Kinderboekenweek
krijgt thema school
Op het prachtig of prachtige vervallen lijf geschreven
Van Gogh uit Japanse privé-collectie op PAN Amsterdam
Cultuur Kunst
Ie"
en.
an
DAG 7 SEPTEMBER 1999
chef jan rijsdam, 071-5356444. plv. chef annet van aarsen 071-5356443
atrix leent schilderij aan museum
Koningin Beatrix leent het schilderij 'Frederik Hen-
_s heerser over de zeeën' een tijdje uit aan het Noordbra-
s Museum. Het drie meter hoge doek van Thomas Wille-
s Bosschaert hangt normaal in de Oranjezaal in Huis ten
j, het woonpaleis van het koninlijk paar. De zaal wordt nu
Etaureerd, dus de vorstin kan het doek wel even missen. De
hgin leent ook een aantal schilderijen uit aan Boijmans van
hjngen voor de tentoonstelling 'Hollands Classicisme'.
zingen over dans en opera bij K&O
De Leidse Volksuniversiteit K&O verzorgt dit wintersei-
lezingen als toelichting op diverse dans- en operavoorstel-
in het Lucent Danstheater in Den Haag. Een cursus
:epunten uit de westerse theaterdans' staat ook op de
a. Voor meer informatie: 071-5141141.
iljoenen nodig voor oldtimers'
Als maag* Musea en verzamelaars van historische auto's, bus-
en trams, treinen, vliegtuigen en schepen willen dat staatsse-
iris Van der Ploeg van cultuur voor de komende vier jaar
bedrag van 75 miljoen gulden uittrekt voor hun gezamenlij-
Rynïobiele Collectie Nederland'. De musea en collectioneurs
DOrbpen zich recent verenigd in een gelijknamig samenwer-
jverband. De club stelt dat genoemd bedrag dringend
[zakelijk is voor een betere presentatie en toegankelijkheid
tun verzamelingen. Van der Ploeg zou het gevraagde geld
[en reserveren in zijn Cultuurnota 2001-2004 (Kunsten-
te
ten,
nciël
le be
de
_N_ï Een recent teruggevonden Andante voor een strijktrio
ichubert beleeft zijn wereldpremière tijdens het intematio-
kamermuziekfestival in Doom. De uitvoering is op 25 sep-
rs v; >er. Componist en altviolist Vladimir Mendelssohn vond de
nog i ig maten in kwestie in de Stadt- und Landesbibliothek in
legevien. Het in Schuberts eigen handschrift geschreven stuk is
vooi el zeker het tweede deel van Schuberts onvoltooide Strijk-
Jn B groot (D 471).
steWjleiffert en Krijnen in de prijzen
)r(^RDAMDe Prix de Rome is dit jaar toegekend aan Charlotte
ia he jiffert en aan Cees Krijnen. Schleiffert ontvangt de prijs van
bij R< 0 gulden in de categorie Schilderen. Krijnen krijgt hetzelf-
zijn 8 :drag: hij won in de categorie Theater/Beeldende Kunst.
te grorestigieuze prijzen worden op 11 november uitgereikt door
dood ssecretaris Van der Ploeg van cultuur. Het werk van de
aars is van 12 tot en met 29 november te zien in het Am-
amse Arti et Amicitiae. In de categorie Schilderen is de
;emee fe prijs (20.000 gulden) voor Erik van Lieshout. De twee
gevei iprijzen' (10.000 gulden) gaan naar Gijs Frieling en Gé-Ka-
R4n der Sterren. Cees Crijnen wordt gevolgd door Germaine
(20.000 gulden) en Jennifer Tee (10.000 gulden).
