Rembrandt kocht alles wat los en vast zat
}uazar, de Rolling Stones van de House
Cultuur Kunst
Kassucces voor het eerst
'dubbel gedraaid' in Leiden
Virgin Megastore wil zelf
cd's in de winkel branden
Noerejev had
meer van FBI
dan van KGB
te duchten
INSDAG 20 JULI 1999
CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444. PLV. CHEF ANNET VAN AARSEN 071 -5356443
retha Franklin grootste zangeres ooit
mn QfjpEN Aretha Franklin is de grootste zangeres aller tijden, zo
iëïdFhet Britse showbizzpersbureau WENN. De Amerikaanse
juldiva ('Think') krijgt deze onderscheiding op basis van een
jquête die het satellietstation VH-1 heeft gehouden onder ar-
iesien, schrijvers en sleutelfiguren in de muziekindustrie. De
,p-tien die uit de rondgang van VH-1 ontstond brengt Tina
orner op een eervolle tweede plaats, gevolgd door Janis Joplin,
onnie Raitt, Joni Mitchell, Billie Holliday, Chrissie Hynde, Ma-
onna, Annie Lennox en Carole King. Opvallend is dat recente
;cesvolle zangeressen als Celine Dion, Mariah Carey en Lau-
Hill geen plaats in de eregalerij is gegund.
'ierce Brosnan geeft Bond-rol op
ttjDEN De Ierse acteur Pierce Brosnan geeft zijn rol als James
ond op. Hij is bang dat hij anders zozeer wordt vereenzelvigd
iet 007 dat hij geen andere rollen meer kan spelen. Dit meldt
Sunday Times. Volgens de krant zal Brosnan na de in de-
■mber verschijnende aflevering 'The world is not enough' nog
film maken als 007. Dat wordt dan zijn vierde. Dan is het
de 46-jarige Brosnan, die voor zijn vijftigste weer een an-
rol op zich wil nemen, welletjes geweest. De Ier heeft de
-schiedenis aan zijn zijde. Hoewel het een grote eer is de char-
iante spion te vertolken, is 'het leven na Bond' voor de meeste
:teurs matig verlopen. Roger Moore, die de rol negen keer op
ch nam, is daarna zelden meer op het scherm verschenen,
osnans voorganger Timothy Dalton heeft ook geen opvallen
films meer gemaakt en van de éénmalige 007 George Lazen-
niets meer vernomen. Alleen de zesvoudige James Bond
Connery heeft een imposante en afwisselende carrière op-
•bouwd, maar hij is dan ook met 007 gestopt voor zijn veertig-
[olyfield in speelfilm van Spike Lee
«DEN» De Amerikaanse bokser Evander Holyfield, wereld-
mpioen in het zwaargewicht van de organisaties IBF en WBA,
It over enige tijd behalve in de ring ook te zien in de bioscoop,
et kaal, maar met een afrobol en geenszins als de brave chris-
nzoon waarvoor hij doorgaat. In de hoedanigheid als boef
eelt Holyfield een bijrol in 'Summer of Sam', de nieuwste film
de zwarte filmregisseur Spike Lee. Die maakte eerder furure
onder andere Jungle Fever, Do the Right Thing en Malcom
Overigens werd Holyfield niet om zijn mooie ogen uitgezocht
nop celluloid te worden vereeuwigd. De bokser kocht zijn en-
:ein de cinematografie tijdens een charitatieve bijeenkomst
een kindertehuis in Holywood, waar Spike Lee een scène
aaide. Via een donatie van 16.000 gulden aan het kinderte-
kreeg Holyfield een plaats op het witte doek.
ady Aida in Q-bus
jen Dj Lady Aida draait aanstaande zaterdag op de 'Clean
d Serene' party in het Leidse popcentrum Q-bus. Lady Aida is
nvan de bekendste vrouwelijke dj's van Nederland. Naast
vaste stek in de Effenaar in Eindhoven draaide Aida al op
festivals als Lowlands, Dance Valley, Metropolis, Pink-
i.en New Frontier. Daarnaast werkt ze ook als redacteur bij
muziekblad Oor. Andere dj's op de party zijn, dj Alwin (van
Leidse Cyber records) en Yuri van de organisatie Spinning
istic. Het feest begint om 22.00 uur. Kaarten kosten 17,50 gul-
in de voorverkoop en 25 gulden aan de deur.
