Vedior biedt 3,8 miljard
voor Britse uitzendreus
Vergelijk vooral offertes
bij afsluiten hypotheek
ABP/Uszo snoeit flink
in personeelskosten
Loonstijging topmanager
moet 'verantwoord' zijn
ArenA deel twee boven de grond
kker-uitkering onzeker door nieuwe claims
'Het spook' bouwde met
lucifers aan imperium
Landelijke dekking binnen handbereik.
Economie
5ERDAG 2 SEPTEMBER 1999
den haag gpd onderhandelen. Kortingen wor
den namelijk defensief ingezet
door banken. Als een potentiële
klant zegt: 'bij de concurrent
kan ik het drietiende procent
goedkoper krijgen' zegt de bank
vaak 'dan geven wij viertiende'.
Dat lijkt weinig maar over de
hele leenperiode is het veel.
„Ik heb absoluut niet de in
druk dat onze leden zich in hun
hypotheek-advies laten leiden
door de provisies", reageert B.
van Uden, de vereniging van
onafhankelijke financiële en as
surantieadviseurs NBVA. „Dat
zou ook vreemd zijn. De advi
seurs hebben tien, twintig jaar
een relatie met hun klanten. Wij
stellen altijd dat een hypotheek
moet passen in het totale finan
ciële plaatje van de klant."
vervolg voorpagina
„Tussenpersonen krijgen bij de
ene hypotheekverschaffer meer
provisie dan bij de andere",
zegt financieel adviseur Alde-
wereld van de Vereniging Eigen
Huis. „Die provisie kan variëren
tussen de 0,5 en drie procent."
Iemand die rechtstreeks bij een
bank aanklopt krijgt ook niet al
tijd de meest geschikte hypo
theek. Het aanbod van de indi
viduele banken is te beperkt en
lang niet altijd concurrerend,
meent de vereniging. Aldewe-
reld adviseert toekomstige hui
zenkopers vooral te vergelijken.
„Ga shoppen. Vraag bij meer
dere geldverstrekkers offertes
aan en vergelijk die. Ga daarna
heerlen gpd
worden teruggebracht.
„We zijn daar al geruime tijd
mee bezig", zegt woordvoerder
M. Vleugels. „Een aantal IT'ers
nemen we in vaste dienst. Dat
scheelt, want dan zijn ze goed
koper. Maar we gaan ook ons
eigen personeel omscholen tot
Informatie Technologie-des
kundigen."
De bezuinigingen komen
voor het personeel niet onver
wacht. Directeur J. Neervens
sprak tijdens de nieuwjaarstoe
spraak over een reductie van de
totale uitvoeringskosten van
dertig miljoen gulden. Dat is
volgens hem nodig om in de
concurrentie-strijd met andere
fondsen het hoofd boven water
te kunnen houden. Maar tot nu
toe waren er nog weinig con
crete maatregelen genomen.
Pensioenfonds en uitkeringsor
ganisatie ABP/Uszo (vijfdui
zend medewerkers) in Heerlen
gaat flink snoeien in de perso
neelskosten. In drie jaar tijd
moeten de kosten met een
kwart omlaag, te beginnen met
tien procent dit jaar.
Het bezuinigingsbeleid treft
vooral de driehonderd externe
IT'ers ep de 340 uitzendkrach
ten, die momenteel bij het
fonds werken. Financieel-direc-
teur J. van de Poel vindt dat
vooral de driehonderd externe
computertechnici (IT'ers) te
veel geld kosten. Hij vindt dat
dit werk door eigen mensen
overgenomen moet worden.
Het aantal externe IT'ers moet
in elk geval tot een minimum
Akkoord werkgevers en vakcentrales
garderen anp
De salarissen van topmanagers
kunnen niet meer in het wilde
weg stijgen. Werkgeversorgani
saties en vakcentrales hebben
gisteren in de Stichting van de
Arbeid afgesproken dat de lo
nen van de directies net zoals
die van het CAO-personeel ver
antwoord moeten stijgen.
