Verzet tegen bezoek van
de paus aan Irak groeit
Simonis pijnlijk getrofftj
door commotie over Eij
'Mijn vijand van gisteren is vandaag mijn vrien
Kerk Samenleving
y
m
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1999
AC
REDACTIE AAD RIETVELD,!
VANDAAG
I ~ji I Twee vrouwen worden op 4 september als heili-
gen vereerd: de Nederlandse Irmgard uit Zut-
I SEP phen en de Italiaanse Rosa uit de plaats Viterbo.
Irmgard kwam van een rijke Gelderse familie en
stichtte in Keulen, waar haar graf zich nog steeds in de
Dom bevindt, een tehuis voor armen. Ze leefde in de elfde
eeuw. Rosa kwam in 1234 ter wereld. Haar naam is voor al
tijd verbonden met de strijd tussen de paus en keizer Fre
deric II, die ook wel bekend stond als 'de schrik der we
reld'. Als vijftienjarige werd Rosa non en begon op straat te
preken. In een omgeving die keizer Frederic II goed gezind
was, riep Rosa op welsprekende wijze op tot trouw aan de
paus. Toen soldaten haar met geweld tot zwijgen wilden
brengen en wegvoerden, voorspelde zij hardop de aan
staande dood van de keizer. Die stierf inderdaad korte tijd
later en zijn rijk begon te scheuren. Het stadsbestuur van
Viterbo besloot Rosa maar weer toe te laten. Ze wilde een
hok betrekken naast een nonnenklooster. Maar de nonnen
joegen haar weg. Ze ging terug naar huis en stierf daar op
18-jarige leeftijd. In Italië wordt haar feestdag nog gevierd
door een grote toren van vuur op te richten: Rosa s pirami
de. Haar lijk is nooit helemaal vergaan, zodat haar mum
mie aan de vooravond van haar feestdag veel bedevaart
gangers trekt naar Viterbo.
Bertinus was volgens de overlevering een Gal
liër (zevende eeuw) die als helper van de heilige
bisschop Omaar van de stad Terwaan een
klooster in de Franse streek Artois stichtte. De
locatie van het klooster, dat naar zijn stichter 'Sint-Bertin'
is genoemd, zou Bertinus hebben gekozen door een mast
en zeilloos bootje de rivier de Leie af te laten zakken. De
plaats waar het bootje terecht zou komen, zag Bertinus als
de plek waar God het klooster wilde hebben. Veel van de
legenden rond heiligen zijn nauwelijks historisch te staven.
En dat geldt ook voor het verhaal, dat Bertinus uiteindelijk
na een godvruchtig leven op 5 september 698 op 122-jarige
leeftijd stierf.
Nieuwe lidkerk voor Wereldraad
genéve De Anglicaanse Kerk van Korea wordt de 337-ste lidkerk
van de Wereldraad van Kerken. Het centraal comité van de We
reldraad besloot gisteren tot toelating van de Zuid-Koreaanse
kerk. Het lidmaatschap gaat over zes maanden in, mits andere
lidkerken geen bezwaren inbrengen. De Anglicaanse Kerk van
Korea was formeel al onderdeel van de Wereldraad, omdat de
bisdommen onder de aartsbisschop van Canterbury vielen.
Eigen geestelijk zorg asielzoekers
utrecht De psychische hulpverlening moet vanaf 1 januari vol
gend jaar ook specifieke zorg kunnen verlenen aan asielzoekers.
Dat hebben de Geestelijke Gezondheidszorg Nederland (GGZ)
en zorgverzekeraar VGZ afgesproken. Asielzoekers hebben vaak
bijzondere geestelijke ondersteuning nodig. De stichting Steun
punt Gezondheidszorg Vluchtelingen zal de instellingen helpen
om de kennis over bijzondere omstandigheden van asielzoekers
te vergroten. Zo krijgen de instellingen informatie over cultuur
verschillen, de asielprocedure, traumaverwerking en migratie.
GGZ Nederland en VGZ tekenen vandaag een overeenkomst.
Priester terug in Bulgaarse gevangenis
sofia Voor het eerst sinds 1947 heeft Bulgarije weer orthodoxe
priesters in de strafinrichtingen toegelaten. De Bulgaarse minis
ter Gozew van Justitie heeft de geestelijken aangesteld in twaalf
gevangenissen en een justitiële inrichting. In de kapellen van de
strafinrichtingen gaan de priesters voor in het avondgebed en in
plechtige kerkdiensten. Ook zullen ze de gedetineerden pasto
raal begeleiden.