Inventarislijst uit Gouden Eeuw helpt bij reconstructie huis
De ambtenaar van de Desolate Boedelskamer had in juli
1656 twee hele dagen nodig om de spullen in het volge
propte huis van Rembrandt aan de Jodenbreestraat 4 te
noteren. Onze grootste kunstenaar uit de Gouden Eeuw
kon absoluut niet met geld omgaan en moest tot ver
koop overgaan omdat zijn schuldeisers hun geduld had
den verloren. Ruim drie eeuwen later is Museum het
Rembrandthuis deze nauwkeurige faillissementsambte
naar veel dank verschuldigd: zonder zijn monnikenar-
beid zou de reconstructie van het huis van de schilder
onmogelijk zijn geweest.
FRANCOISE LEDEBOER
De herinrichting begon in de
zomer van vorig jaar en had
volgens de oorspronkelijke
planning klaar moeten zijn op
15 juli, Rembrandts verjaardag.
Zoals bij bouwwerkzaamheden
vaker het geval is, trad er vertra
ging op zodat de heropening
moest worden verschoven naar
25 september. Tijdens een
rondleiding door het pand waar
werklieden ook de komende
maanden nog druk aan de slag
zullen zijn, verzekert directeur
Ed de Heer dat deze nieuwe da
tum zeker wordt gehaald.
Als de reconstructie klaar is,
kijkt hij terug op drukke en
spannende jaren. Het Cuypers-
genootschap probeerde de her
inrichting met een juridische
procedure tegen te houden om
dat het meende dat de inrich
ting van K.P.C. de Bazel uit
1908 als waardevol architecto
nisch cultuurgoed niet verloren
mocht gaan. Het Rembrandt
huis werd op 15 juli vorig jaar,
toevallig op Rembrandts ver
jaardag, door de rechter in het
gelijk gesteld en het Cuypersge-
nootschap zag af van hoger be
roep. De waardevolle onderde
len van het 'oude' interieur zijn
overigens behouden gebleven
en in grote harmonie verdeeld
tussen het Drents Museum in
Assen en de ABN AMRO-vesti-
ging aan de Vijzelstraat in Am
sterdam, ook een schepping
van De Bazel.
De Heer moest de afgelopen
jaren bovendien veel en soms
vruchteloze energie steken in
het rond krijgen van de finan
ciering van elf miljoen gulden.
Voor dat bedrag werd ook de
nieuwe vleugel naast het oude
Rembrandthuis gebouwd die
vorig jaar mei werd geopend
door prins Willem-Alexander.
De financiering is veilig gesteld
dankzij overheidssubsidies en
bijdragen van sponsors en
fondsen, terwijl ook een bank
lening soelaas bood. Maar De
Heer probeert op dit moment
nog steeds extra sponsors te
vinden, onder meer om de las
ten van de lening van drie mil
joen gulden te verminderen.
Kleuren
Nu de afronding van de recon
structie met rasse schreden na
dert, acht De Heer het hoog tijd
het team inhoudelijke experts
achter de herinrichting in het
zonnetje te zetten. Een van hen
was Henk Zantkuijl, deskundige
op het gebied van zeventiende-
eeuwse Amsterdamse woon
huizen, die Het Rembrandthuis
geheel belangeloos en met to
meloze energie van advies heeft
gediend. Dankzij Zantkuijls on
derzoek benaderen de kleuren
straks zoveel mogelijk die uit de
tijd dat Rembrandt er woonde,
schilderde, leerlingen opleidde
en zijn kunsthandel dreef. Zo
krijgen de plafonds in de keu
ken en de 'Groote Schildercae-
mer' een okergele kleur, die op
de begane grond Engels rood
man zet 'het
bed van Rem
brandt
kaar bij de
grootscheep
wing van het
en worden de plafonds in de
'Kunst Caemer' en 'Kleine
Schildercamer' van een combi
natie van okergeel en grijs voor
zien.
