Warmlopen voor de
totale zonsverduistering
M
-WEER-
Kippen op stok en blaffende honden
Anti-speculatiebeding
Brits koningshuis moet
bezuinigen op bewaking
165
DINSDAG 20 JULI 1999
COMMENTAAR
Staatssecretaris Remkes van volkshuisvesting wil paal en perk stel
len aan de woekerwinsten op de verkoop van nieuwbouwwonin
gen. De huizenprijzen stijgen in zo'n rap tempo dat geldbeluste
slimmerikken nieuwbouwhuizen kopen om ze nog voor de opleve
ring met vaak tienduizenden gulden winst weer te verkopen.
Remkes adviseert gemeenten een anti-speculatiebeding in te voe
ren om dit soort praktijken zo niet onmogelijk dan toch op zijn
minst onaantrekkelijk te maken. Door regels op te nemen in het
koopcontract kunnen bij vroegtijdige verkoop de winsten worden
afgeroomd door de gemeente. Dat schrikt speculanten af. En zo
hoopt Remkes een rem te zetten op de schrikbarende prijsstijgin
gen van nieuwe huizen.
Een opmerkelijk voorstel in een tijd waarin overheidsbemoeienis
een vies woord is. De oproep van de WD-staatssecretaris lijkt des
te opvallender omdat zijn partij het woord marktwerking hoog in
het vaandel heeft.
Echte bevreemding kan zijn welgemeende advies echter niet op
wekken. Hoe meer mensen zich een koopwoning kunnen veroor
loven hoe minder afhankelijk ze zijn van een overheid die moet
zorgen voor betaalbaren huurwoningen en huursubsidies. Die
zelfstandigheid spreekt een liberaal aan. De laatste jaren is er trou
wens ook flink gekort op dit soort subsidies door de terugtredende
overheid.
Woekerwinst op de verkoop van een nieuw huis heeft bovendien
toch iets onsmakelijks. Wonen is tenslotte een basisbehoefte. Het
verdienen van grote sommen geld is natuurlijk prettig voor de ver
koper maar kan uitdraaien op een financiële ramp voor de koper.
De laatste tijd klinkt hoe langer hoe vaker de waarschuwing voor
het afsluiten van een hoge hypotheek. Wat gebeurt er straks met
mensen die zich nu diep in de schulden steken als straks de rente
weer gaat stijgen of als het economisch slechter gaat?
Voor een groot deel van de Nederlanders is het kopen van een huis
ook niet aan de orde. Veel starters, eenoudergezinnen of bijvoor
beeld ouderen met een klein pensioen blijven aangewezen op so
ciale huurwoningen. Aan de andere kant zweept het groter wor
dende aantal tweeverdieners de gekte op de huizenmarkt tot enor
me hoogte op. Daar is weinig aan te doen maar een anti-specula
tiebeding levert in ieder geval een bescheiden bijdrage.
Aannemer verkoopt bedrijf en
laat personeel in winst delen
De eigenaar van de grootste as
falt- en wegenbouwonderne
ming in de Amerikaanse staat
Michigan heeft zijn personeel
een prettige verrassing bezorgd.
Toen hij zijn bedrijf vorige week
voor 422 miljoen dollar van de
hand deed besloot hij 128 mil
joen onder zijn personeel te
verdelen. De grootte van het
bedrag dat de 550 werknemers
ontvangen, hangt af van hun
dienstjaren en verantwoorde
lijkheid. Er zijn er bij die 1 mil
joen dollar tegemoet kunnen
zien. „Als je ouder wordt, reali
seer je je dat de mensen om je
heen alle leed en ellende met je
hebben gedeeld", zei Bob
Het Britse koningshuis moet
bezuinigen op zijn veiligheids
uitgaven. Dat staat in een rap
port van een commissie die vo
rig jaar werd ingesteld door de
minister van Binnenlandse Za
ken. Het totale budget van 30
miljoen pond per jaar (onge
veer 100 miljoen gulden) wordt
waarschijnlijk met circa 10 pro
cent gekort, schreef de Britse
krant The Daily Telegraph gis
teren.
Door de voorgenomen kosten
besparing verliezen een aantal
leden van de familie Windsor
hun bescherming rond de klok.
