Sieraad als beeldverhaal van het leven
Chic opaal met stoer verhaal
Van nachtkastje
tot designtafeltje
Trends
Buitenleven rond kasteel
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1999
REDACTIE MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA 023-
Edelsmid Mirjam Twaalfhoven ontwerpt winnend millenniumteken
EDI
Stayi
Serie
,er [jl
JOKE VAN DER SCHAAF
Wie gouden of zilveren siera
den onder een vergrootglas be
kijkt, ziet daarin verschillende
keurtekens. Een eikenblaadje
met het gehalte van het edel
metaal (voor goud is dit meestal
585, voor zilver 925) en een
meesterteken van de edelsmid
die het sieraad heeft gemaakt.
In de grotere voorwerpen wordt
naast het meesterteken van de
edelsmid een drieling geslagen,
die bestaat uit het gehalteteken,
een kantooraanduidend teken
(een leeuwenkop voor goud en
een Minervakop voor zilver) en
een jaarletter. In voorwerpen
die na 1 januari 2000 worden
gemaakt, kan daar op verzoek
van de maker ook een 'Millen-
niumteken' in worden gesla
gen, ontworpen door de Arn
hemse edelsmid Mirjam
Twaalfhoven.
De Arnhemse edelsmid heeft
met het millenniumteken de
wedstrijd gewonnen die was
uitgeschreven door Waarborg-
Holland. Twaalfhovens Millen
niumteken bestaat uit een dub
bele 'M', het getal '2000' in Ro
meinse cijfers, geflankeerd door
twee spiralen. ,,De eerste spi
raal symboliseert het afgelopen
millennium, waarin de techniek
en de wetenschap ons kennis
en macht hebben gebracht. De
tweede spiraal staat voor de
ontwikkeling van het komende
millennium."
Met het teken wil Twaalfhoven
aangeven dat we het nieuwe
millennium met meer wijsheid
en soberheid in moeten gaan.
„Waar ik me aan erger, is de
protserigheid, ook op mijn vak
gebied. Enorme diamanten en
Edelsmid Mirjam Twaalfhoven: „Met de verschillende elementen uit
iemands leven ga ik aan het puzzelen." foto gpd/hans broekhuizen
slogans als 'geef goud als je van
elkaar houdt'. Wij hebben im
mers alles, maar laten we daar
alsjeblieft met meer wijsheid
mee omgaan."
Het aanbrengen van keurmer
ken in voorwerpen van edelme
taal is een wettelijke verplich
ting, om de consument te be
schermen tegen bedrog en de
ondernemer tegen fraude en
oneerlijke concurrentie. Vol
gens de Waarborgwet moeten
alle voorwerpen van edelmetaal
voor verkoop zijn gewaarborgd
door de Waarborg Platina,
Goud en Zilver N.V. in Gouda,
ook wel 'WaarborgHolland'.
„Elk sieraad dat mijn atelier
verlaat, moet gekeurd zijn en
dat is goed. Ik kan bij het oms
melten wel een gram koper bij
het goud gooien, dat kost me
niets, terwijl een gram goud
dertig gulden kost," verklaart
Twaalfhoven.
Mirjam Twaalfhoven (Hazers-
woude, 1951) volgde de oplei
ding 3D en Design aan de Ho
geschool voor de Kunsten Am-
hem, tussen 1968 en 1973.
Daarna maakte ze een tijdelijk
uitstapje naar de pyschiatrie.
Ook gaf ze 23 jaar les aan een
creatief centrum.
Ook als Twaalfhoven sieraden
ontwerpt, komt daar psycholo
gie bij kijken. .„Het contact met
de mensen is een essentieel on
derdeel van het ontwerpen. Je
hebt natuurlijk standaardwa
gen als hoe groot is iemand en
wat is zijn of haar lievelings
kleur, maar ik verdiep me veel
verder in de mensen voor wie ik
werk. De tijd dat ik met een
ontwerp bezig ben is altijd een
heel intensieve periode," aldus
Twaalfhoven. „Met de verschil
lende elementen uit iemands
leven ga ik aan het puzzelen, ik
probeer er een beeldverhaal
van te maken."
