Veel mankementen
aan vrachtcharters
Economie
Investeren in 'gezellige' films kan lucratieve vorm van beleggen zijn
imburgse boeren dupe
mislukken tarweoogst
KPN mag merknamen
an rechter handhaven
Managers van NIPO multimiljonair dankzij overname
Steeds meer tweedehands auto's
komen terecht in Suriname
Verbod op herbiciden
'drama' voor tminbouw
Eerste deel Botlektunnel gereed
Over witte kool en zuurkool
iPAG 3 AUGUSTUS 1999
7
irs Dier]
d beleggen in films. Vanaf januari is dat
lucratieve vorm van investeren. Staatsse-
taris W. Vermeend van financiën heeft be
id dat kapitaalkrachtige beleggers tot 120
cent van hun investering in de productie
speelfilms kunnen aftrekken van de be-
ingen. Dit ter stimulering van de Neder-
dse filmindustrie.
t j Iet Laarder emissiekantoor Van Boom
tenhaar heeft een pakket van twee speel-
Q11 is in de aanbieding: King of LA van regis-
r James Mathers en Christie Mairy's Own
able Entry van Paul Tickell. Samen voor de
una van 14 miljoen gulden. In dit geval
men mensen 50.000 gulden per persoon
Naarderstraat in Laren uit dat de grote 'truc'
zit in het gebruik van de rechtsvorm Com
manditaire Vennootschap (CV), waardoor
particuliere investeerders de investering van
hun belastbaar inkomen kunnen aftrekken.
Het is mogelijk gemaakt door staatsecretaris
Vermeend (PvdA), die het investeren in Ne
derlandse producten wil stimuleren.
Grootverdieners die in het belastingtarief
van 60 procent vallen en ouder zijn dan 55
jaar krijgen 75 procent van hun investering
terug van de fiscus. Daarover zijn bindende
afspraken gemaakt met de Belastingdienst.
Het kantoor Van Boom Slettenhaar heeft
niet de primeur. Die is weggelegd voor de
ABN Amro, die al eerder insprong op de gun
sten van Vermeend. ,,De ABN Amro is een
kleine beetje groter. Ons kantoor bestaat pas
zo'n tweeënhalf jaar en wij moeten het met
z'n zevenen doen", aldus Slettenhaar, die
zich graag afficheert als 'een trotse pionier'.
Beleggen in tastbare producten lijkt een gat
in de markt. Bij het Laarder kantoor hebben
in een week tijd al zeshonderd geïnteresseer
den de kersverse brochure aangevraagd. Op
28 augustus moet het geld daadwerkelijk ge
stort zijn. „Geen punt", aldus Slettenhaar. ,Er
zijn maar 280 inschrijvingen nodig raison
van 50.000 gulden."
Het succes van deze manier van beleggen
zit hem volgens hem in het feit dat investeer
ders lijfelijk kunnen voelen en zien waar ze
hun geld insteken. Mensen die geld voor de
twee films 'wegzetten' kunnen een bezoekje
brengen aan de set en worden uitgenodigd
voor de eerste galavoorstelling.
Maar het draait natuurlijk om het geld. De
investeerder wordf niet alleen het belasting
voordeel voorgespiegeld, maar ook allerlei ga
ranties die het risico zo klein mogelijk moeten
maken. „Zelfs als de opname een complete
ramp wordt, de hoofdrolspeler verongelukt
en de producent er met de kas van doorgaat
bedraagt het risico in het slechtste geval nooit
meer dan 1.850 gulden per investeerder."
Nadeel van deze vorm van beleggen is dat
het geld vast staat. In dit geval voor vijftien
maanden. Daarnaast geeft Slettenhaar toe dat
bij artistieke producten prognoses wat inge
wikkelder zijn. Maar dat ze drijfzand zijn, dat
ook weer niet. Een van de twee films is al ver
kocht in Duitsland en Frankrijk. En op de lijst
van zo'n 45 landen waar de films worden uit
gebracht, van Equador, Pakistan en de Philip-
pijnen tot Indonesië en China, worden prog
noses van de opbrengst gegeven: uitgesplitst
in eerl lage, gemiddelde en hoge verwachtin
gen. Investeerders wordt voorgehouden dat
het rendement tussen de 3,1 en 26,4 procent
kan liggen.
