opzet alleen nog bij een auto
maat te koop. Het plan is nog altijd niet compleet van tafel,
maar de NS lijken nu in elk geval ten halve gekeerd op een
doodlopende weg.
Stations waar reizigers het moeten doen met automaten die
kaartjes produceren en geluidsboxen die vertragingsmede-
lingen weergeven wekken weerzin en vervreemding op bij de
reizigers. Ze zijn een broedplaats voor vervuiling en vandalis
me en daar voelen de meeste reizigers zich niet thuis.
De NS horen oog te hebben voor het begrijpelijke verlangen
van de klant om waar voor zijn geld te krijgen in de vorm van
treinen die schoon zijn, op tijd rijden en voldoende zitplaat
sen bieden. De mogelijkheid tot persoonlijke dienstverlening
op stations hoort daarbij. Ingrijpende veranderingen hoort
NS Reizigers tevoren en niet pas achteraf met consumenten
organisaties te bespreken.
In een vrije economie biedt gezonde concurrentie de klant
de keuze goederen en diensten te kopen bij het bedrijf met
de beste prijs-kwaliteitverhouding. De NS hebben echter een
monopoliepositie en worstelen nog altijd met de tijdgeest.
Het is daarom jammer dat zelfs het bescheiden experiment
om de NS concurrentie te bezorgen door nieuwe bedrijven
op het spoor toe te laten, dezer dagen is mislukt. Lovers Rail
is failliet gegaan en hoewel dit bedrijfje nooit de potentie
heeft gehad om serieuze competitie met de NS aan te gaan,
zijn we nu weer terug bij af. Dat verplicht de spoorwegen
zorgvuldiger met hun klanten om te gaan en de belangenor
ganisaties de gang van zaken rond het spoor extra kritisch te
volgen.
Te paard, te paard
Het paard Blinker verbaasde zich nergens over. Terwijl dat op
de teletekstpagina van RTL wél was aangekondigd. Maar dat
zijn kleinigheden, daar stap je als kijker overheen. Mylène de
la Haye verbaasde zich óók nergens over. Dat was ernstiger.
'Te paard, te paard' beleefde gisteravond zijn tweede afleve
ring. De eerste had ik gemist, en achteraf ben ik daar niet rou
wig om.Mylène de la Haye probeert antwoord te vinden op
belangrijke levensvragen", zo kondigde RTL5 het programma
aan. Dat was niet waar. „Zij rijdt op het paard Blinker door
Nederland, waarbij het tiveetal zich verbaast over zaken, die
zich onopvallend in onze maatschappij hebben genesteld."
Dat was dus ook niet waar.
Het begon met opgewonden gepraat van Jeröme Reehuis. „Wij
staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk", bralde hij.
„Een dappere amazone trekt ten strijde tegen de algehele ver
slonzing van het protocol.Daar kwamen Mylène en haar
paard Blinker al stapvoets het beeld in.
De eerste halteplaats van het aveetal was een speelautoma-
tenhal, waar jongens met pistolen en geweren in de trillende
hand op computerschermen mikten. „Jongens, jongens, wat
een explosies, wat een geweld", mekkerde Mylène. De jongens
bleven stoïcijns achter hun computer. „Weten jullie wel wat
voor weer het is", probeerde de presentatrice. „Ja, de zon
schijnt", zeiden ze, zonder op of om te kijken. Waarop Mylène
het maar eens met een provocatie probeerde. „Die jongens die
in Amerika al die schoolkinderen hebben neergeknald, dat is
ook zo begonnen hè?" Voor het eerst keek er eentje op. Wat
een waanzin", zei hij.
Daarna draafde Blinker met Mylène naar de volgende halte
plaats: de studio van Tattoo Bob in Rotterdam. Waar ze voor
de deur toevallig een jongeman tegenkwam die zijn baargeel
en groen had geverfd, een halsband met enge uitsteeksel had
omgedaan, en behalve oorbellen in beide oren en een piercing
doorzijn wenkbrauw ook zes knopjes in zijn tongen een
staafje door zijn onderlip had laten prikken.
