'Nieuwe Bolkestein is opgestaan' Serviërs en Albanezen zij aan zij in psychiatrische inrichting Frustratie VS uit zich in bommenregen op Irak Buitenland Mitchell optimistisch over hervatting vredesproces JAG 7 SEPTEMBER 1999 t>arak lichtgewond tijdens aanslag c„_ De Egyptische president Mubarak is gisteren lichtge- l geraakt toe een man met een scherp voorwerp op zijn au- en hem in de hand trof. De lijfwachten van de presi- anthgchoten de dader ter plekke dood. Het incident deed zich adrein Port-Saïd, in Noord-Egypte. De veiligheidsdiensten ir. G ificeerden de dader als El-Sayed Seliman. Hij stond bij de f bekend als een kleine crimineel en heeft geen banden 44gjet islamitisch fundamentalisme. De president, die uit het aam zwaaide toen de man hem aanviel, liep slechts een wond op. Na de mislukte aanslag begaf hij zich ;en overheidsgebouw waar hij een toespraak hield. Muba- eef eerder ongedeerd na een moordpoging door funda- ilisten in 1995. Zijn voorganger Sadat werd in 1981 in Caï- ïoord. etsjeense leider dreigt Moskou De Tsjetsjeense rebel Sjamil Basajev heeft gisteren ou met represailleacties gedreigd voor de Russische bom- imenten op vijf Tsjetsjeense dorpen aan de grens met Da- 196^i. Die kostten in de nacht van zondag op maandag zeker e Hamsen het leven. Volgens de Tsjetsjeense vice-premier Kaz- Alpflachasjev waren onder de slachtoffers zeker vijftien kinde- TaIet aantal slachtoffers zou kunnen oplopen tot meer dan ter v*ig- ..Moskou voert een terroristische oorlog uit tegen de 'pis van Dagestan en Tsjetsjenië", zei Basajev. „De bom- l,n' menten zullen niet zonder antwoord blijven. De moslims 'agestan en Tsjetsjenië zullen op dezelfde manier ant- len." De gebombardeerde dorpen liggen in het gebied tweeduizend Tsjetsjenen de grens overstaken en Dagestaanse dorpen innamen. iStse SPD wijzigt partijtop end jaau De Duitse sociaal-democraten gaan hun partijstructuur e maarign pjet SPD-bestuur gaf gisteren in Berlijn het groene £Jor de plannen van bondskanselier Schroder. De rege- einde) eider wil met de hervorming een einde maken aan de -tussen de linker- en rechtervleugel in de SPD. Schroder P/t daarbij zijn hoop op de huidige minister van verkeer Hffering. De politicus moet secretaris-generaal worden en van Ntef-organisator' de verdeelde partij tot een eenheid sme- *21|e nieuwe taak voor Müntefering betekent een verlichting "■Hchröder. De SPD-voorzitter gaf onlangs toe dat hij als re isleider te weinig tijd overhoudt om zich voldoende om irtij te bekommeren. Hjh opgepakt na kraken computer De Spaanse politie heeft een Spaanse informatica-in- iimr opgepakt die via het internet had ingebroken in het Jjllfitersysteem van een bedrijf dat is gelieerd aan de Univer- ran Utrecht. De man is ervan beschuldigd illegale kopieën ben gemaakt van een cd-romserie over Egyptische schat- jEuropa. In deze reeks, die is gefinancierd door de Euro- Inie en voor de verkoop is bestemd, is voor ruim dertien gulden geïnvesteerd. De Nederlandse autoriteiten (CRI) n de Spaanse Guardia Civil op de hoogte gesteld van en- rinjaakpugingen in het systeem van het bedrijf. De Spaanse iwist daarna de dader bij een Madrileens bedrijf te trace- ,vond de cd-rom's tijdens een huiszoeking. irek aan goede bommenmakers i De radicale groepen die zich verzetten tegen vrede Ifaël met de Palestijnen lijken door hun goede bommen- Is heen. Dat is de conclusie van expert Barry Rubin van Igin-Sadat Instituut voor Strategische Studies bij Tel Aviv, ■explosies van twee bomauto's in het noorden van Israël |j>. De inzittenden kwamen om het leven. „Er zijn in de af- lai tijd vele bommenmakers van de militante moslimgroe- lidood of gevangengenomen", aldus Rubin. Volgens de Is- nhe politie waren de mannen op weg om aanslagen te ple- Israëlische doelen, maar ontploften hun auto's voortij- Kt waren volgens de politie geen zelfmoordaanslagen. Het Jinslag herinnert aan die van de Islamitische Jihad en de p-beweging. Niemand heeft zich echter verantwoordelijk Wel zijn al in de nacht van zondag op maandag vijf lm gearresteerd, die worden verdacht van het voorberei- nde |iw onderzoek naar dood Dubcek wa Het Slowaakse ministerie van binnenlandse zaken >nt het onderzoek naar de dood van Alexander Dubcek. 