Op de vloer van onder meer als ballast voor een schip dat
het 'Cantoor' komen zeventien- aan het eind van de achttiende
de-eeuwse groene, geglazuurde eeuw is gezonken bij Stavoren
en terracottakleurige plavuizen in de toenmalige Zuiderzee,
te liggen. Deze hebben gediend Schip en plavuizen lagen twee
eeuwen op de zeebodem en
werden deze eeuw gelicht,
waarna de tegels eerst terecht
kwamen bij de Bataviawerf in
Lelystad.
Verzamelaar
De ambtenaar die in 1656 de
'Kunst Caemer', volgepakt met
het grootste deel van Rem
brandts verzameling kunst- en
zeldzaamheden betrad, moet
om te beginnen naar adem
hebben gehapt. De kunstenaar
was een gepassioneerd verza
melaar die zich ondanks zijn
schuldenlast nooit kon bedwin
gen en blijkens de lijst een
enorme voorraad spiesen, hel
lebaarden, zwaarden, geweren,
schilden, harnassen, helmen,
muziekinstrumenten, stoffen,
porseleinen beeldjes, Vene-
tiaans glaswerk, munten, pen
ningen, globes, schelpen, kora
len, paradijsvogels, mineralen
en fossielen kocht.
In prentwinkels en op veilin
gen schafte hij bovendien zon
der op geld te letten werk van
beroemde Italiaanse meesters
als Titiaan en Rafael en van
Duitse als Dürer en Holbein
aan. Voor een prentje van Lu
cas van Leyden legde hij grif
179 gulden neer en voor een
schilderij van Rubens zelfs 424
gulden. Dat waren voor die tijd
reusachtige bedragen. Daarbij
moet bovendien worden aange
tekend dat Rembrandt er zelfs
nooit in slaagde de 13.000 gul
den af te betalen die hij in 1639
voor de aankoop van zijn huis
had geleend.
Doelstelling van de recon
structie is zoveel mogelijk ze-
ventiende-eeuwse sfeer in het
huis terug te brengen. In de
'Sael', door Rembrandt als
woon- en slaapkamer gebruikt,
treffen de bezoekers vanaf 25
september ook een bedstede
aan. Daar heeft Rembrandt niet
zelf in gelegen, maar het is wel
een authentiek exemplaar uit
de eerste helft van de Gouden
Eeuw.
elijk is Gert van Veen ver
van gezeur van Amster-
buren. Met zijn vriendin
mede-Quazarlid Daphne
ée woont de Nederlandse
en technomuzikant an-
popjournalist momenteel
is vrij in een buitenwijk,
use en techno zijn wel het
wat je als buren voor de
:n kunt krijgen. Ook al iso-
e je huisstudio nog zo veel,
lort altijd dat boem, boem,
overal doorheen. Wij zijn
ivens niet de enige muzi-
en die de laatste tijd ver
zijn. Laurent Gamier
it tegenwoordig buiten Pa
in Karl Hyde van Under-
dbuiten Londen."
