Ploeteren op een Alp
'4Üj
Jungfrau Marathon: een unieke wedstrijd
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1999
Vier in Wilhelm Teil-kostuums ge
stoken Zwitsers toeteren op hun
waldhoorns zowat de longen uit
hun lijf. Over de koude Alpenweide blaast de
droefgeestige melodie van Mieke Telkamps
'Waarheen leidt de weg die wij moeten gaan?
Dat vragen 3200 voortsjokkende deelne
mers aan de Jungfrau Marathon zich ook af.
li lijkt maar geen eind te komen aan de
klim.
Hoe hoger, hoe ijler de lucht en hoe
zwaarder de benen. In de laatste kilometers
van het 42.195 meter lange traject lijkt de
wereld op te houden. Er is dan een hoogte
verschil van 1.823 meter overbrugd. Bij ge
brek aan zuurstof heeft de bomenwereld er
boven 1.700 meter de brui aan gegeven. De
Jungffau-lopers douwen hier stug door.
Happend naar lucht, die er op deze hoogte
bijna niet is. Tevergeefs hopend op een be
gaanbaar pad. Het is ploeteren over Alpen
gras, bezaaid met keien en grote rotsblokken
die daar een paar miljoen jaar geleden zijn
neergekwakt door de Eiger Gletsjer.
De lopers en loopsters klimmen met holle
ogen van steen naar steen. Er zijn er die uit
glijden - mist en regen maakten de rotsige
punten en keien spekglad. Met de handen
tegen hun dijbenen proberen ze zich zo goed
en zo kwaad als het gaat een beetje af te zet
ten. De wereld heeft zich vernauwd tot de
eerstvolgende steen, of de hiel van de voor
ganger. Het decor is prachtig, met uitzicht
op de besneeuwde toppen van de 4.000 me
ter hoge Jungfrau en Eiger. Links en rechts
watervallen en honderden meters diep ra
vijn. Aan de meesten gaat die schoonheid
voorbij. Ze zijn na vier, vijf, zes uur zwoegen
leeg en hebben liters vocht verloren.
Het lijf protesteert in volle hevigheid; lon
gen en kuiten hebben het het moeilijkst. De
stijgingspercentages liegen er dan ook niet
om. In de haarspeldbochten gaat het op
sommige stukken zo'n 23 procent omhoog.
Dat is het dubbele van de Nederlands wieler-
berg in de Tour de France, l'Alpe d'Huez. En
daar ligt soepel asfalt, terwijl hier de weg be
zaaid ligt met keien, stenen, gras en steen
slag. Bovendien is geen Nederlander ge
traind op zulke extreme omstandigheden.
De duinen aan de Noordzeekust, de heuvels
in Limburg zijn uitstekend werkterrein voor
het opdoen van laacht, maar voor het oefe
nen in zuurstofarme omgeving komt meer
kijken.
Bij het bergtreinstationnetje Kleine Schei-
degg is in een kaal landschap de finishlijn
getrokken. Ziel staat er op het finishdoek. De
Zwitser Méirco Kaminski loopt er voor de
vijfde keer als winnaar onderdoor, ditmaal in
een parcoursrecord van 2.54 uur. De berg-
speciaïist - die voor zijn overwinning 13.000
gulden ontvangt - blijkt in zijn thuiswedstrijd
opnieuw te sterk voor met name een klein le
ger Afrikaanse favorieten die rillen van de
kou (vijf graden).
Hoewel de meesten de Olympische ge
dachte koesteren dat deelnemen belangrijker
is dan winnen, hebben de eerste kilometers
een ander beeld te zien gegeven. Na het
startschot in Interlaken spurten honderden
lopers er als losgebroken leeuwen vandoor.
Alle Menschen werder Brüder klinkt het uit de
luidsprekers, maar zo verbroederend gaat
het niet. Het is duwen, trekken en op de hak
ken trappen. De doldrieste inspanningen
eindigen voor de meesten met een ernstige
terugval.
Na 25 kilometer, vanaf Lauterbrunnen, be
gint de Jungfrau Marathon pas echt: 1500
meter hoogteverschil over een afstand van
17 kilometer. Op de 'Muur van Wengen' gaat
het pad zigzaggend met meer dan 20 procent
omhoog. Meer dan pittig wandelen is hier
niet mogelijk. Hooguit wat dribbelen als de
berg even minder steil omhoog gaat.
Na Wengen voert het marathon-parcours
even over het traject van de bekende Lauber-
horn-afdaling. Waar de topskiërs in decem
ber met 150 kilometer per uur naar beneden
razen, klauteren de marathonlopers nu met
zes kilometer per uur richting wolkendek.
