Israël en Palestijnen
bereiken akkoord
Buitenland
Emoties domineren discussie over Palestijnse gevangenen
Nieuw geweld
verwacht in
Oost-Timor
Franse boeren in actie
tegen 'voedseldecreet VS'
Sonia Gandhi blijft opnieuw met lege handen achter
/aj payee favoriet bij
herkiezingen in India
ERDAG 4 SEPTEMBER 1999
nderzoek naar bestorming in Waco
De Amerikaanse minister Reno (justitie) laat een
onderzoek instellen naar de bestorming van het
tebolwerk in Waco. Dat heeft zij gisteren bekendgemaakt. Bij
aanval in 1993 kwamen ruim tachtig sekteleden om het le-
i. Donderdag had de Amerikaanse Federale Recherche FBI
klaard dat bij de bestorming van het sektebolwerk Waco in
'militaire projectielen' zijn gebruikt. Het gaat waarschijn-
om brandbare traangasgranaten, die enkele uren voor de
op Waco werden afgevuurd. Vorige week gaf de FBI
oe de granaten te hebben gebruikt. De actie zou mogelijk de
md hebben veroorzaakt, die de sekteleden het leven kostte.
ritse overlijdt aan Creutzfeld-Jacob
jden Een Brits meisje van zeventien jaar is overleden aan de
variant van de ziekte van Creutzfeld-Jacob, de menselij -
vorm van de gekkekoeienziekte BSE. Dat is gisteren op ver-
ïk van de ouders van het slachtoffer bekendgemaakt. Offici-
kan de infectie met een menselijke vorm van de runderziek-
slechts na de dood van de betrokkene worden vastge-
ld en bekendgemaakt. De Britse teenager is volgens het mi-
van gezondheidszorg dit jaar al het vierde slachtoffer
de ziekte van Creutzfeld-Jacob.
ordeelbezoekers te kijk gezet
De kraak van het e-mailprogramma Hotmail, eer-
deze week, blijkt pijnlijk voor bezoekers van twee Zweedse
Hackers hebben alle elektronische correspondentie
>sen de vrouwen en hun klanten op een vrij toegankelijke
mepage gezet, compleet met adressen en telefoonnummers,
lgens de Zweedse krant Expressen is een van de klanten het
ofd van een bekend Zweeds mediaconcern. Van hem en an-
zijn nu op de internetpagina onder meer de seksuele
te lezen.
ussen bereid stem te verkopen
)skou Van de 107 miljoen Russische kiezers is twintig pro
bereid zijn stem uit te brengen op die partij die daarvoor
t meeste geld betaalt. Maar een meerderheid vindt wel dat
ige sympathie voor die partij vereist is. Dat blijkt uit een re
onderzoek van het gerennomeerde Russische onderzoeks-
ireau Publieke Opinie. Hieruit blijkt ook dat de meerderheid
n het omkoopbare deel van het electoraat al met een klein
ldbedrag genoegen neemt, namelijk tussen de 25 en 500 roe-
(tussen de twee en veertig gulden). Directeur Joeri Levada
Publieke Opinie vindt de onderzoeksresultaten verontrus-
Volgens hem ligt het werkelijke aantal omkoopbare kie-
in Rusland veel hoger, maar zouden vele ondervraagden
ervoor in het onderzoek uit schaamte niet zijn uitgekomen.
Lebellen Dagestan houden stand
De Russische strijdkrachten die in de zuidelijke
Dagestan vechten tegen islamitische op-
indelingen hebben gisteren toegegeven dat de rebellen nog
instens één dorp in handen hebben en fel verzet bieden tegen
igingen hen daaruit te verdrijven. Donderdag hadden de
gemeld de rebellen uit Tsjabanmachi, hun laatste
te hebben verdreven. De bevelhebber van de Russi-
he luchtmacht, Kornoekov, kondigde aan vandaag zwaardere
mmen in te zetten tegen de opstandelingen.
