tuur Kunst
'In dat werk van mij is niemand veilig'
Veelzijdige show Circus Renz
Zinloos amusement
>chone
Schijn
Jubileumconcert 50-jarig Herenkoor Maria ter Zee
JAC 11 SEPTEMBER 1999
JAN RIJSDAM. 071-5356444. PLV CHEF ANNET VAN AARSEN 071-5356443
[atwijkse vondsten te zien
rwuK' De archeologische vondsten die de afgelopen weken
n gevonden in de bouwput van een nieuwe supermarkt in
[twijk aan den Rijn, zijn vanaf vandaag te zien in het Katwijks
useum. De bodemvondsten uit de Rijnstraat, voornamelijk
bruiksvoorwerpen uit de dertiende en veertiende eeuw, blij-
n een maand in het museum aan de Voorstraat. Daarna wor-
n ze aan nader onderzoek onderworpen.
kkerman en Thielemans samen
w ifveningen Mondharmonicagoeroe Jean 'Toots' Thielemans
eft voor het eerst een concert samen met gitarist Jan Akker-
an en band. Het optreden is zondagavond 17 oktober in het
leveningse Kurhaus. Thielemans en Aickerman spelen jazz en
iphisticated blues'.
onna Summer treedt weer op
[den De Amerikaanse zangeres Donna Summer treedt in
ober voor het eerst in jaren weer op, maar omdat ze slecht
en sigarettenrook kan duurt haar come-back slechts een
artier. Summer maakte furore met discosongs als 'Hot Stuff,
st Dance' en 'Bad Girls'. Zij werd in 1979 tot beste Ameri-
inse vocaliste en soulzangeres uitgeroepen. 9 Oktober treedt
op in de Londense nachtclub G.A.Y. Jeremy Joseph van de
b zei tegen het Britse showbizzpersbureau WENN dat zij
:hts haar nieuwe single en twee klassiekers ten gehore zal
ngen. De zangeres, die als herboren christen niet graag aan
ir verleden wil worden herinnerd, weigerde enkele maanden
eden in te gaan op het verzoek van regisseur Spike Lee om
ir nummer 'Love To Love You Baby' te gebruiken in zijn
uwe film 'Summer of Sam'. In de film zullen nu nummers
de Engelse popgroep The Who te horen zijn.
linees Staatscircus in Leiden
In het artikel over het Groot Chinees Staatscircus en in
bijbehorende kortingsbon, afgelopen donderdag in de UIT-
Q it van het Leidsch Dagblad, zijn onjuiste data genoemd. De
0 rstellingen in Leiden zijn vanaf aanstaande dinsdag 14 sep-
ber tot en met zondag 19 september. Dinsdag t/m vrijdag
0 uur; zaterdag 15.00 en 20.00 uur; zondag 13.00 en 17.00
De voorstellingen worden gegeven in een pagodetent op de
Haagse Schouw/Plesmanlaan. Tegen inlevering van de
lingsbon, uit de UIT-krant, bij de circuskassa ontvangen le-
van het Leidsch Dagblad een korting van f 7,50 per plaats-
rijs, ongeacht de rang (maximaal vier personen per bon).
etalfestival in Katwijks Scum
fUK» Vier metalbands spelen vanavond in Jongerencentrum
n in Katwijk. Het is het eerste metalfestival van cfit seizoen,
iet podium staan Detonator, Dehumanize,.Cepheus en
itany. De toegang is vrij en de zaal gaat open om 20.30 uur.
csentatie bloemlezing Komrij
,.jp Een bloemlezing met Afrikaanse poëzie wordt donder-
e 116 september aangeboden aan samensteller Gerrit Komrij,
lar gastschrijver bij de Faculteit der Letteren van de Univer-
Leiden. Titel van de bundel is 'Afrikaanse poëzie in 1000
ïige gedichten'. De presentatie heeft plaats om 20.00 uur in
icademiegebouw, Rapenburg 73 in Leiden. Kaarten zijn
ijgbaar bij boekhandel Kooyker/ Ginsberg aan de Bree-
t. De week erop, op woensdag 22 september, interviewt
i\nbeek Gerrit Komrij in de Faculty Club aan het Rapen-
6. Het interview begint om 20.30 uur en gratis toegangs-
en zijn verkrijgbaar bij het secretariaat van de opleiding
rlands, tel. 071-5272604 of 071-5272130.