Daarnaast zal het gebruik van
motorescortes aan striktere
banden gelegd worden. Deze
laatste maatregel zal vooral
prinses Margaret treffen die
zich bijna nooit laat vervoeren
Hondsdagen beginnen in stijl
De periode, die in de Volksweerkunde bekend staat als de Hondsda
gen, is gisteren begonnen. Hoewel die naam te maken heeft met de
hondsster Sirius, die in deze tijd van het jaar tegelijk met de zon op
komt, associëren de meeste mensen deze periode met drukkend warm
weer en het snelle bederven van voedsel. Dat laatste was vooral het ge
val in de tijd dat er nog geen koelkasten bestonden. Klimatologisch is
de Hondsdagenperiode het tijdvak van de hoogste temperaturen. De
meeste hittegolven komen in deze tijd van het jaar voor.
Het begin van de Hondsdagen verliep gisteren in stijl. Het was gerui
me tijd benauwd weer: vooral na de passage van een zwakke storing
die op Valkenburg 's ochtends 2 mm achterliet. Toen 's middags in
de klamme lucht de zon doorbrak werd het op Valkenburg nog
26,1 en op Schiphol 27,0 graden. In het uiterste noordoosten
van het land werden tropische maxima geregistreerd. In Bourtan-
ge werd 31,5 graden gemeten. Tegen en tijdens de avond werd
de warmte door een west tot zuidwestenwind enigszins ge
temperd.
De komende dagen wordt het weerbeeld bepaald
door een actieve depressie bij Schotland. Rond
het systeem circuleren onstabiele en koele lucht-
massa's. Morgen lijkt het met de buienactiviteit wel
mee te vallen en komt de temperatuur 's middags nog
uit op ongeveer 21 graden. Donderdag is het overwegend
zwaar bewolkt, wordt het hooguit 18-19 graden en is
het buiig. Bovendien staat er aan de kust een krachtige
tot harde zuidwestenwind. Vrijdag nemen de buienkan
sen weer af maar het is nog wel wat aan de koele kant. Tijdens
het weekeinde neemt de hogedrukinvloed toe. De as van het
systeem komt echter ten zuiden van Nederland te liggen waar
door we gevoelig blijven voor wolkenvelden. De temperaturen
gaan echter weer omhoog naar 23-24 graden.
jan visser
Hoewel Nederland op 11 augustus niet
in het gebied van de totale zonsverduis
tering hgt, zullen de dieren ook hier op
dit natuurverschijnsel reageren. Als het
die dag bewolkt is, wordt het hier net zo
donker als in onder meer Noord-Frank
rijk, waar de verduistering wel volledig
is. „Ook in Nederland zullen de dieren
door de zonsverduistering worden ge
fopt", zegt weerkundige Jacob Kuiper.
„De kippen gaan midden op de dag op
stok, honden blaffen en andere dieren
zoeken hun nachtverblijf op. Ook de
plantenwereld zal reageren: bloemen
zullen hun bladeren sluiten."
Vorig jaar maart zat Jacob Kuiper,
hoofdmeteoroloog bij het KNMI, tijdens
een volledige zonsverduistering op Cu
rasao. Hij raakte zo gefascineerd door
het schouwspel dat hij er samen met
zijn collega Harry Often van Meteo Con
sult een boek over schreef. Het is een
ongekende bestseller geworden.
Kuiper organiseert rond de aanstaande
zonsverduistering een waamemingspro-
ject onder weeramateurs. Want niets is
mooier dan directe waarnemingen van
gewone mensen, vindt hij. Een van de
sensaties die de mens tijdens de zons
verduistering zal ondergaan is een
merkbare temperatuurdaling. In het ge
bied met een totale verduistering voelt
men de plotselinge 'kou-inval' duidelijk
om zich heen. Op anderhalve meter
hoogte zal het tussen de twee en vijf gra
den kouder worden, zij het dat dit in Ne
derland wel mee zal vallen, tenzij het
bewolkt is, want dan wordt het ook hier
even echt 'nacht'.
Tot zo'n twintig minuten voor de totale
zonsverduistering is er weinig meer te
zien dan een groter wordende hap uit de
zon. Daarna begint de omgeving don
kerder te worden. De omvang van de
lichtbron neemt af en dat heeft gevolgen
voor de schaduwvorming. Zo zal bij
voorbeeld van afzonderlijke haren de
schaduw 'haarscherp' zijn.