jessna stort neer: acht doden
Acht mensen zijn gisteren om het leven gekomen
het vliegtuigje waarin ze zaten even buiten het Schotse
neerstortte in een veld. Drie inzittenden overleefden
ongeluk, maar zijn er ernstig aan toe. Het toestel, een Ces-
ia 404 van het bedrijf Edinburgh Air Charters, was opgestegen
jor een vlucht van Glasgow naar Aberdeen en vervoerde cabi-
ipersoneel van de luchtvaartmaatschappij Airtours Internatio-
Volgens de politie is het toestel mogelijk neergestort door-
jjt een van de propellers niet werkte.
jcuadoraanse vrouwen lynchen dief
|to» In een Ecuadoraans doiq> hebben driehonderd vrouwen
li jeugdige dief gelyncht. De inwoners van La Chimba, hon-
jrd kilometer ten noorden van de hoofdstad Quito, waren het
lgens de politie zat dat de 15-jarige inwoner aan een stuk
lor diefstallen pleegde. Nadat hij weer tv"s en elektromotortjes
gepikt, bonden driehonderd vrouwen de jongen aan een
(al en martelden hem totdat hij al zijn vergrijpen had bekend,
^arna goten ze benzine over hem heen en staken hem in
and. De overheid in het arme Andesland staat vrijwel machte-
tegenover dit soort lynchjustitie. Vorig jaar zijn zo 42 men-
|n omgebracht. Tot nu toe dit jaar negen.
Oostenrijk verzamelt DNA gevangenen
jnen» In Oostenrijkse gevangenissen is deze week een begin
met een grootscheeps programma om genetische in-
imatie van gevangenen op te slaan in een DNA-databank. In
zullen 2.600 gevangenen een speekseltest ondergaan. De
istenrijkse politie hoopt dat met het materiaal oude misda-
p zullen kunnen worden opgelost. Nieuwe misdrijven zou-
•p voorkomen kunnen worden doordat criminelen wier DNA-
eevens zijn opgeslagen, zouden afzien van nieuwe vergrijpen.
nieuwe wet maakt de afname van DNA-materiaal voor op-
pringsdoeleinden mogelijk. Tot dusver richt het programma
,h uitsluitend op gevangenen die te boek staan als gevaarlijk
die al meerdere misdaden op hun geweten hebben.
Iroatië stemt in met Tribunaal
yy York De regering van Kroatië stemt ermee in dat het Joe-
in Den Haag aan de hand van zijn eigen cri-
fia bepaalt wat een oorlogsmisdaad is. Dat heeft de Kroatische
iljnister Granic (buitenlandse zaken) gisteren in een brief aan
VN-Veiligheidsraad geschreven. Het tribunaal heeft Kroatië
I de raad aangegeven omdat het zijns inziens onvoldoende
Bewerkt. Het gaat vooral over de herovering in 1995 van de
bieden in Kroatië die door de Serviërs enkele jaren eerder wa
ll bezet. Volgens Granic was de herovering 'geheel legitiem',
jar hij sluit niet uit dat 'enkele onverantwoordelijke individu-
-Izich aan criminele daden schuldig hebben gemaakt'.
JERUZALEM AD BLOEMENDAAL
DELHI ANP-Rtr-AFP
ia gaat vanaf morgen ver-
^fgd naar de stembus voor
Inieuw parlement. De rege-
I van premier Atal Behari
'ayee moest 17 april op-
Ipen, nadat het een stem te-
kwam om een motie van
ouwen van het parlement
erleven. De oppositionele
espartij van Sonia Gandhi
ierin geslaagd een partij uit
lalitie los te weken. Vol
de laatste opiniepeilingen
de partij van Vajpayee de
^jjste kans op de o verwin -
72-jarige premier heeft
de verkiezingen een coali-
levormd met 24 regionale
ocialistische groeperingen,
e National Democratie Al
ee wint volgens de laatste
CORRESPONDENT
De vrijlating van Palestijnse gevangenen is het
grootste struikelblok gebleken op de weg naar
een nieuw Wye-akkoord en dat is geen toeval.