rdvoe
nwoi
andaaF:
:omm
es van Kooten schrijft kinderboek
ju rdam Kees van Kooten heeft een lang gekoesterd voorne-
uitgevoerd: het schrijven van een kinderboek. Samen met
.rator Willem van Malsen maakte hij 'Het Schaampaard',
ijmverhaal over een ros dat zich geneert voor zijn vele bo-
n' ^et S100* f°rmaat prentenboek verschijnt begin novem-
od IIDe Harmonie. Volgens een woordvoerster van de uitge-
ïad Van Kooten al veel eerder iets voor de jeugd willen
ven, maar had hij er pas nu tijd voor.
het ee
x
en
l en
tan de
wai
van
sportti
al laat
verigi
>e gem1
in'
en Zan
rervol
Naar
Ste<
geval
niet.
ld van
aanije
een j
nni n
al
ewoi
hl
is'
ior de
dampe
nu oi
ziet
van
mière Schubert-vondst in Doorn
elberg voltooit filmproject Kubrick
Steven Spielberg gaat de film regisseren, waarvoor de
lart overleden Stanley Kubrick de voorbereidingen zo goed
»erond had. Het is het verhaal van een 'robotjongen', dat
ck vergeleek met het sprookje over Pinocchio. Kubrick
volgens de Britse krant The Sunday Times uitvoerig met
lerg over zijn plannen voor de film over kunstmatige intel-
ie met de werktitel 'AI' (artificial intelligence) gesproken.
Nicks nabestaanden en de filmstudio Warner Brothers wil-
raag dat Spielberg de regie op zich neemt. De twee regis-
waren sinds 1980 goed bevriend, iets wat maar weinig
wisten. Pas na Kubricks overlijden werd duidelijk hoe
hun band was: Spielberg kwam uit de Verenigde Staten
voor de begrafenis in familiekring van de in Engeland over-
Kubrick.
dwee jy Tielman failliet verklaard
-{twee v
arliAAG» 1
De 63-jarige zanger-gitarist Andy Tielman uit Den
is failliet verklaard. De Haagse rechtbank heeft het faillis-
teint uitgesproken en een curator benoemd. Tielman, die wel
an v< t gezien als de 'godfather van de Nederlandse rock 'n roll',
:sterde voor in totaal zo'n 24.000 gulden in het krijt bij twee
deisers. Hij zou ook de kosten van de procedure, circa
gulden, moeten betalen. De artiest, die ooit internationaal
iéssen vierde met zijn broers, de Tielman Brothers, ligt er
niet van wakker. ,,De zaak is al zo goed als opgelost",
ij weten.
[ei gens r
Overzichtsexpositie van Erwin Olaf in galerie De Meerse in Hoofddorp
beeldende kunst recensie
pablo cabenda
Expositie: Foto's gemaakt in opdracht, af
fiches en filmproducties van Erwin Olaf.
Te zien: t/m 9/10, di. t/m za. van 12.00
tot 17 00 uur en tijdens voorstellingen,
galerie De Meerse, Hoofddorp.
Hij zou zich omdraaien in zijn
graf als hij de foto's zou zien:
Wagner en met hem zijn hele
gevolg van Germaanse goden,
Rijndochters, ringsmedende
dwergen en die hele menagerie
van Teutoonse zwaarwichtig
heid. Maar het Radiofilharmo-
nisch Orkest was vorig jaar zeer
content met Erwin Olafs foto's
voor hun cd-bloemlezing uit de
opera's van de Duitse compo
nist. Aan de muren van galerie
De Meerse in Hoofddorp han
gen op de overzichtsexpositie
van de Amsterdamse fotograaf
de hoofdrolspelers uit Wagners
tragedies. Alberich, een half
naakte dikke dwerg met een
overmaatse ketel op zijn hoofd,
een zwaarbefalluste bodybuil
der, Tristan, en een tovenares
uit Parsifal compleet met walk
man, helm en een tattoeage van
de heiland. Angstaanjagend fe
tisjisme, erotiek die een echo is
van Olafs project Chessmen uit
'88, ook zwart en zwaar van de
symboliek.