Yin en yang
De ontwerpster illustreert haar
werkwijze aan de hand van de
foto's die zij altijd van haar
werk maakt. Elk sieraad heeft
een eigen verhaal. „Deze speld
heb ik gemaakt voor een man
wiens vriendin was afgestu
deerd in de rechten. Hij wilde
iets met Vrouwe Justitia, maar
ik dacht: dat is die geblinddoek
te vrouw met dat zwaard en die
weegschaal, wat moet dat wor
den. Ik ben weegschaaltjes
gaan tekenen en dan wordt het
een combinatie van de juiste
steen en de juiste vormen bij el
kaar zoeken. Uiteindelijk ben ik
uitgekomen op een toermalijn
die van roze naar goudbruin
loopt, met daaronder een be
weegbaar weegschaaltje waar
een zwarte en een witte parel
aanhangen, als yin en yang, het
mannelijk en vrouwelijk ele
ment. Verder heb ik er met zil
ver, dat staat eveneens voor het
vrouwelijke, een blinddoek bij
gemaakt en weer een spiraal die
staat voor ontwikkeling."
Twaalfhovens kracht als ont
werper schuilt in haar vermo
gen mee te denken met de
mensen die bij haar komen. „Ik
ga ontzettend graag met men
sen om en kan heel breed ont
werpen, zowel emotioneel als
strak. De symboliek hoeft niet
voor iedereen duidelijk te zijn,
FRED NICOLAI
Een lummel is hij eigenlijk nog.
Blond haar, big smile, boom
lang maar tenger. Je zou niet
van hem verwachten dat hij nu
en dan een stoere mijnwerker
is. Met zware machines zoekt
naar kostbare zwarte opalen.
Van 's morgens vroeg tot 's
avonds laat. In de verzengende
hitte van de Australische out
back, de ruige woestenij.
De uit Drachten afkomstige
Koen Dijkstra (21) wil al enkele
jaren diergeneeskunde in
Utrecht studeren, maar hij
wordt voortdurend uitgeloot.
Na de eerste teleurstelling be
sloot hij op een motorfiets door
Australië te trekken. De back
packer raakte na een lange
tocht verzeild in Torrington. In
dit plaatsje aan de oostkust,
ruim 300 kilometer ten zuid
westen van Brisbane, liep hij
Eric Stelzer tegen het lijf. Deze
had naast een schapenhouderij
ook een opaalmijn bij Quilpie,
honderden kilometers landin
waarts, en kon wel enige hulp
gebruiken. Lang hoefde Koen
niet over het aanbod na te den
ken.
Veel keus had hij overigens
niet, want hij was bijna blut.
Met de bejaarde Cessna van de
familie vlogen Eric Stelzer en
Koen enkele malen naar de
mijn in de middle of nowhere.
Ze bleven er meestal een week
of twee. Met zware machines
zochten ze naar kleurrijke opa
len tussen de geelrode zand
steen. Grote hoeveelheden rots
grond werden met een bulldo
zer in dunne lagen over het ter
rein verspreid in de hoop de
begerenswaardige stenen te
vinden. Het was zoeken naar
een speld in de hooiberg. Soms
vonden de mijnwerkers dagen
lang niks. „Het werk was ont
zettend zwaar. Tussen tien en
drie uur stond de zon loodrecht
aan de hemel. Het was soms
wel 50 graden Celsius, 's Nachts
was het een keer zelfs meer dan
36 graden. We dronken ontzet
tend veel, een liter of tien per
dag. Toch hoefden we maar
tweemaal per dag naar het toi
let. Nat van het zweet werd je
niet, het verdampte meteen."