Weinig andere onderwerpen roepen nu eenmaal
zoveel emoties op. Voor de Israëli's vormen de
gevangenen, zeker die 'met bloed aan hun han
den', het symbool van het Arabische geweld dat
ze in de afgelopen honderd jaar hebben bestre
den. De Palestijnen daarentegen beschouwen
hun volksgenoten in Israëlische gevangenissen
als strijders voor een rechtvaardige zaak.
Voor Arafat en zijn kabinetsleden komt daar nog
bij dat zij eerder in hun leven opdracht hebben
gegeven voor de terreuracties, die door anderen
zijn uitgevoerd. Ook dat schuldgevoel wij zitten
op een comfortabele ministersstoel en de uit
voerders in de cel draagt bij aan de emoties die
in de onderhandelingen over de vrijlating zo'n
grote rol spelen.
Toen de regering van Netanyahu vorig jaar, na de
ondertekening van het eerste Wye-akkoord, 250
gevangenen in vrijheid stelde, bleken de meesten
gewone misdadigers. De Palestijnen riepen ach
en wee. Om autodieven, drugshandelaars en
souteneurs was het hen immers niet begonnen.
Daarom stelden ze de afgelopen maanden alles
in het werk om niet weer bedrogen te worden.
Maar Barak, de nieuwe Israëlische premier, wei
gerde aanvankelijk, net als zijn voorganger, men
sen 'met bloed aan hun handen' in vrijheid te
stellen. Dat zou betekenen dat er niet veel meer
dan honderd Palestijnen naar huis konden. Later
verhoogden de Israëli's dat aantal door iedereen
die zich niet schuldig had gemaakt aan 'moord
op Israëli's' bij de amnestie te betrekken. Het
aantal kon toen oplopen tot 350.
Likud, dat het Wye-alckoord heeft gesloten,
schreeuwde moord en brand. Sharon zei in de
Knesset dat hem door de veiligheidsdienst was
verzekerd dat er maar tachtig gevangenen zonder
bloed aan hun handen bestonden. „Toen groeide
dat aantal ineens tot 250 en later tot 350", riep
hij. „Hoe kan dat? Heeft de regering een reken
fout gemaakt"? Arabische afgevaardigden rea
geerden furieus. „Sharon is de grootste opruier
in het land", riepen ze. „En als er iemand bloed
aan zijn handen heeft, is hij het wel"!
Porat van de Nationaal Religieuze Partij, een lid
van de regeringscoalitie, kwam met een ander ar
gument. „Er zijn mensen die deze gemene moor
denaars beschouwen als krijgsgevangenen", zei
hij. „Maar anderen zien hen als oorlogsmisdadi
gers. Krijgsgevangenen kun je uitruilen bij het
bereiken van een vredesovereenkomst, maar
oorlogsmisdadigers moeten wegrotten in de ge
vangenis."
Porats woorden waren niet alleen ingegeven
door emoties. Juristen hebben aangevoerd dat de
vrijlating van gevangenen die zich hebben schul
dig gemaakt aan terroristische activiteiten, in
strijd is met het internationale recht. Het Pales
tijnse argument dat het in feite gaat om krijgsge
vangenen, namelijk mensen die betrokken zijn
geweest in het conflict met Israël, gaat volgens
die juristen hooguit op als hun slachtoffers sol
daten van de bezettende mogendheid waren. Ge
organiseerde terreur tegen burgers beschouwt
het internationale recht als misdaden tegen de
mensheid, waarvoor geen amnestie kan gelden.
Waar het uiteindelijk om gaat, is dat de Palestijn
se gevangenen worden vrijgelaten als onderdeel
van het vredesproces. „We laten gevangenen vrij
omdat we menen dat onze generatie vrede kan
sluiten met onze buren", vertelde minister Beilin
(justitie) deze week een afvaardiging van een
rechtse lobbygroep. „De vrijlating van gevange
nen is een onderdeel van het stichten van vrede.
Alleen vrede kan uiteindelijk een eind maken aan
de moord op Israëli's en Arabieren."