19801® r st^er^ m 1992 ^oor een auto"on8elu^;' kort voor het uit- len van Tsjechoslowakije in de onafhankelijke staten ié en Slowakije. De Slowaak was in 1968 de architect van ^Hrtstondige experiment van het communisme met een ^^^lijk gezicht. Een Russische inval maakte een eind aan de iten Praagse lente. Geruchten willen dat politieke rivalen de dood zitten van Dubcek. Een variant op deze theorie le toenmalige Russische geheime dienst KGB Dubcek's jou hebben veroorzaakt. Daarmee zou de KGB een on- jk naar de Sovjetinvasie in augustus 1968 hebben willen [men. Bij een eerder onderzoek bevond een rechtbank Jks chauffeur schuldig aan nalatigheid. Daarmee was de [gedaan. Dienschappers vinden dyslexie-gen I-parus Wetenschappers uit België, Noorwegen en de VS en een gen te hebben geïdentificeerd dat deels verant- elijk is voor dyslexie, oftewel leesblindheid. Dat schrijven daag in het blad Journal of Medical Genetics. Het gen Komïc naam DYX3 gekregen. Waarschijnlijk is DYX3 niet het jen dat te maken heeft met dyslexie. „Het klonen van het J inzicht geven in ten minste één van de genen die lezen llen beïnvloeden", aldus Toril Fagerheim, een van de on- Jikers. Zij hoopt dat het klonen ook leidt tot identificatie jdere genen die bij dyslexie een rol spelen. De vondst kan "ogelijk maken dat dyslexie in een vroeg stadium kan wor- Istgesteld. Nu gebeurt dat vaak pas op school. focaat Bosniërs wordt toch vergoed ki* Het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag heeft het be- jruggedraaid dat zeven Bosnisch-Kroatische verdachten jrlogsmisdaden hun advocaten zelf moeten betalen. De •van het tribunaal weigerde vorige maand geleden de ver- pg van de zeven nog langer te financieren, omdat zij ruim Ujoen Duitse mark aan steun zouden hebben ontvangen I D Kroatische hulporganisatie. Maar het tribunaal acht de eg I e niet bewezen. Advocatenkosten worden door het tribu- I leen vergoed wanneer is aangetoond dat verdachten over joende financiële middelen beschikken. ikou krijgt islamitische universiteit Ui De eerste islamitische universiteit in Moskou opent ïkort haar deuren. Hoewel ze officieel een wereldlijke sta- ]gt, zal de universiteit opereren onder de geestelijke lei- -an de Russische moslimgemeenschap. Die geestelijke lei- jonde zich verrast tevreden met dit besluit. De laatste ja- dervindt de moslimminderheid in Rusland namelijk -meer tegenwerking van de Russische autoriteiten, die georiënteerd zijn op de Russisch-Orthodoxe kerk. Die kerk ils gevolg van de nieuwe Russische wet op religie in 1997 us van officieel erkende dominerende godsdienst van het ekregen. lental in China tot 133 gestegen Het dodental als gevolg van hevige regenval in de stad jou, in de Oost-Chinese provincie Zhejiang, is gisteren tot 'tegen. Er worden sinds het noodweer van zaterdag nog isen vermist. Uit het zwaar getroffen Wenzhou zijn meer D.000 mensen geëvacueerd omdat het water er een meter iond. De overstromingen gingen zaterdag gepaard met schuivingen waardoor rond de tweeduizend huizen verwoest en achtduizend huizen schade opliepen. Ze il mensen zijn gewond geraakt. Jagbli STIMUE HARALD DOORNBOS CORRESPONDENT In de psychiatrische inrichting van de Kosovaarse stad Stimlje