Israël en Syrië willen snel
hervatting vredesoverleg
India waarschuwt
Pakistan opnieuw
Links verliest in nieuw Europarlement
Buitenland
Bangladesh staat weer blank
Europarlementsgebouw van een miljard is een doolhof
- OENSDAG 21 JULI 1999
^oel
eharto krijgt lichte beroerte
0^. De Indonesische ex-president Soeharto heeft gisteren
nlichte beroerte gekregen. Dat heeft een functionaris van het
itamina-ziekenhuis in Jakarta gezegd. Eerder was gemeld dat
78-jarige ex-dictator was opgenomen voor een routine-on-
ii2oek. Hij zou daarvoor enkele dagen in het ziekenhuis blij-
W n Soeharto arriveerde tegen het middaguur in een rolstoel bij
tl [ziekenhuis, waarna hij op een stretcher naar binnen werd
bracht. President Habibie, Soeharto's opvolger, stuurde een
is bloemen naar het ziekenhuis. Later kreeg de ex-president
,z0ek van alle zes zijn kinderen.
ritse wateren dicht voor Greenpeace
Groot-Brittannië heeft Greenpeace gisteren de toegang
Ml ^jrTterritoriale wateren ontzegd. De milieu-organisatie mag
Ml her 'om veiligheidsredenen' niet langer ophouden. Een
M»ordvoerder van Greenpeace in Amsterdam zegt dat de Britse
Sering handelt in strijd met internationaal recht, te meer daar
hier ook een toekomstig verbod geldt. Greenpeace probeert
tocht van twee schepen die plutonium en nucleair afval naar
ll^jj ian vervoeren hinderlijk te volgen. Het plutonium komt vol-
is Greenpeace uit de Britse opwerkingsfabriek Sellafield.
Ma
rbour zet Kroatië onder grote druk
li ihaag Hoofdaanklaagster Arbour van het Joegoslavië-tribu-
Mi il in Den Haag zet Kroatië onder grote druk om mee te wer-
ofj iaan onderzoek naar oorlogsmisdaden. Zij dreigt de presi-
«van het tribunaal te vragen om het gedrag van Kroatië aan
8J-Veiligheidsraad te rapporteren. Dit kan grote consequen-
ebben voor de positie van het land binnen de volkerenor-
atie. Arbour zei stapels verzoeken om informatie naar Za-
niJ |bte hebben gestuurd. Die zijn nooit beantwoord. Het gaat
Huisl ual om gegevens over 'Operatie Storm', de Kroatische her-
Hus ^ng op Servië van de regio Krajina. Ook bekritiseerde zij de
Hus| jgheid van Kroatië bij het uitleveren van verdachten.
Hui
IHu's
I Huis
I Hij
I Hue
e| hU5 [dop beschuldiging van het laten plaatsen van een artikel
in strijd zou zijn met de koran. Volgens het Iraanse persbu-
jl, ulRNA ging justitie eerst de gangen na van de oprichter en
ecteur van het dagblad. Saïd Hadjarian, lid van de gemeente
lvan de hoofdstad Teheran en eerder vice-minister van In-
natie bleek echter niet van het artikel op de hoogte te zijn
■eest. Op 8 juli gaf justitie de grootste gematigde krant van
Salam, opdracht de deuren te sluiten. Kort daarop braken
sale studentendemonstraties uit tegen perscensuur.
igaan bemiddelen in kwestie-Taiwan
mNGTONDe Verenigde Staten gaan bemiddelen in het con-
tussen China en Taiwan. In een poging de spanningen tus-
beide landen terug te brengen, bezoeken Amerikaanse afge-
len de komende dagen zowel China als Taiwan. De Taiwa-
president Lee Teng-hui verklaarde vorige week dat zijn
een onafhankelijker koers ten opzichte van Peking wil va-
Minister Albright van buitenlandse zaken kondigde de
rikaanse bemiddelingsrol gisteren in Washington aan. Ze
ik dat ze er bij haar Chinese collega Tang Jiaxuan op aan
igen het conflict op vreedzame wijze te regelen. Was-
in steunt de onafhankelijkheidsdrang van Taiwan niet.
