43
O
Er komt van alles voorbij
bij tankstation Elsgeest
Zomer 1999
bij nacht
ontij
nn nn
uu uu
nn nn
uu uu
Koudekerk
MAANDAG 2 AUGUSTUS 1999
REDACTIE AD VAN KAAM, 071-5356429, ROB ONDERWATER. 071-53
's Nachts brood bakken. Voor
dag en dauw opstaan om
bloemen te rijden, 's Avonds een
patiënt behandelen. Voor
sommige mensen is dat
onregelmatige leven de
normaalste zaak van de wereld.
Naam: Monique Bodijn
Woonplaats: Leiden
Leeftijd: 29 jaar
Beroep: brandwacht
Hoe ziet jouw dienst eruit?
„Bij de brandweer wordt gewerkt volgens het schei
24 uur op, 48 uur af. Een werkdag loopt van 7.30
uur 's ochtends tot de volgende dag 7.30 uur. Tijdei
de vakantieperiode kan er 24 uur op 24 uur af wor
den gewerkt.
Is dat niet saai, dag en nacht op een brand wach
ten?
„Niets is minder waar. Wij doen natuurlijk ook vei
meer. Patiënten takelen die op een brancard liggen
duikwerkzaamheden en beknellingen in auto's, on
maar eens wat te noemen. Daarnaast zitten we in
kazerne ook niet stil want in principe doen we on
derhoud aan gebouw en materieel zelf. Er lopen hi
een heleboel handige mensen rond. 's Ochtends
wordt er onderhoudswerk gedaan en 's middags
sporten we om fit te blijven en doen we brandweer
training. En de maaltijden worden ook door ons o/
de kazerne klaargemaakt.
Je bent aan de Gooimeerlaan de enige vrouwelijl
brandwacht. Is het gezellig tussen al die kerels?
„Ja, ik heb nog nooit iets gemerkt van vrouwon
vriendelijkheid en heb het gevoel dat ik volledig
word geaccepteerd. Ik ben hier in maart met mijn
opleiding begonnen en heb veel steun gekregen var
alle mannen. Niet trutten maar normaal doen, luit
mijn devies. Je moet elkaar niet als man of vrouw
zien maar als brandweermensen.
Is het fysiek zwaar werk?
„Ja, de eisen voor mannen en vrouwen zijn gelijk.
Bijvoorbeeld 6 kilometer hardlopen in een halfuur
buikspieroefeningen, bankdrukken en andere
krachtoefeningen zoals touwklimmen. Dat was in
het begin best wel zwaar. Ik heb 8 jaar met veel ple
zier als asèisten te van dierenarts Helder gewerkt
maar had altijd al in mijn achterhoofd dat ik ooit
nog eens bij de politie, marechaussee of brandweer
wilde. De maximumleeftijd om bij de brandweer te
worden toegelaten is 28 dus vorig jaar was het nu o
nóóit. Ik wist dat het lichamelijk zwaar zou wordei
Dus toen ik nog bij de dierenarts werkte, heb ik elk
vrij uurtje gebruikt om te trainen. Lopen, zwemmei
en gewichttraining.
Hoe was de selectie?
„Er was eerst een voorlichtingsavond waar circa
honderd mensen op afkwamen. Uiteindelijk werde
er dertig geselecteerd. Vijfentwintig mannen en vijf
vrouwen als ik me goed herinner. Vier mannen en
zijn aangenomen. En daar ben ik best wel een beetj
trots op."
ERIC-JAN BERENDSEN
De kassier werkt vijfeneenhalf
jaar bij het tankstation, dat zes
jaar bestaat. In het begin ook
overdag, maar al jaren alleen 's
nachts. Ouwehand werkt part
time: vigr dagen werken, vier
dagen vrij. De keuze is vooral
praktisch van aard. Zijn vrouw
heeft ook een parttime baan en
zo kunnen ze samen hun kin
deren opvoeden zonder een
beroep te hoeven doen op kin
deropvang.
