'Werknemer doet 't beter zonder baas' Openbaar vervoer moet kunnen concurreren Economie 'EKO-keurmerk geen garantie voor veiliger Paling zat in Zeeland Wet moet handel van VS met Afrika aanzienlijk vergroten Proef met witte werkster loopt tegen grenzen aan Meer ruimte voor koeien Easyjet in oorlog met Swissair (AANDAG 19 JULI 1999 »r Hitt verdubbelt omzet na overname fpcinooRNSofwareontwikkelaar van controlesystemen Hitt in [jjddoorn neemt concurrent Norcontrol Systems over. Met de ivername verdubbelt Hitt de omzet naar 77 miljoen gulden. De lieuvve aankoop maakt begeleidingssystemen voor de scheep- ^art en is nu nog in handen van Kongsberg Maritime in Noor den. Norcontrol Systems had in 1998 een omzet van 44 mil- uen tegen 33,4 miljoen voor Hitt. De Nederlandse softwareont- likkelaar betaalt de overname door nieuwe aandelen uit te ge- ïn. De overname is naar verwachting in september rond en 1 Iraagt pas in 2000 bij aan het resultaat. ictie kompels tegen goudverkoop crroRiARuim vijfduizend mijnwerkers hebben dit weekeinde iZuid-Afrika bij de Britse en Zwitserse ambassade's gedemon- - J leerd tegen de goudverkopen van die landen. De demonstratie naakt onderdeel uit van een groter offensief om de landen van erdere verkoop te laten afzien. De openbare verkoop van 25 on goud door Groot-Brittannië heeft de prijs naar een laagtere- ord gedrukt. Zwitserland heeft ook plannen een deel van de oudvoorraad te verkopen. In Zuid-Afrika is nu veertig procent an de goudproductie verliesgevend. Dat bedreigt 100.000 ba- fn, waar weer een miljoen mensen van afhankelijk zijn. !lf doet tegenbod op TotalFina jrusi De Franse oliemaatschappij Elf Aquitane heeft vandaag ekendgemaakt dat zij een openbaar tegenbod doet op de rans-Belgische oliegroep TotalFina. Het bod is een antwoord phet vijandige bod van TotalFina op Elf van 5 juli. Volgens Elf al het samengaan van beide concerns leiden tot het op drie na rootste oliebedrijf en het op vier na grootste chemiebedrijf ter e ,ereld. De directie van Elf zegt dat het de bedoeling is om het ejj| imengevoegde bedrijf op te splitsen in een olie- en een che- e h, ïieconcern. Geboden wordt drie aandelen Elf en 190 euro in antanten voor vijf aandelen TotalFina. Volgens Elf betekent het -od een premie tien procent boven op de slotkoers van TotalFi- Je, ivrijdag in Parijs. no lypotheekrente verder omhoog 2^ iiTFRDAMDe hypotheekrente blijft met rasse schreden om- ordt 008 gaan- De Generale Bank verhoogt vanaf deze week zijn ta- ijze even voor woonkredieten met gemiddeld 0,2 procent. Zater- buil '8wer(^ bereikt dat ook Robeco-dochter Roparco deze week jn tarieven met een zelfde percentage verhoogt. Door de stij- ceni n8 k°mt bet basistarief van een vijfjarige hypotheek bij de Ge- ;rale Bank op 5,3 procent. Dat is een stijging van 0,15 procent, «ven ievoor een üenjsrige lening gaat bij de Fortis-bank met 0,2 leriï :ocent omb°°g naar 5,9 procent. ire Intslag voor negentien man bij Oilily kmaar» Ontwerper, producent en verkoper van kinderkleding lt ej ly's in Alkmaar heeft voor negentien van de 250 werknemers >nl( erknemers ontslag aangevraagd. Het bedrijf, dat de bekende 'prj erknaam Oilily voert, zit sinds vorig jaar in de rode cijfers en 5te oet saneren. Olly's is in de problemen gekomen door sterk igelopen kosten in zowel Nederland als het buitenland. Daar ;enover staat een terugval op met name de goed renderende Igische en Duitse markt. Behalve een reorganisatie en een al- 3 hele personeelsreductie op het hoofdkantoor, waar de negen- I onwerkzaam zijn, worden