premisten gijzelen bewaarders
In zes Turkse gevangenissen heeft een onbekend aan-
edetineerden in totaal 43 gevangenisbewaarders in gijzeling
men. De gevangenen, allen leden van links-extremistische
jen, willen met de actie een hongerstaking van twee mede-
fiers ondersteunen. Maandagnacht namen gedetineerden in
ngenis van Ankara acht bewaarders vast. Dezelfde nacht
n veertien bewaarders in de gevangenis van de provincie
stad Cankiri, ten noorden van Ankara, gegijzeld. Later
n ook in andere gevangenissen bewakers gegijzeld. De
Ihongerstakers zitten vast voor een bomaanslag op de gou-
ir van de noordelijke provincie Cankiri in maart.
lüë: vluchtelingen vanaf nu illegalen
oofdredacteur krant Iran opgepakt
De Iraanse autoriteiten hebben gisteren de hoofdre-
teur van de krant Sobh-é-Emroiiz, Kazem Chokri, gearres-
Italië heeft gisteren besloten de vluchtelingen die dage-
ip zijn kusten arriveren voortaan als illegalen te beschou-
,Het gevolg is dat iedereen onmiddellijk wordt terugge-
i naar het land van herkomst, met hetzelfde vervoermid-
itmen heeft gebruikt om hier te komen", staat te lezen in
immuniqué van Binnenlandse Zaken. Gisteren nog kwam
)ot met ongeveer honderd Joegoslavische zigeuners aan
haven van Brindisi (foto). Sinds het einde van de NAVO-
s hebben al duizenden zigeuners uit Kosovo de wijk geno-
naar Italië. Albanezen in de provincie beschuldigen hen
i te hebben samengewerkt met de Serviërs.
FOTO EPA*
rroriste VS op borgtocht vrij
De Amerikaanse Kathleen Ann Soliah mag de ge-
:nis verlaten. Een rechter in Los Angeles gaf dinsdag het
de 52-jarige vrouw vrij te laten, nadat 250 vrienden en fa-
leden de borgtocht van een miljoen dollar hadden betaald,
hzou in de jaren zeventig lid zijn geweest van de linkse
guerrilla Symbionese Liberation Army (SLA). Die was in
verantwoordelijk voor de ontvoering van Patty Hearst, de
Por0 dochter van krantenmagnaat Randolph Hearst. Twee
iden geleden loofde de FBI een beloning van 20.000 dollar
•orde arrestatie van Soliah.Ze werd op 17 juni opgepakt in
iul, waar zij 23 jaar onder eenschuilnaam leefde.
iban dragen Bin Laden niet over
De Taliban weigeren de vermeende terrorist Osama bin
nover te dragen aan de Verenigde Staten. Bin Laden wordt
icht van betrokkenheid bij de aanslagen op twee Ameri-
om SB ie ambassades in Afrika vorig jaar. Daarbij kwamen meer
50 mensen om het leven. Volgens de T-aliban heeft Was-
on 'geen recht' om de uitlevering van Bin Laden te vragen,
eldt het Afghaanse persbureau AIP. Geruchten doen de
dat Washington opnieuw van plan is luchtaanvallen uit
ten op plaatsen waar de Saudische multimiljonair zich
'zou houden. In 1998 bestookten de VS enkele vermeende
'Van Bin Laden in Afghanistan.
ders politieke tak ETA weer vrij
De hoogste Spaanse rechtbank heeft gisteren de ver
ging verworpen van 23 leiders van de politieke vleugel van
skische terreurbeweging ETA. De politici zaten sinds de
ft 1997 in de gevangenis. De bestuurders van de legale
fke partij Herri Batasuna (HB) waren tot zeven jaar ver
bid. Zij zouden tijdens de verkiezingen van 1996 een pro-
ïdavideo van de ETA hebben verspreid. Na dagen van wik-
n wegen besloot het Constitutionele Hof gisteren dat de
:n buitenproportioneel waren. De beslissing kan het
kelende Baskische vredesproces een nieuwe impuls geven,
ting was namelijk een van de belangrijkste eisen van de
11 de onderhandelingen met de regering.
n.
