M Tilburgse kermis blijft een aparte attractie 166 Het Gesprek van de Dag Baraks vredeswil Maradona als acteur 'Kanjers' knappen af MAANDAG 19 JULI 1999 MILLENNIUM nog dagen Nog 166 dagen en het nieuwe millennium bn aan. Reden voor deze lf!e om in een dagelijkse terug te kijken op belai rijke gebeurtenissen dit m plaatsgrepen op cones "d ponderende data in gelopen 1000 jaar. Des week: 19 juli 1272: Flor m verleent Gouda stadsrt *e ten; 20 juli 1969: NeilA strong zet voet op de A maan; 21 juli 1899: gel tedag Ernest Hemingv. tn 22 juli 1934: VS-bandi( bij 1 John Dillinger gedoo juli 1892: sport- en vis tentoonstelling Scheve g( gen; 24 juli 1982: Zwaii zang dagblad Het Vade land. Ind. 19 JULI 1272 mk Omdat het oorspronkelijkf ide cument verloren gegaan is dens een grote stadsbrand, de datum niet helemaal zé am Feit is wel dat Gouda omsi 19 juli 1272 stadsrechtenk R0 van Graaf Floris V van Hol Voortaan mogen de Gou wenaars zelf de stad bestui en er recht spreken. Voort gemeentebestuur wordt er n keuze gemaakt uit de 'aller ste, notabelste, eerbaarste, kelijkste en vredelijkste mi nei nen'. Want, zo schrijft des iek historicus minzaam, in die rk gaat men er nog vanuit da; te rijkdom allem kan word dst verworven dankzij een gro ;jtk verstand. Omdat schout e: schepenen van Gouda no; ,<y varing moeten opdoen rne rechtspraak, mogen ze hui ielo ridische problemen voorle Ge aan hun collega's uit Leidt rer De stad stelt in deze tijd in weinig voor. Moordrecht I voorbeeld is veel groter: bi log is deze stad verplicht man en een koggeschip t( èp ren. Gouda komt niet veri levert er in zijn eentje al 2 beschermde stad Gouda meteen als kool. Dat komi vooral omdat Gouda op et we strategische plek in het riv rennet ligt: op de enige do gei gang van de Maas naar Au dam. Als in het jaar 1350 c at'c om de stad gelegd worden regi heeft Gouda de omvang d rtje stad tot ver in de negentie wii eeuw zal houden. MARTINE VAN ECK rt MENSELIJI )ei ee' Politieagenten van de pk verk Bridgend in het zuiden va chts Wales heeft per vergissing van haar eigen surveillant mera's opgeblazen omdaiM- dachten dat het een bomj Het apparaat was eerder plaatst door inspecteurs dp moord onderzoeken en dj hm hoopten dat de dader ten id v komen op de plaats van h er 1 misdrijf, zo meldde de Bri 4/g krant The Times zaterdag ntei lokale visser vond de ong< iak ogende doos en alarmeen ds i autoriteiten. Die dachten lid het pakket was achtergela Ne< met de bedoeling een aar je ii te plegen op een nabijgeli |2 nt militair hoofdkwartier. D( tie riep de hulp in van de sieven opruimingsdienst 'bom' met een gecontrole ir^ explosie tot ontploffing bi s v< Na onderzoek van de smf op de resten kwam men ecb r he de ontdekking dat het oir nes surveillancecamera ging. ten Inch cht i Een Maleisische man die laai een stuk van zijn tong vei iet c toen hij probeerde een si; Ijax de vrouw te kussen, krijgt maanden gevangenisstra' gens schending van de ze heid van een vrouw. Ditb het Maleisische persbure; Bernama gisteren gemeld, vrouw lag in haar eentje te; in haar kamer, toen ze wak schrok en merkte dat er iet1w haar mond werd gestopt. 