er ook buitenlandse kantoren ge kt! ,ten- sch Ipnieuw slecht kwartaal Caterpillar ven fdê| VYQRK Het tweede kwartaal van dit jaar is voor Caterpillar, ;e grote Amerikaanse fabrikant van grote machines en diesel- •s g, Dtoren, net als het eerste slecht verlopen. De winst daalde ten atrl zichte van dezelfde periode van 1998 van 446 miljoen naar erlni 3miljoen dollar (611 miljoen gulden). Caterpillar had te ma- paj nnet een zwakke vraag naar grote machines, onder meer ide zijde van de mijnbouw- en olie-industrie. Ook de moei- eeconomische situatie in sommige delen van de wereld r side het concern parten. De totale omzet kwam in het twee- tota kwartaal op 5,1 miljard dollar. In dezelfde periode van 1998 ,nwe is dat 5,6 miljard dollar, iet te edit oete voor tandartsen en specialisten 'sz| ihaag Een aantal tandartsen, fysiotherapeuten en medisch 1 ecialisten heeft vorig jaar 1,4 miljoen gulden te veel gedecla- rd. Zij zijn aangehouden en hebben inmiddels een boete van 15 miljoen moeten betalen. Dit is het resultaat van naspeurin- tie nvan de Economische Controle Dienst (ECD) die dit in sa- 1 inspraak met de werkgroep declaraties zorgverzekeraars ,n ed. De werkgroep scant diverse para-medische beroepsgroe- ld ieln een bepaalde beroepsgroep of arts vaker dan anderen >mai urbetaalde behandelingen declareert, gaat de werkgroep op t Spt derzoek uit. Als er fraude blijkt, komt de ECD in actie. ngl nit Internationale koopt Pentow |e iïERDAM Smit Internationale koopt het Zuid-Afrikaanse ma- choï eme bedrijf Pentow Marine en haar dochteronderneming gje j,( lo Marine. Pentow Marine is actief in de zeesleepvaart, ber- einvl g, maritieme aannemerij en terminal- en havenmanage- ?t vei int. Octo Marine verricht ondersteunende diensten voor de te shore-industrie. Beide bedrijven hebben 425 mensen in inst en beschikken over 24 schepen. De uitbreiding van de ikaanse activiteiten van Smit zullen volgens de Rotterdamse derneming een verdere impuls krijgen door de deelname in ■weti ntow van een lokale partner, een zogenoemde 'black rniel )nomic empowerment'. ond vraagt faillissement aan FNV Bondgenoten heeft het faillissement aangevraagd itwee BV's van loonwerkbedrijf A. Toonen in Uden. De ruim tig werknemers hebben nog tien weken loon tegoed, plus va- ire.h itiebonnen. De vakbond heeft een geschikte overnamekandi- iok zi; at gevonden voor beide bedrijven. Dat wil ook de werkne- char: rs overnemen, mits de opdrachten meegaan. Het bedrijf was voor commentaar bereikbaar. orden zwolle peet vogels De recente discussie rond de veiligheid van het voedsel heeft de biologische sector geen windeie ren gelegd. Geschrokken door de verhalen over dioxines en vergiftigde cola, schakelde een deel van de consumenten over naar de biologische groenten, vlees en zuivel. Veel consumenten doen dat in de veronder stelling dat biologisch eten veilig is. Bij de biolo gische teelt worden immers geen chemische be strijdingsmiddelen gebruikt en wordt het vee niet gevoerd met dode dieren, afvalvetten en andere zaken die de consument liever niet weet. Toch is biologisch voedsel niet veiliger of on veiliger dan voedsel uit de gangbare landbouw. Een incident als met dioxine besmet veevoer kan overal gebeuren, zegt directeur Holthuis van Skal, de organisatie die belast is met de controle op de biologische sector. Skal controleert de boeren, de leveranciers van de boeren, de bedrijven die de producten ver werken en de winkels die biologische producten verkopen. Pas na goedkeuring door Skal mag een boer zijn producten verkopen