Jntdek'
Onderhandelingen gaan over paar weken verder
NEW DELHI AFP-ANP-Rtr
De vredesonderhandelingen tussen Israël en aartsvijand
Syrië worden mogelijk op korte termijn hervat. Israël
verklaarde zich gisteren bereid de gesprekken te hervat
ten. Volgens Danny Jatom, voormalig chef van de Israëli
sche geheime dienst Mossad en vertrouweling van pre
mier Barak, duurt het 'hooguit een paar weken' voordat
de onderhandelingen verder gaan.
DAMASCUS-GAZA-J ERUZALEM
Syrië prees via de staatsradio
het voornemen van Barak en
de Amerikaanse president Clin
ton om het vredesproces nieuw
leven in te blazen. Damascus
wees Israël er op dat vrede niet
met wensen en woorden wordt
bereikt, maar met feiten. Alleen
zo kan het vertrouwen in het
vredesproces kan worden her
steld. De onderhandelingen
tussen Damascus en Jeruzalem
kwamen in 1996 stil te liggen,
toen premier Netanyahu in Is
raël de macht overnam.
Sinds het weekeinde gaan er
ook geruchten dat Syrië de ra
dicale Palestijnse groepen die
in Damascus zetelen, evenals
de Libanese verzetsbeweging
Hezbollah, heeft opgeroepen
de gewapende strijd tegen Isra
el te staken. Dat wordt gezien
als een veelbetekenende stap
op weg naar normalisatie van
de betrekkingen met de joodse
staat. De alliantie van Palestijn
se groepen die tegen vrede met
Israël zijn, noemde het bericht
'totale onzin'. Hezbollah deed
de geruchten af als 'Israëlische
hersenspinsels'.
Er waren gisteren meer
hoopgevende tekenen. Barak
zei niet in te zien waarom zijn
land vijftien maanden zou
wachten met de uitvoering van
het land-voor-vrede-akkoord
met de Palestij nen. Met zijn
opmerking wil de nieuwe pre
mier de Palestijnse angst sus
sen dat hij vrede met Syrië en
Libanon voorrang geeft boven
de gevoelige uitvoering van de
akkoorden van Wye-Plantation.
Die voorzien onder meer in de
terugtrekking van Israël uit de
bezette Westelijke Jordaanoe-
ver.
Zondag zei Barak tegen de
pers dat hij binnen vijftien
maanden aanzienlijke vooruit
gang wilde boeken in het vre
desproces met de Palestijnen.
De Palestijnse president Arafat
wees die periode als veel te lang
van de hand. ,,Wij accepteren
de termijn van meneer Barak
niet. Wij hebben genoeg tijd
verloren met de vorige Israëli
sche regering", aldus Arafat.
India heeft Pakistan gisteren
gewaarschuwd het omstreden
grensgebied in de deelstaat
Kashmir niet opnieuw binnen
te vallen. Bovendien zullen de
gesprekken tussen de twee lan
den niet hervat worden voordat
Pakistan de steun aan de isla
mitische guerrillastrijders in de
regio heeft afgezworen.
Als er opnieuw strijders bin
nendringen, dan worden de
zelfde maatregelen genomen
als bij de laatste de afgelopen
tijd, zei de Indiase minister van
buitenlandse zaken Jaswant
Singh. Het was de eerste waar
schuwing van India tegen Pa
kistan sinds de gevechten eind
vorige week werden gestaakt.
Het tempo van de vredesbe
sprekingen hangt geheel van
Pakistan af, aldus de bewinds
man.
De afgelopen maanden voer-
dhaka Honderden Bengaalse vrouwen wachten in een onder de overstromingen die het land de afgelopen we-
opvangkamp ten zuiden van de hoofdstad Dhaka op wa- ken hebben getroffen. Het watemiveau van de vier rivie-
ter en voedsel, nadat ze door buiten hun oevers getreden ren in het laaggelegen en overbevolkte land stijgt nog al-
rivieren uit hun huizen werden verdreven. Bijna drie mil- tijd. Mogelijk zullen daardoor tien miljoen mensen moe-
joen inwoners van Bangladesh hebben inmiddels te lijden ten vluchten. Tot nu toe zijn enkele tientallen doden ge
vallen als gevolg van de jaarlijks terugkerende overstro
mingen. Vorig jaar verloren zo'n 1.200 mensen het leven
door het wassende water.