U ziet: met al die nieuwigheden die zich 'onopvallend in onze
maatschappij hebben genesteld' viel het nogal mee. De con
clusie van het gesprekje was, dat zijn moeder wel blij zou zijn
als hij al die piercing weer liet weghalen.
Daarna kregen we nog de rubriek 'corresponderen', waarin
Mylène vooreen vrouw een brief aan haar overleden vriendje
schreef, en de rubriek 'overpeinzingen van een vagebond',
waarin een zwerver mocht vertellen dat de zin van het leven is
om 'lief en aardig tegen elkaar te spreken en aangesproken te
worden'.
Waarmee ook het antwoord op een belangrijke levensvraag
was gegeven. En daarmee was weereen onzinnig halfuurtje
televisie ten einde.
Septemberzomerten einde
Met de passage van een koufront, dat gisteravond Nederland be
reikte en in de nacht via Groningen ons land heeft verlaten, is
een einde gekomen aan de septemberzomer. Het front bracht op
enkele plaatsen meer dan 30 mm regen (in Gieten werd 37 mm
opgevangen) en op veel plaatsen heeft het ook luidruchtig ge
donderd. In onze regio viel tot meer dan 10 mm. Zo werd in
Stompwijk 12 en op Valkenburg 11 mm opgevangen.
Verder stak aan de achterzijde van het front een sterke zuidwes
tenwind op. IJmuiden meldde vanochtend windkracht 6. Uit
voorlopige berekeningen (het detinitieve etmaalgemiddelde van
woensdag had ik vanochtend nog niet tot mijn beschikking)
blijkt dat de eerste helft van september de op één na warmste is
geweest van de eeuw. Ik kom voor De Bilt uit op 18,6 graad te
gen 18,7 in 1949.
Fors omlaag zal het kwik voorlopig wel niet gaan zodat de maand
als geheel ook wel heel hoog gaat eindigen. Morgen stijgt de
temperatuur tot omstreeks 21 graden en na een buienstoring in
de nacht en ochtend blijft het overdag op de meeste plaatsen
droog met zon afgewisseld door stapelwolken. De wind waait uit
het zuiden tot zuidwesten en is overwegend matig, langs de kust
nu en dan vrij krachtig.
In het weekeinde krijgen we te maken met een diepe depressie
ten westen van Ierland. Fronten van het lagedrukgebied
veroorzaken vooral later op zondag en maandag regen of
buien. Op zaterdag blijft het waarschijnlijk nog droog
met temperaturen tot 21-22 graden. Na het weekeinde
wordt de depressie gerenoveerd door de restanten van de
orkaan Floyd. Deze ontwikkeling houdt in dat het wissel
vallige weer voorlopig voortduurt. Door luchtaanvoer uit
het zuidwesten blijft de temperatuur evenwel op een aan
genaam niveau. Als de zon s'middags enige tijd schijnt
kan het nog wel zo'n 21 graden worden.
jan visser
-ONC
Schaatsheld neemt afscheid van boerenleven in Sint Jansklooster
Terwijl John Denver God op zijn blote knieën dankt dat 'ie nog altijd een 'countryboy' is,
haalt Ino Meijer flink de zweep er over. Muziek verstomt. Als een ware volksmenner jaagt
de flamboyante veilingmeester uit Ens het volk in de tent op: „Kom op, stelletje konijnen
fokkers! Drie hokken vol heb ik nog in de aanbieding, door de jongens van Van Benthem
zélf in elkaar getimmerd. Die knagers zijn rond de kerst in topconditie, reken daar maar
op..." Een flauw glimlachje vanaf de voorste rij. Zonen Rolf, Merein en Jos houden zich
groot. Ook als hun eigen, dierbare 'flappies' figuurlijk onder de hamer gaan.
MILLENNIUM
nog
dagen
Krii
JTRjCH
aars.
•lion
luchi
en a
uur»
een 1;
thrijf
ini st
ities i
u nd ai
anisa
Uai
eerlii
ed ui
ilfte:
- 1
deT
gang
Evert met het geitje dat 2.200 gulden opbracht. Dat geld is bestemd voor de slachtoffers van de aardbeving
in Turkije. foto anp Raymond rutting
't Was een feestje met een lach
en een traan, daar tussen de
hoge maiskolven van Evert en
Jannette van Benthem, met de
glooiende landerijen tot aan
Blokzijl als fabelachtig decor.
