'Van junkfoodspiritualiteit moet ik niks hebbe id Kerk Samenleving God maakt zijn lijst met wat hij voor iedereen in petto hee ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1999 ZA1 REDACTIE AAD RIETVELD, 071 VANDAAG 1 De Zwitserse plaats Sankt-Moritz is vernoemd naar de heilige Mauritius, die omstreeks 286 het Thebaanse Legioen aanvoerde, dat bijna geheel werd afgeslacht omdat ze en masse weigerden aan heidense goden te offeren. Enkele soldaten wisten te ontkomen, waaronder de officier Felix. Samen met zijn zus Regula en haar bediende Exsuperantius vluchtte Felix de bergen in. In het plaatsje Glarus stichtten ze een klein klooster en bouwden een kapel ter ere van de aartsengel Michaël. Van daaruit begonnen ze het geloof te verkondi gen. Een bezigheid die ze later weer in aanvaring bracht met de Romeinse overheid. Omdat overreding niet hielp, besloot de Romeinse landvoogd het drietal in de kokende olie te dompelen en daarna op een rad met scherpe mes sen te leggen. Tot slot onthoofde hij Regula, Exsuperantius en Felix. Ze werden de eerste drie Zwitserse martelaren en kregen 11 september als plaats op de heiligenkalender. u r\ Op 12 september 1012 stierf 'de arme van An- I L. derlecht', ofte wel Guido of Sint-Wije. Guido was een midden in de tiende eeuw geboren boe renzoon uit Brabant, die koster werd van de On ze Lieve Vrouwekerk in Aeiderlecht. Guido wijdde zijn leven aan het bedelen om aalmoezen voor de armen. Hij maakte zelfs een zeven jaar durende pelgrimstocht naar Rome en Jeruzalem om gehoor te geven aan zijn roeping. Uitgeput keerde hij terug en overleed korte tijd later. Pas na zijn dood verkreeg hij zijn heiligenstatus. Dat was hoofdzakelijk te danken aan enkele wonderen die gelovigen meemaakten als ze zijn graf bezochten. Zo plantte iemand eens Guido's wandelstaf op zijn graf en die schoot direct wortel. Meer dan vierhonderd jaar later werd de boom, een eik, wegens ouderdom gerooid. Een stukje hout van deze boom raspen en door het eten mengen, zou, volgens de overlevering, uit stekend hebben geholpen tegen aambeien. Vanwege zijn afkomst is Guido beschermheer van de boeren. Zijn beroep maakt hem tevens patroon van alle kosters. Pancratius viert 1300-jarig bestaan sassenheim De Pancratius-parochie in Sassenheim begint dit weekeinde met de viering van het 1300-jarige bestaan. Vandaag, op monumentendag, is in de kerk een tentoonstelling te zien over de geschiedenis van de parochie. Het thema van de mis op zondag, waaraan de parochiële koren meewerken, is 'hoopvol vooruitzien'. Het jubileumjaar wordt in mei van het volgend jaar afgesloten. Dan wordt ook de bijgewerkte geschiedschrij ving van de parochie uitgegeven. Startzondag kerken Noordwijk noordwukDe hervormde en gereformeerde kerken van Noordwijk aan Zee beginnen morgen het nieuwe seizoen met een 'startzondag' in de Northgo School. Het programma begint om tien uur met een feestelijke dienst in de aula, waaraan het kinderkoor De Basis medewerking verleent. Vanaf half twaalf zijn er allerlei activiteiten, waarbij er aandacht is voor het Sa- muelfonds, een stichting die actief is in Zuid-Amerika. Na een broodmaaltijd wordt de dat rond half drie afgesloten met een bijbelse musical, die geschreven is door een der predikanten. 