FOTO REUTERS RAFIQUR RAHMAN
Man gedood bij
aanslag op café
in Oost-Turkije
ANKARA Rtr
Onbekenden hebben gister
avond het vuur geopend op een
café in het oosten van Turkije,
en daarbij een persoon gedood.
Zeven mensen zijn gewond ge
raakt. Het persbureau Anatolië
meldt dat de schietpartij
plaatshad in een dorp in de
provincie Erzincan.
Het persbureau spreekt van
een aanval van 'terroristen',
maar meldt niet of het om de
Koerdische Arbeiderspartij PKK
of om een andere uiterst linkse
groep gaat. Eerder deze maand
beschoten aanhangers van de
PKK een koffiehuis in Elazig,
eveneens in het oosten van
Turkije. Daarbij kwamen vier
mensen om.
Die schietpartij werd gezien
als vergeldingsactie voor de ter
doodveroordeling van PPK-lei-
der Abdullah öcalan. Volgens
de PKK was de actie gericht te
gen een opleidingscentrum van
rechtse Turkse nationalisten.
STRAATSBURG MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
De eerste machtsstrijd in het
nieuwe Europees Parlement is
gewonnen door christen-de
mocraten en liberalen. Hun
kandidaten Nicole Fontaine en
Pat Cox zullen de komende vijf
jaar het EP voorzitten, wat hen
een belangrijke positie ver
schaft om het beleid van de Eu
ropese Unie te beïnvloeden. De
socialisten vissen voor het eerst
sinds 1979 achter het net.
De Franse christen-democra-
te Fontaine (57) wordt de eerste
tweeënhalf jaar voorzitter. Zij
dankt haar verkiezing aan een
akkoord met de liberalen, die in
ruil daarvoor hun Ierse voor
man Cox (46) de tweede helft
van parlementaire periode op
de voorzittersstoel zien. De
twee fracties hopen op die ma
nier tegenwicht te bieden aan
de socialistische dominantie in
elf van de vijftien Europese re
geringen én in de Europese
Commissie.
Fontaine kreeg gisteren on-
Wiebenga wordt vice-voorzitter
straatsburg anp
De WD'er Jan-
Kees Wiebenga is
gisteren als enige
Nederlander geko
zen tot vice-voor-
zitter van het Euro
pees Parlement.
Wiebenga krijgt
daardoor ook zit
ting in het bureau
van het EP, dat on
der meer voorstel
len moet doen
voor de invoering
van een uniform
salaris voor alle
parlementsleden
In totaal zijn veer
tien vice-voorzit-
ters verkozen.
Wiebenga is de
eerste Nederlandse
ondervoorzitter
sinds 1989, toen de
PvdA'er Piet Dan-
kert het Europees
Parlement verliet
om staatssecretaris
van Europese Za
ken te worden.
Dankert was vice-
voorzitter voor 2,5
jaar. Ook Wieben
ga is voor dezelfde
periode benoemd.
De jurist Wie
benga (52) stapte
in 1973 in de poli
tiek, toen hij bur
gemeester van Eel-
de werd. In 1977
werd hij ook lid
van de Eerste Ka
mer, voor een pe
riode van vijf jaar.
In 1982 werd hij
verkozen tot lid
van de Tweede Ka
mer, waar hij
twaalf jaar justitie
specialist was. In
1994 maakte hij de
overstap naar het
Europees Parle
ment.
verwacht al in de eerste kies-
ronde de vereiste meerderheid
met 306 stemmen, inclusief die
van CDA, WD, D66 en
socialistische kandidaat Mario
Soares. Deze 74-jarige Portu
gees geldt als een 'zwaarge
wicht', maar kreeg slechts twee-
RPF/SGP/GPV. De uitslag was honderd stemmen. Nogal wat
bijzonder teleurstellend voor de parlementariërs verklaarden
anoniem 'geen opa in Europa'
te willen.