Toch moest het zo zijn. En zo
ging het ook. „Ze wilden het
natuurlijk zelf", probeert buur
man en vriend Joep Nankman
de zaak wat te relativeren,
„maar tsjonge, het is wel even
een emotioneel moment, ja."
Onder toeziend oog van zeker
anderhalfduizend veehandela
ren en nieuwsgierigen nam de
legendarische schaatsheld uit
Sint Jansklooster gisteren voor
goed afscheid van een werk
zaam boerenleven op De
Leeuwte. Voordat de tweevou
dig winnaar van de 'Tocht der
Tochten' in maart 2000 samen
met z'n Jannette en drie zonen
de 'nieuwe uitdaging' in Cana
da aangaat, werden levende ha
ve, landbouwwerktuigen en een
handjevol persoonlijke spullen
geveild. Van 45 balen gesneden
kuilvoer tot een roestig setje
mollenklemmen, een fietsenrek
voor vijf tientjes, drie kistjes
bouten en moeren voor zestig
piek, negen geitjes en een bok
voor vijf meier, de fitnessappa
raten van pa en ma voor vier
honderd en twee trapskelters
van 'the kids' weg voor samen
vijfhonderd gulden.
Die opbrengst is hun toekomst.
Alleen een geitje resteert (net
als parkeercenten en piaskwart
jes) voor het goede doel: de
slachtoffers van de aardbeving
in Turkije. Jan de Boer is voor
2200 gulden de gelukkige eige
naar van de bruine mekkeraar.
Dan is er de time-out voor een
muzikaal intermezzo. Waar blij
ven die handjes? Schaatskame-
raad Erik Huizebosch draait
snel warm: „Hé, daar zie ik
mien va en moe ook zitten.
Warumme? Die hebben niet
eens koeien!" Als zanger rolt er
zowaar een welbespraakt ABN
uit, wat Evert doet verzuchten:
„Kon je maar net zo g
schaatsen als zingen Erik, dan
lag je altijd een uur voor." De
fratsenmaker uit Gramsbergen
gooit er nog een hitje tegenaan:
„En straks gaan we ze met z'n
allen uitzwaaien op Schiphol!"
„Het gaat wel goed, maar ik ben
moe", zegt Evert tussen twee
rondes mijnen en opbod in.
Het spektakel op eigen grond
(10 hectare parkeerruimte,
junkfood van braadworst tot
lekkerbek, een mega-tent voor
dik duizend zitplaatsen, 'mode
show' van minstens 40 runde
ren en de geïmproviseerde po
lonaise van makker Huize
bosch) heeft hem ettelijke
nachten uit de slaap gehouden
en dat is de sympathieke kaas-
Evert en Jannette van Benthem kijken toe tijdens de veiling van hun
veestapel. foto anp Raymond rutting
boer aan te zien. „Morgenoch
tend", zegt een vriend, „dan
pas krijgen ze de klap. Als de
stallen leeg zijn."
Loes, Anna, Corrie, Grietje,
Truus, Hendrikje, Roosje en
Jantje; alle 82 koeien hebben
sinds gisteren een nieuwe baas.
Maar Alie 65, de lieveling van
Evert en vernoemd naar zijn
winnend shirtnummer 13, blijft
in de familie. Voor 4301 pieter
mannen gekocht door vriend
Freek Lok en (schaats) broer
Henk van Benthem.
Oude glorie herleeft als de tape
van Studio Sport draait. En in
de catacomben van het geheu
gen klinkt nog eenmaal die
stem van Tom Egbers: „Evert.