Nachtmerrie of droom
alphen aan den run 'Nachtmerrie of droom'. Dat is het thema
van de interkerkelijke dienst met en voor verstandelijk gehandi
capten, die zondag in de Adventskerk in Alphen aan den Rijn
wordt gehouden. De voorganger is dominee M. Hogenbirk en
hij vertelt het verhaal over de droom van koning Nebukadnezar.
Voor de muziek zorgt organist Simon Stelling.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Loenen aan de
Vecht, G. van Goch te Ochten; te
Uithuizermeeden, K.J. Faber,
kandidaat uit Groningen en mw.
M.J. Visschers, kandidaat uit
Groningen, die beiden dit beroep
hebben aangenomen,
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Amsterdam-Noord,
te Elspeet en te Goudswaard,
A.J. Gunst te Benthuizen; te Ou-
demirdum, A. Bac te Bodegra-
vaticaanstad rtr
De kritiek op een mogelijke reis
van paus Johannes Paulus II
naar Irak neemt toe. Na de Ver
enigde Staten en het Joods We
reldcongres heeft nu ook de op
positie in Irak haar stem laten
horen. Vooral een ontmoeting
tussen de kerkleider en de
Iraakse president Saddam Hus
sein roept veel bezwaren op.
De reis staat nog niet vast. De
patriarch van de Chaldese kerk,
Raphael Bidawid, zei vorige
week dat de paus begin decem
ber naar Irak zou komen om
onder meer Ur, de geboorte
plaats van aartsvader Abraham,
te bezoeken. Het Vaticaan heeft
echter de mededeling van de
patriarch niet bevestigd.
Een groep van negentien or
ganisaties die zich tegen het be
wind van Saddam Hussein ver
zetten, roept de paus in een
open brief op af te zien van de
reis zolang Irak „wordt be
stuurd door een despoot met
bloed van onschuldige mensen
aan zijn handen".
De groep herinnert aan het
rapport dat de speciale VN-rap-
porteur voor de mensenrechten
in Irak, de Nederlandse oud
minister Van der Stoel, in maart
uitbracht. Daarin wordt Sad
dam Hussein beschuldigd van
„onbeschaamde" schendingen
van de mensenrechten, waar
onder „voortdurende massa
executies, brute folteringen, ge
dwongen verdwijningen van
duizenden burgers en uitmoor
ding van het Koerdische volk
met chemische wapens".
Binnen het Vaticaan wordt
erkend dat een ontmoeting tus
sen Johannes Paulus en Sad
dam Hussein waarschijnlijk is,
als de paus inderdaad naar Irak
gaat. Zij zou volgens sommigen
binnen de kerk Johannes Pau
lus de kans geven zijn mening
over de bescherming van de
mensenrechten te geven. „De
ervaring leert dat in het verle
den de reizen van de paus naar
zelfs de meest omstreden ge
bieden en ontmoetingen met
de meest omstreden leiders er
toe bijdroegen dat het lijden
van het volk werd verlicht",
zegt een van hen.
De Verenigde Staten heeft het
Vaticaan ervoor gewaarschuwd
dat Irak misbruik kan maken
van het bezoek van de paus kan
maken. Het Joods Wereldcon
gres zei te hopen dat Johannes
Paulus ervan kan worden afge
bracht Saddam te ontmoeten.
Voorzitter Justitia et Pax op vredesreis door de wereld
utrecht anp
De Nederlandse bisschoppen zijn pijnlijk ge
troffen door de commotie die is ontstaan na de
benoeming van W. Eijk tot bisschop van Gro
ningen. Maar ze zijn ervan overtuigd dat Eijk
zich helemaal zal inzetten om een goede bis
schop te zijn voor de gelovigen van zijn bisdom.
Dat schrijft kardinaal Simonis, voorzitter van
de bisschoppenconferentie, in een gisteren uit
gegeven verklaring. De publicaties over de om
streden collegedictaten moraaltheologie van
Eijk hebben volgens Simonis in de geloofsge
meenschap en daarbuiten grote onrust veroor
zaakt. De bisschoppen betreuren het zeer dat
hierdoor gelovigen zijn geraakt en de start van
hun pas benoemde collega wordt bemoeilijkt.