onder het EKO- keurmerk. Holthuis is vanzelfsprekend blij met de toeloop aan nieuwe consumenten in de biologische win kels. Maar hij is minder te spreken over het feit dat die toeloop is ontstaan door alle heisa over vermeende voedselschandalen. ,,Het lijkt er bijna op of de gangbare landbouwers halve criminelen bruinisse De vangst van paling visser Stouten uit het Zeeuwse Bruinisse is dit jaar uitzonderlijk goed. Volgens Stouten, die vist op het Zoommeer, 'stikt' het van de paling dit jaar. Allerlei soorten schubvis vindt hij met de regel maat van de klok in zijn fuiken. Die moet hij echter terugzetten omdat hij er geen vergunning voor heeft. „Volgens de milieu- en natuurorganisaties zou er geen WASHINGTON Rtr-AFP Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is af gelopen vrijdag akkoord gegaan met een wet die de handel van de Verenigde Staten met Afrika aanzienlijk moet vergroten. De wet heet optimis tisch 'De Afrika Groei- en Mogelijkhedenwet'. De landen beneden de Sahara die volgens de gangbare Amerikaans-westerse maatstaven een verantwoordelijk economisch beleid voeren, krij gen vrijwel vrije toegang tot de Amerikaanse markt. President Clinton ondersteunt de wet. In een reactie zei hij dat 'dit historisch initiatief de fundamenten legt voor een sterker partnerschap tussen de VS en Afrika'. De wet is een stap op weg naar een echt vrij handelsakkoord. Hierover kunnen de onderhan delingen straks beginnen. Clinton drong er bij de zichi reren s heil Dooi en vt i openbaar vervoer moet leppi urreren. Marktwerking en en bi vatisering zijn daarbij de toverwoorden. Oude vertrouwde namen verdwijnen en nieuwe vervoerders komen op de Tiarkt. Ook op het spoor )ben de NS niet langer het echt. Vandaag deel 1 in vijfdelige, wekelijkse serie ver de toekomst van het openbaar vervoer. rj&jl jaagboris peters -rit, iv/trAfexxion staat er sinds kort streekbussen in deze re- let is slechts een kleine ui- van een veel ingrijpender es; de geleidelijke invoe- van meer concurrentie in ✓prij 'penbaar vervoer. 8elopen jaren hebben de >ers in het openbaar ver- kennis mogen maken met ■"">te voortekenen van verking. In Limburg en "id verschenen opeens en van een buitenlands be- Vancom, dat later weer werd overgenomen door het Britse Arriva. Op het spoor verscheen enkele jaren geleden ineens een vrolijk strandtreintje van Amsterdam naar IJmuiden, een idee van re derij Lovers. Ook dit initiatief verdween in buitenlandse han den. Franse in dit geval. Ze kwamen voort uit de eerste proefaanbestedingen in het openbaar vervoer. Vooral be doeld om ervaring op te doen met de grootschalige invoering van marktwerking in het open baar vervoer. Een nieuwe wet, de Wet perso nenvervoer 2000, die nu bij de Tweede Kamer ligt, moet de hoofdlijnen uitzetten voor de toekomst van het openbaar ver voer. In die wet worden het tempo en de voorwaarden bij de toekomstige aanbestedingen Wat nu hier en daar al gebeurt, wordt straks fasegewijs ver plicht gesteld. Als de wet een maal is aangenomen, moeten vervoersbedrijven meedingen naar de opdracht om het open baar vervoer in een bepaald ge bied voor een bepaalde tijd te mogen verzorgen. Waarschijnlijk -niets is geheel zeker zolang de wet er niet ligt- zal er daarbij onderscheid wor den gemaakt tussen de op dracht voor de regievoering (tussen verschillende bedrijven en/of vervoersvormen) en het verzorgen van het eigenlijke vervoer. Vooruitlopend op de nieuwe wet dwong voormalig minister Jorritsma, destijds nog van ver keer en waterstaat, het staats- busbedrijf Verenigd