Voor altijd winnaar van de Elf
stedentocht. We zullen hem
Nog 107 dagen en het
nieuwe millennium bi
aan. Reden voor deze
om in een dagelijkse se ytei
terug te kijken op belande
rijke gebeurtenissen di e'te
plaatsgrepen op corres
ponderende data in de
gelopen 1000 jaar. Dez*
week: 13 sep 1974: gijzi
ling Franse ambassade
sep 1949: mysterieuze
moord Schallenberg;
sep 1879: HFC opgeric! lurpr
16 sep 1765: Mozart op nke'
door Nederland: 17 se[
1943: vlucht Engeland) zepj
der De Jonge; 18 sep li een t
stoomloc Tom Thumb
liest van paard.
dam is nu Den Haag aan
beurt. Vader Leopold Mo;
heeft zich samen met zijn
vrouw en kinderen naar Di
Haag begeven, waar het ge
veel langer dan gedacht za M
ven. Musicoloog dr. Bastia
Blomhert verklaart de grol
ropese concertreis uit hei
ven naar erkenning en roe jsye
maar zeker ook financieel
win. De komst naar de Rep
bliek der Zeven Verenigde
derlanden heeft een speci;
aanleiding. Prinses Carolii
van Nassau-Weilburg will
graag kennismaken met di
richtingen van vooral heti nfcc__
ponerende en klavier spek jac^
wonderkind Wolfgang Am
deus, zo stelt de Mozart-d:
kundige bij uitstek. Maar i
aankomst per trekschuit g
het al snel mis. Wolfgang!
Nannerl - de kinderen - w
ernstig ziek, zozeer dat Wc
gang 'op het randje van dcTlK
dood balanceert', aldus BI
hert. Pas een halfjaar latei
ze ook nog even in Amstei
Haarlem en Utrecht zijn g
weest, verlaten ze Nederla
Ondanks de sombere oms
digheden geeft Wolfgang/
deus vrij veel concerten er
componeert hij aardig wal
Vlet
pimi<
lscht
esiei
ken. Van het 'Galimathias
sicum' heeft het Haagse gi
meentemuseum het origir
handschrift. En vonden zc
hier leuk? 'De Nederlande
ren een beetje bonkig', s<
Leopold later.
HENKRUUL*
Bijna teder houdt illusionist Hans Klok
een rode roos vast. Hij plukt de knop
en balt zijn vuist. Even later opent hij
deze weer en de roos is spoorloos ver
dwenen. In de palm van zijn hand ligt
nu een gouden domineesteen. Het is
doodstil in de hal van de Prins Bem-
hardhoeve in Zuidlaren, wanneer hij
het fonkelende voorwerp neerzet. Het
applaus en geklik van camera's bar
sten los. De eerste steen voor 'Domino
Day 99' is gezet. Onder leiding van
'opperbouwer' Robin Paul Weijers
doen zestig bouwers een poging het
oude wereldrecord Domino van 1998
te verbreken en wederom een plaats te
veroveren in het Guiness Book of Re
córds. Op vrijdag 5 november valt de
eerste steen.
Het thema van dit jaar is 'Bouwen voor
het kind'. De Nationale Postcode Lote
rij is de hoofdsponsor van het evene
ment en steunt een aantal kinderpro
jecten in de wereld van onder meer
UNICEF en WarChild. Op een opper
vlakte van zo'n vierduizend vierkante
meter verrijzen vijftig velden met typi
sche zaken uit de Europese Unie, die
Weijers samen met twee medewerkers
heeft ontworpen. De valpartij, die on
geveer anderhalf uur in beslag zal ne
men, begint met de val van de Berlijn-
se Muur. „Vijfduizend stenen zijn hier
in verwerkt en symboliseren de Oost
en West-Duitsers die de muur omver
halen. Dat wordt een grandioos ge
zicht. Ook het slot met de zeven Euro
pese biljetten is bijzonder boeiend",
vertelt Weijers.
Van de 2.250.000 opgezette stenen vie
len er vorig jaar in Leeuwarden uitein
delijk 1.605.757 om. Deze keer worden
er 2,5 miljoen stenen opgezet. De
voorbereidingen voor het spektakel
zijn al in april begonnen. De selectie
van de bouwers was bijzonder streng.
„Het is topsport", legt Weijers uit. „Ze
werken acht uur per dag op hun knie-
en en dat is een erg zware houding."