Aangemoedigd door tienduizenden toe
schouwers die zich tot langs de smalle paad
jes aan toe hebben opgesteld voor daverend
applaus. Ze laten koeiebellen rinkelen ter
aanmoediging en om de stemming erin te
houden zijn er overal hoempapa-orkesten,
doedelzakspelers en waldhoornblazers. Het
'hop, hop, hop' weerkaatst tegen de bergen.
Aan een bruggetje hangt een spandoek: Jesus
istden Wegzum Gewinnen. De gelovigen on
der de lopers prevelen zo dicht bij hun God
een schietgebedje.
Wie desondanks blokkeert, kan terecht bij
een van de veertien verzorgingsposten. Acht
honderd vrijwilligers staan op de Alp klaar
met bekers water, sportdrank, cola, lauwe
thee, bananen en chocoladereepjes. „Ik haal
mijn 115 gulden inschrijfgeld er dik uit",
blaast een van de deelnemers.
Wie kramp krijgt kan op twaalf punten
langs het parcours terecht bij massageposten
waar ook artsen doktoren klaar staan voor
medische hulp. De kramp in de kuiten slaat
De Jungfrau Marathon: een zware uitdaging tegen een indrukwekkend decor.
in de kou soms onbarmhartig toe. Zelfs in de
laatste, sterk dalende kilometer, als het
hoogste punt op 2.205 meter is bedwongen,
gaan lopers er huilend even bij liggen. En er
zijn er van wie *de medici vinden dat door
gaan onverantwoord is; ze worden uit de
wedstrijd gehaald.
Doordat de weersomstandigheden redelijk
zijn - geen sneeuw, alleen hoge luchtvoch
tigheid en op het laatst wat regen - is het
aantal uitvallers ditmaal relatief klein: 128.
Dat neemt niet weg dat de Jungfrau Mara
thon een slopende onderneming is. Uit ge
zondheidsoverwegingen laat de organisatie
geen deelnemers onder de achttien toe. Op
vallend in het deelnemersveld is het grijs-ge
halte; honderden en honderden vijftigers en
zestigers, en enkele berggeiten van boven de
zeventig.
Hoe graag de ouderen nog willen preste
ren, bleek in 1998 uit de uitslag van de do
pingcontrole. Van de honderd gecontroleer-
den uit de verschillende categorieën - bleek
een 53-jarige deelnemer positief. In zijn uri
ne werden sporen van morfine en codeïne
aangetroffen....
'Waarheen leidt de weg..?' Dat vraagt Anneke
Hoogeveen uit Santpoort zich ook af. Ze doet
in de Zwitserse Alpen mee aan haar eerste
marathon, nadat ze pas vorig jaar voorzich
tig is begonnen met hardlopen. Het wordt
haar sterk ontraden om te starten in zo'n
zware wedstrijd. Ze doet het toch. Op kilo
meter 27 passeert ze Marijke uit Spijkenisse,
die dreigt op te geven. Hand in hand lopen
ze de resterende 15 kilometer de berg op. Na
dik zes uur, een kwartier voor sluitingstijd,
bereiken ze Kleine Scheidegg, waar het in
middels hard is gaan regenen. Ze zijn boven.
Vijf kilo lichter, een medaille en veel ervaring
rijker.
Terwijl op de top de vermoeienissen onder
de warme douche worden weggespoeld en
later met een pul bier, denkt organisator
Heinz Schild beneden alweer aan de volgen
de editie van de Jungfrau Marathon. Het
aantal aanmeldingen (6.000) overschreed dit
jaar het aantal beschikbare startplaatsen
(3.200) ruimschoots. Vanwege de immense
transportproblemen na de marathon - deel
nemers en toeschouwers moeten in kleine
treintjes de berg af - kunnen er niet meer at
leten vertrekken. Om iedereen tevreden te
stellen overweegt Schild volgend jaar in het
eerste september-weekeinde zowel op zater
dag als zondag een marathon te organiseren
richting Jungfrau.
„We streven perfectie na", aldus Schild.
Dat blijkt. Een dag na de marathon kunnen
alle deelnemers - van winnaar tot nummer
laatst - hun tussentijden, eindresultaat en
klassering terugvinden op internet. Over
twee weken worden alle uitslagen ook nog
eens per post thuisbezorgd. Wie wil kan nog
lang nagenieten.
G0VERT WISSE
Een unieke wedstrijd: de Jungfrau Marathon in Zwitserland, Europa's
zwaarste in zijn soort. Vanuit het laag gelegen Interlaken naar een finish
op 2091 meter hoogte. Afzien in ijle lucht, met uitzicht op besneeuwde
bergtoppen. Geroffel van Alpenlawines tussen het hijgende gepuf van
lopers en loopsters. De grote uitdaging trok vorig weekeinde 3200
deelnemers (uit 44 landen) onder wie 197 Nederlanders. Onze
verslaggever Govert Wisse liep, wandelde en strompelde in 4.32 uur mee
omhoog en daalde vol indrukken weer af.