Het ligt voor de hand dat het om Engelstali
ge films gaat, die een zo breed mogelijk pu
bliek moeten trekken. „Voor kunstfilms be
staat geen belangstelling", weet hij. „Het gaat
om gezellige speelfilms, bedoeld voor een lek
ker avondje uit", zo geeft hij ook zijn eigen
voorkeur aan.
In het nieuwe millennium wil Vermeend
een nieuwe belastingwetgeving invoeren.
Niet duidelijk is of de huidige belastingtarie
ven er dan nog zijn en of de voordelen van
deze vorm van investeren nog opgeld zal
kunnen doen. „Maar dat is van later zorg",
zegt Slettenhaar. „De financiële voordelen en
risico's voor de twee films zijn in elk geval
dichtgespijkerd."
Sears Roebuck
zet 1.400 man op
straat na winstval
Sears Roebuck, het op een na
grootste detailhandelsconcern
in de Verenigde Staten na Wal-
Mart, gaat 1.400 werknemers
ontslaan. Het gaat niet om win
kelmedewerkers maar om
mensen, die op de hoofdkanto
ren werken. Zo moeten kosten
verder worden gedrukt, vooral
door de tegenvallende winst in
het tweede kwartaal.
Op de hoofdkantoren werken
6.800 mensen. In totaal werken
bij Sears circa 300.000 mensen.
istbode geschorst wegens broekrok
terdam Hittegolf of niet, mannelijke postbodes moeten
plicht een lange broek dragen. Een postbode in Ermelo, die
ifgelopen dagen de post rondbracht in een broekrok, is vijf
en geschorst. Volgens een woordvoerster van de PTT past
korte broek niet bij het imago van de onderneming. De Er-
!ose postbode protesteerde met het dragen van de broekrok
>n wat hij ziet als rechtsongelijkheid tussen mannelijke en
ouwelijke postbodes. Postbezorgsters mogen op warme da-
1 broekrok dragen en voor mannelijke postbeambten zijn
ie benen taboe. Een Amsterdamse rechter heeft vorige week
«PTT overigens in het gelijk gesteld in een kort geding, dat de
pond Abvakabo heeft aangespannen.
|inder overslag Rotterdamse haven
am In de Rotterdamse haven zijn in de eerste zes
nden van dit jaar 151,6 miljoen ton goederen overgeslagen.
is 3,7 procent minder dan in het eerste halfjaar van 1998
de teller stopte bij 157,4 miljoen ton. De daling wordt vrij-
I geheel veroorzaakt door de verminderde aanvoer van ijzer-
T die dit decennium nog niet eerder zo laag was. Als de ert-
Ibuiten beschouwing blijven, zo stelt het Gemeentelijk Ha-
bedrijf Rotterdam in de vanmorgen gepresenteerde halfjaar-
irs, dan is de overslag stabiel. De voornaamste oorzaken
Br de daling van de aanvoer van ijzererts zijn de toevloed van
'koop staal uit het Verre Oosten en Rusland op de Europese
Ikt en de vorig jaar opgebouwde voorraden.
jpimlerBénz: Geen steekpenningen
in DaimlerChrysler ontkent dat het steekpenningen heeft
n veaald aan Egged, de grootste busmaatschappij van Israël. Is-
^^Hische media hadden melding gemaakt van omkoping ter
Arde van enkele miljoenen dollars. Egged bestelt zijn bussen
CTv|ls begin jaren tachtig uitsluitend bij Mercedes, onderdeel
het Duitse DaimlerChrysler.
<";asesector profiteert van groei
rtOC
ien JlA-i Het aantal zakenauto's stijgt nog steeds. Volgens het on-
zeldlzoeksbureau Heliview beschikt 82 procent van de bedrijven
)g ef rneer dan tien werknemers over ten minste een zakenauto.
in jaar geleden was dat 78 procent. Leasebedrijven profiteren
vasPP van de groei. Het aantal bedrijven dat minimaal een lea-
an pto in gebruik heeft, ging omhoog van 41 maar 47 procent.
