Eerste vrouwelijke priester is een doorzette^ 1 Geloof Samenleving Gelovige klaagt bij Vaticaan over Verbeek Geheime leer blijft geheim )r 0 DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1999 redactie aad rietveld, 071-53;, VANDAAG 16 'Lapsi', werden ze genoemd: bange christenen, die tijdens de Romeinse vervolgingen in de eer ste eeuwen van de jaartelling, uit lijfsbehoud het geloof afzweerden. Als het gevaar voor mar teling en een gruwelijke dood was geweken, wilden ze weer opgenomen worden in de gemeenschap. De kerkelij ke autoriteiten stonden dan voor de vraag of ze dat toelie ten. Paus Cornelius vond dat 'lapsi' na een schuldbelijde nis en boetedoening weer een plaats in de kerk verdien den. Zijn tegenstrever Novatius wilde daar niets van we ten. Zelfs op hun sterfbed konden de afvalligen niet op ge nade rekenen. De kerkstrijd tussen Novatius en Cornelius ontaarde in een schisma. Twee eeuwen lang bestond er een Novatiaanse parallelkerk, naast die van Rome. Maar de gematigde Cornelius is, hoewel hij slechts twee jaar paus was (251 tot 253), als heilige de .geschiedenis inge gaan, met z'n eigen feestdag op 16 september. Jeugdavond kerken in Bruggehoofd leiden Samenzang en een optreden van de Apeldoornse band First Aid vormen de hoofdmoot van een interkerkelijke jeugd avond die morgenavond wordt gehouden in het Bruggehoofd aan de Steenstraat 11. De avond is georganiseerd door de jeugdleiders van een groot aantal Leidse kerken, die zich heb ben verenigd in het Jongerenoverleg Leiden. De jeugdgroepen uit de kerken verzorgenook zelf een deel van het programma. De avond is bedoeld voor jongeren vanaf 14 jaar. De zaal is open om half acht, het programma begint om acht uur en de toegang is gratis. Historicus Puchinger overleden amsterdam De historicus en publicist dr. George Puchinger is gisteren overleden. Hij is is 78 jaar geworden. Puchinger was van 1971 tot 1986 directeur van het Historisch Documentatie centrum voor het Nederlands Protestantisme van de Vrije Uni versiteit in Amsterdam. Puchinger genoot vooral bekendheid op grond van zijn vele publicaties over de vooraanstaande gerefor meerde politici Abraham Kuyper en Hendrik Colijn. Voor zijn werken over Kuyper kreeg hij recentelijk de eerste Abraham Kuyper Prize for Excellence van het Princeton Theological Se minary in New Jersey in de Verenigde Staten. Eind vorige eeuw hield Kuyper er een reeks lezingen over het protestantisme. Niehaus in de Pauluskerk oegstgeest Ambassadeur Carl Niehaus van Zuid-Afrika ver zorgt een inleiding tijdens een bijeenkomst in de serie 'een za terdagmiddag in de Paulus' in de Pauluskerk aan de Warmon- derweg 2 in Oegstgeest. Het thema van de bijeenkomst is 'oog om oog, tand om tand'. Behalve Niehaus spreekt ook wijkpredi- kant Ronald da Costa. Organist Maarten Binnendijk verzorgt de muziek.Na de inleidingen is er gelegenheid voor discussie. Aan de deelnemers wordt een bijdrage in de kosten gevraagd. Het programma duurt komende zaterdagmiddag van half vier tot half zes. Rwandese bisschop voor de rechter kigali Bisschop Augustin Misago praat in de rechtbank van de Rwandese hoofdstad Kigali met Salvatore Penacchiao, een ver tegenwoordiger van het Vaticaan. Misago staat terecht op ver denking van volkerenmoord en misdaden tegen de menselijk heid. De Rooms-Katholieke Kerk heeft zich volgens de aan klacht door zijn stilzwijgen mede schuldig gemaakt aan de moord op een half miljoen Tutsi's en gematigde Hutu's in Rwanda in 1994. Misago is de eerste RK-bisschop ooit die zich op grond van zo'n aanklacht voor de rechter moet verantwoor den. foto AP BEROEPINGSWERK GEREFORMEERDE. KERKEN Beroepen: te Naaldwijk, I A. Pad mos, te Valkenburg (ZH), die dit beroep heeft aangenomen. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Bedankt: voor Scherpenisse, M. Mondria te Waardenburg. VRIJE EVANGELISCHE GEMEEN TEN Beroepen: te Dordrecht, mevr. D.N. van Houten, kandidaat uit Utrecht. blaricum anp De eerste vrouwelijke priester in de Oud-Katholieke Kerk in Nederland noemt zichzelf een doorzetter. ,,Ik ben vijf jaar kostwinner geweest en heb al tijd gewerkt of gestudeerd", zegt Grete Verhey-de Jager (47), die zaterdag in Utrecht de priesterwijding ontvangt. „Als ik iets wil zet ik me daar hele maal voor in. Die houding had ik ook nodig bij het streven naar een positie, die tot dusver niet voor vrouwen was wegge legd." Het beeld van de kerk veran dert als ook vrouwen priester zijn, zo is de verwachting van Grete Verhey. Veel hangt samen met de symboliek: bijvoorbeeld de kerk als bruid en Christus als bruidegom. In zulke beelden zit ook het onderscheid tussen de (mannelijke) ambtsdragers en de leken. „Met vrouwen in het ambt hoop ik dat het ambt meer heelheid tot uitdrukking zal brengen, en dat gewone mensen daarin een punt van herkenning kunnen vinden." Het gaat haar vooral om ge lijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen in het pastoraat. Vanaf 1993 is zij pastoraal werkster in de parochies Oude water en Schoonhoven. Verhey is bestuurlijk, pastoraal en be leidsmatig verantwoordelijk, maar zij mag niet voorgaan in de wekelijkse eucharistieviering en ook geen sacramenten be dienen. Daarvoor moet dan tel kens een pastoor uit een andere gemeente komen. „In eerste instantie vond ik de zorg voor mensen wel prima zonder priesterwijding. Maar in de praktijk kwam de vraag dui delijk van de gelovigen zelf. Je hebt wel volwaardig contact met hen, maar op een bepaald moment moet je terugtreden. Daar heb niet alleen ik moeite mee, maar de gelovigen ook." Er was ook een collegiale re den waarom Verhey, moeder van vier kinderen, priester wil de worden. „Voor de parochie en voor mij is het moeilijk als tuatie voor de sacramentsbe- een collega wordt gevraagd, diening te worden gevraagd." maar voor hemzelf is het ook Verhey: „Deze stap zet ik in niet altijd prettig om in zo'n si- verbondenheid met al die men sen die hier jaren voor hebben geijverd. Verder wil ik zo goed mogelijk in de kerk mijn werk doen. De Oud-Katholieke Kerk is zo klein, dat er bijna geen va riaties in functies zijn. De meeste behoefte is er aan een pastoor. Ook daarom wilde ik de priesterwijding ontvangen." Zij weet nog niet of zij be paalde dingen heel anders zal doen dan haar mannelijke col lega's gewend zijn te doen. Alle vijfentwintig pastoors in de Oud-Katholieke Kerk zijn ver schillend. De een is heel pasto raal, de ander bestuurlijk, een derde is clericaal en weer een ander vrijzinnig. „Voorlopig ben ik de enige vrouwelijke pastoor. Daarom zie ik uit naar de tijd dat er ook variatie onder vrouwelijke pastoors zal zijn." Tijdens de invoering in het ambt van de tweede vrouwelij ke lutherse bisschop in de Evangelische Kerk in Duitsland, Margot Kassmann in Hanno ver, verklaarde synodepresident Albrecht Bungeroth de keuze als volgt: „Wij wilden niet een vrouw als bisschop. Wij wilde deze vrouw, met haar specifie: ke kwaliteiten en ervaringen." Verhey beaamt dit. „Daar gaat het om." Het is haar ervaring dat vrou wen toch iets makkelijker met een vrouwelijke pastor dan met een man praten over huwelijks leven, kinderen en lichamelijk heid. Ook is het zo dat mannen bij een vrouwelijke pastor iets makkelijker hun emoties tonen. Het ziekenhuis Gooi-Noord in Blaricum, waar zij als geestelijk verzorger werkzaam is, koos voor een vrouw in het pastoraal team toen dat geheel uit man nen bestond. „Die ervaring uit het pastoraat wordt kennelijk door meer mensen gedeeld." Verhey verwacht positieve re acties van haar collega's uit an dere kerken. Die herkennen de moeite en de pijn die het heeft i ger: ■a iike maa veel ■son ïclii gekost om dit te bereiken, veel rooms-katholieke zus en broeders zullen blij zijn dit besluit van de oud-kathr ke synode. Op hoger niveau zal de o| stelling van het priestera voor vrouwen een blokkade nt opzichte van de Rooms-Kai lieke Kerk en de Oosterse thodoxie zijn. Datzelfde voor de oud-katholieken Verenigde Staten, die zich enigd hebben in de Ameril se Pools-Nationale Katht Kerk. Die kloof is