Dan volgen de gebeurtenissen elkaar
snel op. Tien minuten later verschijnt de
planeet Venus aan het firmament links
van de zon en kort daarop de ster Sirius
meer naar het zuidwesten. Dan is de to
tale zonsverduistering heel nabij. De
waarnemer voelt de kilte, krijgt kippen
vel. Harde wind zwakt af, zwakke wind
voelt sterker aan. Dat is een psycholo
gisch effect, want de windmeters geven
geen verandering in de windkracht aan.
Dat is het moment waarop de natuur op
aarde in de war raakt. De dagdieren zoe
ken hun nachtverblijf op, honden blaf
fen en nachtdieren komen te voorschijn.
De totale zonsverduistering duurt
slechts enkele minuten. Als die ten ein
de lopen, lijkt de omgeving onmiddellijk
weer geheel verlicht. Het voelt alras war
mer aan. Het is heel goed mogelijk dat
de volkomen verraste dieren dan och
tendgedrag zullen tonen: hanen gaan
kraaien, vogels vliegen op en nachtdie
ren kruipen weer in hun holen.
Jacob Kuiper verwacht veel van de waar
nemers. Nu al heeft hij een e-mail ont
vangen van een man die het gedrag van
watervlooien bestudeert. Die reageren
sterk op licht en donker. De man is nu
bijzonder benieuwd hoe de watervlooi
en op de zonsverduistering zullen reage
ren. Waar Kuiper zelf is op 11 augustus?
„Ergens tussen Noord-Frankrijk,
Straatsburg en Luxemburg in. Afhanke
lijk van het weer reis ik dan naar het hel
derste gebied."
Zijn collega Harry Geurts, tevens voor
lichter bij het KNMI, is heel benieuwd
naar het gedrag van mensen. „Hoeveel
mensen zouden nu nog niet weten dat
er op 11 augustus een zonsverduistering
is? Ik ben bang dat het er wel eens veel
meer kunnen zijn dan wij vermoeden.
Dat blijkt wel vaker met grote evene
menten. En hoe reageren mensen die
van niks weten als het midden op de dag
opeens schemerig en daarna donker
wordt?"
NICO HYLKEMA
Wordt het Cornwall, in het uiterste zuidwesten van Engeland, Noord-Frankrijk, Zuid-Duitsland of, wat ver
der weg, het Balatonmeer in Hongarije? Vaststaat dat Nederlanders in de genoemde gebieden op woensdag
11 augustus een totale zonsverduistering meemaken. Maar hoeveel, dat is gissen. Het kunnen er tiendui
zenden zijn, maar ook honderdduizenden.
Totale zonsverduistering
Woensdag 11 augustus kunnen we getuige zijn van
laatste totale zonsverduistering van deze eeuw.
^verduistering verplaatst zich van west naar oost
deiaarde met een snelheid van 2700 km per uur
De baan die de verduister
Thompson van Thompson-Mc-
Cully. „Zij hebben er alles voor
over om goede wegen te maken
en ik wil ze terugbetalen."
„Ik kan me niet voorstellen dat
iemand zoveel waardering heeft
voor zijn werknemers", zei
Rhonda Gehrke, die sinds ze
ven jaar op de personeelsafde
ling werkt. „Dit maakt alle over
uren en het harde werk echt
goed."
De welbedachte werknemers
behouden na de overname ove
rigens allemaal hun baan en
hun gulle baas blijft de zaak
voorlopig nog een paar jaar lei
den.
zonder motoragenten die de
auto begeleiden. Koningin Eli
zabeth en haar zoon Charles rij
den daarentegen al regelmatig
zonder begeleiding rond en
prins Philip verplaats zich nogal
eens in een speciaal omge
bouwde anonieme zwarte taxi.
Het rapport wordt naar ver
wachting eind deze maand
naar de minister van Binnen
landse Zaken gestuurd die de
zaak op verzoek van koningin
Elizabeth heeft laten onderzoe
ken. De vorstin besloot hiertoe
omdat eerdere pogingen de
kosten te drukken op niets uit
liepen. Enkele familieleden
vonden dat het terugschroeven
van de veiligheidsmaatregelen
een verzwakking betekende van
hun prestige.