Striptekenaar Eric Schreurs met 40 vrije tekeningen in De Lakenhal
Twaalf kerels die aan een
bar zitten te hijsen. Hun
ogen ploppen bijna uit
hun rooddooraderde
drankhoofd, hun tongen
krullen zich obsceen, ze
slaan de grootst mogelijke
onzin uit, ze kijken droe
vig, geil, woedend. Ze zijn
lazarus, los van de wereld,
ze bevinden zich in het ca
fé. „In de hel", zegt hun
schepper Eric Schreurs,
„de hel die om de hoek
ligt." Schreurs, stripteke
naar, vooral bekend door
zijn creatie Joop Klepzei
ker, exposeert van 17 sep
tember tot en met 21 no
vember veertig vrije teke
ningen op de tentoonstel
ling 'Verzameld Werk' in
Stedelijk Museum De La
kenhal. In deze serie, die
de titel 'Strange Flesh'
heeft meegekregen, laat hij
de striptekening even ach
ter zich. „Ik wil me lang
zaamaan ontworstelen aan
altijd maar weer die glim
lach rechtsonder."
LEIDEN CEES VAN HOORE
Eric Schreurs komt enigszins
geënerveerd Galerie Stelling
binnen, waar eigenaar en com-
paan Peter Willemsen veertig
tekeningen van hem ingelijst
heeft staan. ,,Ik werd zoëven
klem gereden door een grote
Amerikaan, zo'n slee met van
die v'eugels", zegt hij. „O, god,
dacht ik; daar heb je het! Een
afrekening. Maar het waren een
paar vrienden van vroeger die
me hun auto wilden laten
zien."
De schepper van Joop Klep
zeiker werkt keihard, heeft Ko
ning Alchohol van de troon ge
zet en voelt zich prima in zijn
gezin. ,,Maar er is wel telkens
die tweespalt", zegt hij. „Aan de
ene kant laat ik in mijn stripte
keningen de rauwe, heimelijke
Eric Schreurs: „Ik doe mijn ogen dicht en dan komt het, onvervalste lust en geilheid. Maar aan de andere kant ben ik ook gewoon een huisvader.
FOTO MARK LAMERS
verlangens van mensen zien. Ik
doe mijn ogen dicht en dan
komt het, ik graaf in mijn on
derbewuste. Daar bevindt zich
de deur naar de gruwelkamer.
Daarachter ligt de onvervalste
lust, de geilheid. Ik teken dat al
lemaal en probeer dat wat
draaglijker te maken met hu
mor. Afschuw en humor gaan
bij mij hand in hand. Maar aan
de andere kant ben ik ook ge
woon een huisvader die kan ge
nieten van het huiselijke le
ven."
„Ik wil zo langzamerhand een
andere weg inslaan. Die teke
ningen in De Lakenhal zijn daar
een aanzet toe. Niet meer puur
verhalend werken, maar werk
maken dat op zichzelf staat. Je
moet dan op grotere schaal
gaan tekenen of schilderen en
loet van zijn vrouw zijn
gels vaker knippen. Maar
Tmde slaapkamer 'a-sje-
Nooti Na twintig jaar vindt ze
ZuiiI lens een 'grof en onsma-
lis Ei jezicht als hij het in de
i/oom imer doet. En ze zegt dat
1nmm genoeg heeft van al
een met gaten. Zo kan
niet meer naar het Cir-
iter. En als hij dan te-
p onb pt dat toch geen hond
\BO-
zien als hij zijn schoe-
i heeft, kijkt ze hem be
id aan en zegt dat hij ze
ar voortaan zelf moet
En wat moet hij in
iam met die witte Hema
kken als ze een hele la
erolde Burlington bolle-
Ar hem heeft liggen?
t maar niet dat het zijn
;ssokken zijn. Ze hingen
jn enkels bij de premiè
res Misérables. Hij zegt
ets. Hij vist ze gewoon
uilnisbak. Er is niets mis
ueren sokken. Gewone men-
Sen gewone sokken,
draagt alleen maar
Heeft hij van Ron ge-
'fft. Als Henny gewoon
ven dan houdt hij van
lenteel theater. Aanstel
zijn hele carrière heeft
gelift, niets verbouwd,
kleurd. In twintig jaar is
één keer van brilmon-
anderd.
ipper gevonden. Altijd
°te beginnen en dan
kleintjes toe werken,
'ij netwerken. Hoe zou
iet trouwens hebben
Hij zou toch wel heb-
iswezi iepen dat hij niets te-
Programma heeft. Als
én show op de Neder-
is die op verantwoor-
informatie en amuse-
elkaar combineert
wel de Soundmix-
otainment, mooie
hij moeten verzin-
maar na. Gerard Jo-
co Borsato, en laatst
Surinaamse meisje
oeilijke naam, ze
Het is altijd frisse, leuke en vrolijke tv geweest voor het hele gezin.
hebben allemaal de top bereikt.
