VN-hoofdkwartier
Oost-Timor gesloten
Doden bij nieuwe aardbeving in Turkije
Rusland weet niet hoe terrorisme te bestrijden
Buitenland
Ruim honderd doden
bij aanslag Moskou
Trimble verwerpt plan
voor Noord-Ierse politie
AG 14 SEPTEMBER 1999
155
7
AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
na:n
ia versoepelt strikt geboortebeleid
China maakt zich op om het officiële geboortebeleid
j kind per gezin te versoepelen. Hiervoor zal de volksre-
cover drie jaar de eerste nationale wet op de geboortebe-
aannemen, aldus officiële Chinese bronnen. Volgens
van de nationale commissie voor geboortebeperking is
weinig bekende clausule in de huidige regelgeving die
waarvan beide partners enig kind zijn, toestaat zelf twee
>n te krijgen. Deze regel moet ook in de toekomstige wet-
voorkomen, aldus het commissielid. Het strikte geboor-
d van één kind per gezin is ingevoerd in de jaren zeventig
enorme bevolkingsgroei van China in te dammen.
en bij religieus geweld Molukken
Bij nieuwe gewelddadigheden tussen moslims en
ien op de Molukken zijn zondag zeker acht mensen om
gekomen. Tientallen anderen raakten gewond. De au-
probeerden nog informatie in te winnen over moge-
eld in afgelegen dorpen in het district. Veel dorpelingen
hun toevlucht gezocht in politiebureaus, schoolgebou-
oskeeën en kerken. Bij de religieuze onlusten op de Mo-
zijn sinds januari bijna vijfhonderd mensen omgeko-
chet weer naar ziekenhuis
De voormalige Chileense dictator Pinochet is voor een
can naar een ziekenhuis in Londen gebracht. Volgens
jrdvoerder van de generaal lijdt hij aan verscheidene
moet hij zorgvuldig geobserveerd worden. Pinochet
uitgebreid onderzoek ondergaan. Pinochet heeft huis-
va' ide Britse hoofdstad. Hij werd vorig jaar 17 oktober ge-
1 1 en kan later dit jaar aan Spanje worden uitgeleverd,
talige dictator wordt beschuldigd van grove schendin-
mensenrechten tijdens zijn bewind (1973-1990).
ge pese Unie heft sancties Libië op
De Europese Unie heeft gisteren de meeste van de nog
,i de sancties tegen Libië opgeheven. De maatregel werd
n op grond van een uit juni daterend rapport van de
le Naties waarin wordt geconcludeerd dat er aanwijzin-
dat de Libische regering afstand heeft genomen van het
ie. De sancties omvatten beperking van de bewegings-
van Libisch diplomatiek personeel en strikte visumver-
lor Libiërs. De meeste economische sancties, waaron-
vluchtverbod op Libië, werden al in april opgeheven
)ië de twee verdachten van de bomaanslag op een
in 1988 boven het Schotse Lockerbie had uitgeleverd.
ij"™ enegro wil eigen munt
Montenegro, dat samen met Servië Joegoslavië
'e eeft plannen voor de invoering van een eigen munt ter
ng van de Joegoslavische dinar. Dat heeft de Mon-
se president Djukanovic gisteren gezegd. Montenegro
)rde invoering van de 'Montenegrijnse mark', die even-
rd moet zijn als de Duitse mark, de hulp ingeroepen
merikaan Steve Hanke, professor in de toegepaste eco-
in Johns Hopkins University in Baltimore. Met de in-
van de eigen munt hoopt Montenegro te ontsnappen
j iperinflatie die de dinar parten speelt.
e" )ese taairuzie doorgeschoven
De Europese ministers van buitenlandse zaken hebben
n Brussel nog geen oplossing weten te vinden voor de
die in de EU is opgelaaid. Ze hebben nu de ambassa
de lidstaten gevraagd een compromis te zoeken. In-
hebben er een hard hoofd in dat dat zal lukken, omdat
1 om een politieke kwestie gaat. De ruzie betreft de
ke talen er bij informele bijeenkomsten van EU-minis-
ficiële wemaal gelden. Op dit moment zijn dat het
^aa het Engels, plus de taal van het land dat op dat mo-
voorzittéHs.'Voor deze talen zijn tolken beschikbaar.