'Complete inquisitie tegen Eijk' dokkum De meeste priesters en pastorale werkers in het bis dom Groningen zijn bereid tot samenwerking met bisschop Eijk. Zij zullen er niet, zoals Europarlementariër H. Verbeek, op aandringen dat hij zich als bisschop terugtrekt. „Dat zou alleen maar tot verdergaande polarisatie leiden", aldus voorzitter P. Verheijen van de Vereniging van pastoraal werkenden in het bisdom Groningen. Het bestuur van de VPW-Groningen verga derde gisteren over de situatie rond bisschop Eijk. Daarbij was er geen sprake van paniek. „Eijk is benoemd. De vraag is nu: hoe gaan we verder en hoe wordt zijn beleid? De bisschop heeft duidelijk gemaakt dat hij open staat voor gesprek", zegt Verheij en. Er is volgens de VPW-voorzitter sprake van 'een complete inquisitie' tegen Eijk, 'die de dominicanen in de Middeleeuwen niet zou hebben misstaan'. Broederschap scheldt schulden kwijt zeist Het Zeister Zendingsgenootschap, het zendingsorgaan van de Evangelische Broedergemeente, gaat zijn partners in Su riname en Jamaica een aantal nog uitstaande leningen kwijt schelden. Het gaat om een bedrag van 500.000 gulden. Het ge nootschap hoopt dat zijn partners door de maatregel nieuwe initiatieven kunnen ontwikkelen en daarmee zichzelf verder kunnen ontplooien. De oudste zendingsorganisatie in Neder land heeft zich laten inspireren door de internationale campag ne Jubilee 2000. Die roept rijke landen op volgend jaar de schul den van de armste landen kwijt te schelden. BEROEPINGSWERK NEDERLANDSE GEREFORMEER DE KERKEN Beroepen: te Zoetermeer, P.J Weij, voorheen Geref. predikant te Sint Jansklooster. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Leerdam, M. Ka rens te Werkendam; te Sint An- naland, A. Vermeij te Zwijn- drecht. WEEROVERZICHT BUITENLAND Weersvooruitzicht KNMI Geldig tot en met zaterdag. Finland: Flinke perioden met zon en meest droog. Maxima rond 14 graden in het noorden en 19 in het zuiden. Noorwegen: Perioden met zon, maar in het westen en noorden af en toe re gen. Maxima tussen 15 en 20 graden. Zweden: Geregeld zon en droog. Maxima van 16 in het noorden tot 25 plaatselijk in het zuiden. Denemarken: Veel zon en droog. Middagtempe- ratuur oplopend naar ongeveer 24 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ier land: Vooral in Ierland en Schotland veel regen, mogelijk ook onweer. In zuidoost Engeland droger en vooral zaterdag perioden met zon. Maxima van 15 graden in West- Schotland tot 24 in Londen, zon dag ook hier frisser. België en Luxemburg: Flink wat zon, maar in de och tend ook kans op mist of wolken. Zondag met name in Belgie meer wolken, maar waarschijnlijk wel droog. Maxima steeds rond 26 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Vrij zonnig met in de ochtend plaatselijk mist. Zondag langs Het Kanaal mogelijk een on weersbui. Middagtemperatuur tussen 24 en 28 graden, zondag in het uiterste westen iets frisser. Portugal: Vrij zonnig en droog. Zondag in het noorden mogelijk ook stapel wolken. Maxima tussen 27 en 33 Tamarah Benima vanaf vandaag nieuwe columniste in deze krant Op 27-jarige leeftijd had ze een mystieke ervaring, waar ze nog steeds naar terugverlangt. In haar woonplaats Amsterdam bezoekt ze regelmatig een synagoge en in Engeland workshops van een niet-islamitische Soefi- groep. Tamarah Benima (48), oud-hoofdredacteur van het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW), behoort niet tot de intellectuelen die alleen met minachting spreken over godsdienst en spiritualiteit. Met ingang van vandaag schrijft ze elke zaterdag een column op de pagina Kerk en Samenleving in deze krant. dat het terugkomt, al verwacht ik dat niet. Misschien moet ik wel heel veel bidden, mediteren en gedisciplineerd