Die show was voor Nederland
toch maar mooi een kweekvij
ver, een opleiding. Een soort
school. En zeg nou zelf, infor
matiever kan je het niet krijgen,
toch?
Wat nou grof? Wat zeuren ze
nou? Zo'n Van der Reijden in
de Volkskrant die zei dat hij
zich met zijn uitspraken in zijn
eigen voet schoot. 'Au!' De
kleinste aan zijn linkervoet is
ingegroeid. Blijft pijnlijk. Ter
wijl hij, die Van der Reijden,
godbetert dingen heeft als 'Seks
voor de Buch'. En nu kan van je
hem zeggen wat je wil maar dat
zusje van John is in de verste
verte toch geen Theo van Gogh.
Het is altijd frisse, leuke en vro
lijke tv geweest voor het hele
gezin. Nee, dan de 'Sexquiz on
the beach' of 'Door 't Lint'. Dat
is dat is toch... je reinste zin
loze amusement. Zinloos Amu
sement, jaaaah dat bekt goed,
moet hij onthouden voor een
volgend interview.
Klaar. Als twee babyvoetjes, laat
nou die premières maar ko
men. Alhoewel, bij die van die
Sisimusical zul je het zien hoor.
Gordon, Linda en Henny en
André en Ron en al die andere
gezandstraalde glimlachjes die
doen alsof er niets aan de hand
is terwijl ze achter je rug rodde
len dat je kapsones hebt gekre
gen. Ze begrijpen het niet. Een
man bereikt toch op een gege
ven moment de leeftijd dat hij
andere dingen leert waarderen.
Kunst en zo. Is dat nou zo erg?
Je komt op andere plekken, je
ziet andere mensen. Laatst nog
een verdraaid interessant ge
sprek gehad met Gerardjan
Rijnders. En dan denk je „Ver
domd ja, zo kan het ook." Ex
perimenteren, creatief bezig
zijn. En dat hoeft niet meteen
dat is moeilijk als je, zoals ik, al
tijd met dat priegelige monni
kenwerk bezig bent. Maar ik
weet zeker dat het lukt. Ik wil
wel eens uit dat keurslijf, even
geen compromissen meer doen
aan de begrijpelijkheid. Ik wil
niet alleen maar een broodteke
naar zijn."
„Begrijp me goed: Joop Klep
zeiker is nog steeds populair, de
strip loopt fantastisch. Maar het
stoort me wel eens dat er overal
maar prijzen worden uitgereikt
en er zo opgeklopt wordt ge
daan over die literatuur, terwijl
aan een genre als de stripteke
ning wordt voorbijgegaan. In
een land als Frankrijk ligt dat
toch anders. Kijk naar Bernard
Holtrop, die nu al jarenlang als
Willem in Parijs als een serieus
kunstenaar wordt beschouwd.
En terecht. Willem is politiek-li-
terair bezig. Bij mij is het veel
meer de humor van de straat.
De mens met al zijn manke
menten."
Mannen, zo meent Schreurs,
hebben „het verstand vooral in
de broek". Ze zijn in zijn strip
een slachtoffer van die lust. Ook
in zijn vrije tekeningen komt
dat terug. Een prachtige kont
die opdoemt uit zee, terwijl een
dwerg met een groot geslachts
apparaat staat te kijken. „Ja",
zegt Schreurs, „in dat werk van
mij is niemand veilig. Ik daal af
naar de lagere regionen van de
menselijke geest. En daar ligt
dat nu eenmaal allemaal te gis
ten en te borrelen. Het vliesje
beschaving dat ons afhoudt van
de liederlijkheid is maar zeer
dun. Iedereen heeft van die ge
dachten. Maar dóen is natuur
lijk wat anders. Met geweld is
het idem dito. Kijk eens wat er
in Joegoslavië is gebeurd. Dat
opeens je buurman je moorde
naar wordt. Een eng idee. Maar
het zit allemaal in de mens.
Vanwaar anders die fascinatie
voor geweldsfilms?"