Volgens de bisschoppen is Eijk van harte be
reid tot een open dialoog. Ze doen een beroep
op alle betrokkenen om hem de gelegenheid te
bieden te groeien in zijn nieuwe taak. De bis
schoppen zijn het met Eijk eens dat er onder
scheid gemaakt moet worden tussen zijn do
centschap en zijn nieuwe opdracht als bis
schop. Jegens de kerkelijke leer heeft een bis
schop een 'eigensoortige benadering en pasto
rale verantwoordelijkheid', aldus Simoir
Eijk kwam de afgelopen weken in q-j
doGr de publicatie van citaten uit zijn t
in het weekblad Hervormd Nederland.*!*
taten stelde Eijk samen voor zijn lesseij-
priesteropleidingen Rolduc in Kerkradi.
Sint Janscentrum in Den Bosch. Eijk dj
daar sinds 1990. Vooral zijn uitspraken
moseksualiteit hebben veel stof doen o[_
Justitie in Groningen begon een oritj
onderzoek naar deze uitspraken. J. WijsL
homoseksueel en diaken in de Gerefof
Kerk van Maarssen, diende een aanl| 1
wegens discriminatie. Ook andere opv
van Eijk, over bijvoorbeeld het jodenr^
doodstraf en gemengde huwelijken, sti^jj
weerstand.
In een brief aan de gelovigen heeft Eijf-
beerd een mogelijk eenzijdig beeld over
weg te nemen. Maar over de gewraakt*
liet hij zich niet uit. Wel benadrukte hij
plan te zijn bepaalde groepen mensJ
schrijven of te veroordelen. De brief v
mend weekeinde in de noordelijke
voorgelezen. Eijk wordt 6 november
schop gewijd.
■nsi
*1
i
Een kleine, bedeesde, ietwat schuchtere man. De grijzende haardos wordt t
na een bizar leven van 71 jaar. Door een ouderwetse hoornen bril kijken tw»ro
tevreden de wereld in. Mgr. Franciscus Nguyen van Thuan uit Vietnam is
vredesreis rond de wereld neergestreken in Roermond. Als voorzitter va0
Pauselijke Raad, Justitia et Pax, predikt hij overal op de wereld de vrede. In k
Albanië, Burundi, Ghana, en onlangs nog in Zimbabwe. Daar waar onrust
probeert Nguyen de gemoederen tot bedaren te brengen.
roermond michiel goertzen
Nguyens bezoek aan Nederland
heeft niets met oorlog te ma
ken. Tijdens een bezoek aan
Kerkrade een aantal jaren gele
den, ontmoette hij op Rolduc
de student Mark Hemels. Er
ontstond een hechte vriend
schap en vlak voor Hemels'
priesterwijding vereerde Nguy
en hem met een bezoek. Ook
bisschop Wiertz in Roermond
schudde hij vorige week de
hand. Inmiddels reisde de
monseigneur door naar Nijme
gen, waar hij een andere speci
ale vriend ontmoet. Een pasto
raal werker die hem eind jaren
zeventig als kleuter min of meer
het leven redde.
Eind april 1975 werd Nguyen
benoemd tot aartsbisschop van
Saigon. Vier maanden later
werd hij door de communisten
gearresteerd en kreeg hij huis
arrest. Aan het eind van het jaar
werd Nguyen verplaatst naar
een gevangenis ergens in het
land. Dertien jaar lang zou er
weinig aan zijn situatie veran
deren. Zonder proces, laat
staan een veroordeling zat de
geestelijke gevangen. „Om
hoop te houden, moest ik mijn
verhaal kwijt. Ik zat weliswaar
ruim vierhonderd kilometer
van Saigon, maar ik greep alles
aan om te overleven."
Per toeval kon hij een 4-jarige
boodschappenjongen om hulp
vragen. De kleuter bezorgde
hem een kalender die Nguyen
als dagboek gebruikte. „Iedere
avond schreef ik een brief op
een kalenderblad. Het jongetje
gaf dat aan zijn familie die het
vervolgens verder verspreidde."
De brieven zijn gebundeld als
boek, getiteld 'De weg van de
hoop', inmiddels in negen lan
den vertaald. In oktober wordt
de Nederlandse versie ver
wacht. Zijn 'hulpje' is tegen
woordig pastoraal werker in
Nijmegen, waar beiden elkaar
inmiddels konden begroeten.