Wat verantwoord is, hangt
onder meer af van de economi
sche situatie en de concurren
tiepositie van het bedrijf. De sa
larissen van de directies kun
nen - mits verantwoord - har
der stijgen dan die van gewone
werknemers.
„Waar het om gaat is dat de
werkgevers kunnen uitleggen,
waarom iemand meer krijgt
dan een ander", zegt directeur
R. de Ley, die zich bij werkge
versorganisatie VNO-NCW met
de sociale aangelegenheden be
moeit. „Er moet sprake zijn van
een motiverend beloningsbe
leid." FNV-bestuurder H. van
der Kolk constateert een be
langrijke doorbraak. „Voor het
eerst zijn er nu afspraken ge
maakt hoe we omgaan met de
loonontwikkeling van alle werk
nemers." Tijdens CAO-onder-
handelingen zal vanaf nu ook
gekeken worden naar de sala
risstijgingen van werknemers
die niet onder de collectieve ar
beidsovereenkomst vallen.
„Daar vindt de controle plaats
en niet op centraal niveau. In
de bedrijfstakken kan men het
beste beoordelen wat verant
woord is", zegt Van der Kolk.
Openbaarmaking van de sa
larissen zoals de FNV wil, vindt
De Ley een stap te ver gaan. Of
de lonen van topmanagers vol
gend jaar minder sterk zullen
stijgen, betwijfelen beide on
derhandelaars. „We moeten kij
ken wat er dit jaar gebeurt." Uit
diverse onderzoeken blijkt dat
directies gemiddeld een paar
procent meer hebben gekregen
dan de werknemers die onder
een CAO vallen.
foto gpd
tagemiddel om een door de wet
gegarandeerd lucifermonopolie
te verkrijgen. Kreuger, die zelf
altijd een benzineaansteker ge
bruikte, stopte vervolgens een
paar lucifers minder in elk
doosje om nog meer winst te
maken. Het leverde hem een
enorme rijkdom op.
Kreuger - bijnaam: het spook
- bouwde op het toppunt van
zijn macht in Stockholm een gi
gantisch luciferpaleis met on
heilspellende fakkeldragers en
vuurspuwers bij de ingang.
Toen hij rond 1930 tachtig pro
cent van de gehele wereldmarkt
in handen had, begon hij zich
ook in andere industrieën in te
kopen. Na zijn dood hadden
accountants vijftien jaar nodig
om het imperium te ontrafelen.
De recessie die volgde op
Wall Street crash van 1929 was
het begin van zijn einde. Schul
denaars konden steeds moeilij
ker afbetalen en Kreuger raakte
in financiële nood. De ontman
teling van zijn koninkrijk, die
heel Zweden in crisis stortte,
maakte hij niet meer mee. In
1932 stierf hij op mysterieuze
wijze in Parijs. Zelfmoord is de
officiële reden, maar het feit dat
de rechtshandige Kreuger zich
met de linkerhand doodschoot,
houdt de moordtheorie in
stand.
Hij had dan ook een indruk
wekkende groep vijanden, een
teken van ware macht. Stalin
haatte hem, omdat de Russi
sche lucifer nergens een poot
aan de grond kreeg. De zaken
bankiers van J.P. Morgan kon
den zijn bloed drinken, omdat
hij hun markt verpestte. En de
Zweedse 'oud geld' familie Wal
lenberg ontpopte zich tot aarts
vijand van de succesvolle nou
veau riche Kreuger. Nog altijd
duiken in Zweden complotthe
orieën op die beweren dat de
luciferkoning door de gevestig
de orde zowel zakelijk als fysiek
in de afgrond is geduwd.