„In mijn werk dien ik een
vuistslag toe om later een pleis
ter tegen het bloeden aan te rei
ken. Dat is de humor. Seks is bij
mij ook altijd een beetje oorlog.
Een soort worstelwedstrijd. Het
gaat om pure lust. Borsten zeg
gen mij niks. Geef mij maar een
mooi en rond achterwerk.
Vrouwen hebben altijd de nei
ging om zich voor hun kont te
schamen. Dan zie je hen voor
bijlopen en steeds maar weer
die trui over hun kont trekken.
Terwijl dat toch het mooiste is
wat er bestaat. Lekker zacht om
tegenaan te liggen, veilig. Billen
zijn de kussens van de liefde. Ik
teken vrijuit over seks. Sommi
gen ergeren zich daaraan. Dat
maakt me niet uit. Als de emo
tie ergernis is, heb ik toch wat
bewerkstelligd. Dat kun je beter
hebben dan dat ze onverschillig
aan je werk voorbijgaan.
Schreurs loopt langs de teke
ningen die tegen de muur staan
te wachten op het transport
naar De Lakenhal. Evenals bij
zijn strips, betreft het hier echt
kijkwerk. Het is alsof zijn figu
ren met een staafmixer zijn ge
tekend, alsof de geest is ont
snapt uit een rondtollende cen
trifuge, alles siddert en trilt en is
doortrokken van een paniek
achtige dynamiek. Schreurs
staat stil voor een paar bloede
rige kadavers die aan stalen ha
ken hangen. Vanachter die ka
davers gluurt een bang oog ons
aan. „Ik liep eens langs een sla
gerswinkel waar ze varkens aan
stalen haken hadden hangen.
Van die opengeklapte lijven
met gele randen vet en blauwe
spieren. Op een bordje achter
de deur stond de tekst: 'Wegens
sterfgeval gesloten'. Zo gek, zo
macaber. Net of zijn schoon
moeder daar hing uit te lek
ken."
Van de kadavers gaat het naar
de serie 'City Sickness', een
aantal tekeningen waar de ze
geningen van het grote stadsle
ven in beeld wordt gebracht.
Nou ja, zegeningen. Op een van
de prenten zien we een metro
coupé, die zo schokt en schudt
dat het lijkt alsof de reizigers
hun tenen in het stopcontact
hebben gestoken. „Ik hou niet
van de grote stad", zegt
Schreurs. „Ik ben pas op vakan
tie geweest naar Terschelling. Ik
hou van het levenstempo daar.
Lekker fietsen en een beetje
wandelen. Ik heb de neiging tot
kluizenaarsschap. Heerlijk, die
rust. Goeiemorgen, bakker.
Goeiemiddag, slager. Meer
hoeft niet. Als ik mijn ogen
dichtdoe, komen er beelden die
ik wil tekenen. Ik ben niet zo bij
de wereld. Het is net alsof ik al
tijd met een doos over mijn
hoofd rondloop."
NOORDWUK NIENKE LEDEGANG
Het Noordwijkse Herenkoor Maria ter Zee
bestaat 50 jaar. Het jubileum wordt onder
meer gevierd met een gezongen mis tij
dens het jaarlijkse parochiefeest morgen
in de parochiekerk te Noordwijk. Samen
met het dameskoor brengt het herenkoor
diverse gezangen uit hun repertoire ten
gehore. Herenkoor Maria ter Zee in
Noordwijk werd in de herfst van 1949 op
gericht om de vieringen van de rooms-ka-
tholieke parochie te begeleiden. Tot op de
dag van vandaag omvat het repertoire
eeuwenoude Gregoriaanse liederen. Daar
mee is het gezelschap een van de weinige
koren die deze spirituele muziek levend
houdt. Eind jaren vijftig en begin jaren
zestig waren hoogtijdagen voor het koor.
Er werd gezongen in de kathedraal van
Reims en voor de Kolen en Staal Gemeen
schap in Luxemburg.
De toenmalige dirigent Louis Peters wil
de zich echter niet beperken tot het kerke
lijk repertoire en richtte in de jaren zestig
de Seaside Singers op. Hij nam het hele
knapenkoor en een deel van het heren
koor mee. Cees Floor bleef achter als diri
gent van een fors afgeslankt koor. Hoewel
hij het koor na verloop van tijd weer op re
delijke sterkte wist te krijgen, is de vroege
re omvang nooit meer bereikt. Maar anno
1999 is het Herenkoor Maria ter Zee nog
altijd springlevend. Vandaag de dag haalt
het koor zijn repertoire niet alleen uit de
rijke muziekgeschiedenis van spirituele
gezangen, ook modernere stukken worden
niet geschuwd. De eucharistieviering
waarin wordt stilgestaan bij het jubileum
begint morgen om 10.30 uur in de paro
chiekerk Maria ter Zee aan de Nieuwe
Zeeweg te Noordwijk.