)uitse kanselier Schroder heeft deze zomer geëist dat
dezelfde behandeling krijgt.
/erd
aids in Afrika niet te stoppen
"jgl
)e toename van aids in Afrikaanse landen ten zuiden
hara is niet te stoppen. Dat is de belangrijkste conclu-
ds-deskundigen op een internationale conferentie
in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka. Aan de voorlich-
pagnes ligt het niet, want de meeste mensen kennen
rijkste feiten over aids; dat de ziekte voornamelijk ver-
vindt door seksueel contact en dat de gevolgen van
ïg fataal kunnen zijn. Sommige Afrikaanse experts wij-
iname van aids aan de schrijnende armoede en een
n goed onderwijs. Aids heeft in Afrika aan ruim elf
ïensen het leven gekost. Het dubbele aantal is besmet
iv-virus.
s il Palestijnen helpen bij bouwen
)e Technische Universiteit in Delft gaat samenwerken
tijnse universiteiten op het gebied van stedenbouw,
samen onderzoeken hoe de stedenbouw van het toe-
Palestina kan worden verbeterd. Nu worden autono-
als Ramallah en Gaza-stad nog vrijwel volledig zon-
itziende blik volgestouwd met hoge kantoorgebouwen
huizenwijken. Een team experts uit Delft vreest dat
zal veranderen in een onherstelbare stedenbouwkun-
als niet snel wordt ingegrepen.
soldaat bekent maken nazi-film
voormalige Duitse soldaat heeft gisteren voor de
in Aue toegegeven neonazistische videofilms te heb-
akt terwijl hij in dienst zat. De 26-jarige Mike Ruegge-
terecht op verdenking van het aanzetten tot haat en
van verboden symbolen. Hij kan tot vijf jaar gevange
orden veroordeeld. De video's, die in 1994-1995 zijn
de buurt van kazernes in Saksen, tonen militairen die
I81 ze aan het moorden en verkrachten zijn. Daarnaast
e soldaten, van wie een aantal toentertijd in training
aar Bosnië te worden uitgezonden, herhaaldelijk de
t. Rueggeberg gaf toe dat hij enkele jaren geleden een
neonazi was. Inmiddels zou hij van politieke voorkeur
derd. Volgens zijn advocaat is het maken van dergelij-
niet verboden, enkel het vertonen ervan.
van seriemoordenaar op internet
De seriemoordenaar Arthur Shawcross mag in zijn
s geen kunstvoorwerpen meer vervaardigen omdat ze
'orden op het internet. Shawcross zit in New York een
bi 250 jaar wegens de moord op elf prostituees. Ge-
unstvoorwerpen en kaartjes met zijn handtekening
rkocht op de veilingsite www.eBay.com op internet,
ruil voor zijn kunst geen geld hebben gekregen maar
"i natura, zoals schoenen. Shawcross wordt aange-
^ens het overtreden van de regels van de Sullivan-ge-
pr v n ^ew York. Gedetineerden mogen niet zonder toe
van de directie proberen goederen te verkrijgen of
L eigendom verkopen. Hij mag zijn hobby voorlopig
x.ni
ch n
ier l
nebb j.
f1,,1 énen.
n tonen millenniumplekken
en ht
lijS'1 Dl
mser L
ramf nt
t mei
eis niet af naar de Oekraïne bij het aanbreken van het
üennium. Mijdt Russische luchthavens, neem extra
^aar Egypte en wordt vooral niet ziek op de Filipijnen.