Het werken 's nachts gaat hem
makkelijk af. Hij ligt rond kwart
voor zes in bed en staat om elf
uur weer op. Met mooi weer
slaapt hij soms zelfs nog min
der. „Morgen gaat om acht uur
de wekker. Dan ga ik met mijn
vrouw en kinderen naar het
strand. Ga ik lekker onder de
parasol liggen dommelen.
Daarvan rust ik ook uit." Als hij
niet werkt, slaapt hij van half
twaalf tot zeven. Omschakelen
gaat eigenlijk vanzelf. En
mocht hij een keer moe zijn
overdag, dan doet hij het thuis
gewoon rustig aan.
In slaap vallen tijdens zijn werk
is nagenoeg onmogelijk. Deze
late vrijdagavond is het een ko
men en gaan van klanten. Er
komt werkelijk van alles voor
bij: een beer van een vent vol
tatoeages, keurige dames op
leeftijd, een agent in burger,
een vrachtwagenchauffeur, een
toeriste met piercings. „En het
gaat de hele nacht door tegen
woordig."
Ouwehand constateert dat het
de afgelopen jaren steeds druk
ker is geworden. „Misschien
wel twee of drie keer zo druk
als in het begin. Vroeger had je
na tweeën een rustige periode
waarin er soms wel een half
uur geen klant kwam, maar dat
is er nu niet meer bij."
Directeur Aad Olsthoom van
Elsgeest wijt een belangrijk
deel van die toegenomen klan
dizie 's nachts aan de 24-uurs
economie. „Meer mensen wer
ken tegenwoordig in wissel
diensten en vrachtwagens be
voorraden bedrijven vaak 's
nachts, omdat het dan rustig is
op de weg."
Maar, zegt hij, het station
wordt ook steeds drukker van
wege een toename van het
aantal vaste klanten. Tankstati
ons binden tegenwoordig klan
ten aan zich door, naast benzi
ne, allerlei extra's aan te bie
den. Daarom worden de wc's
in Elsgeest zes keer per dag
schoongemaakt en neemt het
aantal faciliteiten toe.
In het begin verkocht het stati
on alleen ijs, snoep, koek en
chips, nu zijn er ook koffie,
thee en fris, luxebroodjes en
warme snacks verkrijgbaar.
Verder een beperkt assorti
ment 'overigen', variërend van
vuilniszakken, tandenborstels
en tampons tot speelgoedbe
ren. Er zijn een telefoon en een
fax en aan een hoge bartafel
kunnen klanten hun koffie
drinken. De klant vraagt daar
om, volgens Olsthoom.
.Alles moet steeds sneller en
makkelijker tegenwoordig",
vervolgt Olsthoom. „Tweever
dieners komen bijvoorbeeld
tijd tekort. Die vinden het han
dig als ze bepaalde dingen on
derweg kunnen doen. We mo
gen hier geen winkelcentrum
van vijfhonderd vierkante me
ter neerzetten, want dat is wet
telijk verboden. Maar je wilt als
ondernemer de ruimte die je
wel hebt zo goed mogelijk be
nutten."
Hij heeft plannen om ook een
stomerij service en een fotoser
vice te beginnen, collega's boe
ken daar al goede resultaten
mee. Een brievenbus voor de
deur en een internetaanslui
ting voor klanten staan ook op
het verlanglijstje.
Het is een heel verschil met
vroeger, toen hij twee kleinere
stations had en met een geld
tas om buiten de klant bedien
de. Die werkwijze kun je je nu
al helemaal niet meer voorstel
len. Elsgeest wordt met twaalf
camera's bewaakt en 's nachts
is er de wand van kogelvrij glas.
Olsthoom heeft 'enorm veel
geld gestoken' in de beveili
ging. Toch, weet kassier Ouwe
hand, vinden veel mensen het
geen prettig idee om 's nachts
alleen op een benzinestation te
werken. Zelf schrikt hij niet
snel van dingen die kunnen ge
beuren, zoals diefstal uit de
winkel en agressie. Temeer
omdat hijzelf veilig zit. Boven
dien komt de politie een paar
keer per nacht even langs. Wel
voelt hij zich soms machteloos
omdat hij niet in kan grijpen.