2 te' i hard op het onbekende vo) ame en riep om hulp. Voor de ff irsii bank vertelde de vrouw da! van niet wist wat ze had afgebe let totdat ze later het stuk toni stut Ze bracht het naar het die' zijnde politiebureau. Haat ger, een 36-jarige timmert dier werd gearresteerd toen hij tveri het ziekenhuis ging om ge' 'ma' te worden. De rechter legd de een boete van 5.000 ring? ver (3.000 gulden), maar der dvo weigerde te betalen. Daatt Een moet hij de cel in. hee tv l Cultuurtoerisme op een dodenakker COMMENTAAR Binnen twee weken na de presentatie van zijn moeizaam gefor meerde kabinet heeft de nieuwe Israëlische premier Barak een ter mijn gesteld aan alle betrokkenen bij het vredesproces in het Mid den-Oosten. Uiterlijk 1 november 2000 moeten akkoorden op tafel liggen met de Palestijnen, met Syrië en met Libanon. Nooit eerder heeft een Israëlische premier zich zo willen vastleggen. Nog belangrijker echter dan het noemen van een vredesdatum is de uitspraak van Barak dat hij bereid is een Palestijnse staat te ac cepteren. Ook dat is een unieke, vergaande uitspraak voor een man in zijn positie. Met mooie woorden en goede voornemens al leen kom je natuurlijk niet ver, maar veel wijst er op dat Barak in het voetspoor wil treden van de bewogen realist Rabin, die een ijzeren vuist combineerde met een vurige vredeswil. De eerste tegenslag heeft Barak al moeten incasseren. Zijn kabinet is minder breed van samenstelling dan hij had gehoopt. De Li- koed-partij is uiteindelijk buiten de regering gebleven en kiest er voor de vredespolitiek van Barak te vuur en te zwaard te bestrij den. Het draagvlak van dit kabinet in de samenleving is niettemin groter dan dat van de regering-Netanyahu. Dat geldt evenzeer voor het politieke prestige van het kabinet-Barak in het Midden-Oosten en in de Westerse wereld. De volgende hobbel is zonder twijfel het vredesakkoord met Syrië. Barak, op bezoek in Washington, heeft president Clinton gewaagd zich in té zetten voor een verbetering van de relaties met Syrië. Een akkoord met president Assad is er in feite al twee keer geweest. Vlak voordat hij werd vermoord, was premier Rabin wijwei rond en ook Netanyahu gaf onlangs toe met Syrië tot een vergelijk te zijn gekomen, maar uit angst voor zijn achterban niet te hebben doorgezet. Een regeling met Syrië moet de weg wijmaken voor een Israëlische terugtrekking uit Zuid-Libanon. In beide gevallen zullen gedemili tariseerde zones moeten worden ingesteld, met VN-troepen die op de veiligheid van de grenzen toezien. Eén ding is zeker: wede met Syrië en Libanon neemt de in de grensgebieden actieve terroristi sche bewegingen de wind uit de zeilen. Baraks terechte gok is dat daardoor in zijn eigen land de rust en het vertrouwen onstaat om tot een definitief vergelijk met de Palestijnen te komen. groeid tot bedevaartplaatsen, maar ook anonieme dorpskerkhoven krijgen langzamerhand die status. Groningen heeft een programma om cultuurtoeris ten te lokken naar vervallen begraafidaatsen die nu in hoog tempo worden opgeknapt.Toch wordt de band daarmee nooit zo hecht als meteen begraaf plaats waar iemand ligt die je persoonlijk hebt ge kend. Het kerkhof en zijn bewoners worden ontdaan van hun anonimiteit, netzoals de mensen die gere geld hun nabestaanden bezoeken. In de doodlopende straatjes die de rijen graven vor men, mogen de overledenen dan eikaars buren zijn, het sociale leven speelt zich boven de grond af. Je groet een gezicht dat in enkele weken tijd vertrouwd wordt, maakt een praatje en wisselt geschiedenissen uit. Na verloop van tijd hoefje elkaar niet eens meer te zien om toch contact te hebben. Aan wat erop de graven ligt - de versheid van de bloemen, het bran dende kaarsje in een lan taarntje - kun je aflezen wie er wanneer is geweest. Bij het graf van onze vader, schoonvaderen opa staan we nog aan het