ïsterdammers kunnen
wel nog wel degelijk genie
van de house-activiteiten
Van Veen, want zijn band
tar heeft een nieuw album
Iet prima '21 hours' begint
het nummer 'Welcome to
erdam'. Van Veen: „Qua-
een van de vertegenwoor-
van de Amsterdamse
•scene. 'Welcome to Am-
lam' is een introductie van
album dat voor ons ver-
a wat een Amsterdamse
lacht voor ons is. De sfeer
to n nacht verandert voort-
nd. De nieuwe Quazar-
is een poging om dat ge
in muziek te verklanken,
isselingen van schaduw en
Het fluctueert van heel
sferen naar juist heel uit-
it Van Veen altijd heeft
esproken aan uitgaan in
dgemeen en in de house-
Id in het bijzonder is de
sfeer. „Iedereen is up. Ie-
:n bevindt zich in een situ-
waarin lichamen zich los-
dden. In de loop van de
wordt alles steeds losser
makkelijker. Ook in de au-
'uwens vind ik house ont-
nd lekkere muziek. Het is
ek die beweegt en aanzet
fcwegen. Alles in die mu-
appelleert in eerste instan-
in de zintuigen die met be-
nte maken hebben."
aak wordt beweerd van
eparty's en dergelijke dat
bemaal zo'n oppervlakkig
ris. Maar ik heb vaak mee-
(j akt dat ik bij die gelegen-
■tieveiijki a heel diepzinnige ge-
tereneff ^en voerde met mensen,
verkool* nelden tegen mij heel per-
üjke dingen. Een groot
van mijn vriendenkring
k ontmoet op die party's,
'eel vreemde momenten,
alijke nachten hebben ma-
a maakt dingen mee die je
Meemaakt op een maan-
Itend."
1 1999 klinkt Quazar aan-
Gert van Veen van Quazar: „In de loop van de nacht wordt alles steeds losser en gemakkelijker." foto cpd
zienlijk minder commercieel
dan vroeger. „Over het com
merciële aspect heb ik nooit
nagedacht. In de tijd van 'Seven
stars' hadden we een zangeres
in ons midden. Toen zaten er
liedjes tussen. Maar naarmate
de house verder ging, kreeg je
een scheiding die ik zelf be
treurde. De vocale house kwam
al snel in de 2 Unlimited-hoek.
Daar wilde ik niet mee geasso
cieerd worden. Je had van die
handige, commerciële jongens
die specifiek dingen voor de
Top 40 maakten. Het voorbeeld
voor Quazar was de zeer goede
vocale house uit Chicago. Die
had zijn roots in de gospel en
soul. De commerciële euro-
house vond ik een pertinente
ramp."
„'Seven stars' was in veel lan
den, tot in Australië toe, een hit.
In Duitsland is het zelfs een ul
tra-klassieker. Daar spelen we
nu ook vaak. Voor veel produ
cers die ik spreek is 'Seven
stars' een van de eerste herin
neringen aan house. Toen die
commerciële dingen begonnen
te scoren, was de Amerikaanse
house kansloos. Het probleem
was toen een beetje in Quazar
dat onze zangeres F^rida wel
graag hits wilde. Ik wilde dat
ook wel, maar niet op die ma
nier. Ik probeer alleen te maken
wat ik zelf mooi vind."
„In alle Quazar-varianten zijn
we altijd geïnspireerd geweest
door wat er om ons heen ge
beurt. De eerste cd van Quazar
was voornamelijk beïnvloed
door de Detroit-techno en
house, die we onze eigen sound
gaven. Het tweede album was
meer met vocalen en de invloed
van mijn toenmalige partner
Eric Cycle was groot. Door Fari-
da had je meer liedjes. De sa
menwerking liep al snel vast.
Eric vond het allemaal veel te
zwaar, het runnen van zo'n
band."
House was ongeveer een de
cennium geleden een totaal
nieuwe muziekstijl. Van Veen
was er vroeg bij. „Iedereen is
nog steeds aan het ontdekken
hoe je te werk moet gaan in dit
genre. Met alle mensen in de
house praat je over apparatuur.