Zo maakte hij een keer een
vechtpartij in de zaak mee. „Ik
bel de politie en kan verder al
leen maar zo goed mogelijk ob
serveren wat er gebeurt, hoe
die mensen er uit zien en in
wat voor auto ze wegrijden."
Het is tien over twaalf. Drie
jongens van nog geen achttien
komen binnen en verspreiden
zich over dewinkel. „Waar
schijnlijk uit het wijkje hier
achter", zegt Ouwehand later.
Ze hangen wat rond en roken
een sigaret aan de bartafel. Ze
pakken snoep en leggen het
weer terug. Ze komen wat afre
kenen, lopen nog wat rond, re
kenen weer wat af. Een jongen
belt mobiel. Het ziet er erg on
overzichtelijk uit en Ouwehand
houdt hen nauwlettend in de
gaten. Maar ze gaan uiteinde
lijk weg zonder dat er iets ge
beurt. Als ze hier langer dan
een kwartier zouden rondhan
gen, had ik ze weggestuurd",
zegt de kassier. Hij glimlacht:
voor hem is dit dagelijkse kost.
AAARIEKE DE WIT
Zoals de Lagewaarders zijn, zo vertrouwen ze hun gasten.
Deze Koudekerkers moeten veel fiducie hebben in mensen
die langskomen. Iedere fietser en wandelaar die dit stukje
ongereptheid aandoet, wordt gegroet. Door vogels en door
mensen. Vrijwel overal staat de deur open. Er hangt net
geen bordje 'uitgenodigd', maar elk erf, elke tuin, elk (bui-
tenlhuis werkt uitnodigend.
Dat kan ook niet anders in een omgeving waar het water
luistert naar de poëtische naam Lutteke Rijn, waar je je te
gast voelt in de natuur, waar ooievaars geen hoge palen,
masten en gebouwen nodig hebben om zich thuis te voe
len en waar automobilisten over het algemeen het woord
snelheid tijdelijk uit hun woordenboek hebben geschrapt.
De weg lijkt daardoor meestal te behoren bij het grote
woonerf dat de Lagewaard vormt.
Wie hier peddelt, of het nu op de weg is of op het water,
neemt vanzelf afstand van de 24-uurseconomie. Alsof het
om een massaal en vooral stilzwijgend protest gaat tegen
haasten, hollen en vooral stressen. Lagewaarders tappen
vooral rust.
tekst: JAN PREENEN foto: WEM DIJKMAN
Monique Bodijn:
„Ik heb nog nooit
iets gemerkt van
vrouwonvriende
lijkheid en heb het
gevoel dat ik volle
dig word geaccep
teerd."
FOTO HIÊLCO
KUIPERS
Het is vrijdagavond, 23:
45 uur. 'En deze ook nog.'
Een bleke vrouw met
wild, vettig blond haar
legt een rolletje Mentos
op de toonbank van het
BP tankstation Elsgeest
op de A44 bij Oegstgeest.
Nonchalant vist ze met
vieze handen een paar
briefjes van honderd uit
haar decolleté van haar
zwarte jurkje en betaalt
met een ervan. Het
publiek 's nachts heeft
minder vaak een keurige
portemonnee dan de
dagklanten, zegt kassier
Dick Ouwehand, die
dienst heeft tot vijf uur 's
ochtends. „Ze zwaaien
met bundels geld dat los
in hun zak zit. Het is het
nachtleven tegenover het
dagleven." Ouwehand
praat door een wand van
kogelvrij glas. Zo'n
afgesloten kassiersruimte
is sinds1995 wettelijk
verplicht voor
tankstations die na negen
uur 's avonds nog open
zijn. Hij mag er onder
geen beding uit en
niemand mag naar
binnen.
Aad Olsthoom, directeur van tankstation Elsgeest: „Alles moet steeds sneller en makkelijker tegenwoordig".