Volgens Hollandse 'eclipsreizi
gers' realiseren velen zich nu
pas hoe spectaculair een com
plete zonsverduistering is. Een
paar maanden terug keek de
omgeving van Johan Kessel uit
Roosendaal vreemd op toen hij
vertelde over zijn reis. „'Een
zonsverduistering, waar heb je
het over?', zeiden ze." Doordat
de media meer aandacht aan
het natuurfenomeen zijn gaan
schenken, hoeft hij minder uit
te leggen. „'Het is toch wel heel
bijzonder', hoor ik nu regelma
tig. De kans om dit verschijnsel
op zo'n korte afstand mee te
maken, krijg je maar een keer in
je leven", vervolgt de Braban
der. „De eerstvolgende totale
zonsverduistering in Europa is
in 2135."
ThemaTours in Utrecht is één
van de weinige reisbureaus, die
een 'eclipsarrangement' ver
koopt. Op 5 augustus vertrek
ken twee groepen van 25 perso
nen naar Bulgarije. „We heb
ben voor dat land gekozen, om
dat daar de kans op een heldere
hemel groter is", licht woord
voerder Lukas Bezembinder
toe. Ook hij constateert dat de
zonsverduistering de laatste
paar weken meer is gaan leven.
„We hebben onlangs nog onge
veer veertig hotelkamers ge
boekt in Frankrijk en Duits
land."
In de totaliteitszone - een bijna
honderd kilometer brede strook
over Europa, waar de maan vol
ledig voor de zon schuift - wor
den 11 augustus miljoenen
mensen verwacht. Dat is vooral
in Noord-Frankrijk goed te
merken, vertelt Pauline Slop
van de afdeling reserveringen
van de hotelgroep Accor in Am
sterdam. Tot Accor behoren
hotelketens als Novotel, Ibis en
Sofitel. Slop: „In steden als
Metz, Reims, Laon en omgeving
is alles volgeboekt. In Zuid-
Duitgland, zoals in Straatsburg
en Stuttgart, hebben we nog
wel plek. Ook in Luxemburg.
Daar zijn drie van de zes hotels
vol."
Of er rond 11 augustus een wa
re exodus van landgenoten
richting Luxemburg, Noord-
Frankrijk en Zuid-Duitsland
plaatsvindt, wordt pas over een
paar weken duidelijk. Veel
mensen gaan op eigen
heid op pad. Fred Kamminga
uit Delft is één van hen. Hij
plaatste op internet een oproep
en kreeg vijf reacties. Een aantal
weken terug kon het gemêleer
de gezelschap met veel moeite
een plek op een camping in het
Franse Laon reserveren. „'Jullie
hebben geluk, bijna alles zat al
een half jaar geleden vol', zei
den ze bij de plaatselijke VW."
Kamminga en zijn reisgenoten
nemen geen risico en vertrek
ken al maandag 9 augustus
naar Frankrijk. „We proberen
op 11 augustus op een stil plek
je in de natuur de zonsverduis
tering zo intens mogelijk te be
leven: de invallende scheme
ring, de dalende temperatuur
en vogels die stoppen met flui
ten. Het moet geweldig indruk
wekkend zijn." Kamminga
krijgt uit zijn omgeving regel
matig de vraag waarom hij zo
veel kilometers met de auto
rijdt, terwijl de zonsverduiste
ring ook in Nederland is waar te
nemen. „De zon gaat hier
maximaal 97 procent - in Lim
burg- schuil achter de maan.
Dat lijkt veel, maar het is bijna
letterlijk een verschil van dag
en nacht", benadrukt hij.
De politie in het Engelse Corn
wall houdt rekening met de
komst van ongeveer één mil
joen mensen. Om te voorko
men dat iedereen op hetzelfde
tijdstip naar het relatief kleine
gebied afreist, worden massaal
folders verspreid met de toe
passelijke titel 'Don't be left in
the dark'. Mocht het toch te
druk worden dan schroomt de
politie niet op 11 augustus we
gen te blokkeren en bezoekers
terug te sturen.
In Zuid-Duitsland worden der
gelijke chaotische taferelen niet
verwacht. Marelo Bernardino
uit Utrecht gaat 10 augustus
naar een vriend in München.