De zwaarste periode in zijn
gevangenschap maakte Nguyen
mee in een isoleercel. Negen
jaar lang zat hij alleen in een
klein kamertje met enkel blinde
muren. Nu eens lieten zijn be
wakers het licht dagenlang
branden, dan weer leefde de
gevangene dagen in totale duis
ternis. „Het was psychologische
oorlogvoering. Het ergste is dat
je met niemand kan praten,"
vertelt de aartsbisschop. „De
stilte maakt je gek. Je draait he
lemaal door. Ze proberen je
niet alleen lichamelijk, maar
ook geestelijk te breken."
Om zijn conditie op peil te
houden, liep Nguyen dagelijks
uren achter elkaar op en neer in
zijn cel. Ook deed hij oefenin
gen die hij nu, na twintig jaar,
graag nog een keer demon
streert.
De geestelijke zette een
maagzweer in scène om aan
wijn te komen. „Ze gaven me
een klein flesje, als medicijn.
Ook kon ik een stukje brood be
machtigen. Zo heb ik dagelijks
een mis kunnen houden. In
mijn eentje. Drie druppels wijn
en een druppel water in mijn
hand waren samen met een
paar broodkruimels genoeg."
Ondanks alle gruwe
ringen praat Nguyen
man over zijn ge var
en ziet hij er zelfs de hi
in. „Ik kreeg alleen m< j
groentebladeren te i
ik vrij kwam in novei 1
had ik geen cholester
mijn lichaam en was
lichter. Wie echt
kan ik zo'n gevangens 3
raden."
Het contact met zijl
wakers werd door de j
steeds beter, voor
mogelijk is tussen eer
ne en een cipier. Na\l
hen uiteindelijk als vi
plaats van vijanden,
beerde een band mj
creëren. Zo kreeg ik
delijk zover, dat ik vat
hout een kruisje mi
ken," legt de Vietna
terwijl hij het kruis oil
toont. „Toen ik vrij w i
ijzer omheen laten 11
draag het dagelijks.'
ketting waar het 1
hangt, is afkomstig t/
vangenis. „In het di
heim gefabriceerd vai]
teitsdraad," glimlach!
gepaste trots.
De lessen die Ngiri
vangenschap heeft 1
probeert hij nu overl
aan de rest van de t^en
heb geen wraakgevflj
genover hen die mij!
hielden. Daar bereik j(
niks mee. Mijn vijand
ren, is vandaag mijn i
ik die boodschap kar
den, zouden er heel i
gen minder zijn." i
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht KNMI
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Af en toe zon, maar ook wat lich
te regen. Maxima oplopend naar
20 tot 28 graden op vrijdag. Za
terdag weer koeler.
Noorwegen:
Wolkenvelden en van tijd tot tijd
regen of motregen. In het zuiden
droger en perioden met zon.
Langs de westkust vrijdag een
stormachtige wind. Maxima tus
sen 15 graden langs de westkust
en 23 in de buurt van Oslo.
Zweden:
Wolkenvelden en af en toe regen.
In het zuiden droger en perioden
met zon. Maxima oplopend naar
22 graden in het noorden en 25
in het zuiden. Zaterdag in het
noorden dalend naar 15 graden.
Denemarken:
Zonnige perioden en droog.
Maxima rond 23 graden.
Engeland, Schotland, Wales en
Ierland:
In het zuiden vrij zonnig. Naar
het noorden toe geleidelijk meer
bewolking en kans op regen.
Maxima van 16 graden op de
Shetland eilanden tot 25 in Lon
den.
België en Luxemburg:
Droog en flinke perioden met
zon. Maxima ongeveer 25 gra
den.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden en
droog. Maxima 24 tot 27 graden.
Portugal:
Vrij zonnig met een kleine kans
op een bui. Maxima uiteenlo
pend van 26 graden in het
noordwesten tot 30 in het zuid
oosten.
Madeira:
Vrij zonnig bij maxima rond 26
graden.
Spanje:
Flink wat zon, maar vooral in het
binnenland en in het noorden
meer stapelwolken en kans een
lokale bui. Middagtemperatuur
tussen 28 en 34 graden, in het
noordwesten iets lager.
Canarische Eilanden:
Vrij zonnig bij maxima tussen 27
en 32 graden.
Marokko:
Westkust: veel zon en droog.
Maxima tussen 25 en 30 graden.
Tunesië:
Veel zon, maar in de noordelijke
helft geleidelijk meer wolken en
kleine kans op een bui. Maxima
van 32 graden aan zee tot 40 in
het binnenland.
Zuid-Frankrijk:
Overwegend zonnig, zaterdag
kans op een lokale onweersbui.
Maxima tussen 25 en 30 graden.