volgens' hey voorlopig moeilijk te bruggen. De Oud-Katholieke Kei wat levenshouding betreft raai. „Maar we blijven toch katholieke kerk, zeker wa ïrd, beleving van de liturgie treft." Het kerkgenootsi met ongeveer 8.000 leden I ook protestantse kenme; de eigen verantwoordelijl van de gelovigen, de sobei :stra en de afwijzing van alles zweemt naar het magis Verder is de Oud-Katho j. Kerk heel erg gehecht aar. meedenken en meepraten synode. In oktober 1998 sprak d node zich met overgrote r n derheid uit voor de openste van het ambt voor vrouwei twee bisschoppen stemden van harte mee in. Er was veer tien jaar over dit o; ri werp beraadslaagd. In %(C werden wereldwijd de vrouwelijke priesters Oud-Katholieke Kerk gf Angela Berlis en Regina Pi Bossau in Duitsland. Oo Oostenrijkse Oud-KatlicflL^ Kerk is de Nederlandse hierin voorgegaan. BinnefJ is in de Zwitserse zusterke ltm£ wijding van een vrouw te 'en wachten. In de hele wereli ^z°r er ongeveer 500.000 oud-k lieken, die verenigd zijn Unie van Utrecht. groningen anp Een gelovige uit het bisdom Groningen heeft bij het Vati caan een klacht ingediend te gen de Groningse priester H. Verbeek. De Rota, de hoogste rechtbank van de Rooms-Ka- tholieke Kerk, moet de opvat tingen van Verbeek veroordelen als ketterij en strijdig met het geloof, meent B. Pauw van Hanswijck de Jonge. Een veroordeling kan in het uiterste geval leiden tot ontzet ting uit het ambt of uitzetting uit de kerk. Wat Verbeek ver kondigt heeft niets meer te ma ken met de orthodoxe rk-leer en is 'dissident en schismatiek', schrijft Pauw van Hanswijck de Jonge (59) in een brief aan de Rota. De kunstenaar en telg uit een koloniaal geslacht noemt Verbeek een 'ordinaire ketter'. De aanklager heeft vooral moeite met de uitspraak van Verbeek dat de kerk met Kerst mis met een verklaring moet komen waarin alle dogma's worden afgeschaft. Ook ver werpt Verbeek de goddelijke natuur van Jezus en wil hij af van het 'perverse idee' dat Hij met Zijn kruisdood de verzoe ning tussen God en mens heeft bewerkstelligd. Dat alles is vol gens Pauw van Hanswijck de Jonge voldoende voor een ver oordeling. Bovendien klaagt hij over de rel die Verbeek volgens hem al weken schopt tegen de nieuwe bisschop van Groningen, dr. W. Eijk. „Of de heer Verbeek die benoeming nu leuk vindt of niet: hij heeft deze officiële be noeming maar te accepteren." Verbeek voerde in de afgelopen weken een campagne om de bisschopswijding van Eijk te voorkomen. Verbeek maakt zich niet druk om de aanklacht en de oproep het ambt neer te leggen. Pauw van Hanswijck de Jonge heeft volgens hem weinig kans van slagen. Maar „de inquisitie leeft nog steeds voort", zei Verbeek. Hij spreekt tegen dat hij niet meer als priester functioneert. Sinds 1973 beschouwt hij zich zelf als vrijgesteld priester. Hij heeft geen parochie. BOEKBESPREKING De geheime leer van de Tem peliers, heet het boek dat Allan Oslo schreef over de geestelijke orde van ridders, die in 1118 in Jeruzalem werd gesticht en in 1312 door de inquisitie werd ontmanteld. Het is een titel die verwachtingen wekt. De aan beveling van de uitgever doet dat evenzeer: „Allan Oslo on derzoekt de eigenlijke reden waarom de kerk de orde van de Tempeliers heeft opgeheven: hun geheime leer. Zijn onder zoek naar de wortels en de es sentie van deze geheime leer is niet alleen verhelderend maar ook uitermate boeiend." Dat Oslo langdurig onderzoek heeft gedaan wordt de lezer wel duidelijk. Zijn zoektocht voert langs de pythagoreeërs, essenen, gnostici, hermetici, christiani, montanisten, mani cheeërs, druïden, soefi's, is- maelieten, fatimiden, katha ren, waldenzen, assassijnen. Voor wie het nog niet wist maakt hij duidelijk, dat chris tendom en islam vanaf het be gin tal van richtingen kenden, waarvan sommigen elkaar te vuur en te zwaard bestreden. De geschiede nis van de orde komt uitge breid aan bod: hoe de geeste lijke vader van de Tempeliers, Stefanus Har ding, ervan droomde van 'het bereiken van diepe vre de en de ver eniging met de