•te staking bij Connexxion
105,'ocLi Buschauffeurs van Connexxion in Almere hebben gis-
i06,9^ngestemd met extra veiligheidsmaatregelen die de burge-
104 6cer» P°litie en de directie van Connexxion waren overeen-
ioö! ïcien. De chauffeurs hadden eerder op de dag het werk
i07,25giegd, omdat voor de derde keer in acht dagen een collega
lo^fjjs zijn werk was overvallen. De reeks was ook voor de Con-
ïogjon-leiding te gortig: de directie steunde het chauffeurspro-
ioo'3E*Hedig- Dinsdagavond werd een buschauffeur overvallen
i07!2?en gewapende man die er met de kas vandoor ging. Vanaf
"ï.oct rijdt voortaan een conducteur mee op de bus. Na 19 uur
Amsterdam Vlakbij het Ajax-voetbalstadion ArenA wordt op dit ogenblik hard gewerkt aan het tweede grote uitgaansgebied van de hoofd
stad. De komende tijd verrijzen hier onder meer een megabioscoop, een groot winkelcentrum en de ArenA Academie. Nu het werk onder
gronds vrijwel is afgerond verrijzen de eerste betonnen kolossen boven het maaiveld. foto gpd rob keeris
121.IC
101,6:
114,91
100,8'
iio*icering van 860 miljoen gulden aan
i07.4cisers van Fokker dreigt opnieuw te
i06.9Cen. De curatoren ontvingen twee
Jjjgï claims, waardoor het aantal dwars-
i05!2te partijen steeg tot drie. Het Ameri-
iQj'gpTeleflex en de Britse firma Morse,
89!7clerdelen voor de Fokkers maakten,
98,Ki elk ruim een miljard gulden.
5i3(n met het vliegtuigconcern Nor-
throp-Grumman hebben zij de Fokker
boedel aansprakelijk gesteld voor de scha
de na het verongelukken van een Brazili
aanse TAM-Fokker in 1996. Zij zijn door de
nabestaanden van het ongeluk aange
klaagd. De curatoren stappen na een speci
ale crediteurenvergadering 8 september
naar de rechter. Als de rechtbank de cura
toren gelijk geeft dan wordt het geld toch
deze maand uitgekeerd, zo hoopt Fokker
curator B. Knüppe. Voorwaarde is wel dat
de drie niet in hoger beroep gaan. „Ik hoop
dat de drie zo ontmoedigd worden door de
uitspraak dat ze hun verzet opgeven", zegt
de curator. Die tekent daarbij aan dat het
echt te gek is dat er bijna drie jaar na het
ongeluk nog nieuwe aanspraken binnenko
men. Vorig jaar sneuvelde ook al een uitde-
lingslijst nadat de fiscus een claim van
honderden miljoenen guldens had inge
diend. Inmiddels strijden curatoren en be
lastingdienst voor de Hoge Raad.
Binnenkort is het zover. Dan heeft Dutchtone volledige
dekking in Nederland. En dat is sneller dan verwacht.
Op het kaartje kunt u zien in welk gebied u al mobiel
kunt bellen en gebeld kunt worden. En nog voor eind
oktober belt iedereen met Dutchtone, want dan is de
landelijke dekking bereikt. Bovendien belt u met een
Dutchtone abonnement in 50 landen wereldwijd. Bel
voor meer informatie gratis 0800-0550 of ga naar
www.dutchtone.nl 1
dutchtone
Straks belt iedereen met Dutchtone.
Nieuw ütchtone belpakketten kunt u verkrijgen bij de Dutchtone shops in Amsterdam, Haarlem. Leiden. Den Bosch. Den Haag, Rotterdam, utrecht en Amersfoort. Verder kunt u terecht
i meeste filialen van BCC, BelCompany. Block. Combi Foto. Correct. Dixons. Electric City (V&D). EP:Electronicpartner. Expert. Filmpost. Flandria. Foka. Foto Klein. Heuts. Horn Elektro.
iq n^n kijkshop, Kinorama. Klein Electronics. Kral Fotostores. Let's Talk. Mega Elshout. Mikro Electro. NEB0. Office Centre. Prijstopper. Radio Modern Electronics. RAF. Ritel. Scheer
Sn. Staffhorst. Steenweg. Superphoto. Tele Masters. Telepact. t for telecom. The Phone House. Telecom Today. TeleTools. valkenberg. Vogelzang. Bel voor adressen: 0800-0550.