Crujiview ondervroeg duizend bedrijven met meer dan tien
rknemers. Volgens berekeningen van het bureau hebben on
er ijnemingen van deze omvang samen 420.000 leaseauto's. Vol-
n tqs Heliview wordt een op de zeven auto's in Nederland zake-
:n ajgebruikt.
als I
"okkoord over Russische schulden
30t^usRusland is het na vier dagen onderhandelen eens gewor-
s met de westerse crediteurenlanden over uitstel van de af-
Das^ing van schulden van de vroegere Sovjetunie. In de periode
1 juli dit jaar tot eind 2000 hoeft Rusland sléchts 600 mil-
^f^n dollar (1,23 mailjard gulden) te betalen in plaats van 8 mil-
1 dollar, zo heeft het persbureau Itar-Tass bekendgemaakt.
ietj-Tass citeerde de Russische minister van financiën M. Kasia-
uziel'. In het najaar van 2000 beginnen onderhandelingen over
ji algemene regeling voor de Sovjet-schulden.
venjnenloop van omstandigheden
(en gpd„Afgelopen winter viel er echter
niets te zaaien, omdat het weer
J1 ^entallen Limburgse boeren te slecht was. Daarom heeft een
:.n yt de tarweoogst deze zo- aantal boeren een overgangsras
j te mislukken. In plaats van ingekocht; de Franse tarwe-
^?.goudgele velden staat het soort Cideral."
Tvol in het groen. De tarwe Deze tarwe heeft volgens Vo-
jt geen aren en brengt daar- gels in het voorjaar enige kou
niets op. Voorzitter W. Vb- nodig om later volledig te ont-
van de Limburgse Bond kiemen, maar deze broodnodi-
Akkerbouwers spreekt over ge kou bleef ook achterwege.
tallen getroffen boeren'. Akkers vol met aarloze, groene
)C,at gaat om vijftig tot hon- sprieten is het gevolg.
30U hectare tarwe die niet ge- Akkerbouwer Vogels denkt
n,Pit kan worden. Eén hectare dat er in Zuid-Limburg onge-
igt al gauw drieduizend gul- veer vijftig tot honderd hectare
op", weet de akkerbouwer. Cideral is ingezaaid. „Het resul-
ït mislukken van de tarwe- taat van de oogst is zeer wisse
lt is een samenloop van lend, bij de ene boer is er wel
tandigheden, aldus Vogels, wat ontkiemd, bij de ander to-
ren zaaien hun land nor- taal niets. Bij een normale oogst
1 gesproken twee keer in; brengt een hectare tarwe tussen
u£l wintertarwe en met zomer- de 2.500 en 3.000 gulden op",
typ in het vroege voorjaar. zegt Vogels.
aldi
hting Vrijmerk krijgt ongelijk
d tAAGanpden zich partij kunnen stellen.
De zaak heeft nog een schim-
icomgigant KPN hoeft de mig kantje. Het telecombedrijf
knamen WisselGesprek, zegt te vermoeden dat de
Net en nog acht anderen rechtszaak is gefinancierd door
de rechter in Groningen de concurrentie. „Daar houden
in te trekken. De Stichting we wel rekening mee", aldus
dn nerk uit Deventer had dat een woordvoerder. „Tijdens de
OI st in een procedure die en- rechtszaak hebben we ge-
jaren heeft geduurd, meldt vraagd wie er achter de stich
ting zat, maar dat werd niet
e rechter heeft geoordeeld duidelijk. Het is ook niet duide-
de Stichting Vrijmerk niet lijk waarom alleen KPN op de
c lneemt aan het economisch korrel is genomen."