De bouwers uit Nederland en Duits
land worden dan ook intensief bege
leid. Een team van fysiotherapeuten
en psychologen staat voor hen klaar.
Weijers: „Als een bouwer ook maar
één fout maakt en een steen omstoot,
kan de arbeid van een hele dag verlo
ren gaan. De mentale klap is dan erg
groot." Om te voorkomen dat de bou
wers fouten maken, hebben ze een
cursus 'stenen zetten' gekregen. Vol
gens Weijers komt daar nog heel wat
bij kijken. „Je moet bijvoorbeeld in een
bocht de stenen niet te dicht bij elkaar
zetten, want dat remt de snelheid."
Daarnaast heeft de organisatie h; ^5
best gedaan ervoor te zorgen, da angi
wel bouwers als stenen niet hun
wicht verliezen. Tijdens het opzc
van de stenen, mag de NAM gee:
proefboringen doen en liggen de
bouwwerkzaamheden in de gem
Zuidlaren stil. Bovendien zijn er
luchthaven Eelde afspraken gem
dat boven een bepaald gedeelte
het dorp geen vliegverkeer komt,1
waardoor de speciaal gepreparef
vloer kan gaan trillen en de boui
met een snelheid van tienduizen
nen per seconde doet omvallen.
menseliji
De maximale generatie
De nieu we geliefde van onze kroonprins houdt de Ne
derlandsegemoederen op alle niveaus bezig: in de
roddelbladen en in de serieuze media. Ze is het voort
durende ohderwerp van nieuwsgierigheid, speculatie
en discussie. Temeer omdat Koningin Beatrix en
prins Willem-Alexander al over haar hebben gespro
ken met de minister-president en de Rijksvoorlich
tingsdienst (RVD) heeft dit gegeven publiek gemaakt.
De weg terug is op deze wijze voor ons koningshuis al
moeilijk geworden, ook uit oogpunt van diplomatie
ke betrekkingen, zo vernam ik van een bevriend di
plomaat. Na de kennismaking met de ouders en de
familie van Maxima, en met de felicitaties van de Ar
gentijnse president al op zak, zouden plotselinge be
denkingen van PWA in Argentinië ronduit slecht
vallen. Men is daar sowieso al onaangenaam
verrast door alle kritische kanttekeningen bij
de achtergronden van de vader van Maxima
die men in Nederland in de politiek en in
de media plaatst.
Daarnaast wordt er in uiteenlopende
krantenkolommen en tv-rubrieken uit
gebreid gesomberd over de toekomstige
positie va n Maxi ma, daa rtoe aa i ige-
moedigd door de allerlei koninklijke
heisa rond verlovingen in het verle
den en de ervaringen met vier prins-ge
malen. Nu gaat het hier om een functie
die zelfs in Van Dale niet voorkomt, om
dat hij al meer dan een eeuw niet heeft
bestaan in Nederland, namelijk die van
prins-gemalin. Kenmerkend vooral deze
beschouwingen is dal men kennelijk wei
nig voeling heeft met het levensgevoel van
een generatie die als voornaamste ken-
HELEEN CRUL
jee
ieri
disi
merk heeft dat ze Maximaal is: de late twintigers en
jonge dertigers. Een generatie waarvan niet alleen
prins Willem-Alexander en Maxima Zorreguieta ex
ponenten zijn maar ook mijn dochters, schoonzoons
en hun vrienden.
Ik heb de kinderen van die generatie van jongs af aan
om mij heen gehad en ze volwassen zien worden. Het
zijn kinderen die voor het eerst in de geschiedenis
massaal bewust verwekt en zeer gewenst zijn geweest
en veel individuele aandacht van toegewijde en ge
motiveerde ouders hebben gekregen. Ze hebben van
jongs af aan alles mee gehad: de optimistische jaren
zeventig met nieuwe, welwillende pedagogische op
vattingen die zich richtten op de ontwikkeling van
hun emotionele rijpingen sociale vaardigheden.