DILI-GENÈVE Rtr-AFP-ANP
Oost-Timor bereidt zich voor
op nieuw geweld. Vandaag ma
ken de Verenigde Naties de uit
slag van het referendum van
maandag bekend. Gezien de
zeer hoge opkomst, meer dan
98 procent, wordt verwacht dat
de Oost-Timorezen met grote
meerderheid het behoud van
de banden met Indonesië heb
ben afgewezen en daarmee
voor onafhankelijkheid hebben
gestemd.
Pro-Indonesische milities ter
roriseren voorstanders van on
afhankelijkheid en hebben al
drie strategische gebieden in
Oost-Timor in handen, waar
onder de steden Maliana en Li-
quica. Tienduizenden mensen
proberen het geweld te ont
vluchten. De VN-vluchtelingen-
organisatie UNHCR maakt zich
grote zorgen. Zij schat dat er al
zo'n 55.000 vluchtelingen bin
nen Oost-Timor zijn en dat dat
aantal tot 100.000 kan oplopen.
In de hoofdstad Dili zijn onge
veer 30.000 ontheemden. Zij
zijn in kerken en scholen on
dergedoken. VN-functionaris-
sen proberen hen van voedsel
te voorzien.
De Hoge Commissaris van de
VN voor de vluchtelingen, Ro
binson, pleitte gisteren voor
een VN-vredesmacht die snel
naar Oost-Timor zou moeten
worden gestuurd om niet alleen
de bevolking, maar ook de VN-
medewerkers te beschermen.
De volkerenorganisatie heeft al
besloten haar personeel uit Ma
liana te evacueren.
Overeenkomst is herziene versie van Wye
Israël en de Palestijnen zullen vanavond hun lang ver
wachte nieuwe overeenkomst ondertekenen, een herzie
ne versie van het vorig jaar gesloten Wye-akkoord. De
doorbraak werd gisteravond in Gaza bekendgemaakt
door minister Nabil Sha'at, de nieuwe leider van het Pa
lestijnse onderhandelingsteam. Terwijl hij buiten met
journalisten sprak, vergaderde Arafat in zijn bureau met
de Amerikaanse minister Albright (buitenlandse zaken)
die de afgelopen dagen, samen met de Egyptenaren, een
belangrijke bemiddelende rol speelde. De overeenkomst
zal vanavond worden getekend in Sharm el-Sheik.
jeruzalem ad bloemendaal
correspondent
Dat de zaak bijna was beklon
ken, was gistermiddag al duide
lijk geworden toen de Palestij
nen akkoord gingen met de Is
raëlische eis dat niet meer dan
350 Palestijnse gevangenen in
vrijheid zouden worden ge
steld. De Palestijnen stonden
op een aantal van 400. Afgelo
pen woensdagavond heeft Ara
fat het hoofd van zijn onder
handelingsteam, Saib Erakat,
vervangen door de iets rekkelij
ker Nabil Sha'at. Dat heeft bij
het bereiken van de doorbraak
geholpen.
Volgens Israëlische onder
handelaars bestond gister
avond, kort voor het aanbreken
van de sabbat, alleen nog on
enigheid over de precieze for
mulering van een passage in de
overeenkomst over het nalaten
van eenzijdige stappen. De Pa
lestijnen beloven daarin dat ze
voor september 2000 niet unila
teraal een staat zullen uitroe
pen. Israël ziet af van de bouw
of de aanzienlijke uitbreiding
van nederzettingen in bezet ge
bied en het zal de status quo in
Jeruzalem handhaven. Uit de
mededeling van Nabil Sha'at
kan worden opgemaakt dat de
partijen het nu eens zijn over
de tekst.
Albright zag zich sinds haar
aankomst in het Midden-Oos
ten, afgelopen donderdag, ge
dwongen een bemiddelende rol
te spelen. Gistermiddag sloot ze
zich met een aantal naaste me
dewerkers op in haar hotelsuite
in Jeruzalem voor intensief
overleg. Ze arriveerde anderhalf
Madeleine Albright staat na af
loop van haar gesprek met haar
Israëlische collega Levy de pers te
woord. foto ap natiharnik
uur te laat bij het ministerie van
buitenlandse zaken, voor een
onderhoud met haar Israëlische
collega Levy.