Zelden staan we stil bij de oor
sprong van handige voorwer
pen, die het dagelijks leven ver
gemakkelijken. Feiten en wee
tjes over hoe die alledaagse din
gen zijn ontstaan en wie ze
heeft uitgevonden. Vandaag het
zevende deel van de serie 'Da
gelijkse Dingen': de lucifer.
den haag frank hendrickx
Na ontelbare ontploffingen,
vergiftigingen en brandwonden
kraaiden de Zweedse broers Jo-,
han en Carl Lundström in 1855
victorie op de wereldtentoon
stelling van Parijs. Ze presen
teerden daar de veilige lucifer,
de Sakerhets Tandstickor. Die
Zweedse tekst is nog steeds te
lezen op de klassieke zwart-
rood-gele doosjes van de fabri
kant Svalan, vlak boven de im
mer zwevende zwaluw. Een
ontwerp dat voor de eeuwig
heid lijkt, net als de lucifer zelf.
De Sakerhets Tandstickor van
de broers sloeg onmiddellijk
aan dankzij één unieke eigen
schap: Het stokje ontvlamde
pas als de bezitter dat wenste.
De lucifers van het begin van de
19de eeuw waren de zoge
noemde 'strike anywhere mat
ches' - bekend van de western
films waarin cowboys ze achte
loos langs de onderkant van
hun laars strijken. Nooit was
echter een cowboy te zien die
schijnbaar zonder reden op
springt en als een bezetene op
zijn broekzak begint te kloppen.
In de werkelijkheid was het eer
der regel dan uitzondering: De
lucifer ontvlamde te pas en te
onpas.
De werkelijke uitvinder van
de veilige lucifer was in 1844 de
chemicus Gustav Pasch. Hij
kwam op het idee de fosfor en
het kaliumchloraat van elkaar
te scheiden. De eerste compo
nent kwam op het strijkvlak, de
tweede bleef op het stokje. De
broers Lundström erkenden de
genialiteit van de uitvinding,
perfectioneerden het stokje en
werden er rijk mee. Ze kregen
daarna volop navolging. Zwe
den werd het luciferland bij uit
stek. Doordat al eerder de gifti
ge gele fosfor was vervangen
door de veilige rode fosfor,
werkten arbeiders niet langer
met gevaar voor eigen leven.
Ironisch genoeg leverde de
lucifer wel de duisterste zaken
man uit de wereldgeschiedenis
op. In 1907 verscheen Ivan
Kreuger op het toneel. De
Zweed was tijdens een verblijf
in de VS geobsedeerd geraakt
door magnaten als Rockefeller
en Carnegie. Hij keerde terug
naar Zweden en kocht met hulp
van enkele bankiers de ene na
de andere luciferfabriek op. Hij
haalde ze bijna allemaal neer
en bouwde modernere fabrie
ken die alle concurrentie de
baas waren. Naarmate zijn im
perium groeide, werden zijn
praktijken meedogenlozer.
Producenten die niet wilden
verkopen, vernietigde hij met
een prijzenoorlog. In heel Euro
pa kreeg hij zo fabrieken in
handen. Buiten Europa bouw
de hij nog eens 250 productie
plaatsen, waarbij Kreuger inti
midatie als filosofie hanteerde.
Tussen 1925 en 1930 leende hij
tegen extreem lage rente miljar
den uit aan zeventien overhe
den. Hij gebruikte het als chan-
^steenfabrieken in Britse handen
F W
]N_i Het Britse concern Hanson gaat zijn positie op de Ne-
ndse baksteenmarkt aanzienlijk versterken via de overna-
an zes fabrieken van de Australische groep Boral. De be-
in staan in Doorwerth, Lobith, Markelo, Erlecom en Mils-
Ze hebben in totaal tweehonderd werknemers. De trans-
OPTis onderdeel van de verkoop van de baksteenbelangen van
op het Europese vasteland. Daaronder vallen ook vier fa-
0Vgóen in Duitsland en twee in Polen. De jaaromzet van het ge-
o!305edraagt 115 miljoen gulden. Hanson betaalt bijna twee-
Hjjjerd miljoen. Het Britse concern krijgt nu veertien procent
o;35.e baksteenmarkt in handen.