leven Albane zen en Serviërs nog zij aan zij. De 310 geestelijk gestoorden, zestig procent Serviërs, dertig procent Albanezen en tien procent anderen, zijn de enigen in Kosovo die niet moeilijk doen over et nische afkomst. En dat is een unicum in Kosovo, waar Serviërs ongeveer een miljoen Albane zen wegzuiverden, gevolgd door wraak van de terugkerende Albanezen. „Soms vraag je je af waar de echte gek ken leven", zegt een medewerker. „Binnen of buiten de hekken van het instituut. In de inrichting is de voertaal nog al tijd Servisch, de taal van het voormali ge regime. De Albanese patiënten spreken daarom zonder probleem Ser visch. Servische patiënten doen er niet moeilijk over om Albanees te spreken, wanneer ze die taal machtig zijn. In de grote tuin hangen de patiënten de hele dag een beetje doelloos rond. De oorlog heeft een einde gemaakt aan de tien gulden zakgeld die de pati ënten kregen, dus nu kunnen ze geen sigaretten meer kopen. Familiebezoek vindt ook nauwelijks meer plaats. De Servische familieleden zijn verjaagd uit Kosovo, veel Albanezen zijn dood of wonen in het buitenland. Op 14 juni, de dag dat NAVO-troepen Kosovo binnentrokken, vertrokken alle Servische medewerkers van het insti tuut naar Servië. „De directrice nam de minibus van het instituut mee en laadde die vol met de tv-toestellen, een videorecorder en alle telefoons", zegt Habine Kupina, een Albanese die al zeventien jaar lang als secretaresse in de inrichting werkt. Volgens Habine is de oorlog aan de meeste patiënten voorbijgegaan. Maar er zijn uitzonderingen. Zo is er Svetla- na Persic, een veertigjarige Servische. Elke dag wacht ze bij het hek van het ziekenhuis op de Albanees Ibrahim uit het naburige dorp Racak, die haar tot een half jaar geleden elke dag wat siga retten toestopte als hij het ziekenhuis complex passeerde. Maar ze heeft Ibrahim nooit meer ge zien nadat Servische politieagenten in februari van dit jaar een bloedbad aanrichtten onder de Albanese bevol king van Racak en 45 mensen ver moordden. „Ik hoorde die nacht het geschiet toen ze Racak aanvielen, ver schrikkelijk gewoon. Ik weet zeker dat ze Ibrahim afgeslacht hebben." Sveüa- na is één van de weinigen die in de in richting haar eigen boontjes kan dop pen. Veel andere patiënten hebben wel zorg nodig. Maar aan personeel is sinds het vertrek van de Serviërs een chronisch tekort. Daarbij komt dat geen van de medewerkers de afgelo pen vijf maanden loon heeft ontvan gen. Het Rode Kruis heeft inmiddels twee managers naar het ziekenhuis ge stuurd om enigszins orde op zaken te stellen. Met wat geld en goede inzet is het overal een stuk schoner en krijgen de patiënten weer drie keer per dag te eten. Buiten de hekken komt vrijwel niemand van de patiënten. Ze krijgen stenen naar zich gegooid of worden belachelijk gemaakt door de bevolking van Stimlje. Voor de patiënten maakt het weinig uit of de buitenwereld be staat uit normale Serviërs of normale Albanezen. Pesten en jennen, zo is het altijd geweest en zo zal het waarschijn lijk altijd blijven. Slechts één minuscuul foutje ontsierde gisteren de wer velende euro-show van WD'er Frits Bolkestein in het Europees parlement: zijn naam was verkeerd gespeld. 