Koen nam de ontberingen voor
lief. Een van zijn belangrijkste
Op zoek naar boulderopaal. foto
taken was het onderhouden
van het machinepark. De blon
de Fries behoort tot de schaarse
studenten met twee rechter
handen. Als puber sleutelde hij
al veel aan brommers. Deze
door al doende leert men ver
kregen kennis kwam hem uit
stekend van pas. Eric Stelzer is
allerminst gefortuneerd. Hij
heeft zich diep in de schulden
moeten steken om een licentie
te krijgen en de benodigde ma
chines aan te schaffen. Opalen
mogen kostbaar zijn, ze zijn
dun gezaaid. De kwaliteit van
de gevonden stenen loopt sterk
uiteen, terwijl de delfkosten
hoog zijn. De machines slurpen
wekelijks wel duizend liter
brandstof.
Om aan geld te komen probeer
de Koen enige tijd geleden en
kele opalen te verzilveren. In
Australië werd hij niet in dollars
uitbetaald maar in natura. Hij
benaderde de edelsmeden Jan
Kerkstra en Marion Pannekoek
in Wijnjewoude en die waren
meteen verkocht. „Wij kennen
in Nederland wel opaal maar
dit is meestal melkwit. Deze
Australische opalen hebben alle
kleuren van de regenboog",
vertelt Kerkstra. „Op beurzen in
Duitsland heb ik deze edelste
nen vaak bewonderd, maar ik
zag er altijd van af vanwege de
hoge prijzen. Nu, zonder tus
senhandelaren, waren ze nog
kostbaar, maar wel te betalen.
Een 14 karaat geelgouden hanger met boulderopaal van de edelsme
den Jan Kerkstra en Marion Pannekoek. foto gpd
Zeker voor de liefhebber."
De door Koen meegenomen
edelstenen zijn zogeheten boul-
deropalen. Ze zijn niet van
massief opaal, maar bestaan uit
een stukje rots met een gla-
zuurachtige opaallaag van één
tot drie millimeter dik. Bij het
verdraaien van de stenen ko
men er steeds andere kleuren
(blauw, groen, paars, rood en
roze) tevoorschijn. Geen exem
plaar is hetzelfde. Verreweg de
meeste opalen komen uit Au
stralië. Op dit continent zijn en
kele tientallen mijnen. Kerkstra:
„Vroeger zocht men alleen naar
massieve stenen. Boulderopa-
len werden gewoon wegge
gooid. Tegenwoordig zijn deze
stenen net zo kostbaar als mas
sieve Het maakt ook niks uit.
Als je ze verwerkt in een sieraad
zie je toch alleen maar de bo
venkant."
De edelsmeden hebben een
aantal kleurrijke stenen ver
werkt in sierlijke hangers en
broches. Voor de nieuwe col
lectie bestaat veel belangstel
ling en dat is opmerkelijk,
meent Kerkstra, want over het
algemeen houden Nederlan
ders niet van veel vlagvertoon.
„De boulderopaal is een vrij
opzichtige steen. Niet iedereen
durft daarmee voor de dag te
komen. Duitsers hebben daar
minder moeite mee. Daar wor
den deze edelstenen al veel lan
ger in sieraden verwerkt."
PUZZEL
Anagram
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en een van zes letters te worden ingevuld. Het woord van
vijf letters bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1het woord van zes letters bestaat uit de vijf letters
van het voorgaande woord plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld, vormen de letters in de vet omlijnde kolom een
woord.
1. Slotwoord, overdreven voorliefde, bioscoop;
2. wijnsoort, olifantssnuit, invoer;
3. keukengerei, rechtsgeding, wandeling;
4. lust, mannelijk dier, sportartikel;
5. schouwburgrang, landbouwwerktuig, agio;
6. tocht, reeks, verwering;
7. aards wezen, met elkaar, uit naam van;
8. kier, éénjarig dier, straathandelaar;
9. rivier in Siberië, fijndraaien, disselboom met twee armen; 10. kleurmiddel, op grote afstand, verwijdering.