leven, maar daar ben ik veel te aards voor." Even had ze zich 'echt le vend' gevoeld. „De vervreem ding, de eenzaamheid en het losgesneden-zijn waren ver dwenen." Een godsdienstig mens is ze er niet van gewor den. „Ik zeg niet dat het iets was dat buiten de mens be staat. Je kunt het wel ervaren als iets dat komt van buiten de schepping, maar het blijft bin nen je belevingswereld. Of er iets onafhankelijk van het men selijk bestaan bestaat, wat God is, dat kun je volgens mij niet bewijzen." Als kind was Benima buiten gewoon ernstig, vertelt ze. Naast haar orthodoxe moeder in de houten nood-synagoge van Amstelveen maakte ze op 5-jarige leeftijd haar wens ken baar om rabbijn te worden. „Dat was voor meisjes toen nog niet mogelijk, dus mijn moeder ging er niet op in." Haar vader sloeg de interesse van zijn dochter gade met milde spot. „Hij was hartstikke atheïstisch en vond alles wat met religie te maken had maar stom. Hij heeft wel eens gezegd: Als je ka- amsterpam kees van der linden Aan een keukentafel in Berlijn gebeurde het: de mystieke erva ring. Zo maar, zonder aanlei ding, vertelt Benima. „Ik medi teerde niet, ik at niet speciaal, ik ging niet naar sjoel, en niet naar een kerk. De knop ging om en het was er. Wat er precies gebeurde, geen idee. Het was gewoon erg prettig. Blijkbaar ben je daar als mens toe in staat, zoals je ook in staat bent tot liefde, een orgasme of weet ik veel." Het was alsof ze een lichtje inslikte, legt ze uit. Ze wijst op haar borststreek, ter hoogte van de slokdarm. „En dan zit het hier. Een licht dat overal heen gaat, een bron van absolute liefde die almaar doorgaat. Sommige mensen noemen dat een ziel, of de 'werkelijke wer kelijkheid' of een ander zand- zeep-sodawoord waarvan je denkt: wat moet je ermee." Zo onverwacht als het kwam, zo verdween het ook. „Het was een periode van vijf maanden, daarna was het weg. Al 21 jaar. De zwarte nacht van de ziel noemen de mystici dat. Zo'n ervaring is een zegen, maar ook een vloek, want je raakt haar weer kwijt. Ik hoop natuurlijk Jam arb< den ;eei ond Tamarah Benima: „Voor mij zijn het de mystici geweest die altijd hebben gezocht hoe het leven in elkaar zit." FOTO UNITED PHOTOS DE BOER tholiek was geweest, was je non geworden." Ze lacht om de spot van haar vader, die niet helemaal onterecht was. „Ik kan nu eenmaal buitengewoon serieus en preuts zijn." De tegenstelling tussen haar ouders plantte een conflict in de jeugdige Benima. Moeder devotioneel en religieus, vader altijd rationeel. Ze had een Soefï-leermeester nodig om de twee met elkaar te verzoenen, iets wat volgens veel intellectu elen onmogelijk is. Zo bleek on langs weer bij haar optreden voor de VPRO-televisie, waar de scepsis van het gezicht van Adriaan van Dis afdroop. „De meeste intellectuelen associë ren spiritualiteit en mystiek met horoscopen, aardstralen en ge nezende stenen. Maar van dat soort junkfoodspiritualiteit moet ook ik niets hebben. Voor mij zijn het de mystici geweest die altijd hebben gezocht hoe het leven in elkaar zit. In de moderne fundamentele natuur kunde worden dezelfde vragen gesteld als mystici al eeuwen doen. Is de schepping onein dig? Of ligt er een andere we reld achter? Hoe zit de natuur in elkaar, hoe werkt de mind1." Godsdienst is geen apekool, vindt Benima. „Er is een sterke tendens om zo naar religie te kijken. Alles wat mensen twee duizend jaar geleden zeiden wordt nu als onzin betiteld. Terwijl ze toen net zo verstan dig waren en dezelfde men