Streekver voer Nederland (VSN) al de on derneming op te splitsen. Zij kondigde namelijk aan dat straks alleen die partijen offer tes mogen indienen voor het vervoer in een bepaald gebied, die een marktaandeel hebben dat kleiner is dan vijftig pro cent. Voor VSN, dat in het streekbusvervoer vrijwel het monopolie had, restte weinig anders dan opsplitsen. Of het bedrijf dat nu nog over is en inmiddels Connexxion heet wel aan de voorwaarden voor aanbesteding voldoet, is onze ker. Dat hangt er vanaf hoe uit eindelijk de vervoersmarkt in de nieuwe wet wordt gedefini eerd. Dat is op dit moment nog onderwerp van discussie. Naast het busvervoer -waar niet alleen het streekvervoer, maar ook het stadsvervoer stapsge wijs zal worden aanbesteed- ontkomt ook het treinverkeer niet aan grote veranderingen. Het is niet zo zeer het kernnet, dat bestaat uit het belangrijkste treinverkeer in de Randstad plus de meeste intercity-verbin dingen, dat wordt getroffen. NS hebben hier namelijk de toe zegging dat het voor tien jaar het alleenrecht heeft. Maar buiten het kernnet kan er de komende jaren worden ge vochten om maar liefst 33, nu nog veelal onrendabele spoor lijnen. De aftrap is inmiddels gegeven. In het noorden ver zorgt NoordNed, een samen werking van Arriva en de NS, sinds kort het vervoer tussen Groningen en Leeuwarden en de verbinding tussen Leeuwar den en Harlingen. Voor- en na- vervoer worden daarbij zorg- zijn die het voedsel verontreinigen en het milieu vervuilen. Dat is niet terecht. Je kunt gerust stel len dat alle in Nederland geproduceerd voedsel veilig en gezond is, zowel biologisch als gang baar." Het is geen toeval dat de biologische sector niet is getroffen door voedselschandalen, denkt Holthuis. De biologische boeren zijn goed gemo tiveerde ondernemers. Bovendien is de biologi sche boer meer bezig met de kwaliteit van het product dan met de laagste kostprijs. Skal controleert jaarlijks elk aangesloten be drijf. „Jaarlijks hebben we twee tot drie gevallen van fraude die zo ernstig zijn dat we het bedrijf afvoeren als biologisch bedrijf', aldus Holthuis. De kans dat er wordt geknoeid zonder dat Skal het ontdekt, is vrij klein, denkt Holthuis. Skal controleert namelijk de hele keten, van boer via verwerking tot en met de winkelvloer. ,Als een winkel in maart Nederlandse aardbeien ver koopt, weten we ook dat die niet biologisch kun nen zijn." Het aantal overtredingen dat jaarlijks wordt ge constateerd, bedraagt nog geen procent. „Als de boer er op wordt gewezen, blijkt na enkele weken bij hercontrole dat het probleem vrijwel altijd is opgelost." Toch weet Holthuis dat ook de biolo gische sector getroffen kan worden door een schandaal. „Zoiets als die dioxinekippen kan ook bij ons gebeuren. Wij controleren niet op dioxi ne, want het hoort niet in het voer te zitten. Maar honderd procent garantie kan ik niet geven." Promovendus na onderzoek naar zelfsturing: Het lijkt op een wensdroom uit de jaren zestig, maar de Enschedese wetenschapper dr. R. Land is er van over tuigd dat hij het juist ziet. Zonder hiërarchie wordt beter gepresteerd. De traditionele rol van de baas die zegt wat er gebeurt, is uitgespeeld. voelig ligt. Toch is dat volgens hem nodig. Want 'stuur jezelf blijkt in de praktijk niet samen te gaan met 'doe wat je gezegd wordt'. De kern van zelfsturende or ganisaties, zoals Land die ziet, is dat verschillende teams wer ken op basis van gelijkwaardig heid. De traditionele baas wordt in dit concept bij het grof vuil gezet en vervangen door een manager-coach, die voor