Quazar speelt vanaf het begin
live. Maar dan kom je techni
sche problemen tegen op het
podium. Op een feest regende
het condenswater door de
warmte. Daar kan je apparatuur
niet tegen. In Alkmaar waren
vanwege de hitte alle samples
op hol geslagen. Niet één geluid
klonk normaal. Dan moet je
improviseren. Als er voor een
groot publiek iets mis gaat, kun
je het optreden niet stilleggen.
Je moet ter plekke iets anders
bedenken. Dat vind ik een van
de grootste kicks die er be
staan", aldus Van Veen.
„Dat is ook de reden waarom
Quazar op dit moment te gek
gaat. We werken nu met Leon
Klaasse. Hij is al zo'n vijftien
jaar een van de beste roek-
drummers van Nederland en
hij houdt ook zo van jammen.
Leon is ook in staat om te spe
len met dynamiek. Hij voert
dingen naar een climax en weet
het publiek in beweging te krij
gen."
Een aantal problemen die de
house-cultuur in de begintijd
tegenkwam, is voorbij. „Neem
de opstelling ten opzichte van
dance. Publiek dat op een festi
val als Lowlands komt, is jong
en denkt niet zo zwart/wit over
het algemeen. Het is voor hen
allemaal nieuw en spannend.
Het publiek liep lang niet zo
veel met oogkleppen voor als
mediamensen ons wilden doen
geloven", meent Van Veen.
„'Dance Valley' is het beste
open air-festival ter wereld. De
sfeer daar is zo oké. Het pro
bleem is om iets een aaantal ja
ren dezelfde energie te laten
houden, zeker zoiets als 'Dance
Valley' dat zo sfeergevoelig is.
Als het een sleur wordt, is het
verkeerd. Op 'Dance Valley" is
Quazar een constante factor,
omdat ik zo erg hou van die
muziek en sfeer en alles er om
heen. Het is een heel diep ge
voel."
Jan Boer van Trianon vertoont evenals Lido 'Notting Hill'
De Leidse bioscoopwereld beleeft een merk
waardige première: voor het eerst wordt er door
verschillende theaters een kassucces dubbel ge
draaid. Jan Boer van bioscoop Trianon in de
Leidse Breestraat heeft uit arrenmoede de film
'Notting MUI' moeten programmeren, een rol
prent die ook bij het Lido draait. Boer krijgt per
jaar maar vier speelfilms die geschikt zijn voor
een grote zaal en als hij 'Notting Hill' niet op
het programma had gezet, zou hij, naar eigen
zeggen, „zijn tent wel hebben kunnen sluiten.
Boer heeft voorafgaande aan deze beslissing
een geprek gehad met de heer Lek, de directeur
van het Lido. „Ik heb gezegd dat ik echt voor de
zomer een grote film nodig had en gewaagd of
ze mij dat vvilden toestaan. Lek zei dat dat niet
ging omdat ze die film zelf ook nodig hadden.
Daarop heb ik de distributeur Polygram bena
derd en hem verteld dat het niet reëel is dat wij
steeds buiten spel staan voor wat betreft die
grote kassuccessen. We nemen het hele jaar
films van hen af. Ik heb die film dus gekregen
en hem geprogrammeerd."
„Ik had gedacht dat een en ander in goed
overleg met het Lido zou kunnen gebeuren,
maar dat was niet mogelijk. Er zijn ooit wel
films dubbel gedraaid, maar dan binnen het ei
gen concern van het Lido. Nu is daar voor het
eerst in de Leidse bioscoopgeschiedenis veran
dering in gekomen. En het zal in de toekomst
meer gaan gebeuren. Ik moet wel. Trianon
heeft, als het moet, meer plaatsen dan Lido, we
hebben de beschikking over 600 stoelen, die
onlangs zijn aangeschaft."
„Het is in de grote steden in Nederland zo dat
de grote films in wisselende theaters komen.
Maar hier gingen ze dus altijd meteen naar het
Lido. Ik vind dat in strijd met de Europese richt
lijnen voor het concurrentiebeding. Vandaar
dat ik maar actie heb ondernomen."