ARCHIEFFOTO WFA
'Netwerk the Musical' te zijn.
Maar toch...
„Joop, Jöööhööp. Kom je? 'Wie
ben ik?' gaat zo beginnen."
„Ja, zo meteen. Ik moet mijn
linkervoet nog even doen." Vre
selijk zo'n familiefeestje op tv.
Vroeger vond hij het nog wel
leuk, en het scoorde. Maar hij is
het grote geld ontgroeid. Nu
mediteert hij voordat hij inves
teert. Hij blijft nog maar even in
de slaapkamer. Kan hij mis
schien nog een kwartiertje rek
ken en hoeft hij niet naar die
nonsens te kijken.
Joop gaat languit op bed liggen
en neemt een groot besluit. Bij
de volgende première trekt hij
gewoon zijn tennissokken aan.
Het is net als met de program
ma's van de commerciële tv.
Niemand die het verschil ziet.
PABLO CABENDA
CIRCUS
RECENSIE NIENKE LEDEGANG
Voorstelling: Circus Herman Renz Gezien
10/9, Wantveld, Noordwijk Nog te zien.
vandaag om 15.00 uur en 19.30 uur en
morgen om 14.00 uur in Noordwijk.
Het traditionele circus is niet
meer. Ronddravende paarden,
ballengooiende acrobaten en
de immer struikelende clown
zijn passé. Het publiek verlangt
meer dan de geijkte nummers.
Circus Renz heeft die tendens
goed opgepikt. Gisteravond in
Noordwijk gaf het in een 'reis
langs de wereld' een veelzijdige
show weg.
Natuurlijk zijn de clowns en
acrobaten niet zonder meer uit
het programma geschrapt.
Maar naast een aantal gangbare
nummers heeft Renz dit jaar
een aantal verfrissende en unie
ke acts in huis gehaald. De ar
tiesten, die alle uithoeken van
de wereld vertegenwoordigen,
geven stuk voor stuk inzicht in
de cultuur van hun land.
De aftrap is voor Afrika. Een
lama, een giraffe en kamelen
betreden de piste. Een opwar
mertje voor het publiek. Want
hoewel vooral de kamelen ko
misch zijn, gebeurt er weinig
spectaculairs. Een act van een
Chinees duo brengt de zaal wat
op temperatuur. Er wordt met
vazen gegooid en getold en dat
is goed voor de nodige span
ning.
Helaas doorkruisen hierna de
clowns Milko en Christiaan de
dynamiek van de show. Iets wat
ze later in de voorstelling nog
enkele malen zullen doen. Hoe
wel de opzet van hun intermez-
'Dancing Devils' uit Argentinië brachten een spetterende trommelact.
zo leuk is, is de uitwerking lang
dradig.
Australiërs, Russen en Hon
garen laten de zaal vervolgens
zien wat zij hangend aan trape
zes, ringen en elkaar allemaal
kunnen. Knap werk. Vooral Trio
Tirano uit Hongarije doet dui
zelingwekkende kunstjes met
salto's op een rekstok. Minder
duizelingwekkend, maar erg
verfrissend is het optreden van
Max Weldy uit Las Vegas. De
Amerikaan heeft gevoel voor
humor en geeft daarmee een
bijzonder tintje aan zijn tram
poline-act. Onder begeleiding
van Amerikaanse bigband-ach-
tige muziek doet Weldy heel
ontspannen aan. Het orkest
doet overigens de hele avond
hard zijn best. letterlijk 'hard',
want in een half gevulde tent
hoeft niet op volle sterkte ge
blazen, getoeterd en getrom
meld te worden. Iets wat zo nu
en dan vergeten wordt. De mu
zikale invulling is wél heel di
vers. 'The entertainer' als goude
ouwe, de nieuwste van Cher als
bevestiging van de moderne
koers van Renz. Ter afsluiting
krijgt het publiek een vurige
Zuid-Amerikaanse trommelact,
een zogenaamd bola-spel, te
zien. 'Dancing Devils' uit Ar
gentinië geeft zo een zonnig
smaakje aan de twee en een
half uur durende reis.