waardenscheppend en dienst baar is aan het team dat hij leidt. Volgens Land zijn medewer kers vrij snel enthousiast te ma ken voor dit model. Voor het management ligt dat echter an ders. „Bij organisaties die over gaan van hiërarchie naar part nership zie je de neiging dat enschede gpd Volgens Land. die onlangs pro moveerde op een onderzoek over dit onderwerp aan de Uni versiteit Twente, loopt de pres- tatiedruk in veel organisaties te hoog op. Dat gebeurt onder het motto 'beter presteren met minder middelen'. Een en ander levert echter te weinig op om nieuwe manage- mentsconcepten in te voeren binnen bestaande hiërarchi sche systemen. En dat terwijl het volgens de Enschedese doc tor steeds meer gaat om maat werk, vooral in de sector dienst verlening. De wetenschapper heeft er varen dat het ter discussie stel len van bestaande baas-mede werker verhoudingen erg ge- TILBURG ANP vis genoeg zijn", zegt hij veron gelijkt. „Nou, dan moeten ze maar een keer met ons meegaan. Het hele meer zit boordevol bra sem, snoekbaars en jonge vis." foto wfa wim van vossen Het experiment met de witte werkster loopt tegen grenzen aan. De helft van de arbeids bureaus doet weinig moeite langdurig werklozen te inte resseren voor een baan als schoonmaker bij een particu lier. Ook de plicht te werven uit de bakken met langdurig werklozen belemmert een voorspoedige groei. Daar naast vormt de eis dat het ba nen van twintig uur moeten zijn een drempel voor veel potentiële schoonmakers. Gemiddeld heeft een schoon maker een contract van iets meer dan tien uur. Volgens secretaris Davelaar van de OSB (Ondernemersor ganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten) ligt het pro ject tot nu toe weliswaar op schema, maar beginnen de knelpunten voor verdere groei duidelijk te worden. Met name in de Randstad vragen huishoudens meer schoonmakers dan de bedrij ven kunnen leveren. Met overheidssubsidie wordt het gat gedicht tussen een 'wit loon' en het 'zwarte' bedrag dat huishoudens in de praktijk voor een schoon maakster willen betalen. Op die manier zou het omvang rijke zwart/grijze schoon- maakcircuit, langzaam tot of ficiële werkgelegenheid lei den. Het experiment loopt nu ruim een jaar. Het doel was in twee jaar vijfhonderd tot duizend witte schoonmakers te krijgen. Volgens Davelaar stokt het nu een beetje bij vijfhonderd witte werksters. Senaat op aan de wet snel goed te keuren om zo de banden van de VS te versterken met 'een con tinent dat voor de poort staat van een nieuw tijd perk van democratie en welvaart'. Critici vrezen dat het handelsakkoord vooral voordelen biedt aan multinationale ondernemin gen en geen betekenisvolle bijdrage is aan de ontwikkeling van Afrika. Sommige afgevaardig den vrezen dat de goedkope import van bijvoor beeld textiel banen kost in de Amerikaanse tex tielsector. De democratische politicus Jackson betoogde dat onvoorwaardelijke kwijtschelding van schul den een beter middel is om Afrika te helpen. Hij vindt ook dat wie Afrika wil bijstaan beter betaal bare medicijnen voor bijvoorbeeld HlV-patiën- ten kan bieden. managers een stukje rest-hië- rarchie aan de top lang vast houden", zegt Land. „Dan geeft de top dus zelf het verkeerde voorbeeld." Volgens de wetenschapper komt dat omdat het topmana gement geen zicht heeft op de eigen positie in het nieuwe sys teem. „De angst dat er geen aantrekkelijke rol voor de ma nager overblijft blijkt echter vaak ongegrond." Gemakkelijk blijkt een veran dering in de praktijk overigens niet voor de medewerkers. Wemneer de baas niet meer op