Almachtige'. Hoe hij daar voor mensen om zich heen verzamelde die de geschriften van essenen, hermetici, gnostici, occultisten, kabbalis ten, alchemisten, soefi's en is- maëlieten in de oorspronkelij ke talen konden bestuderen. De kruistochten waren voor Harding en de zijnen essenti eel. In het 'Heilige Land' was veel van de kennis die zij zoch ten bij geheime genootschap pen bekend. En omdat die kennis alleen mondeling werd LEER VAN DF TEMPELIERS ven moes ten zij ook toetreden tot die ge nootschap pen. De deelname aan de kruistoch ten leverde de Tempe liers boven dien de be scherming van de Hei lige Stoel. Oslo ver haalt hoe de orde lang zaam ver strikt raakte in een politiek web van elkaar bestrijdende geloven en hoe de geestelijke ridders ten slotte niet veel meer waren dan huurlingen. In Frankrijk, waar de oorsprong van de orde lag, werden dankzij de belasting vrijdom die de paus hen had geschonken de tempels al snel tot banken, waar kerkvorsten en koningen hun rijkdom in ilteir snel Iet ij beheer gaven. De vraag die raj.e lo probeert te beantwoorde zo ja is, of het de afgunst was oit rijkdom van de Tempeliers de angst voor hun ketterije die hen uiteindelijk op de brandstapel deden belande Oslo houdt het op het laats De auteur veronderstelt da delen van de leer bij vrijme laars en rozenkruisers bewflji zijn gebleven. Waar hij dat op baseert v niet duidelijk. „Als lezer", schrijft Oslo, „vindt u in d bladzijden nog steeds nietl geheime leer zelf. Maar u hf wel veel details gekregen oj de geheime kennis, ritueleij hiërarchische opbouw van treden van kennis, de zin ej het doel van het inzicht enj verlichting. Dat moet het \j u mogelijk maken om in d huid te kruipen van de ned en te voelen hoe hij verlai naar opname." En daar blijft het bij. De b van de titel wordt niet ing^ Titel: De geheime leer v Tempeliers Auteur: Allan Oslo Uitgeverij: Ten Have WEEROVERZICHT BUITENLAND HHI O L O Weersvooruitzicht KNMI Geldig tot en met vrijdag. Noorwegen: Wolkenvelden en nu en dan re gen. In het noorden en oosten ook af en toe zon. Maxima uit eenlopend van 11 graden in het noordwesten tot rond de 18 gra den lokaal in het zuiden. Zweden: Wolkenvelden afgewisseld door wat zon. Vooral in het midden af en toe regen. Middagtempera- tuur tussen 10 en 18 graden. Denemarken: Zonnige perioden en plaatselijk mist. Later van het zuidwesten uit meer bewolking en een toe nemende kans op regen. Mid- dagtemperatuur dalend tot om streeks 18 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Wisselvallig met van tijd tot tijd regen. Vooral in Wales en Schot land lokaal veel neerslag. Later een flink aanwakkerende zuid westenwind. Middagtemperatuu r van 15 graden in West-Schot land tot rond 20 graden in het zuidoosten van Engeland. België en Luxemburg: Overgang naar meer wisselvallig weer met soms wat zon maar van tijd tot tijd ook buien, mogelijk met onweer. Middagtemperatuur omstreeks 20 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Afwisselend zon en wolken en soms buien, eerst misschien met onweer. Middagtemperatuur om en nabij de 20 graden. Portugal: In het zuiden geregeld zon. Naar het noorden toe meer bewolking en en toenemende kans op re gen. Middagtemperatuur om streeks 22 graden, maar donder dag in het zuidoosten nog aan merkelijk warmer. Spanje: Flinke zonnige perioden, maar in het noorden meer bewolking. Eerst in het noordwesten al af en toe regen, later in het noordoos ten ook kans op een pittige re gen- en onweersbui. Maxima uit eenlopend van een graad of 20 langs de Golf van Biskaje tot 30 graden plaatselijk in het zuiden. Marokko: Westkust: bijna overal veel zon en droog. Maxima van een graad of 24 in het noorden tot 30 in het zuiden. Tunesië: Flinke zonnige perioden en vrij wel overal droog. Maxima aan zee rond 30 graden. Zuid-Frankrijk: Donderdag geregeld zon en op de meeste plaatsen droog. Vrij dag toenemende bewolking en regen- of onweersbuien, plaatse lijk met flink wat neerslag. Mid dagtemperatuur meest tussen 22 graden in Les Landes