Bij het Radiofilharmonisch
wilden ze het graag zo. Ze ken
den het werk voor Chessmen
en ze vroegen nadrukkelijk aan
Erwin Olaf om foto's in die
sfeer, hoewel hij zegt 'dit soort
dingen' eigenlijk niet meer te
maken. Het is een stap terug in
zijn persoonlijke fantasie en
gen bezig. Erwin Olaf is ouder.
Nederlands hipste
dit jaar veertig geworden. En
veertig staat voor reflectie en te
rugblikken. En dus voor een
overzichtsexpositie.
In De Meerse hangt een
doorsnee van het werk dat Olaf
in zeventien jaar in opdracht
van een uiteenlopende klanten
bestand heeft gemaakt. Foto's
voor Het Zuidelijk Toneel, Vei
lig Verkeer Nederland en het
Duitse Schauspielhaus. Hij be
lichtte Karin Bloemen van haar
beste kant, was de hoffotograaf
van Theo Thea's Tenen-
kaasimperium en maakte vi
deoclips en een kort musical
achtig programma voor de
VPRO met de gezelligste
theetantes van de woensdag
middag: de dikke dames.
Iedereen wil Olaf. Als illustra
tie hangen zijn foto's van de el
kaar beconcurrerende kleding
merken, Levi's en Diesel jeans,
bijna naast elkaar. Als je succes
kunt afmeten aan de gretigheid
waarmee de reclamewereld
zich in je armen sluit, dan heeft
Olaf de top bereikt. De foto van
Diesel toont een grijs echtpaar
gestoken in trendy jeans dat sa
men gezellig op de bank zit. De
dame knijpt verlekkerd in het
kruis van haar overjarige we
derhelft. Olaf humor. Met een
hint naar seks op leeftijd. Olaf
geeft iedereen sex appeal of
maakt ze stoer in een feest van
lichamelijke uitbundigheid.
Wat je ook bekijkt, de ferme
boerinnenborsten van de affi
che 'Het begeren onder de ol
men', of de nar van 'Abele Spe
len', ze hebben allemaal iets ge
meen. De modellen zijn lief,
wreed, geil, grappig, lelijk
(soms), maar altijd trots en een
sterk zelfbewustzijn uitstralend.
In interviews verklaarde Olaf
dat hij van alles doet met zijn
modellen, maar ze nooit in de
maling neemt.
En dat zie je. In Olafs wereld
is ruimte voor meer dan één
schoonheidsideaal en hij over
tuigt je met alle middelen die
hem ter beschikking staan. Als
daar een litertje nepbloed voor
nodig is: soit, dan komt er een
litertje nepbloed. Op een affi
che voor de voorstelling 'Me
dea' van Het Zuidelijk Toneel is
de mythische toverkol afge
beeld met stromen bloed als
oorlogskleuren over haar ge
zicht. Het affiche is niet verko
zen. Een lieflijker versie kreeg
de voorkeur: Medea als drome
rig meisje in engelachtige veer
tjes. Alleen de neptraan is ge
handhaafd.
Maar het bloed stroomt uit
bundig waar het niet gaan kan
en komt weer terug in een affi
che voor 'Tragödie der Rader'
van het Schauspielhaus. Een
bovenproportioneel bedeeld
manspersoon met kroon laat de
rivieren van wraakzucht vrijelijk
over zijn torso en Calvin Klein-
slip vloeien. Olafs letterlijke ver
taling van bloedgeil. Het is
meer een acteur dan een mo
del. Net zoals alle modellen van
Olaf eigenlijk acteurs zijn in zijn
geënsceneerd privé-universum
van shocking pink, bloedrood
en beangstigend zwart. Ze spe
len de rollen die de 'golden
boy' ze op het prachtige of
prachtig vervallen lijf heeft ge
schreven. Olaf geeft als een bril
jant regisseur alleen maar aan
wijzingen en zorgt ervoor dat ze
het best tot hun recht komen.
En dan krijgt zelfs lelijkheid een
overdonderende kwaliteit.