;eer en daarom geen be- De Stichting Vrijmerk
'hebbende is, zegt KPN. De onbereikbaar voor commen-
praak is volgens de tele- taar. De man achter de Stich-
ïgigant belangrijk voor het ting Vrijmerk, J.C. Budding,
'kenrecht in Nederland om- blijkt onvindbaar. De advocaat
hiermee is vast komen te die de belangen voor de stich-
dat alleen belanghebben- ting behartigt, is op vakantie.
hf
Managers van het onderzoeksinstituut
NIPO worden multimiljonair dankzij
de overname van hun bedrijf door het
Britse Taylor Nelson Sofres. Ze koch
ten 3,5 jaar geleden voor minder dan
25 miljoen gulden de onderneming
van de twee bejaarde oprichters. De
Britten betalen nu 110 miljoen gulden,
bijna 450 procent meer. „Niemand
hoeft medelijden te hebben met de
oprichters", aldus directeur T. Vonk.
Het Nederlands Instituut voor de
Publieke Opinie en het Marktonder
zoek (NIPO), vooral bekend van ver
kiezingsprognoses, maakte gisteren
bekend verder te gaan onder Britse
vlag. Taylor Nelson Sofres is met een
omzet van 1,14 miljard gulden het
grootste onderzoeksbureau van Euro
pa en het vierde ter wereld. Volgens
directeur Vonk was het voor het veel
kleinere NIPO noodzakelijk om in een
internationaal bedrijf op te gaan. „Be
drijven waarvoor wij onderzoek doen,
opereren steeds internationalen Ze ei
sen dat ook van ons."
De leidinggevenden van NIPO wor
den dankzij de overname multimiljo
nair. De driekoppige directie en 22
managers verkregen 3,5 jaar geleden
negentig procent van de aandelen. De
overige tien procent werd gekocht
door de rest van het personeel.
De oprichters J. Stapel en W. de Jon
ge, die in 1945 aan de wieg stonden
van het NIPO, stonden destijds onder
zware druk van het management. De
oprichters wilden het bedrijf eigenlijk
verkopen aan het toen nog zelfstandi
ge Franse Sorfes, dat een bod deed van
25 miljoen gulden. Het management
saboteerde die overname.
„We hebben ze onder druk gezet",
zegt Vonk eerlijk. „Sinds 1981 hadden
de twee oprichters niet meer de lei
ding in handen. Ze wilden in 1996 bui
ten het management om het bedrijf
verkopen aan Fransen, maar wij wil
den meeprofiteren. Tenslotte heeft het
management van een huurhuis een
kasteel gemaakt. Als je het niet aan ons
verkoopt gaan we weg, hebben we
toen gezegd." Uiteindelijk moesten de
twee eigenaren akkoord gaan met het
lagere bod van de managers.
Oprichter W. de Jonge noemt de
prijs van 110 miljoen gulden die de
managers nu opstrijken 'erg hoog'.
Het verbaast hem dat het NIPO nu als
nog wordt overgenomen. „De directie
wilde toen niet in buitenlandse han
den komen", aldus de 81-jarige De
Jonge. „Nu blijkbaar wel. Omstandig
heden kunnen veranderen. Maar ik
wist wat ik deed toen ik het bedrijf in
1996 verkocht."
Volgens NIPO-directeur Ted Vonk
hoeft niemand medelijden te hebben
met de oprichters. „Ze hebben er altijd
heel veel uitgehaald. Stapel woont in
Aerdenhout in een kast van een huis
met een oprijlaan van een paar hon
derd meter. Dan heb je goed ge
boerd." Dat de managers 3,5 jaar gele
den een lucratieve investering hebben
gedaan, beaamt hij volmondig. „Dat
lijkt me wel. Ik heb slechtere investe
ringen gezien."
De 25 topmanagers kregen in 1996
evenveel aandelen. Door de overname
incasseren ze per man bijna vier mil
joen gulden. Ze moeten wel tot 2003
wachten voordat ze het gehele bedrag
Ikrijgen uitbetaald. De Britten hebben
dat bedongen, omdat ze vreesden dat
<inders het management zou opstap
pen. De prijs kan eventueel nog iets
zakken als de resultaten tegenvallen.