„De Duitsers reageren nuchter
op de zonsverduistering", ver
telt hij. Zijn grootste angst is dat
het op 11 augustus zwaar be
wolkt is, waardoor de ruim
twee minuten durende eclips
niet is te zien. „Dat zou een re
gelrechte ramp zijn."
WIM VONK
De BoeketPlu
Ik heb weleens iets uitgevonden. Waarom ie
mand dat doet? Naar ik vermoed om de
dank van de mensheid te verwerven. Erken
ning. Applaus. De meeste van mijn be
denksels hebben de markt nooit gehaald.
Ik sleep inmiddels een kar vol nederla
gen achter mij aan. maar kan me er
nog steeds niet toe zetten mijn proto
types en miljonairsfantasieën ritu
eel uit te laden en beheerst hui
lend mee te geven aan de vuil
nisman. Verliezen is niet erg.
daar gaat het niet om. Uitvin
dersleed deel je met velen, en de
statistische zekerheid dat 99%
- van qlle andere briljante invallen
ook nooit een product wordt is
troostend. Maar slopend is de
hoop, de hoogmoedswaanzin die in
de donkerste dagen nog voor een
streepje licht zorgt, door dat ene
kiertje in de kist waarlangs het idee
alsnog springlevend naar buiten zou
kunnen kruipen en de wereld verove
ren.
Kent u die bloemenparapluJa, er be-
jr staat een paraplu waaivan het handvat
JUSTUS VAN OEL
een grote houten tulp is, en dat wist ik toen ook aL Ik
bedacht iets anders, aanverwant maar origineel. Ik
was op weg naar een voorstelling in Limburg en te
genover mij in de trein zat een man met zijn voeten
bovenop een bos bloemen. Zoiets doe je niet, vind ik.
Net zomin als je eten weggooit, zet je je voeten bo
venop een bos bloemen. Maar het was geen bos bloe
men. Het was een groene paraplu, dichtgevouwen,
dus boeketvormig. maar geen bos bloemen. In een
flits zag ik op alle uiteinden van de baleinen een
plastic tidpje zitten. Kon het Hollandser, een paraplu
die er opgevouwen exact uit zou zien als een bos tul
pen?
Ik had het bij dat idee moeten laten, maar ja: de
hoogmoedswaanzin. En uw applaus, dat ik buiten
al hoorde weerklinken, boven het gedender van de
Intercity uit. Ik stapte met het idee voor de BoeketPlu
naar een vriend, meneer B. iemand die handig ge
noeg was om in China een bescheiden partijtje te la
ten maken. De BoeketPlu werd getest op een sales-
promotionbeurs en bleek een schot in de roos. Er
werden er duizenden verkocht, de vooraad was
schoon op, en wie hem in Italië zichtbaar in de auto
liet liggen moest dat bekopen meteen gebroken ruit.
Gejat. Een topproduct. Zelfs Hare Majesteit Beatrix
vernam erran: op bezoek in NieuwZeeland had zij.
duidelijk zichtbaar voor alle Journaal kijkers thuis.
mijnBoeketPlu in handen. O triomf!
Tegenwoordig zie je hem nergens meer, dieBoeket-
Plu. Dat gebeurde als volgt: nadat er enige tiendui
zenden bestellingen waren genoteerd, moest er in
Taiwan een container vol besteld worden. Voor de fi
nanciering daarran werd een derde bij het spel be
trokken, meneer C. compagnon van meneer B. On
dertussen verscheen de BoeketPlu in alle internatio
nale bladen en wij konden niet wachten tot de con
tainer uit Taiwan eindelijk zou arriveren. Verkopen
en binnenlopen!
Weer vier maanden later zat ik het kantongerecht in
Amsterdam, waar de rechter geamuseerd een Boeket-
Plu bekeek, terwijl meneer C aan meneer B moest
uitleggen waarom die container nooit in enige haven
was aangekomen. Meneer C zei dat hij daarvoor
geen geld had, wat meneer B niet geloofde, want dat
geld was ook zijn geld. En waar was dat dan?
En zo ging mijn BoeketPlu troosteloos ten onder, in
een jarenlang slepende fraudezaak tussen twee voor
malige compagnons. Geld heb ik er nooit mee ver
diend. Er gaan nu geruchten dat misschien meneer
D het nog eens wil proberen. En wie weet, krijgt ik
ooit nog eens 2,5 cent per ooit verkochte BoeketPlu.