Directeur Lek van het Lido wil niet echt op de
discussie met Jan Boer ingaan. „Waarom die
film dubbel geprogrammeerd staat? Dat moet u
aan de distributeur vragen."
Antwoord op illegaal kopiëren
Als een proef in de Verenigde
Staten goed verloopt wil Vir
gin Megastore dit najaar in
Nederland ook zelf cd's in de
winkel branden. Bedoeling is
dat klanten dan zelf hun cd
samenstellen. Maar daarvoor
moeten nog wel afspraken
worden gemaakt met de pla
tenmaatschappijen.
De internationale winkelke
ten biedt sinds deze week in
het Amerikaanse Columbus al
de mogelijkheid om zelf een
cd in de winkel te branden.
Klanten hebben daar keuze
uit honderden nummers van
diverse artiesten. Virgin pro
beert daarmee een antwoord
te geven op het illegaal kopië
ren vanaf internet op cd's
thuis.
E. Marcelis van Virgin Me
gastore in Amsterdam heeft
echter niet de illusie dat het il
legaal kopiëren hierdoor ver
dwijnt. „We kunnen het na
tuurlijk niet tegenhouden. Het
is meer een soort service naar
de klanten."
Marcelis verwacht over een
maand of twee, drie het sig
naal van het hoofdkantoor om
ook in de vier Nederlandse fi
lialen cd-branders te zetten.
Maar hij moet daarvoor nog
afspraken maken met de pla
tenmaatschappijen. Ameri
kaanse contracten met bij
voorbeeld Sony Records gel
den niet automatisch ook
voor Nederland.
Volgens Marcelis is de druk
op platenmaatschappijen in
de Verenigde Staten groter
dan in Nederland. „Daar is
het illegaal kopiëren via inter
net een veel grotere bedrei
ging dan hier." Hij verwacht
dan ook niet dat de Neder
landse plaatmaatschappijen
in eerste instantie in de rij zul
len staan met de toptien. Hij
denkt meer aan de nummers
die al een tijdje uit zijn, of
songs die al uit de handel zijn.
Overigens zijn er volgens
Marcelis al Nederlandse inter
netsites waarop mensen een
zelf samengestelde cd kunnen
bestellen. Maar die bieden
voornamelijk nummers aan
waarvan de auteursrechten
zijn vrijgegeven. Als deze niet
meetellen zou Virgin Mega
store dit najaar de eerste op
de Nederlandse markt kunnen
zijn. De Europese primeur
gaat echter naar Londen, waar
ook het hoofdkantoor van de
overkoepelende Virgin Enter
tainment Group zit.
De Russische balletdanser Ru-
dolf Noerejev had misschien
meer te duchten van de Ameri
kaanse federale recherche FBI
dan van de Russische geheime
dienst KGB. Noerejev, die in
1961 naar het Westen uitweek,
heeft altijd gevreesd dat de KGB
zijn doen en laten nauwlettend
in de gaten hield, maar volgens
het Britse showbizzpersbureau
WENN verdacht FBI-chef J. Ed
gar Hoover hem ervan dat hij
een Russische spion was.
De argwaan van de extreem
achterdochtige Hoover was ge
wekt, nadat in een hotelkamer
een notitie voor de danser was
gevonden. Op het briefje stond:
„Noerejev - ik had contact met
de vertegenwoordiger in MLS
en hij was het ermee eens dat
wij moeten wachten voordat
wij proberen te (hier volgde een
reeks nummers). Ik hoop dat de
notitie aan je verwachtingen
beantwoordt." Hoover ver
moedde dat MLS verwees naar
een nabijgelegen school van het
Amerikaanse leger. Maar het is
onduidelijk gebleven wat met
de drie letters bedoeld was.
Noerejev, die onder meer be
kend werd door zijn optredens
met de Britse prima ballerina
Margot Fonteyn, stierf in janua
ri 1993 aan aids.