een voetstuk kan worden ge plaatst, zoeken veel mensen een nieuw houvast. Dan wordt - bijvoorbeeld - de klant op dat voetstuk geplaatst. „Dit werkt echter contraproductief', zegt Land, die zijn onderzoek ba seert op de ervaringen van drie bedrijven die voorop lopen in het proces van hiërarchie naar zelfsturing, waaronder Nedap in Groenlo. Economie blijft veel Japanners zorgen baren Een meerderheid van de Japan ners blijft zich zorgen maken over de economie. Zij zijn vorig jaar getroffen door de neergang en verwachten dit jaar verdere problemen. Dit blijkt uit twee zaterdag verschenen onderzoe ken. Uit dat van het Japanse ministerie van gezondheid en welzijn blijkt dat 52,1 procent van de huishoudens vorig jaar financiële problemen had. Het aantal huishoudens dat stelt 'serieuze financiële problemen' te hebben, verdubbelde naar 18,9 procent. Aan dit onderzoek namen 30.000 mensen deel. Uit onderzoek van de landelijke krant Asahi Shimbun blijkt dat 88 procent van de ondervraag den vreest dat de oudedags voorziening in de knel komt. Bij eenzelfde onderzoek vier jaar terug was dat 66 procent. vuldig op de treintijden afge stemd. En in de Achterhoek is Syntens, waarin de NS, Con nexxion en het Franse vervoers bedrijf Cariane samenwerken, inmiddels actief. Ondanks veel onzekerheden is de openbaar-vervoermarkt dus al volop in beweging. Aange moedigd door de door velen verkondigde gedachte dat er uiteindelijk slechts een paar grote spelers zullen overblijven, zoeken partijen hun kansen en mogelijkheden. Daarbij vindt er druk overleg plaats tussen mo gelijke, al dan niet tijdelijke, partners. Voor de reiziger, uiteindelijk toch degene om wie het alle maal draait, wordt het nu voor al afwachten of de komende veranderingen voor hem ook een verbetering betekenen. Eén zekerheid heeft de passagier; mocht het onverhoopt ergens fout gaan, dan weet hij dat er na een aantal jaren in ieder ge val weer een nieuwe aanbeste ding volgt, met mogelijk een nieuwe exploitant. den haag Twee koeien in een weiland bij Den Haag kijken wat nieuwsgierig naar de fotograaf. De Neder landse veestapel krijgt steeds meer de ruimte van het rijk. Het kabinet heeft namelijk verordonneerd dat landbouwgrond niet al te intensief door vee mag worden begraasd. Als norm geldt sinds kort dat een boer omgerekend 2,5 volwassen melkkoeien mag laten grazen op een hectare cultuurgrond. De meeste bedrijven zitten inmiddels onder die norm. foto anp wim van vossen Ook Easyjet was er als de kip pen bij. Voor 55 gulden enkele reis, een fractie van het goed koopste KLM-tarief en goedko per dan per trein of auto, kan 'Easyjet Switzerland' het aan bod nauwelijks aan. Ook bij zijn diensten vanuit Genève op Londen en Nice heeft Easyjet door zijn afbraakprijzen de wind in de rug. geneve bob kroon correspondent Prijsbreker Easyjet is in oorlog met Swissair over een nieuwe dienst Genève-Barcelona. Ter bescherming van het monopo lie van Swissair op deze route geeft de Zwitserse regering geen toestemming voor deze zoveel ste uitbreiding van Easyjets stormachtig groeiende lucht net. De lijndienst zou op 29 juli door de Britse nieuwkomer worden ingewijd. Volgens een nieuwe Zwitserse wet mogen buitenlandse maatschappijen tot 2008 vanuit Zwitserland niet vliegen op bestemmingen, die door de nationale maatschappij worden onderhouden. Omdat Swissair vorig jaar om onduide lijke redenen Genève-Amster- dam uit zijn dienstregeling had geschrapt, stapte niet alleen de KLM in het opengevallen gat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 7