Het echte werk werd onder
tussen achter de schermen ver
richt door Albrights medewer
kers, samen met Israëlische en
Palestijnse onderhandelaars.
Op die manier werd een oplos
sing gevonden voor het heikele
probleem van de Palestijnse ge
vangenen.
millau-rennes anp-afp
De Franse boerenleider José
Bové bleef gisteren in voorar
rest. Hij weigerde een borg
som van 34.000 gulden
(105.000 franc) te betalen, het
bedrag waarvoor de rechter
in Montpellier hem donder
dag op vrije voeten wilde stel
len. Maar zijn advocaat, Fran
cois Roux, zei na een gesprek
met zijn cliënt dat die wel
licht dinsdag zijn cel wil ver
laten om 'de strijd daarbuiten
voort te zetten'. Bové, oprich
ter van een confederatie van
Franse boeren, zit sinds 19
augustus vast na de plunde
ring van een McDonald's in
Millau.
Franse veetelers zijn buiten
zichzelf van woede door de
Amerikaanse maatregel be
paalde producten uit Europa
met een heffing van 100 pro
cent te belasten na de Euro
pese weigering genetisch ge
manipuleerd Amerikaans
rundvlees te importeren. Dat
treft in het bijzonder de twee
duizend producenten van
Roquefort-kaas in de omge
ving van Millau, onder wie
Bové. Zij protesteren tegen
het 'Amerikaanse voed
seldecreet' dat volgens hen
Europa dwingt 'verrot voer' te
eten.
Onmiddellijk gevolg van
Bovés beslissing niet te beta
len was dat solidaire boeren
in het Bretonse Rennes in de
nacht van donderdag op vrij
dag een hele McDonald's
'verhuisden'. Alle tafels, stoe
len en wat dies meer zij wer
den voor het paleis van justi
tie gedeponeerd. Aan het res
taurant zelf werd geen schade
aangericht.
McDonald's had in een po
ging de zaak niet op de spits
te drijven al zijn klacht tegen
Bové wegens de plundering
in Millau ingetrokken. Maar,
vinden de solidaire Franse
boeren, als justitie Bové al
leen wil vrijlaten tegen een
borgsom, is het aan McDo
nald's die te betalen. Zij zijn
niet van plan zich de wet op
te laten leggen van 'industri
eel varkensvoer' dat de Ame
rikanen denken te kunnen
verkopen in de hele wereld,
met als gevolg dat de boeren
niet eens de kostprijs verdie
nen.
Vanuit het Canadese
Moncton, waar momenteel
de achtste top van Fransspre
kende landen wordt gehou
den, heeft president Chirac
ook zijn begrip voor de Fran
se boeren uitgesproken. Hij
peinst er niet over te zwich
ten voor de Amerikaanse ei
sen. De opsluiting van Bové
ligt zwaar op de maag van de
regering. Minister Glavany
van landbouw lijkt dat te ver
te gaan. Maar na Bovés wei
gering de borgsom te betalen
zit de zaak muurvast en ne
men de boerenacties toe.
Leider Congrespartij kan niet op tegen hindoenationalisme van BJP
peilingen 320 van de 543 zetels
van de Indiaase Tweede Kamer,
'Lok Sahba'. Gandhi legt in haar
verkiezingingstoespraken de
nadruk op de erfenis van de po
litieke familie, de Gandhi-Neh-
ru dynastie. Deze familie heeft
India drie premiers geleverd,
die bij elkaar opgeteld 38 jaar
India hebben geleid.