'Van penstaartje tot apenkooi'
Onder het motto van 'Van A penstaartje tot apenkooi -
verhalen over school' heeft de Stichting CPNB voor de
45ste Kinderboekenweek voor het eerst 'boeken over de
basisschool' als thema gekozen. Met de opening van de
site www.kinderboekenweek.nl gaat de stichting boven
dien voor het eerst op internet en is voor basisscholen
het pakket 'Internet en de Kinderboekenweek' samenge
steld. Dankzij een subsidie van het ministerie van OCW
en sponsorbijdragen kost dit pakket maar 47,50 gulden.
amsterdam - gpd
Kinderen kunnen vanaf van
daag tot 1 december op de site
leeservaringen uitwisselen, ti
tels van favoriete auteurs zoe
ken of 'chatten' met Carry Slee,
de schrijfster van het Kinder
boekenweekgeschenk 'Bikkels'.
Het geschenk verschijnt in een
recordoplage van 350.000
exemplaren. Dat is 69.000 meer
dan twee jaar geleden toen Paul
van Loon het geschenk schreef
en 57.000 meer dan de oplage
van Toon Tellegens Konder
boekenweekgeschenk van vorig
jaar.
'Bikkels' is tijdens de Kinder
boekenweek gratis bij aankoop
van tenminste 19,50 gulden aan
boeken en kost na afloop een
tientje. Ter gelegenheid van de
Kinderboekenweek verschijnt
in een oplage van 115.000
exemplaren ook het prenten
boekje 's Nachts' van Wolf Erl-
bruch. Het boekje is vanaf 6 ok
tober verkrijgbaar voor 4,95
gulden.
Volgens directeur Henk Krai-
ma van de Stichting CPNB was
het thema 'school' nog niet eer
der mogelijk. Bij de presentatie
van het programma van de Kin
derboekenweek, die dit jaar
duurt van 6 tot en met 16 okto
ber, vertelde Kraima gisteren in
Amsterdam dat de CPNB na
een zoektocht 'tot de opmerke
lijke constatering kwam dat het
leven op de lagere school tot
1975 weinig tot niet in het kin
derboek centraal stond'. Als
voorbeelden noemde hij de Ka
meleon-boeken waarin Hielke
en Sietse Klinkhamer altijd vrij
hebben en Pippi Langkous die
alleen naar school gaat als ze
zin heeft.
Pas in de loop van de jaren
zeventig brak volgens Kraima
de lagere school door in de ver
halen, met als 'dappere vaan
deldrager' Guus Kuijer die een
onvergetelijk nieuw type onder
wijzer neerzet in zijn boek 'Met
je kop in de prullenbak'. „Het
toen controversiële boek weer
spiegelt de verandering in de
maatschappij, waarin het kind
bijvoorbeeld zijn positie als vol
waardig meepratend lid van het
gezin begint te verwerven", al
dus Kraima. De kinderboeken
schrijvers van nu geven volgens
Kraima de school wel de voor-
Schrijfster Carry Slee met het Kinderboekenweekgeschenk 'Bikkels'.
aanstaande plaats die ze heeft
in het universum van het kind.
Als voorbeelden noemde hij
Slee, Jacques Vriens en Anke de
Vries.
Volgens de CPNB-directeur
kon het ministerie van OCW
'helaas' geen actuele cijfers ver
strekken waaruit valt af te lei
den hoeveel basisscholen in
middels één of meer computers
hebben. Ook zijn er geen gege
vens beschikbaar over de kwali
tatieve prestaties van de com
puters, zoals de beschikbaar
heid van een cd-rom drive. On
danks het ontbreken van deze
cijfers heeft de CPNB gemeend
dat de tijd rijp is 'ambitieuze
scholen' met de samenstelling
van een internet-pakket 'een
steuntje in de rug te geven'.