PvdA-Euroleider Van den
Berg reageerde teleurgesteld op
de benoeming van Fontaine tot
parlementsvoorzitter. Hij hekel
de de steun van de VVD- en
D66-eurodelegaties voor de
christen-democrate. „Het is
echt verbazingwekkend dat de
ze twee partijen de strijd steu
nen tegen de progressieve rege
ringen in Europa. Het is een
klap in het gezicht van hun ei
gen regering."
Van der Laan (D66) betitelde
de reactie van de PvdA'ers als
'hypocriet'. „Twintig jaar lang
hebben zij met de christen-de
mocraten dit spel van baantjes
verdelen gespeeld. Het komt
vreemd over om meteen hoog
van de toren te blazen als je een
keer niet meedoet." Van der
Laan is overigens weinig inge
nomen met Fontaine. „Een le
lijk bruidje met een verschrik
kelijke schoonfamilie. Maar
Soares was nog slechter. Die
viel bij zijn eigen presentatie
bijna in slaap."
de het Indiase leger zware strijd
met islamitische strijders, die
vanuit Pakistan het Indiase deel
van Kashmir waren binnenge
drongen. Beide landen bereik
ten twee weken geleden een ak
koord over de terugtrekking van
de guerrillastrijders, maar de
gevechten gaan door. Separa
tisten in Kashmir vermoordden
in de nacht van zondag op
maandag tientallen burgers.
Bij een aanval op het dorpje
Thattri, een nacht later, dood
den islamitische militanten vijf
tien mensen. Zes dorpsbewo
ners raakten gewond, van wie
vier ernstig. Het dorpje bevindt
zich op ongeveer 200 kilometer
afstand van Jammu, de winter-
hoofdstad van de Indiase deel
staat Jammu en Kashmir.
Indiase troepen schoten gis
teren raketten en artilleriegra
naten af op plaatsen aan de
grens die nog in handen zijn
van guerillastrijders.
Vuk Draskovic
verwacht deal
met oppositie
BELGRADO AFP-Rtr
Vuk Draskovic, een belangrijke
Servische oppositieleider,
meent dat de Joegoslavische
president Milosevic uiteindelijk
een akkoord met de oppositie
zal sluiten. De leider van de
Servische Vernieuwingsbewe
ging (SPO) zei gisteren op een
persconferentie in Belgrado dat
er wel zaken is te doen met de
Joegoslavische president.
Volgens Draskovic zal Milo
sevic vroeg of Iaat de vorming
van een overgangsregering en
vervroegde verkiezingen accep
teren. De ernstige situatie in
Joegoslavië zal hem daartoe
dwingen, meende de oppositie
leider.
Draskovic, een voormalig
medestander van Milosevic, wil
zich niet aansluiten bij een
bundeling van tientallen andere
oppositiegroepen. Hij leeft
vooral in onmin met Zoran Dj-
indjic, de leider van de Demo
cratische Partij, die de grotere
Alliantie voor Verandering do
mineert.
Draskovic beschuldigde de
internationale vredesmacht er
van praktijken van 'etnische
schoonmaak' van Albanezen
tegen Serviërs in Kosovo onder
het vloerkleed te vegen. Hij zei
ook dat er geen feitelijke grens
meer bestaat tussen Joegoslavië
en Albanië, wegens het gebrek
aan bewaking door de vredes
troepen.
Londen hield in
1944 bevrijding
van joden tegen
LONDEN ANP
Groot-Brittannië heeft in 1944
een geheim Amerikaans plan
tegengehouden dat duizenden
joden uit concentratiekampen
had kunnen redden. Uit giste
ren geopenbaarde officiële doJ
cumenten blijkt dat minister
van buitenlandse zaken Antho
ny Eden bang was voor emigra
tie van de joden naar Palestina,
toen een Brits protectoraat.
De Verenigde Staten wilden
Duitsers in Zuid-Amerika ruilen
voor joden met Zuid-Ameri
kaanse paspoorten die in de
nazi-kampen vastzaten. Eden
vreesde echter dat de komst
van joden naar Palestina tot
een joodse staat zou leiden, en
daardoor tot grote spanningen
tussen de joden en Arabieren in
het gebied.