hadden als wij nu nou zo'n thema als vt ting binnen het huwelijl pas tien jaar bespreekbi wijl de rabbijnen het IS geleden al afkeurden, achterlijk waren ze niet. Daarom kan de bes van het jodendom eind teressant zijn, vindt „Het jodendom is uitei een religieuze taal vervs als je daar doorheen kijl dat mensen gewoon geprobeerd problemen lossen die in het dagel voorkwamen. Ze hebbé le modellen en rituelen pen die godsdienstig zij die ook voor seculiere heel aangenaam ziji rouwprocessen en tuelen." Benima zal de kome de nodige uren steken van de Tenach (de bot christenen 'het Oude ment' noemen) en de cc taren daarop door lite 5^ en rabbijnen. „Als leidr;iee' mijn columns op neem ik de tekst die opp uit de Tora wordt gele2 orthodoxe synagoge. Ik veel voor studeren en le;e De suggestie dat ze ni j* gemankeerde rabbijn werk gaat, wijst ze van i ie8e „De columns schrijf ik !en nalist. Ik kijk of ik een t m verbinden aan de actu veer voorvallen uit mijn pei^ew leven. Natuurlijk wil ik 1 de zin uitkramen, maar ik de pretentie rabbijn Rabbijnen beginnen hues- al op hun derde, dus i 'er een achterstand van Die haal ik nooit meer 3 erpl graden, zondag in het noorden la ger. Madeira: Vrij zonnig en droog. Middagtem peratuur ongeveer 26 graden. Spanje: Overwegend zonnig en droog. Middagtemperatuur tussen 28 en 35 graden. Langs de Golf van Biskaje zondag dalend naar 22 graden en mogelijk een bui. Canarische Eilanden: Vrij zonnig en droog. Maxima tus sen 27 en 32 graden. Marokko: Westkust: vrij zonnig en droog. Middagtemperatuur tussen 25 en 30 graden. Tunesië: Flink wat zon en droog. Maxima van 32 graden aan zee tot 40 in het binnenland. Zuid-Frankrijk: Zonnig en droog. Middagtempe ratuur tussen 25 en 30 graden. Mallorca en Ibiza: Vrij zonnig en droog. Middagtem peratuur ongeveer 30 graden. Italië: Vrij zonnig met in het zuiden en langs de Adriatische kust een kleine kans op een bui. Middag temperatuur tussen 26 en 31 graden. Corsica en Sardinië: Vrij zonnig en droog. Maxima rond 28 graden. Malta: Flinke zonnige perioden maar ook nog kans op een regen- of on weersbui. Middagtemperatuur 29 graden. Griekenland en Kreta: Vrij zonnig, maar ook stapelwol ken en enkele regen- of onweers buien. Maxima op de meeste stranden rond 27 graden, landin- Hoe zit het met het berouw van Paars II? Komen premier Kok, ministers, staatssecretarissen en ambtenaren de komende dagen ootmoedig met de hoed in de hand aan de deur van de burger vergeving vragen voor de fouten, die zij sinds Prinsjesdag vorig jaar hebben gemaakt? Of zullen zij, net als anders, tot de komende derde dinsdag doen alsof hun neus bloedt en met uitgestreken gezicht de Miljoenennota aanbie den? In het joodse jaar zijn dit de dagen van inkeer. Wie zijn naaste onheus heeft bejegend, schade heeft berok-. kend of anderszins een fout tegen over hem heeft begaan, moet dat al tijd al zo snel mogelijk rechtzetten en er vergiffenis voor vragen. Maar in de tien dagen tussen Rosj Hasjana, joods Nieuwjaar, en Jom Kippoer, Grote Verzoendag, is dat nog eens extra belangrijk. Met het zichtbaar worden van drie sterren aan de hemel is gisteravond joods nieuwjaar begonnen. Het jaar 5760 sinds God zes dagen timmer man en loodgieter tegelijk was en een schepping in elkaar zette die Hem beviel. Pas over 240 jaar is er volgens de joodse telling sprake van een millenniumwisseling. Een waar bij meer op het spel staat dan de mil lenniumwisseling die ons te wachten staat over een kleine vier maanden, want in