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Dak; 5. vet; 7. brouwen; 8. Eta; 9. tee; 11. motie; 14 do; 16. va; 17. nee; 18. die; 19. re, 20. el;
22 oneer; 25. esp; 27. oud; 29. pension, 30. ban, 31. mis.
Verticaal: 2 Abt; 3. kram; 4 luit; 5. vete; 6. ene; 8 eed, 10. era; 12. opeen; 13. Indië; 15. one; 16. vee; 19. ree;
21 lid, 22. open; 23. eest; 24. room; 26. spa; 28. uni.
als zij voor de drager maar her
kenbaar is."
Ze heeft gemerkt dat mensen
haar sieraden vaak dragen als
'krachtsieraden'. „Mensen die
iemand hebben verloren en
veel verdriet hebben, lijken
daar vaak een symbool voor te
rug te willen hebben. Let maar
eens op de lichaamstaal van
mensen. Hoe vaak pakken zij
niet even een hanger vast die
om hun hals hangt, of draaien
aan een ring om hun vinger."
Twaalfhoven pakt er een foto
bij en vervolgt: „Dit zilveren
medaillon heb ik gemaakt voor
een vrouw wier vader plotseling
overleed. Toen ze bij mij kwam
bracht ze een aantal visloodjes
mee, want hij was tot vlak voor
zijn dood een hengelaar. De
visloodjes heb ik verwerkt in
het medaillon, dat golft als het
wateroppervlak. De ene kant
symboliseert haar vader, de an-
dere kant staat voor haarzelf.
Van die kant is de bovenkant
glad, met een paar kleine golf
jes, de nabije toekomst rimpelt
zich daar al voorzichtig."
Naast de sieraden die Mirjam
Twaalfhoven ontwerpt voor pri-
vé-opdrachten, maakt zij vrij
werk. Dan doet ze, zoals ze het
zelf noemt, 'vormonderzoek'.
„Ik leg mijn werktafel vol inspi
rerende stukjes goud, orna
mentjes en pareltjes. Momen
teel werk ik veel met parels, dat
zijn de tranen van vreugde en
verdriet. Een idee groeit onder
mijn handen. Daarom zou ik
ook nooit tweehonderd dezelf
de dingen maken. Ik heb altijd
weer iets te ontdekken en uit te
werken."
Voor het zesde achtereen;
gende jaar organiseert dei
ting 'De Eerlijcke Heerlijck8f1 vr
de Country Fair op het lan A"es
goed van Kasteel Huis Doi Kind
Van donderdag 9 t/m zoni "ose
12 september 1999 kunnei
hebbers van het eerlijke la
ven zich verlustigen aan ei 'er*j*
■yt
«*v.
varieerd aanbod van 120 e
santen. Op deze beurs is v
de aandacht gevestigd op
bachtelijk vakmanschap,
Fair is opgedeeld in vier ca
rieën: Eten Drinken, Bui
stijl, Buitenleven en Vakm ^n6e
schap. Er worden demons "ar'<
ties (van bloemschikken t( ReP<
mennen) en lezingen (tuin
chitectuur van o.m. Walei
stijlontwikkeling juwelen)
houden, men kan zijn hoi
ten tekenen, een hoedenn
show bekijken, wijn en bit
proeven of de millennium
kententoonstelling in hetl "etvy
teel bezichtigen. Actu
Exposanten van ambachlt B0*'
producten laten de bezoel
kennismaken met handbe
derde tegeltableaus, amba
lijk gestookte dranken, dap djke
brood, sculpturen en beel '0SS€
houwwerken, antiek linni hes-
goed, oude prenten, authi
ke tuinbanken, houtgestoi T
warmwaterbaden, mandvi Spel
porseleinbeschilderingen een
nog oneindig veel meer. B V'aa
dien kan men met het toe 5tr'J(
gangsbewijs voor de Faire1,1
het museum in het kasteel P
de werkelijk prachtige, vieen
meter verderop gelegen, ti ^et r
van Walenburg bezoeken.