'Bolkenstein' vermeldde het naambordje. Geheel buiten de schuld van de kandidaat Europees Commissaris voor belastingzaken natuurlijk, die zijn 'sollicitatie-kruisver hoor' door de europarlementariërs verder glansrijk doorstond. BRUSSEL MARC PEEPERKORN CORRESPONDENT Wat een stevig robbertje vech ten met een euro-scepticus be loofde te worden, bleek in prak tijk een lichtvoetige dans met een wel erg lenige politicus. Het was Bolkestein die leidde. En verleidde. In liefst vijf talen sprak hij de europarlementari ërs toe, afwisselend in het Ne derlands en Engels, dan weer soepel overschakelend naar Frans, Duits of Spaans. Vervolgens nam Bolkestein op de meest ruiterlijke wijze af stand van zijn vroegere kriti sche opmerkingen over de Eu ropese Unie. Natuurlijk had hij in 1996 gezegd dat het Europe se parlement weinig legitimiteit bezit, van niemand is en daar om zo min mogelijk invloed moest krijgen. Maar vandaag de dag ligt dat volgens de kandi daat-commissaris allemaal an ders. Had hij ooit gezegd dat het een zegen was dat het parle ment niets over het Europese landbouwbeleid (helft van het jaarbudget) mocht zeggen? „Ik kan me het niet meer herinne ren. Maar het is in ieder geval niet wat ik nu vind." En dat het Europees Parlement zo vaak in Nederland onder vuur ligt, is inderdaad iets verschrikkelijks waartegen de Commissaris in spe zal protesteren. Dat zijn ei gen WD tot de felste criticas ters behoort, hield Bolkestein wijselijk voor zich. „Bestaan er misschien twee Bolkesteins", vroeg PvdA-euro- parlementariër Swiebel zich onthutst af. „Hier in Brussel lijkt u een ware gelovige die zich uitput in politiek correcte antwoorden. Toch wil het er bij mij niet in dat u zo'n politieke windvaan zou zijn." Haar par tijgenoot en fractieleider Van den Berg sprak van 'de nieuwe Bolkestein' die was opgestaan. Maij-Weggen (CDA) en La gendijk (GroenLinks) noemden de euro-show 'ongeloofwaar- dig'. Bolkestein zelf gaf de verkla ring voor zijn wat iate bekering. Alles wat hij afgelopen twintig jaar over de EU te berde had gebracht, was met een nationa le pet op gezegd. In een Hol landse context dus. Het euro parlement slikte het. Bolkestein kreeg een positief oordeel. Frits Bolkestein. foto reuters Een vierjarig jongetje betoogt mee met voorstanders van het Noord-Ierse Goede Vrijdag-akkoord. Oud-senator George Mitchell, die een belangrijke rol bij de totstandkoming van dat akkoord speelde, is gisteren begonnen met zijn poging de strijdende partijen opnieuw dichter bij elkaar te brengen. foto epa paul faith BELFAST AFP-DPA-Rtr Een 22-jarige man is gister avond in de Noord-Ierse hoofd stad Belfast in zijn been ge schoten. De politie denkt in eerste instantie aan een aanslag door paramilitairen, maar kon nog niets zeggen over de identi teit van de man of de vermoe delijke daders. De aanslag komt op het moment dat de Ameri kaanse oud-senator George Mitchell in Noord-Ierland is om het vastgelopen vredesproces weer op gang te brengen. Mitchell toonde zich vlak voor de aanslag nog optimistisch over de kans op succes. Na zijn ontmoeting met Mitchell ver klaarde leider Trimble van de unionistische UUP, de grootste protestantse partij in Noord- Ierland, echter dat hij de sena tor een lijst met schendingen van een staakt-het-vuren door het Ierse Republikeinse leger (IRA) heeft voorgelegd. Trimble herhaalde zijn eerdere stand punten dat Sinn Fein, de poli tieke tak van de IRA, pas als normale partij kan worden er kend als het 'schieten en moor den' door de IRA stopt. Mitchell moet een herziening tot stand zien te brengen van het Goede- Vrijdag-akkoord, dat in de uit voering op onoverkomelijke be zwaren van de pro-Britse unio nisten is vastgelopen. Cruciaal punt daarbij zal het inleveren van wapens door paramilitairen zijn. Afspraken hierover waren in het Goede Vrijdag-akkoord onvoldoende vastgelegd. Al bijna tien jaar voeren de VS oorlog tegen Irak. Het begon met Desert Storm in 1991 en beleefde ruim zeven jaar later een nieuw hoogtepunt met Desert Fox. Maar Saddam Hoessein zit nog steeds in het zadel. Het relaas van een 'stille' oorlog zonder einde. DEN HAAG GPD Zo af en toe valt het de oplettende lezer op. Een klein berichtje op een binnen- pagina. Amerikanen en Britten hebben weer