2,00
geïrriteerd over plan Pronk
2.20. Het midden- en kleinbedrijf is geïrriteerd over een voor-
0 sgan minister Pronk (milieu) dat bedrijven verplicht garan-
o!65i bieden dat zij eventuele milieuschade zullen vergoeden.
2 20er die borg krijgen ze geen vergunning meer. De garanties,
I'60vorm van een verzekering of een bankgarantie, staan ver
lies in een concept voor een Algemene Maatregel van Bestuur,
°-™:onk voor advies naar een aantal organisaties heeft ge-
n'ood. De maatregel vloeit voort uit de Wet Milieubeheer. Een
uofijke regel hoeft niet langs het parlement. MKB-Nederland
I'l^it de maatregel overbodig. De verplichte milieuvergunning
ïziooenoeg voorwaarden bevatten.
7.00
j |)te supermarkt groeit en bloeit
';'^dam« Het gaat goed met de supermarkten, althans met
3'2oddelgrote en grote. De grote supermarkten vertoonden
4,70'gelopen jaar de sterkste omzetgroei. De-sterkste winst-
^■^kwam voor bij de groep van middelgroten. Die verdubbel-
14750ms hun winst. De groep kleine supermarkten, met een
2.oot van minder dan 50.000 gulden per week, zag echter de
oio met veertig procent dalen. Dit blijkt uit onderzoek van de
7i20intants- en adviesorganisatie Deloitte Touche. Gemid-
3 °^roeide de winst van de Nederlandse supermarkten met 27
oj^nt. De omzetten groeiden met 5,7 procent.
2,95
tmanteling Brent Spar stuk duurder
2,30(4. De ontmanteling en recycling van het olieplatform
2 2° Spar gaat veel duurder uitvallen dan tot dusver was be-
o|35d. De kosten zullen uiteindelijk uitkomen op ruim 120 mil-
1 i^ulden, zo maakte Shell gisteren bekend. De hogere kosten
2j50oral toe te schrijven aan maatregelen die nodig blijken
o!5cet milieu te beschermen. Shell had het platform in juni
L ^villen afzinken in de Noordzee. Dat zou toen hooguit zes-
i!soljoen gulden hebben gekost. Greenpeace verzette zich
o.esr hevig tegen het plan omdat dit enorme milieueffecten
2 i^ebben. Nadat zelfs een consumentenboycot was losgebar-
öioceag Shell van het plan af.
0,35
Skse werkzoekenden langer weg
°'^g Werkzoekenden met een Turkse achtergrond, die via
o!7oe getroffen zijn door de aardbevingsramp, mogen een
i.6cd extra naar Turkije om hulp te bieden. Zij-verspelen daar
in j|t hun uitkeringsrechten. Minister De Vries en staatsecre-
3!idoogervorst (sociale zaken) hebben daarvoor gisteren toe-
18Ching gegeven. De catastrofe in Turkije heeft een bijzonde-
o 3(iatie geschapen, vinden beide bewindslieden. Mensen in
ö!ioV hebben recht op vier weken vakantie. Het kabinet biedt
3 ®^u de ruimte om nog eens vier weken naar Turkije te gaan
2!2ciulp aan nabestaanden.
l!80
immense KPMG'ers naar concurrent
7.0C
12.4Q. De twee partners en vijftig personeelsleden van KPMG
3 o^n stappen over naar rivaal Deloitte Touche. Aanleiding
i!ootrategische heroverweging van KPMG van haar kantoren
park. De KPMG'ers sluiten zich aan bij de concurrent, om-
5;0c?ze 'marktleider is in het midden- en kleinbedrijf. Deloitte
4!2£che zal het KPMG-filiaal onderbrengen bij haar vestiging
p°£men. De combinatie is naar eigen zeggen met ruim hon-
ilscverknemers veruit het grootste accountants- en advies-
o,6Cor in de regio. Volgens een woordvoerder van KPMG hoeft
indrijf door de moderne communicatietechnologie niet
cucbij ondernemers om de hoek te zitten. Klanten hadden de
1 L2|ijicheid mee te gaan naar het KPMG-regiokantoor in Gro-
1 0,3ri. Een aantal grotere heeft dat ook gedaan, aldus de
lvoerder.