Maar het beste blijft om alle hoop te laten varen. En
met dat soort bedragen lukt het me.
MILLENNIUM
nog
dagen
Nog 165 dagen en het
nieuwe millennium br
aan. Reden voor deze kraïnst
om in een dagelijkse serifJtu'
terug te kijken op belang,
rijke gebeurtenissen die
plaatsgrepen op corres
ponderende data in de af
gelopen 1000 jaar. Deze
week: 19 juli 1272: Floris
verleent Gouda stadsrect
ten; 20 juli 1969: Neil
strong zet voet op de
maan; 21 juli 1899: gebot
tedag Ernest Hemingvvaj
22 juli 1934: VS-bandiett Jg
1 John Dillinger gedood; ddi
juli 1892: sport- en visser ner
tentoonstelling Scheveni ;ecr
gen; 24 juli 1982: Zwanet J'
zang dagblad Het Vader
land.
20 JULI 1969
'Het lijkt op een verzameling
van alle soorten vormen, hot ner
ken, korrels, een collectie var Grt
bijna alle soorten rots'. Hetj ms.
de eerste indrukken van asti Ro
naut Edwin Aldrin als hij op pul
juli 1969 (VS-tijd), achttien n ïtaj
nuten na zijn reisgenoot Nei jtii
Armstrong, voet op de maan elf
heeft gezet. De wereld repta! rop
snel van de grootste historisi
gebeurtenis van deze eeuw,
'een missie van nog veel gro
belang dan destijds de reis\L
Columbus'. Armstrong spree Tl
als hij het landingsschip de
Lagle verlaat, woorden die
voorgoed de geschiedenisbo
jes ingaan. 'Dit is een kleine
stap voor een man, maar eer se(
enorme sprong voor de men j
heid'. De officiële landingstij
102 uur, 45 minuten en 42 st jj0
conden na de start, is slechts ecj.
seconden later dan in het rei
programma gepland is. End |r(j
bij een tocht van 386.000 kil
meter. Armstrong is zo enth
siast dat het grondstation in
Houston hem eraan moet h
inneren toch vooral eerst ee
noodmonster van de maanl
dem te nemen, voor het gev
de terugreis eerder dan vooi
zien moet worden ingezet.
Maar uiteindelijk hebben de
twee alle tijd om proeven do
voordat ze zich weer voegen
de derde man op de missie,!
chael Collins. Na hun thuis
komst op 24 juli gaan de ast 't
nauten achttien dagen in qu Pa
rantaine, gevolgd door een;
getocht over de wereld.
HENKRUUL»
cht;
MENSELIJK
Popster VICTORIA ADAMS
voetbalcoryfee DAVID BECKH|
hebben familie en vrienden
aal beloond voor de hulp bij (I
glamourhuwelijk van begin da
maand. De rechten om foto'Si
maken waren verkocht voor bj|
3,5 miljoen gulden, dus kon
nog wel een cadeautje van af
ry Neville, vriend en teamgei
van Beckham (23) bij Mancl
ter United, kreeg een Cartier-j
loge voor zijn inspanningen
getuige. Het kleinood kosttel
40.000 gulden. Adams (24),
ter bekend als Posh Spice, btj
loonde volgens het showbizz-
persbureau WENN haar zus
Louise met een diamanten L_
ketting van 25.000 gulden. Of
de kleine nichtjes Liberty eni
orgina hebben nu zo'n sieraaf™^
De zussen van Beckham, Joaf
and Lynne, kregen ook een cf
deautje, net als Adams broei
Christian. Die draagt een prac
Rolex-horloge, dat het pasge
trouwde stel bijna 40.000 gu
kostte. Adams wordt nu wegel'
haar goedgeefsheid prinses Ij.
genoemd. Ook de sprookjesaW|
ge entourage van de bruiloft^
daartoe bijdragen: het vond
plaats in een middeleeuws lejjy
kasteel en het paar zat op ve
de tronen. Om hun koninklij
gevoel nog even vast te houc
willen de twee nu die tronen
pen. Die kosten hen zo'n 32
gulden per stuk.