'edzaam voor controles op sommige Indonesische
rs en vergeet vliegen met Air Seychelles - alle vluch-
'elast tot na Oud Nieuw, voor alle zekerheid. Groot-
onthulde vandaag de eerste aflevering van haar mil
ds, waarin wordt beschreven wat vijftig landen zoal
>et probleem van het jaar 2000 te overwinnen. Reizi-
urijven worden gewaarschuwd voor mogelijke zwak-
1 op de aardbol. Het rapport is openbaar gemaakt op
:e van het ministerie van buitenlandse zaken (www.f-
Nog geen besluit Veiligheidsraad over sturen van internationale troepenmacht
MOSKOU AFP-DPA
De Verenigde Naties (VN)
hebben hun hoofdkwartier
in Dili gesloten. De volke
renorganisatie is begonnen
met de evacuatie van het
merendeel van haar perso
neel en van de vluchtelin
gen die in het VN-complex
verbleven. In het complex
was het niet veilig meer.
Over de inzet van een in
ternationale troepenmacht
in Oost-Timor heeft de
VN-Veiligheidsraad nog
geen besluit genomen.
DILI-DARWIN ANP-Rtr-AFP-DPA
In het VN-hoofdkwartier in Dili
werkten honderd mensen en
bevonden zich 1.300 Oost-Ti-
morese vluchtelingen. Een eer
ste vrachtvliegtuig uit Dili is in
de Australische stad Darwin
aangekomen. Er zijn zeker
twaalf vluchten nodig om ie
dereen over te brengen. Enkele
medewerkers van VN blijven in
Dili achter om de situatie in de
gaten te houden.
De leider van de VN-missie in
Oost-Timor, Ian Martin, is met
het eerste vliegtuig meegeko
men. Hij zei dat het zo gevaar
lijk was in Dili dat er weinig an
ders op zat dan over te gaan tot
evacuatie. Gewapende bendes
hangen rond in de straten en
daklozen plunderen uitgebran
de gebouwen om aan voedsel
te komen.
In Darwin bevinden zich ju-
Bij de bomaanslag op een flat
gebouw in Moskou gisteren zijn
zeker 116 mensen om het leven
gekomen, onder wie zeker acht
kinderen. Dit heeft het tv-stati-
on NTV vanochtend gemeld.
Nooit eerder zijn bij een aan
slag in de Russische hoofdstad
zoveel mensen om het leven
gekomen.
De honderden reddingswer
kers die de hele nacht hebben
doorgewerkt, hebben geen
hoop meer nog overlevenden
aan te treffen. De bloedigste
aanslag in Moskou tot nu toe
was die van afgelopen donder
dag. Daarbij kwamen 92 men
sen om het leven.
Tot nu toe zijn vier verdach
ten aangehouden die in ver
band worden gebracht met de
aanslagen. Volgens de autoritei
ten is er een verband met de
opstandige moslims in de Kau-
kasusrepublieken Tsjetsjenië en
De Moskouse politie is in de
afgelopen nacht tientallen ke
ren uitgerukt nadat bezorgde
inwoners verdachte waarne
mingen van personen of voor
werpen hadden gemeld. Het
bleek telkens om loos alarm te
gaan.
De Russische politie heeft wel
enkele tonnen explosieven ont
dekt op verschillende plekken
in Moskou. De autoriteiten ver
moeden dat de explosieven ver
band houden met de twee bloe
dige aanslagen die Moskou de
ze week troffen.
Terroristen kunnen op de
Russische zwarte markt net zo
gemakkelijk aan springstof ko
men als aan wapens en muni-
De Indonesische politie beschermt de Australische ambassade in Jakarta. Gisteren vielen demonstranten de
ambassade aan. Zij vinden dat Australië zich teveel met Oost-Timor bemoeit. foto afp
risten die bewijsmateriaal wil
len verzamelen voor oorlogs
misdaden in Oost-Timor. De
Australische afdeling van de In
ternationale Commissie van Ju
risten (ICJ) doet dat met het
oog op een nog eventueel op te
zetten tribunaal. Daar zouden
de schuldigen van het geweld
in de voormalige Portugese ko
lonie kunnen worden berecht.