Het zijn ook de eerste kinderen van een ongekende
welvaart met maximale mogelijkheden op het gebied
van voeding, gezondheidszorg, sportbeoefening, scho
ling kleding, uiterlijke verzorgingen vrije tijd. Nooit
eerder was een generatie dan ook zo lang, zo recht
van lijf en leclen en gebit, zo aantrekkelijk om te zien,
zo bereisd en hoog opgeleid, als juist deze generatie.
Ze zijn ook de vrucht van een voor hen heel vanzelf
sprekende co-educatie en gaan spontaan en vriend
schappelijk met de andere sekse om.
Ze zijn gewend om de dimensies van ons geografische
landschap te ontvluchten en hebben weinig aanleg
voor soberheid en eenvoud die onze Calvinistische
volksaard lang heeft gekenmerkt. Het is een generatie
die alles maximaal wil hebben en dus hoge eisen aan
de kwaliteit van het leven stelt.
Dat leven moet leuk zijn, zowel wat inspanning als
ontspanning betreft. Ze hebben een zeer verlengde
jeugd gekend en blijven bepaalde aspecten ervan, het
feesten, de vriendschappen, koesteren. Dat zie je ook
op hun huwelijksfeesten, voorafgegaan door uitbun
dige bachelorsparty's, die ze niet alleen voorbereiden
met hun vrienden maar ook uitgebreid met elkaar
vieren. En dat levert dan foto's en bewegende beelden
op zoals die van Mdxima die ik glimlachend herken,
niet als 'exotisch Argentijns', maar als universeel ge
drag van die generatie. Want ook mijn dochters heb
benfoto's en video's waarop de dolle pret overheerst,
waarin ze zich met vrienden en vriendinnen als een
zooitje ongeregeld hebben gedrapeerd voor de came
ra. vrolijk en uitgelaten, met benen en armen die
nonchalant rond slingeren. Dat alles hoort bij het le
vensgevoel van die generatie.
De huiver vooreen temperamentvolle Argentijnse die
zal verkommeren in de gouden kooi annex het glazen
huis deel ik dan ook niet. Prins Willem-Alexander
zelfheeft ook een faam als feestbeest en dat weer
houdt hem niet zich steeds serieuzer te profileren als
troonopvolger. Hij zal bovendien vooral de koning
worden van zijn eigen generatie en als kind van zijn
tijd toch ongedwongener aanpakken.
De toegevoegde, vrouwelijke waarde van zijn partner
is, na vier koninginnen, van het grootste belang,
Mdxima lijkt alle gereedschap in huis te hebben om
de positie van prins-gemalin tot een succes te maken:
'brains', 'beauty', een internationale opleiding en ori
ëntatie. en een zonnig geboorteland waar ze regelma
tig even op adem kan komen. Daarnaast maakt ze
deel uit van een generatie die voortdurend bezig is de
lusten en lasten van het leven, plicht en plezier, met
elkaar in evenwicht te brengen. Van de lenigheid
waarmee ze dat doen, kunnen hun ouders nog wat
leren.
Staatss:
ris MARi
VLIEGE
THARTi
gezond! |D]J
welzijn,
zal op d 6CI
nationa
van de
ren opv
1 oktob:
terlijk haar stem laten hort
men met de zangeres Will l hj
ALBERTI zal ze in de Jaar
in Utrecht het speciale
van h
de ov
de Generaties' inzetten vo
15.000 ouderen. Samen
die het grootste koor terwl"
vormen. Het Nationaal Co L,
van de Ouderen organisee |J
ouderendag in het kader)
VN-Jaar van de Ouderen n rpp
1999. De dag vindt plaat;
dens de Nationale Manife
50+ Beurs Festival in i- n de
beurs, dat duurt van 30 s;
ber tot en met 3 oktober.I de
nifestatie trekt jaarlijks zc „d
60.000 bezoekers. Meth edat
treden om 13.00 uur gev; de
genthart en Alberti het of t De
meldt het comité. In tekst
muziek staat de solidarite maaj
sen jongeren en ouderen (j- do
traal. Daarom zijn ook jei
ren actief. Verder organis Qru
ruim 435 lokale comités ,n
meenten meer dan duize ^00rz,
viteiten in het kader van< j
en het Jaar van de Ouden