RLD vindt ook tekortkomingen bij KLM-partner Kenya Airways
KLM-partner Kenya Airways en tien andere buitenland
se luchtvaartmaatschappijen zijn op de vingers getikt
door de Rijksluchtvaartdienst (RLD). Tijdens veiligheids
inspecties zijn diverse tekortkomingen gesignaleerd. Met
name enkele vrachtchartermaatschappijen kwamen
slecht uit de bus. Zij zullen extra worden gecontroleerd.
schiphol richard mooyman
Het zogenoemde SAFA-team
van de Rijksluchtvaartdienst
heeft tussen medio 1997 en
eind vorig jaar 273 inspecties
uitgevoerd bij toestellen van
117 buitenlandse luchtvaart
maatschappijen, zo blijkt uit
het jaarverslag. Het merendeel
van de inspecties werd uitge
voerd op Schiphol. Op de
meeste toestellen viel niets aan
te merken.
In één geval waren de tekort
komingen zo ernstig dat een
startverbod werd opgelegd. Een
toestel van African Internatio
nal Airways werd aan de grond
gehouden.
Bij tien luchtvaartmaatschap
pijen werden minder ernstige
tekortkomingen ontdekt, zoals
bij Kenya Airways. Volgens een
woordvoerster van de RLD be
trof het bij Kenya Airways geen
gebreken die de vliegveiligheid
in gevaar brengen. „Het had te
maken met veiligheidsgordels
en de catering die niet helemaal
vaststond." De gebreken zijn
volgens haar inmiddels opge
lost.
De RLD deelde ook repri
mandes uit aan het Russische
Aeroflot, Air Moldova Interna
tional, Antonov Design Bureau,
Balkan Bulgarian Airlines, Das
Air Cargo, Ermolino Flying Test
Research Enterprise, Iran Air,
Lithuanian Airways en Syrian
Arab Airlines. De meeste tekort
komingen hadden te maken
met de vluchtvoorbereiding,
vlieghandboeken, technische
administratie en veiligheids
voorzieningen in de cabine.
De technische staat van de
toestellen van Oost-Europese
makelij was volgens de RLD
over het algemeen goed, maar
de veiligheidsvoorzieningen
weken af van de internationale
eisen. Technische gebreken
werden door het inspectieteam
met name vastgesteld bij maat
schappijen die vliegen met ver
ouderd westers materieel. De
vrachtcharters kwamen als
slechtste uit de bus. De
vrachtchartermaatschappijnen
zullen aan extra inspecties wor
den onderworpen.
De Rijksluchtvaartdienst
heeft de autoriteiten van Bulga
rije, Syrië, Moldavië en de Rus
sische Federatie over de man
kementen ingelicht. De ervarin
gen met deze aanpak zijn vol
gens de RLD 'niet onverdeeld
positief. In slechts een klein
aiantal gevallen leidde de waar
schuwing tot een reactie of een
verbetering. De RLD overweegt
om Oost-Europese luchtvaart
autoriteiten ondersteuning te
gaan bieden bij het houden van
toezicht.
Steeds meer tweedehands auto's uit Nederland
vinden hun weg naar Suriname. Vorig jaar ging
er voor 12,6 miljoen gulden occassions de oce
aan over. Dat was 10,5 procent meer dan het jaar
daarvoor. Gebruikte auto's waren daarmee de
belangrijkste groep Nederlandse exportproduc
ten in Suriname, zo blijkt uit CBS-cijfers.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek is bezig
te kijken naar de positie van de werelddelen als
handelspartner van Nederland. Amerika als ge
heel is goed voor 45 miljard of 12,2 procent van
onze totale invoer. Zo bezien komt het wereld
deel op de tweede plaats, achter Duitsland, maar
nog voor België. Met 23,1 miljard of 5,8 procent
van het totaal is Ameiika de vijfde op exportge-
bied.
Zowel de import als de export naar Amerika
wordt gedomineerd door de VS. Brazilië en Ca
nada volgen op afstand op de tweede en derde
plaats. De drie landem zijn samen goed voor
meer dan 80 procent van de handel met Ameri
ka.
Het CBS keek echter ook naar het inwoneraan
tal van de landen. Op dit; manier wordt de rang
orde heel anders. Dan komt de meeste invoer uit
Suriname (vooral natuurlijk aluminiumoxide) en
de Nederlandse Antillen vooral stookolie).
De Antillen zijn de nurmmer een op de export-
lijst, met veel kaas. Suriname is nummer twee,
met de nadruk op gebruikte auto's.