Sinds het referendum over
onafhankelijkheid hebben pro-
Indonesische milities zeker
honderden mensen vermoord.
Ze hebben er op grote schaal
wreedheden begaan, waar
schijnlijk met steun van de In
donesische strijdkrachten. De
Hoge Commissaris voor de
Mensenrechten van de Verenig
de Naties, Mary Robinson, zin
speelde gisteren al op de komst
van een internationaal tribu
naal.
De Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties zal naai ver
wachting morgen een besluit
nemen over de komst van een
internationale vredesmacht
naar Oost-Timor. De raad is af
gelopen nacht bijeen geweest,
maar heeft nog niets besloten.
De ministers van buitenland
se zaken van de Europese Unie
zijn het gisteren in Brussel eens
geworden over een wapenem
bargo tegen Indonesië. Het be
treft een uitvoerverbod van vier
maanden voor wapens, munitie
en militair materieel dat voor
onderdrukking en terrorisme
kan worden gebruikt.
BELFAST DPA-ANP-Rtr
De grootste partij van Noord -
Ierland, de protestantse UUP,
heeft gisteren de voorstellen
om de naam van het politie
korps van de provincie te ver
anderen verworpen. De UUP
blijft wel meedoen aan de vre-
desgesprekken, die vandaag
worden voortgezet.
De top van de partij, geleid
door David Trimble, vergader
de drie uur lang over het vre
desproces. De voorstellen van
de commissie-Patten over de
hervorming van het politie
korps Royal Ulster Constabula
ry RUC, dat voor negentig pro
cent uit protestanten bestaat,
werden massaal afgewezen.
Turkse soldaten zoeken naar overlevenden, nadat Turkije gisteren door een zware naschok werd getroffen.
foto reuters
ISTANBUL Rtr-AFP-DPA
Het noordwesten van Turkije is
gistermiddag opgeschrikt door
een sterke aardbeving met een
kracht van 5,8 op de schaal van
Richter. Volgens de Turkse tele
visiezender A-7Vzijn zeker tien
mensen omgekomen. Premier
Ecevit zei dat 239 mensen ge
wond zijn geraakt.
Het epicentrum van de be
ving lag in de provincie Kocaeli.
De beving deed zich even voor
14.00 uur voor. In verscheidene
Turkse steden renden mensen
in paniek de straat op. Sommi
ge mensen verwondden zich
door vallend puin of na een
sprong van hun balkon.
Premier Evecit kenschetste de
mini-ramp van gisteren als na
schokken van de verwoestende
aardbeving van vorige maand.
„Deze naschokken kunnen nog
geruime tijd voortduren. Ik
hoop dat ze niet zoveel ver
woesting veroorzaken als van
daag. We moeten er mee le
ven." Evecit's regering lag vori
ge maand onder vuur, omdat
zij niet snel genoeg zou hebben
gereageerd op de ramp.
Kocaeli was een van de
zwaarst getroffen provincies in
de verwoestende aardbeving
van 17 augustus, die aan min
stens 15.500 mensen het leven
heeft gekost. Duizenden men
sen worden nog steeds vermist.
Het epicentrum van die beving,
die een kracht had van 7,4 op
de schaal van Richter, lag toen
in de buurt van Izmit, zo'n
twintig kilometer van de plaats
waar gisteren de felste schok
ken werden geregistreerd.
De schok van gisteren werd
niet alleen in Izmit gevoeld,
maar ook in Istanbul en Anka
ra. De beurs van Istanbul on
derbrak korte tijd haar activitei
ten. Telefoonlijnen tussen Ko
caeli en Ankara raakten bescha
digd en de regering gaf op
dracht scholen te sluiten.