Met de derde parlementsver
kiezingen sinds 1996 is het In
diase electoraat inmiddels ver
kiezingsmoe geworden. Het
enige wat Vajpayee te doen
staat is de 605 miljoen kiesge
rechtigden enthousiast te ma
ken en houden tot tenminste 3
oktober. Dat is de vijfde en laat
ste verkiezingsdag. Om veilig
heidsredenen is de stembus
gang verder verspreid over 5,
11, 18 en 25 september.
De zekere zege van premier
Vajpayee en zijn Bharatya Ja
nata Partij (BJP) bij de parle
mentsverkiezingen die mor
gen iri India beginnen, wordt
volgens professor Breman van
het Centrum voor Azië Stu
diën Amsterdam de 'definitie
ve eclips' van Sonia Gandhi.
De politica-tegen-wil-en-dank
heeft de teloorgang van de
Congrespartij niet kunnen
stuiten na de moorden op
echtgenoot Rajiv en schoon
moeder Indira. Ze ontbeert
politieke achterban en politiek
gewicht en het verzet tegen
haar leiderschap groeit. Haar
Italiaanse komaf dient tegen
standers tot ammunitie en is
volgens Breman een populis
tisch, maar serieus argument:
„Dat je van één miljard In
diërs nu juist iemand kiest
omdat ze de vrouw is geweest
van de zoon van zijn moe
der..."
amsterdam marjolun de cocq
De feitelijke onttroning van So
nia Gandhi vond plaats ruim
schoots voor de verkiezings-
maand september. In april
bracht zij, opgejut door regio
nale partijen, Vaypajee's coali
tie na dertien maanden ten val
met een motie van wantrouwen
en één stem meerderheid. Toe
gezegde steun ten spijt slaagde
Gandhi er vervolgens niet in
zelf een regering te vormen.
„Dat ze met lege handen bleef
staan, was haar fiasco als politi
ca", aldus professor Breman.
„De manier, waarop ze toen
haar kaarten heeft gespeeld,
was een démasqué."
Voor de derde keer in drie
jaar tijds moest de Indiase Ver
kiezingscommissie in actie ko
men voor de mega-operatie die
de stembusgang betekent in
een land met ruim 500 miljoen
kiezers. En de BJP van Atal Bi-
hari Vajpayee spon garen bij de
verdeeldheid van de oppositie.
Met de gematigde premier
heeft de nationalistische hin
doepartij een voor velen meer
acceptabel (lees: minder extre
mistisch) gezicht gekregen.
Maar waar de BJP volgens Bre
man door schade en schande
heeft geleerd binnenslands het
hindoenationalisme 'een beetje
te maskeren', is het in de bui
tenlandse politiek andersom:
„Naar Pakistan toe gaan alle
sluizen open."
In mei bleken enkele honder
den moslimstrijders het Indiase
deel van Kasjmir te zijn binnen
gedrongen. Mogelijk was een
'schijnoorlog' de opzet en wilde
Pakistan niet zozeer vechten,
als wel mondiaal alarm slaan
over de kwestie-Kasjmir. Histo
ricus Kooiman van de Vrije
Universiteit Amsterdam: „Pa
kistan trommelt al jaren op de
deur omdat het wil dat de Ver
enigde Naties zich over Kasjmir
buigen." Maar de demissionai
re Indiase regering koos, over
rompeld, voor de harde lijn.
Grondtroepen en gevechts
vliegtuigen werden ingezet om
de infiltranten terug te drijven
uit de bergen van het district
Kargil. Angst voor nucleaire es
calatie domineerde de westerse
reacties, nu zowel India als Pa
kistan over kernwapens be
schikt. Maar de nationalistische
hype die in India zelf losbarstte,
legde de BJP geen windeieren.
Kargil werd symbool van Vajpa
yee's vaderlandsliefde.
„Men zoemt tevreden na",
schetst Kooiman de stemming
sinds het conflict. 'Waarschijn
lijk heel onverstandig' noemt
hij de kritische vragen waarmee
Sonia Gandhi de regering tij
dens de militaire acties be
stookte. Want: „In uren des ge-
vaars moet de natie zich aan
eensluiten." Wreekte zich de
politieke onervarenheid? Met
hangen en wurgen liet Gandhi
zich na jaren van volgens Kooi
man 'oorverdovend zwijgen'
bijna twee jaar geleden door de
Congrespartij overhalen boeg
beeld te worden. Maar rekenen
op de mythologie van de Gan-
dhi-dynastie bleek een 'enorm
zwaktebod'.