superorthodoxe kringen gaat men ervan uit, dat met het jaar 6000 de schepping ten einde loopt en een radicaal ander tijdsbestek begint. ZONDAG 12 SEPTEMBER 1999 Zon- en maanstanden Zon op 07.10 Zon onder 20.02 Maan op 09.43 Maan onder21.25 Zover is het nog niet. Vandaag is het '■Rosj Hasja na, zoals het in het Hebreeuws heet, en morgen ook, want joden in de diaspora vieren niet één dag nieuwjaar, maar twee. Twee keer van zons ondergang tot zonsondergang. Volgens Genesis I - „En het was avond en het was ochtend, de eer ste dag" - waarin de dagen 's avonds beginnen en 's avonds eindigen. De twee nieuwjaarsdagen zijn een soort superzondagen. Ver zorgde kleren, lekker eten met familie en vrienden, veel be zoek over en weer. Maar jolig is Rosj Hasjana allerminst. Ro sj Hasjana en Jom Kippoer he ten niet voor niets de Ontzag wekkende Dagen. Een van de belangrijkste gebeden tijdens Nieuwjaar en Grote Verzoen dag heet Oenetanné tokef waarin staat dat men op Rosj Hasjana 'wordt opgeschreven': God maakt zijn lijst met wat hij voor iedereen in petto heeft. Tien dagen daarna, op Jom Kippoer, worden de von nissen bezegeld. Tussen Rosj Hasjana en Jom Kippoer kan men God van gedachten doen ver anderen door te bidden, God én de onrechtvaar dig behandelde om vergeving te vragen en terug te keren van de zondige weg. Voor de goede orde, God kan slechts vergeven wat men tegenover Hem verkeerd heeft gedaan, niet wat men tegen over de naaste heeft misdaan. Die kan alleen zelf vergiffenis schenken. Oenetanné tokef laat geen onduidelijkheid be staan over de vonnissen die God op Grote Ver zoendag bekrachtigt. Besloten wordt: 'hoeveel de wereld verlaten en hoeveel ter wereld gebracht worden. Wie leven zal en wie sterven. Voor wie het einde zal komen en voor wie het nog niet zal komen. Wie door het vuur en wie door het water, wie door het zwaard en wie door de honger, wie door een natuurramp en wie door een epidemie, wie rustig zal leven en wie zwervend, wie in stilte en wie opgejaagd, wie ver genoegd en wie in smart, wie in lagere en wie in hogere levens standaard wordt gebracht, wie arm zal zijn en wie rijk. Dat is niet niks. En deterministisch als men buiten beschouwing laat - wat natuurlijk niet de bedoeling is - dat ieder zelf doen en laten in eigen hand heeft en dus ook het eigen lot. Het bijbelgedeelte dat met joods Nieuwjaar in de synagoge wordt gelezen uit de Tora, de Vijf Boe ken Mozes, is ook niet niks. Op de eerste dag Rosj Hasjana de verzen 1 tot en met 24 uit hoofd stuk 22 van Genesis. Daarin wordt verteld hoe de bijvrouw van aartsvader Abraham, Hagar, wordt weggestuurd met haar zoon Isjmaël, de woestijn van Beersjewa in. Isjmaël heeft gespot met Izaak, de zoon van Abraham en zijn hoofdvrouw Sara. In het He breeuws is zijn naam Jitschak. Na een gevecht met een engel krijgt hij nog een naam: Israel. Op de tweede dag Rosj Hasjana komt het offer van Abraham aan de orde. Abraham krijgt van Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 05.57 18 20 05.30 17.53 Laag 01.45 15.52 01.26 «15 33 MAANDAG 13 SEPTEMBER 1999 Zon- en maanstanden Zon op 07.11 Zon onder 20.00 Maan op 10.51 Maan onder21.47 God de opdracht Izaak te offeren om te li dat hij God volsterkt gehoorzaamt. Als I f W Abraham tot het offer bereid is - hij h zoon al op het offerblok vastgebonden, I zwaait door de lucht - houdt een engel gen. Een ram neemt Izaaks plaats in. Komt Maxima Zorroguieta op het offeri de publieke opinie of heeft de Argentijn de van Willem-Alexander