Britse seismologen verklaar
den maandag dat Turkije de ko
mende weken nog met meer
zware naschokken rekening
moet houden. Kleinere bevin
gen kunnen zich in de getroffen
regio nog jarenlang voordoen.
MOSKOU ANNA DOLGOV-GREG MYRE
Volgens de Moskouse burgemeester Joe-
ri Loezjkov zitten islamitische extremis
ten achter de bomaanslagen die de Rus
sische hoofdstad de afgelopen weken
hebben getroffen. De meeste Russische
autoriteiten erkennen echter dat zij niet
weten wie verantwoordelijk is. De be
schuldigingen van Loezjkov zijn dan ook
eerder gebaseerd op verdenkingen dan
op bewijzen.
„De bandieten hebben ons uitgedaagd",
zei president Boris Jeltsin gisteren in een
televisietoespraak. „De staat zal doel
treffend reageren: prompt, beslissend en
vastberaden." Jeltsin liet een nadere
identificatie van de 'bandieten' echter
achterwege, waardoor onmiddellijk de
vraag rees welke waarde aan zijn belofte
moet worden gehecht.
Loezjkov gelooft dat Tsjetsjeense rebel
len en hun handlangers achter de aan
slagen zitten, omdat het Russische leger
met harde hand is opgetreden tegen re
bellen in Dagestan, die de deelrepubliek
vanuit Tsjetsjenië zijn binnengevallen.
In de campagne tegen de rebellen is
zwaar materieel ingezet en zijn lucht
aanvallen uitgevoerd op zowel doelen in
Dagestan als in Tsjetsjenië.
Loezjkov staat niet alleen in zijn verden
kingen jegens de Tsjetsjenen en hun
bondgenoten. Veel mensen denken dat
de daders van de aanslagen afkomstig
zijn uit de bevolkingsgroepen van de
Kaukasus. De Russische oud-premier Je-
vgeni Primakov waarschuwde dan ook
dat 'inspanningen op het gebied van de
terreurbestrijding niet etnisch gekleurd'
mogen zijn.
De aanslagen illustreren op schrikwek
kende wijze hoe desastreus de gevolgen
kunnen zijn van de ineenstorting van
een totalitaire staat. In de tijd van de
Sovjetunie wogen veiligheidsoverwegin
gen standaard zwaarder dan individuele
vrijheden, werden de grenzen zwaar be
waakt, waren de straten in Moskou 's
nachts veilig en was terrorisme iets voor
andere landen.
De veiligheidsdiensten legden dissiden
ten het vuur na aan de schenen en boe
zemden de gewone burger vrees in. Zij
hadden echter weinig ervaring in het
voorkomen, onderzoeken of oplossen
van werkelijke misdrijven, en staan van
daag de dag machteloos tegenover de
terreur van schijnbaar willekeurige aan
slagen en afrekeningen binnen de geor
ganiseerde misdaad.
De veiligheidsdiensten kampen net als
alle andere overheidsdiensten met fi
nanciële tekorten, onderbetaling en cor
ruptie. Het leger zit met veelal jeugdigde
dienstplichtigen, die slecht worden ge
voed, gehuisvest en gekleed, en die niet
zelden te lijden hebben van mishande
ling door officieren.
Loezjkov beloofde de inwoners van
Moskou harde maatregelen en een 'zui
vering', met name onder mensen van
buiten die geen papieren hebben en die
niet kunnen hard maken waarom zij in
de hoofdstad verblijven. In een poging
het politie optreden effectiever te ma
ken, gaf de gouverneur van de regio
Moskou, Anatoli Tjazjlov, gisteren op
dracht de politie binnen twee dagen al
haar achterstallige salaris uit te betalen.
Ook gaf hij bevel om alle politievoertui
gen met onmiddellijke ingang van ben
zine te voorzien.