De forse winst die Vajpayee
wordt voorspeld, in coalitiever
band zo'n 300 van de 543 zetels
in het parlement, betekent dat
hij een veel stabieler machts
blok kan vormen. „Het is wel te
hopen dat de BJP niet zo veel
zal winnen dat ze alleen kan re
geren, maar dat ze een gevan
gene blijft van coalitiepartijen",
zegt professor Breman. Volgens
hem is de tijd dat de wil van
één partij wet was in India,
voorbij nu het beginsel van de
mocratie verankerd is geraakt
in de samenleving. „India zal
moeten leren leven met coali
tieregeringen."
Was de BJP vroeger een partij
van 'yuppen', ze heeft volgens
Kooiman nu ook veel aanhang
op het platteland en bij de lage
re kasten. Het 'Kargil-effect'
heeft hiertoe bijgedragen, en
het feit dat 'Vaypajee bij uitstek
de man is om de felle pogroms
op moslims te doen vergeten'.
Maar ook heeft India de laatste
jaren een goede oogst gehad,
en straalt de economische
voorspoed af op de zittende re
gering.
Programmatisch verschillen
kemphanen BJP en Congre
spartij in zoverre, dat de Con
grespartij in haar glorietijd in
de jaren vijftig en zestig de deu
ren naar de wereldeconomie
heeft opengestoten en de BJP
die nu liefst weer wil sluiten.
Kooiman: „De BJP heeft de fak
kel van Swadeshi' (letterlijk:
van eigen bodem) weer opge
pakt: het beschermen van de
eigen belangen, de huivering
om concessies te verlenen aan
buitenlandse bedrijven."
Het zijn volgens Breman niet
alleen de partijfanaten die dit
propageren, Swadeshi leeft ook
onder de Indiase intelligentsia.
De druk van buiten om de
grenzen open te stellen voor
banken, verzekeringsmaat
schappijen, bedrijven en media
gaat heel ver, zegt hij. „Je kunt
het verzet van de BJP als ach
terlijk uitleggen, maar ook als:
kom, we laten onze eigen eco
nomie niet zomaar oprollen."
Toch kan India volgens Breman
niet terug naar een gesloten sa
menleving. „Het is een consu
mentisme waar de BJP niets
van moet hebben, maar tegen
houden kunnen ze het niet."
Dat juist een BJP-regering
overging tot kernproeven, vindt
historicus Kooiman opvallend.
Ondanks naar binnen gericht
hindoenationalisme en Swa
deshi sprak hieruit toch een na
drukkelijke wil om India op de
wereldkaart te zetten. De vrees
voor atoomwapens in Kargil
deelde Kooiman niet. „India en
Pakistan zijn steeds op de rand
van oorlog. Het conflict is als
een zweer in de relatie tussen
de twee landen", zegt hij.
„Soms heb je onweer, en dat
gaat weer over. Het was span
nend, maar het is wel vaker
spannend."
Volgens Breman waren de In
diase proeven ook niet in eerste
plaats bedoeld als dreigement
aan het adres van PaJdstan,
maar als 'duidelijk signaal' voor
de stilzwijgend erkende kern
macht China. „Vanuit India re
denerend: het wordt de komen
de eeuw in bevolkingsomvang
het grootste land van de wereld.
Het wil een partijtje meeblazen
en moest zich markeren in de
regio." Tegen erfvijand Pakistan
heeft India al drie oorlogen ge
wonnen. „Pakistan is 'peanuts'
voor India, daar hebben ze die
kernkoppen niet voor nodig."
Aanhangers van de Indiase Congrespartij maken zich op voor de parlementsverkiezingen die morgen beginnen. foto reuters kamal kishore