Opsp
Kasteel Huis Doom.
Oprr
Info: do 9 t/m zo 12 septt n'SS(
1999, landgoed Kasteel Hu
Doorn, Country Fair '99.
do/vrij/za: 10.00-18.00, zo
18.00 uur. Toegangsprijs:
17,50; kinderen tot 12 jaas
tis.
THEA WAMELINK
Het kan inmiddels wel als an
tiek worden beschouwd, het
ouderwetse nachtkastje met
marmeren blad en een deurtje
waarachter ruimte was voor de
nachtspiegel. De prijs die voor
een gaaf exemplaar moet wor
den betaald, is er dan ook naar.
Als we zoiets al op de kop kun
nen tikken, krijgt het vaak een
meer in het oog springende
plaats dan naast het bed.
Nachtkastjes van nu hebben
aan hoogte verloren, maar aan
verscheidenheid gewonnen. Ze
zijn er in talloze varianten van
klassiek tot eigentijds design,
met open vakken en/of met la
den, op poten of op rollers ver
rijdbaar. Daarnaast neemt het
aanbod in bedtafeltjes hand
over hand toe. En kiest men
steeds vaker een 'gewoon' bij
zettafeltje voor dit doel. Belang
rijk is wel dat dit op een stevig
voetstuk staat.
In de jaren zestig en zeventig
vormden de nachtkastjes vaak
een geïntegreerd onderdeel van
de bedombouw, een compleet
wandmeubel met
veel bergruimte
maar wel een
ruimtevreter. De
slaapkamertrend
van heden is minimalisme en
flexibiliteit. In plaats van een
ombouw als hoofdeinde kiest
men tegenwoordig liever een
bed met (vaak gebogen) kop-
bord, van hout of met stof be
kleed. Hierbij passen ranke
kastjes en ijle tafeltjes.
Dikwijls kan men bij het bed
behorende kastjes of tafeltjes
aanschaffen. Er zijn echter ook
allerlei losse modellen te koop.
Belangrijk bij de aanschaf van
een bedbijzetter is de hoogte
van het meubeltje. Het meest
praktisch is iets lager dan de
matras. Dan kan men gemakke
lijk bij zijn bril, glaasje water,
boek of de schakelaar van het
schemerlampje. Heel handig is
het aan een rail te bevestigen
hangtafeltje, bestaande uit een
achterwand en haaks hierop
het tafelblad. Het maakt deel
uit van een wandrailsysteem
waarop men ook de achter
wand kan inhaken. De afstand
tussen bed en tafeltje kan naar
wens worden gekozen. Ook
kunnen aan de rail spots wor
den bevestigd als leeslamp
jes.
Naast dit Campa bed met in hoogte verstelbare poten van Interlfliber
bijpassende nachttafeltjes met geintegreerde - en eveneens in hoi Ned
verstelbare - schemerlamp. De tafeltjes hebben zwenkwielen. Hol s mi
is in hout of in glas leverbaar.
Voor het slapen gaan graag nog
een paar bladzijden lezen?
Goed licht is dan een eerste
vereiste. Maar daarnaast moet
er ook sfeerlicht mogelijk zijn.
In slaapkamers waar het
'woonelement' de hoogste prio
riteit heeft, is de oplossing
meestal een schemerlamp op
het nachttafeltje. Kies voor een
lamp op een stevige, zware
voet, zodat hij omstootvei-
lig is. Heeft men geen rail
systeem, dan is de meest
de
simpele oplossing het a
lampmodel met kantelkap ellig
Naar boven kantelen voor a's,
licht, naar onderen voore liur
stemmig sfeertje. De laats fee:
zien we als sfeervolle slaap n o
merverlichting ook steeds Hiei
een - dimbare - vloerlamp lek
Neemt geen ruimte in opl u
nachttafeltje, laat zich gen d. F
kelijk verplaatsen en biedlit
vendien een variabele lid) vee
sterkte.