tot 28 plaatselijk in de Languedoc. Mallorca en Ibiza: Geregeld zon. Vrijdag van het westen uit een toenemende kans op een bui. Middagtemperatuur ongeveer 27 graden. Italië: Donderdag bewolkt en buiig. Ook kans op onweer en plaatselijk misschien veel neerslag. Vrijdag van het westen droger en gere geld zon. Middagtemperatuur ongeveer 26 graden. Corsica en Sardinië: Zonnige perioden. Donderdag eerst nog veel bewolking en en kele fikse regen- en onweersbui en. Middagtemperatuur om streeks 27 graden. Griekenland en Kreta: Flinke zonnige perioden. Vrijdag van het westen uit meer bewol king en een toenemende kans op buien, ook met onweer. Maxima op de stranden rond 27 graden, in het binnenland lokaal wat ho ger. Turkije en Cyprus: Flinke zonnige perioden. In het zuidoosten en op Cyprus eerst misschien nog een bui. Middag temperatuur uiteenlopend van een graad of 23 in de omgeving van Istanbul tot rond 30 graden aan de zuidkust. Duitsland: Zonnige perioden maar ook kans op enkele regen- of onweesbui- en, eerst vooral in het zuidwes ten en later ook elders. In de nacht en ochtend plaatselijk mist. Middagtemperatuur rond 22 graden, maar donderdag lo kaal nog flink warmer. Zwitserland: Wisselend bewolkt en enkele re- gen- en onweersbuien. Vooral in het zuidwesten hier en daar veel neerslag. Middagtemperatuur dalend tot omstreeks 22 graden op vrijdag. Oostenrijk: In het oosten eerst nog zon, maar van het westen uit een toene mende kans op enkele regen- of onweersbuien. Middagtempera tuur eerst rond 25 graden, later iets minder warm. VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1999 Zon- en maanstanden Zon op 07.18 Zon onder 19.51 Maan op 15.04 Maan onder23.45 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 09.06 21.26 08.39 20.59 Laag 04.35 16.54 04.16 16.35 Stockholm hall bew. LEIDSCH DAGBLAD (Opgericht 1 maart 1860) kantoor Rooseveltstraat 82 071-5356 356 Postadres: Postbus 54, 2300 AB Leiden abonneeservice Abonnementen 071-5128 030 Geen krant ontvangen? Bel voor nabezorging: Ma.t/m/vr.18.00-19,30 uur en Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512 directie B.M. Essenberg, W.MJ. Bouterse (adjunct) J. Kiel (adjunct) hoofdredactie J.G. Majoor, T. van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) redactie F. Blok, chef eindredactie algemeen T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D.C. van der Plas, chef eindredactie regio J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst W. Spierdijk, chef sportredactie E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden R.I.M. van der Veer, chef redactie Duin- en Bollenstreek W.F. Wegman, chef redactie Leiden telefax Advertenties: 071- 5323 508 Familieberichten: 023- 5317 337 023- 5320216 Redactie: 071- 5321 921 Hoofdredactie: 071- 5315921 advertenties Maandag t/m vrijdag van 8 301< 071- 5356 230 rubrieksadvertenties Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot I' 071- 5143 545 abonnementen bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per half jaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) Abonnees die ons een machtiging verst' het automatisch afschrijven van het abonnements- geld, ontvangen 1, VERZENDING PER POST Voor abonnementen die per post (binm fyja worden verzonden geldt een toeslag vi n portokosten per verschijndag. LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETT* h Voor mensen die moeilijk lezen, siert hebben of blind zijn (of een andere leeshandicap hebben), is een sameni van het regionale nieuws uit het Les lc net Dagblad op geluidscassette beschik: Verd i informatie 0486-486486 (Centrum voor Gesproken Lectuur, 6 K N H U JNk aan edrij tdbj —tttte i Jfp.1! I Z ongevallendienst Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst. inlichtingen bezoekuren ziekenhuizen Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131. Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111 fc lijkt mertj Ht iwoni inde! volg isnit het i Alth noj hier

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 16