Maliorca en Ibiza:
Zonnige perioden en kans op een
regen- of onweersbui. Middag-
temperatuur rond 30 graden.
Italië:
Vrij zonnig, maar langs de Adria-
tische kust kans op enkele re
gen- of onweersbuien. Maxima
tussen 24 en 29 graden.
Corsica en Sardinië:
Flinke zonnige perioden en waar
schijnlijk droog. Maxima onge
veer 29 graden.
Malta:
Flinke zonnige perioden en vrij
dag kans op een bui. Middag-
temperatuur omstreeks 30 gra
den.
Griekenland en Kreta:
Enkele stevige regen- en on
weerrapporten 03 september 08 uur:
ZONDAG 5 SEPTEMBER 1999
Zon- en maanstanden
Zon op 06.58 Zon onder 20.18
Maan op 01.31 Maan onder 15.52
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 12.14 «00.00 11.47 «23.33
Laag 07.36 19.56 07.17 19.37
onbewolkt ono 2
onbewolkt o 4
onbewolkt o2
onbewolkt o 3
licht bew zo 3
licht bew. o 2
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
licht bew c
regenbui r
mistbanken i
half bew. r
onbewolkt v
half bew i
csa
bewolkt
onweer
-w-
warmtefront
regen
sneeuw
T—
koufront
ms
opklaringen
Jk.
hagel
L
lagedruk
mist
windrichting
H
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
-1000—
luchtdruk in
hecto pascal
Split
Stockholm
Warschau
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca
Johannesburg
Los Angeles
New Orleans
New York
Tel Aviv
onbewolkt
onbewolkt
onbewolkt
licht bew.
onbewolkt
half bew.
zwaar bew
onbewolkt
licht bew
half bew.
25 18 11.0
19 10 0.2
16 11 0.0
27 23 0.0
26 18 0.0
25 14 24 0
26 16 0.0
23 11 0.0
29 15 0.0
25 24 0.0
34 20 0.0
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
30
00
weersbuien, maar ook flink wat
zon. Maxima tussen 25 en 30
graden.
Turkije en Cyprus:
Flinke zonnige perioden. In het
westen en noorden van Turkije
kans op enkele forse buien. Mid
dagtemperatuur tussen 25 en 30
graden.
Duitsland:
Flinke zonnige perioden en op de
meeste plaatsen droog. Middag-
temperatuur tussen de 22 en 27
graden.
Zwitserland:
Flink wat zon en waarschijnlijk
droog. Maxima rond 25 graden.
Oostenrijk:
Zonnige perioden en kans op een
bui. Middagtemperatuur uiteen
lopend van 22 graden in het oos
ten tot 25 in het westen.
Polen:
Vrij zonnig en droog. Maxima
rond 22 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Flinke perioden met zon en klei-
w 1 17 5 0.0
15 11 2,0
J7 23 18 0 0
1 19 15 0.0
4 24 12 0.0
.1 16 7 4.0
:3 29 16 0.2
w3 24 16 00
«4 18 17 0.0
.2 15 13 02
«4 15 12 14.0
21 11 0.0
w2 34 24 43.0
)2 20 10 0.0
26 22 00
25 12 0.0
2 19 17 0.0
i2 27 24 160
3 24 19 0.0
1 32 23 0,0
2 30 22 30.0
30 14 0.0
i.O 34 21 01'
h 3 20 9 0.0
ne kans op een bui. Middagtem
peratuur ongeveer 22 graden.
Hongarije:
Zonnige perioden. Ook kans op
een onweersbui. Maxima dicht
bij de 25 graden op zaterdag.
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr. 18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse adjunct
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
F. Blok, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 50{
Familieberichten: 023- 531'
023- 5320 216
Redactie 071-5321 921
Hoofdredactie: 071-5315
ADVERTENTIE!
Maandag t/m vrijdag
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTEI
Maandag t/m vrijdag
071-5143 545
ABONNEMENTEl
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigin;
het automatisch afschrijven
abonnements- geld, ontvangen
betaling.
VERZENDING PER
Voor abonnementen die per post
worden verzonden geldt
aan portokosten per verschijndac
LEIDSCH DAGBLAD OP CAS
Voor mensen die moeilijk lezei
hebben of blind zijn (ofe
leeshandicap hebben), is
van het regionale nieuws
Dagblad op geluidscassette be
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lect
Z I E
K
N H U I
z
ONGEVALLEN DIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u per dag
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezond
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
"g