Loezjkovs stadsbestuur is beter georga
niseerd dan het federale bestuur, maar
het blijft de vraag of politie-inspecties in
een stad van tien miljoen ingezetenen
veel zullen uitmaken. Veel agenten zijn
corrupt en het komt geregeld voor dat
mensen zonder identiteitspapieren ver
volging of uitzetting kunnen afkopen.
De normen en waarden lijken in Rus
land dermate te zijn aangetast dat maat
regelen op de korte termijn waarschijn
lijk weinig zullen uitmaken.
Trimble noemde het rapport
van Patten 'volstrekt fout en
aanstootgevend'. Hij ontkende
geruchten dat zijn positie als
voorzitter van de UUP zou
wankelen. De UUP ziet geen re
den om de gesprekken met on
derhandelaar George Mitchell
af te breken. De Amerikaan ar
riveerde gisteren in Belfast voor
nieuw gesprekken.
Veel pro-Britse protestanten
vinden dat de politie met de
naam die Patten voorstelt (Poli
tie van Noord-lerland) haar
Britse identiteit kwijtraakt. De
commissie vindt de naam RUC
te beladen. In de eerste decen
nia van de Ierse deling gold de
RUC als uiterst partijdig en dis
criminerend.
Griekenland
wil Turkije als
lid van de EU
LONDEN ANP
Griekenland neemt het voor
touw bij de gesprekken tussen
Brussel en Ankara over toela
ting van Turkije tot de Europese
Unie. Dat zei de Griekse minis
ter van buitenlandse zaken Pa-
pandreou gisteren in een inter
view met het Britse dagblad The
Guardian. De relatie tussen
aartsvijanden Athene en Ankara
is sterk verbeterd, sinds Grie
kenland vorige maand hulp
stuurde voor slachtoffers van
de aardbeving in Turkije.
Volgens Papandreou is Grie
kenland niet alleen voorstander
van Turkse toetreding, maar wil
het ook de kar wil trekken voor
'een Europees Turkije'. Volgens
de minister is het „in het be
lang van Griekenland dat Tur
kije deel uitmaakt van de Euro
pese Unie, in plaats van dat het
buurland daar telkens conflic
ten mee uitvecht".
Volgens Papandreou gaan
stabilisatie in de Balkan en het
aanhalen van de banden met
Turkije hand in hemd. Pa
pandreou zegt dat Kosovo het
keerpunt in de relatie tussen
Griekenland en Turkije is ge
weest. „In plaats van te bek
vechten, werkten de twee lan
den samen bij de opvang van
Albanese vluchtelingen en het
sturen van humanitaire hulp."
Britse regering
verdacht in '49
atoomspionne al
LONDEN Rtr
De regering van Groot-Brittan-
nië verdacht Melita Norwood al
vijftig jaar geleden van spionage
voor de Sovjetunie. Zij is echter
nooit ondervraagd om andere
onderzoeken naar spionnen
niet in gevaar te brengen. Dat
heeft minister Jack Straw van
binnenlandse zaken gisteren
gezegd.
Afgelopen weekend werd be
kend dat de inmiddels 87-jarige
Norwood onder de codenaam
Hola veertig jaar lang atoomge
heimen aan de Sovjets heeft
doorgegegeven. Zij werkte bij
de Britse Organisatie voor On
derzoek naar Non-Ferrometa-
len, die nauw bij het Britse
atoomonderzoek was betrok
ken.
Norwood kreeg in 1945 toe
stemming om bij de onder
zoeksorganisatie te werken,
hoewel haar communistische
sympathieën argwaan hadden
gewekt. Norwood kreeg vanaf
1949 geen toegang meer tot ge
heimen over de ontwikkeling
van de Britse atoombom. In
1965 kwam een commissie tot
de conclusie dat Norwood in de
jaren veertig voor de Russen
had gespionneerd. De contra
spionage besloot haar niet te
ondervragen om ander onder
zoek niet in gevaar te brengen.