Voormalig Vendex-bedrijf straks derde op wereldranglijst
Het uitzendbureau Vedior heeft gisteren een bod uitge
bracht van bijna 3,8 miljard gulden op de Britse collega
Select. Vedior werd enkele jaren geleden afgesplitst van
het detailhandelsconcern Vendex. Door de overname
van de in 25 landen gevestigde branchegenoot zegt Ve
dior de derde plaats op de Europese en wereldranglijst te
veroveren.
Het concern laat alleen nog de
buitenlandse branchegenoten
Adecco en Manpower voor
zich. Daarmee streefde het de
Nederlandse concurrent Rand
stad voorbij. Het is de twaalfde
miljardenaankoop dit jaar van
het Nederlandse bedrijfsleven
in het buitenland.
Vedior-bestuursvoorzitter G.
Smit krijgt door de aankoop
toegang tot twee belangrijke
landen. Het binnen Nederland
nog kleine Vedior was tot dus
ver vooral gericht op de Bene
lux, Frankrijk en Spanje. Vooral
Frankrijk domineerde de winst
en omzetcijfers van Vedior.
Smit kondigde eerder aan dat
zijn bedrijf vooral wilde groeien
in Engeland en de VS. Die stap
is nu genomen, want 41 pro
cent van de omzet van Select
komt uit de VS, terwijl Groot-
Brittannië goed is voor 29 pro
cent.
Smit beschouwt de overname
als een grote strategische stap:
„We verbreden onze activitei
ten in de markten met hogere
marges. We krijgen met 600
vestigingen in 25 landen een
brede geografische spreiding.
Omdat Select zich onder meer
richt op juridische en accoun-
tantsmarkten verbetert bij ons
ook de kwaliteit van de winst."
In die sectoren zijn de marges
hoger.
Select maakt Vedior minder
afhankelijk van de conjunc
tuurbewegingen. Ook de afhan
kelijkheid van Frankrijk, waar
de helft van de winst vandaan
komt, neemt af. Vedior is bereid
10,5 Brits pond per aandeel te
betalen, 18,5 procent boven de
gemiddelde koers van het aan-
Vedior wil de overname on
der meer financieren door uit
gifte van nieuwe aandelen ter
waarde van ongeveer één mil
jard. Het uitzendconcern zegt al
zeker te zijn van 38,9 procent
van de aandelen van het Britse
bedrijf. Het gaat om de grootste
overname ooit binnen de Ne
derlandse uitzendbranche. Tot
dusver was Randstad koploper.
Dat legde vorig jaar 1,6 miljard
neer voor het Amerikaanse
Strategix.
Select graasde vooral de afge
lopen drie jaar intensief de in
ternationale markt af: 44 pro
cent van de nieuwe aanwas
werd in die periode bereikt,
vooral gericht op gespeciali
seerd uitzendwerk. Vorig jaar
bedroeg de omzet bijna 2,8 mil
jard gulden en boekte Select
een bedrijfsresultaat van 173
miljoen.
Een dikke week geleden zei
Smit bij de presentatie van de
halfjaarcijfers dat een overna
mekandidaat nog niet was ge
vonden. De 'oorlogskas' van 1,5
twee miljard lag op de plank.
Een eerdere poging om met de
Nederlandse Start samen te
gaan, mislukte.
deel gisteren. Smit denkt niet
dat een andere collega zijn bod
zal overtreffen.
Vedior-bestuursvoorzitter G.
Smit: „Grote wens vervuld."
foto fotopersburo dijkstra
cor salverius