Daarnaast waren de Britse
ambassadeurs in Zuid-Amerika
tegen. Veel Zuid-Amerikaanse
Duitsers hadden technische ex
pertise, en konden daardoor de
oorlogsmachine van Hitier.
Eden probeerde de woede van
de Amerikanen na de Britse
weigering te temperen door zijn
hoop uit te spreken dat 'de
Duitsers deze mensen niet wil
len uitroeien en de kampen
kunnen openstellen voor in
spectie van buitenaf.
STRAATSBURG MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
De CDA-europarlementariër is de wanhoop na
bij als hij uiteindelijk de Groenlinks-woordvoer
der aanklampt. Of die 'misschien, alstublieft,
help mij' weet waar in vredesnaam de christen
democraten zijn gehuisvest in dat wanstaltig gro
te, nieuwe parlementsgebouw. Het antwoord is
even ontwapenend als hulpeloos. „Ik weet niet
eens waar mijn Groenen zitten."
Wat scheelt er aan een gebouw van bijna één
miljard gulden? Een nieuw onderkomen voor de
626 europarlementariërs in Straatsburg, waar zij
noodgedwongen enkele dagen per maand in
doorbrengen. Een pand met ruim tweehonderd
duizend vierkante meter vloeroppervlak, met een
werktoren van zestig meter hoog, waarin hon
derden kantoren, werk- en parkeerplaatsen zijn
ondergebracht. Wat kan er in zo'n gloednieuw
gebouw fout gaan op de openingsdag?
Niets in de parkeergarage in elk geval. Die blonk
gisteren. Een smetteloze, crèmekleurige vloer
verwelkomt de automobilist, waarna kleurige pij
len de bewegwijzering overnemen. Ook de vele
galerijen'mogen er zijn en de loopbruggen die op
talloze niveaus tussen reusachtige klimplanten
door de wandelaar brengen waar hij moet zijn.
Althans, dat zal over enige tijd wel lukken.
Met zeventien boven- en vier ondergrondse ver
diepingen is het de eerste dag alleen nog een
beetje wennen. En dan blijven persconferentie
zalen leeg, terwijl elders mensen desperaat sa
menklonteren, in de hoop dat iemand het verlos
sende en vooral richtinggevende woord spreekt.
Aanloopprobleempjes, letterlijk en figuurlijk. Dat
kan ook nog gezegd van het haperende geluids
systeem, waardoor er aanvankelijk geen vertaling
is. Niet fraai misschien, maar na een klein kwar
tiertje is dit probleem verholpen. Serieuzer is de
bijna onmogelijkheid voor gehandicapte parle
mentariërs hun rolstoelen naar de grote verga
derzaal te manoeuvreren.
Maar ook de zeer mobielen lopen vast: nauwe
doorgangetjes die het onmogelijk maken snel
van zaal naar zaal te schieten. Zeker als er meer
dan vijf parlementariërs, medewerkers, ambte
naren of journalisten tegelijkertijd op dezelfde
plek moeten zijn.
Van hetzelfde laken een pak met de liften. Ze zijn
er wel, maar ook heel langzaam. En compleet
zwart van binnen, op een minimaal verlicht ven
stertje na dat de verdieping aanduidt. Donkere
kleuren overheersen sowieso: veel dieprood,
diepblauw, maar bovenal zwart. Zelfs in de ple
naire vergaderzaal is ieder daglicht geweerd. Als
of de buitenwereld niet tot de parlementariërs
móg doordringen.
En dan de werkkamers. Toegegeven: iedere euro
parlementariër beschikt over een perfecte dou
che. En ook de privé-wc zal ongetwijfeld goed
zitten. Maar de resterende krappe twaalf vierkan
te meter veroordelen de medewerker van het EP-
lid tot een klaptafeltje, dat op zijn beurt het ge
bruik van de Idapbank onmogelijk maakt. Nu ja,
behalve in de opklapstand dan.
Kan dat nou niet worden voorkomen? „Het ge
bouw en de voorzieningen werden tevoren uit
geprobeerd", laat het Europarlement nog welen.
Door twaalfhonderd schoolkinderen en twee
honderd soldaten. „Deze test verliep naar wens."