Occasion wordt
steeds goedkoper
bunnik anp
De prijs van een gebruikte auto
blijft gestaag dalen. De gemid
delde vraagprijs bij de profes
sionele verkoper bedroeg in juli
18.200 gulden, 2,5 procent min
der dan begin 1997. Verkopers
verlagen de prijs omdat hun
voorraden snel oplopen.
Aan het einde van het tweede
kwartaal stonden volgens de
brancheorganisatie Bovag
433.000 gebruikte auto's in de
showrooms en hallen van de
verkopers. In april was dat nog
420.000 en eind vorig jaar stond
de teller op 365.000. De auto's
die bij particulieren te koop
staan, zijn bij deze cijfers niet
inbegrepen.
„De branche ziet de dalende
prijzen niet als een probleem",
zegt een woordvoerder van de
Bovag. „Want de verkopen ne
men toe." De oorzaak van de
oplopende voorraad occasions
is namelijk de grote vraag naar
nieuwe auto's (plus 20 procent
in de eerste helft van het jaar).
De uienteelt in Zeeland dreigt
volgens de akkerbouwers en
verwerkende industrie volledig
onderuit te gaan. Als het plan
van de Commissie Toelating
Bestrijdingsmiddelen doorgaat
om het gebruik van vrijwel alle
herbiciden die nu nog op de
markt zijn per 1 januari 2000 te
verbieden, betekent dat het
eind van de voor Zeeland tradi
tionele teelt.
In het verlengde daarvan zul
len ook kleinere teelten als
bruine bonen, vlas, erwten, teu
nisbloemen, bloemzaad en
graszaad het veld moeten rui
men. „Een drama", vat voorzit
ter J. van Waes van de vakgroep
akkerbouw van de. Zuidelijke
Land en Tuinbouw Organisatie
samen.
Uiteraard zullen ook elders in
Nederland vrijwel geen uien
meer worden geteeld. Er zal een
verschuiving plaatsvinden naar
andere landen als België en
Frankrijk,, waar het gebruik van
onkruidb estrijdingsmiddelen
soepeler is geregeld.
Stopzetting van de agrarische
activiteite n hier heeft tot gevolg
dat ook de sorteer- en pakstati-
ons, met in Zeeland zo'n dui
zend arbeidsplaatsen, in moei
lijkheden komen. Zeeland heeft
een areaal van ruim vijfduizend
hectare uien.
De Commissie Toelating Be
strijdingsmiddelen besluit als
zelfstandig; orgaan over de her
biciden ein insecticiden die in
de akkerbouw in Nederland
mogen worden gebruikt. Het
jongste voornemen, dat betrek
king heeft op uien en een reeks
kleinere teelten, wordt door
boeren als uitermate rigide er
varen. In feite zou doorvoering
van het verbod inhouden dat
alleen nog biologisch kan wor
den geteeld en dat wordt alge
meen als een onmogelijke en te
kostbare zaak gezien.
Rotterdam In het Rotterdamse havengebied wordt in de startschacht van de Botlekspoortunnel een van
de twee treintjes klaar gemaakt voor het transport van buizen. Inmiddels is ruim driehonderd meter van
de twee kilometer lange spoortunnel geboord. De NS verwachten dat het geheel in 2002 gereed is voor
containertransport. De treintunnel, onderdeel van de Betuwelijn, zal bestaan uit twee buizen onder de
Oude Maas en krijgt een diameter van bijna negen meter. foto anp ton borsboom
avenhorn De meeste mensen moeten er in dit warme jaargetijde niet aan denken. Anderen loopt het wa
ter ook zomers in de mond bij de gedachte aan een maaltje zuurkool met worst. Bij Succes in het Noord-
Hollandse Avenhorn wordt op dit moment alweer druk gewerkt aan de productie van deze specifieke win-
terlekkernij. Het proces is relatief simpel. In de kuip op de foto wordt 21 ton gesneden kool gegooid, waar
na gistcellen en wat flinke scheppen zout in vier weken zorgen voor het eindproduct.
foto anp hans steinmeier