doelen in Irak onder vuur geno men. Soms meldt Bagdad dat er bij de geallieerde aanvallen doden zijn geval len. Einde bericht. Sedert het begin van dit jaar hebben de Amerikanen en Britten meer dan tien duizend vliegmissies boven Irak uitge voerd. Daarbij zijn zeker duizend bom men en raketten afgevuurd op vier honderd doelen. Volgens de Amerika nen zou als gevolg hiervan een kwart van de Iraakse luchtafweer onbruik baar zijn. De Amerikanen en Britten zien er se dert de Golfoorlog van 1991 op toe dat de Irakezen zich met hun Mirages en MiG's niet ten noorden van de 36ste lengtegraad en ten zuiden van de 34ste lengtegraad laten zien. Deze 'no-fly* zo nes werden na de Golfoorlog ingesteld om de sji'ieten in het zuiden en de Koer den in het noorden te beschermen tegen aanvallen van Saddams Republikeinse Garde, maar daar gaat het anno 1999 al lang niet meer om. De sji'ieten schijnen het op een akkoordje te hebben gegooid met de in Teheran gehuisveste assem blee van de Islamitische revolutie en de Koerden moorden vooral elkaar uit. De frustratie in Washington is dan ook groot. Saddam is weliswaar verzwakt en zijn economie is een puinhoop - om over het lot van de burgerbevolking nog maar te zwijgen - maar hij is volgens de Amerikaanse inlichtingendienst CIA wel in staat gebleken om de infrastructuur voor de productie van chemische wa pens te herbouwen. Volgens dezelfde CIA houdt Irak nog zeker honderd biolo gische wapens achter. Met het vertrek van de VN-wapenin specteurs vorig jaar uit Irak moeten de VS met lede ogen toezien hoe Saddam zijn wapenarsenalen opbouwt terwijl de Veiligheidsraad hopeloos verdeeld blijft. De kans dat er ooit nog wapeninspec teurs naar Irak gaan, mag uitgesloten worden geacht. Intussen zouden de eer ste Russische adviseurs zich al hebben gemeld voor de modernisering van de Iraakse luchtafweer. Zo is de stand van zaken en Amerika gooit bijna dagelijks bommen op aller hande doelwitten in Irak. Daarbij wordt niet gekeken naar de vraag of een doel tussen de 34ste en 36ste lengtegraad wel mag worden aangevallen. Zoals op 17 augustus, toen Amerikaanse toestellen ten zuiden van de noordelijke 'no-fly' zone radarzoekende raketten afvuurden op een raketinstallatie bij Quyyarah West. De Irakezen hadden het er naar gemaakt, aldus het Pentagon, omdat ze het lef hadden gehad om de radar aan te zetten teneinde de Amerikaanse F-16's te traceren. Saddam moet weten dat hij nergens veilig is met zijn raketten, ook niet in de gebieden pal ten zuiden van de noordelijke zone waar hij zijn lucht afweer verzamelt. Een spel van kat en muis dat zich bijna dagelijks herhaalt en waar geen einde aan komt. Waarom doen de Amerikanen dit? Het antwoord ligt voor de hand: zo lang Saddam Hoessein de geallieerden blijft tarten in de exclusieve zones in het noorden en zuiden, zal worden verge' den. Houdt Saddam op met treiteren, want meer is het niet - niet één gealli eerd toestel is nog neergehaald - dan houden de vergeldingen ook op, zo her halen Pentagon-woordvoerders keer op keer. Voordeel is wel dat Saddam onder druk van de aanhoudende aanvallen geen moment zeker kan zijn van zijn lot en altijd de wraak van het leger moet vrezen. Bovendien breken de aanvallen iedere Iraakse lust om uit te slaan naar een buurland, beweert het Pentagon. Het is een zwak verhaal, want Saddam heeft sedert 1991 niet meer de militaire capaciteit om zijn buren aan te vallen. Wat over is gebleven na tien jaar oorlog is een machteloze maar brute dictator die Amerika ontzettend op de zenuwen werkt. Nog even en Saddam overleeft zowel Bush als Clinton. Washington moet wèt doen, maar weet niet goed wat, en doet dus dat wat het onbedreigd kan doen: vergelden vanuit de lucht voor alle