een bescherm 1 verdere ophef voorkomt? Valt het slacht dat haar koninklijke toekomst in mootj gehakt, of wordt het voor haar een zoet symboliseerd door de honing en zoete die joden met Rosj Hasjana eten? t De tien dagen van inkeer indachtig zou nen helpen als Maxima even ophoudt d prins te kussen en laat weten wat zij tj het moorddadige regime van junta-leidfl dat aan de macht was toen zij opgroeide ook helpen als haar vader, die staats! was in dat kabinet, schuld zou betuigen] collaboratie indertijd. En hoewel hij gej mening mag ventileren, zou je willen datl Willem-Alexander zijn mond open zou| net als de Dwaze Moeders, pleiten voo( van zaken over de vuile oorlog die woeif land van Maxima. Het zal niet gebeuren. Net zo min als (I tot Prinsjesdag verrast zal worden met nissen van ministers en amtenaren da helemaal de waarheid hebben gesprol - Bijlmerenquête, een zooi hebben gem v het onderwijs, de thuiszorg en de I vluchtelingen, hebben gesjoemeld ra nnit over Schiphol en de Betuwelijn en foute >eel{ gemaakt in tal van zaken die wij, in oi itsw heid en vergeetachtigheid, hebben verdi TELEFAX Advertenties: 071 - 532 3 503 Familieberichten: 023- 5317 023- 5320 216 Redactie: 071-5321 921 Hoofdredactie: 071-531597 ADVERTENTIES Maandag t/m vrijdag van 8.30" 071-5356230 RUBRIEKSADVERTEIP Maandag t/m vrijdag v, 071- 5143 545 ABONNEMENTEN bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per half jaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) Abonnees die ons een machtigin het automatisch afschrijven vi abonnements- geld, ontvangen betaling. VERZENDING PERPÖ Voor abonnementen die per postl worden verzonden geldt er aan portokosten per verschijn eSffi, bewolkt onweer W warmtefront Ifflü regen sneeuw V koufront Mk opklaringen hagel lagedruk mist windrichting hogedruk zonnig 19 temperatuur luchtdruk in 1000 hectc> pascal LEIDSCH DAGBLAD OP C Voor mensen die moeilijk Ie2 hebben of blind zijn (of ei leeshandicap hebben), is eei van het regionale n Dagblad op geluids< informatie 0486-48 (Centrum voor Gesproken l waarts iets warmer. Turkije en Cyprus: Flinke zonnige perioden, met in het westen en langs de Zwarte Zee kans op een regen- of on weersbui. Middagtemperatuur tussen 25 en 30 graden. Duitsland: Vrij zonnig, met in de nanacht en ochtend kans op mist. Middag temperatuur tussen 24 en 29 graden. Zwitserland: Vrij zonnig en droog. Maxima rond 26 graden. Oostenrijk: Vrij zonnig en droog. Middagtem peratuur ongeveer 26 graden. Polen: Vrij zonnig met in de vroege och tend kans op mist. Maxima 24 tot 28 graden. Tsjechië en Slowakije: Flink wat zon en droog. Middag temperatuur ongeveer 26 graden. Hongarije: Vrij zonnig en droog. Maxima rond 25 graden. HOOFDREDACTIE J.G. Majoor, T. van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) REDACTIE F. Blok, chef eindredactie algemeen T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D.C. van der Plas, chef eindredactie regio J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst W. Spierdijk, chef sportredactie E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden R.I.M. van der Veer, chef redactie Duin-en Bollenstreek W.F. Wegman, chef redactie Leiden INTERNET: iv.leidschdagblad.nl MAIL redactie.ld@damiate.hdc.nl ONGEVALLENDIENST Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezon feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst. INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131. Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 14