Het pakket bevat een leerlin-
genboek, een docentenhandlei-
FOTO GPD ROLAND DE BRUIN
ding en software om een eigen
schoolsite te bouwen. Scholen
die bestellen, betalen van 22
september tot en met 15 okto
ber tijdens schooluren geen in-
ternetabonnemenskosten en
geen telefoonkosten voor de
verbinding. De CPNB werkt
voor het project samen met IB
M/Personal Ware, KPN/Tele
com, Microsoft en Planet Inter
net.
dpriceboek
ziekt de
ketmarkt'
amsterdam gpd
DAM ANP
ie Dor
lidpriceboek is een hit,
sommige uitgevers ge-
het medium verkeerd.
komt de traditionele
in het nauw. Dat zegt
ir Ronald Dietz van de
e erspers, die in 1995 de
«de ceboeken (prijs ongeveer
den, red.) introduceerde,
er meer Nijgh en Van
zijn na de Arbeiderspers
1 en 'geeltjesreeks' geko-
Jijgh en Van Ditmar-me-
cer Piet van Riele: „Dank-
midprice zijn we de zo-
;oed doorgekomen. Ze
vooral bij treinreizigers
e in de AKO-shops ko-
volgens Dietz wordt het
cestempel oneigenlijk
<t. De bedoeling is vol-
em dat titels van een jaar
oud die nog steeds be
gijn, een herdruk krijgen
n slappe kaft. Op die ma-
iel ordt een publiek aange-
dat het geld niet over
'oor de dure gebonden
"en dat bovendien het ge-
"ïeeft om even te wachten.
,Maar wat doen andere
irijen? Zé gooien ook oud
die niet meer actu-
n, in de midprice. Maar
tyren eigenlijk als pocket te
'ti heruitgebracht. Dat is
in boekje dat zo, hop, in
'r nnenzak past en waar
itief slechter papier voor
kt is. De markt voor poc-
kt in, dat zie je nu."
l0^ titels c
Met de presentatie van 'Bois de Bou
logne' van Vincent van Gogh voor een
vraagprijs van zes miljoen gulden
zorgt kunsthandel Noortman uit
Maastricht op de komende PAN Am
sterdam voor de grootste verrassing.
Van Gogh schilderde het doek in 1886,
toen hij nog maar net in de Franse
hoofdstad was gearriveerd. Onder in
vloed van de impressionisten sloot hij
in Parijs zijn bruingetinte 'Nederland
se' leerperiode af en bekwaamde zich
in een andere stijl.
Het schilderij meet 37,5 bij 45,5 cen
timeter en was de afgelopen twintig
jaar eigendom van een Japanse privé-
verzamelaar. Het zomerse doek toont
groepjes wandelaars en kinderen. Het
blauw in de lucht en het rood in de
kleding zijn typerend voor het kleuri
ger palet dat Van Gogh ging uitprobe
ren. Onder de vleugels van zijn broer
Theo bekwaamde Vincent zich in Pa
rijs bovendien in de vlottere penseel
voering, waar dit doek een mooi vroeg
voorbeeld van is.
De dertiende editie van de PAN Am
sterdam duurt van 26 september tot
en met 3 oktober en telt honderd deel
nemers uit Nederland en tien uit
Vlaanderen. Om de reputatie als be
langrijkste kunst- en antiekbeurs van
de Lage Landen te bewaken, voert de
directie een streng toelatingsbeleid.
Wie een aankoop doet, is er dan ook
van verzekerd dat hij geen kat in de
zak koopt. Om het imago van dure
beurs met louter 'prijzen op aanvraag'
te ontkrachten, benadrukt de directie
altijd graag dat er ook genoeg voor
werpen present zijn waarvoor de ko
per niet schatrijk hoeft te zijn.
Met aanbod dat varieert van oud tot
hedendaags en van Aziatische kunst
tot Romeinse beeldjes, is de sterkste
troef van de PAN altijd de grote varia
tie. Onder de verzameling oude mees
ters in de RAI Parkhal trekt Salomon
Lilian dit keer de aandacht met een
"Interieur van de Oude Kerk in Amster
dam' van de zeventiende-eeuwer
Emanuel de Witte. In dit schilderij
toont De Witte zijn meesterschap door
de blik van de kijker vernuftig via bre
de banen zonlicht naar de ramen ach
terin de kerk te leiden.