in tien jaar opgebouwde frus traties. Misschien hopen de Amerikanen op een inschattingsfout van Saddam, waardoor hij wel van zijn troon kan wor den gestoten. Maar tot die tijd zullen zij hun bommen op Irak blijven gooien. Harde kritiek Rode Kruis op Timorese milities GENEVE BOB KROON CORRESPONDENT Het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC) en de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR hebben in ongewoon krasse taal de terreur van de pro-Indonesische militia's op Oost-Timor gehekeld. „Het ICRC is geschokt door de aan val van gisterochtend op het Rode-Kruiscentrum in Dili en veroordeelt de brute schending van het Rode Kruis embleem", aldus een communiqué. „Onder bedreiging met vuur wapens werden elf ICRC-gede- legeerden en -vertegenwoordi gers van andere hulporganisa ties gescheiden van de vluchte lingen in het Rode-Kruisge- bouw en naar het politiebureau overgebracht. Over het lot van de tweeduizend vluchtelingen is niets bekend." Van mensen die uit het eveneens belaagde huis van de Oost-Timorese bis schop Belo waren weggevlucht, werd gemeld dat er zo'n dertig door de pro-Indonesische aan vallers zijn vermoord. Het radiostation van het ICRC in Dili ontvangt alarme rende berichten en hulproepen uit heel Oost-Timor. „Gezien de rechteloosheid en chaos is er voor niemand een veilig heen komen in dit gebied." Onder deze omstandigheden heeft het ICRC zijn buitenlandse mede werkers op de Australische ha venstad Darwin moeten terug trekken. In West-Timor heeft het UNHCR hulpcentra inge richt voor de duizenden vluch telingen die uit het oostelijke deel van het eiland trachten te ontkomen. Martelverbod in Israël roept boze reacties op TEL AVIV AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT Het Israëlische Hooggerechts hof heeft gisteren bepaald dat de veiligheidsdienst alleen in uiterste gevallen geweld mag gebruiken bij het verhoren van verdachten. De uitspraak is goed gevallen bij mensenrech tenorganisaties, maar heeft een storm van protest losgemaakt in een groot deel van het parle ment. De rechtse oppositie wil een nieuwe wetgeving, die onder vragers grotere vrijheid geeft martelmethoden toe te passen. Het is mogelijk dat ze daarbij de steun zal krijgen van een deel van de regering. Binnen de re gerende Arbeiderspartij bij voorbeeld is de uitspraak van het Hof al fel bekritiseerd. Vol gens onderminister van defen sie Efraim Sneh houdt de uit spraak totaal geen rekening met het dagelijks leven in Israël. „Als de veiligheidsdienst zich moet houden aan door het Hof opgelegde beperkingen, kan ze niet op tijd over noodzakelijke inlichtingen beschikken", zei hij gisteren. „Het is best aardig een liberale wetgeving te heb ben, maar alleen West-Europa en de Verenigde Staten kunnen zich zoiets veroorloven. In ons deel van de wereld moeten we ons nu eenmaal intensief bezig houden met terreurbestrij- ding." Het Hof bepaalde gisteren dat 'fysieke druk' op verdachten in strijd is met de wet. Alle ne gen opperrechters stelden zich achter de uitspraak dat de vei ligheidsdienst gedetineerden niet mag 'schudden' (een me thode die hersenletsel of de dood kan veroorzaken), lange tijd achtereen wakker mag hou den of in pijnlijke posities mag vastbinden. Maar het Hof maakte ook een uitzondering: als er levens op het spel staan, mag de wet worden overtreden. De ondervrager wordt in zo'n geval niet vervolgd. Volgens de rechters is het wettelijk gezien niet mogelijk een omschrijving te geven van de wel toegestane ondervra gingsmethoden. De veiligheids dienst is er tot nu steeds van uil gegaan dat het toepassen van 'gematigde fysieke druk' - een eufemisme voor martelen - was geoorloofd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 5