Kunsthandel J. Polak brengt een en
semble van Indiase miniaturen uit de
achttiende en negentiende eeuw met
onder meer verfijnde scènes uit het
hofleven. De miniaturen dragen veel
zeggende titels als 'Liefdespaar in de
wintermaand' en 'Nachtelijke af
spraak'. Op 'Nachtelijke afspraak'
helpt een hofdame haar meesteres op
de olifant die haar geliefde naast de
paleismuur heeft 'geparkeerd'. De
kunstenaar verhoogde de amuse
mentswaarde van het tafereel door de
olifant van een brede glimlach te voor
zien.
A. Aardewerk Antiquair blikt op de
PAN vooruit op de tentoonstelling van
Amsterdams goud en zilver in het
Rijksmuseum in december. Met onder
meer miniatuurzilver van de Van Gef-
fens, Van Somerwils en Van Strants en
een Lodewijk XIV-lampetstel van Alger
Mensma toont zilverspecialist Aarde
werk hun meesterschap. Op een
manshoge kaart van de hoofdstad zal
hij laten zien waar de achttiende-
eeuwse Amsterdamse zilversmeden
woonden en atelier hielden.
Aronson Antiquairs verwierf recent
de privé-collectie zwart Delfts van de
antiquair-verzamelaar A. Vecht. Om de
zwarte kleur te fabriceren, moest de
oventemperatuur zeer nauwkeurig
worden geregeld. Dat was zo moeilijk
dat dit aardewerk extreem zeldzaam
en kostbaar is. Op de PAN zijn zeven
stukken te bewonderen, waaronder
een veertien centimeter hoog theebus
je dat omstreeks 1705 met Chinese
landschapjes werd gedecoreerd.
De speciale PAN-tentoonstellingen
van dit jaar zijn gewijd aan de bedrijfs-
collectie van Peter Stuyvesant en
'kunstzinnige' Swatch-horloges uit de
privé-collectie van Swatch-directeur
N.G. Hayek. Te zien zijn onder meer
het ontwerp van graffiti-kunstenaar
Keith Haring uit 1986 en de in 1996 in
Atlanta zeer gewilde 'Olympic Portraits
Swatch'-exemplaren van fotografe An
nie Leibovitz
PAN Amsterdam (RAI Parkhal, Am
sterdam), van 26 september tot en
met 3 oktober. Openingstijden op
werkdagen van 11.00 tot 20.00 uur;
zaterdag en zondag van 11.00 tot
18.00 uur.
'De Manne'
zijn uitgeragd
De Raggende Manne houdt
het voor gezien. Na dertien
jaar en zeven cd's is de koek
op. „Ik wil niet zeggen dat
de boterham is afgelikt,
maar het is gewoon genoeg
geweest", zei Raggende
Manne-voorman Bob Fosko
gisteravond in Nova.
De Manne hebben niet
echt naam gemaakt als ar
tistieke hoogvliegers. De
wilde rockbende uit Am
sterdam moest het vooral
hebben van de overdosis
aan energie. En van de rui
ge teksten.
Dat ze meer konden dat
'Ik heb poep in m'n kop'
zingen, bewezen ze vorig
jaar toen ze in het kader
van de flasbacks-serie de
wereldberoemde rockmusi-
cal Tommy van The Who
(See me, feel me...) in een
ander jasje staken. Bob
Fosko (pseudoniem voor
Geert Timmers) legde voor
al veel eer in de vertalingen,
die hijzelf als 'vrij en ab
surd' omschreef. Zo werd
Pinball Wizzard Trekkast
Mafkees'.
Fans van De Raggende
Manne kunnen hun idolen
nog één keer aan het werk
zien. Op 4 oktober is er een
afscheidsconcert in Paradi-
so in Amsterdam.