begin van die ontwikkeling. Hij ligt in een nieuwbouwwijkje van het kerkhof, waar elke week nieuwe bewoners intrekken. De bu ren tasten elkaar nog af. „Zal ik het bij u ook even aanharken?", vraagt mijn echtgenote aan de vrouw die zojuist bloemen op het graf naast ons heeft ge legd, en met haar voetstappen de vers gestorte aarde heeft omgewoeld. Als zij het verhaal vertelt van de gruwelijke ziekte van haar man, de zeldzame jeugdvorm van de aan doening die bij haar twee kinderen werd ontdekt, de invloed die dit niet alleen had op hun lichamelijke gesteldheid maar ook op hun psyche, de opvoedings problemen, de moeizame tocht langs allerlei tehui zen en de wetenschap van het onvermijdelijke einde, word je bijna verlegen met het vrij rimpelloze be staan dat je tot nog toe zelf hebt geleid. Haar zoon werd nog geen dertig en bracht een belangrijk deel van zijn leven door in verpleeghuizenHaar dochter lijdt aan dezelfde aandoening en de enige zekerheid die de vrouw heeft is dat zij binnen enkele jaren be halve weduwe ook kinderloos zal zijn. Heel erg vindt, ze het, vertelt ze, dat ze nooit oma zal worden. Er voegt zich nog een buurvrouw bij het gesprek. „Op een begraafplaats zouden eigenlijk alleen opa's en oma's mogen liggen die een lang en gelukkig le ven hebben geleid", luidt haar bijdrage aan het ge sprek. Een diepe zucht last even een pauze in. „Maar we hebben het nu eenmaal niet voor het zeggen. Een begraafplaats is wei een mooie plek voor zo'n dooddoener. Het Nederlandse record parachutespringen in formatie is gistermiddag boven Texel gebroken. Nadat twee eerdere pogingen waren mislukt, for meerden 72 parachutisten van het Paracentrum Texel om drie uur met elkaar een stervormig figuur in de lucht. De parachutisten, die uit vier vlieg tuigen waren gesprongen, hebben daarmee het oude record uit 1993 van 53 mensen verbeterd. Dat record stond toen ook al op naam van het Texelse paracentrum. foto anp De Argentijnse voormalige ster voetballer Diego Armando Ma radona wordt acteur. Hij gaat volgens het Britse showbizz - persbureau WENN een rolletje spelen in de film Tifosi (Fans) van de Italiaanse regisseur Neri Parenti. De Argentijn wordt de ze week verwacht op de filmset in de Cinecitta studio's in Ro me. Maradona is nog altijd enorm populair in Italië en vooral in de stad Napels waar hij enkele jaren speelde. Eerder dit jaar werd bekend dat er ook een film over het leven van de voet baller zelf wordt gemaakt. De voetballegende zal worden be trokken bij die film, maar zal zelf niet meespelen. Maradona kende een loopbaan met vele hoogte- en dieptepun ten. In 1986 veroverde hij met Argentinië de wereldtitel, maar hij was ook betrokken bij tallo ze schandalen. Hij werd vijftien maanden geschorst wegens do ping. Dit voorjaar liet hij weten dat hij niet van zijn cocaïnever- slaving kan afkomen. Wij komen voor iemand die nog opa heeft mogen worden, zijn hele leven nooit een dag in een zieken huis lagen overleed in zijn slaap. Zijn graf werd maandenlang gemarkeerd door een houten paaltje waarop zijn naam stond geschreven. Zelfs de popu lairste middenklasse auto heeft een kortere levertijd dan een grafsteen. Nu de steen er eenmaal staat planten we een buxushaagje rond de zwarte aarde, die iemand van de begraafplaats op het grafbed heeft gegooid. Achter de steen komt een witte roos op een stam en op de voorgrond zetten we nog wat eenjarig spul. Een beetje vergankelijkheid doet het altijd wel, op een kerkhof. Wij hebben wat met begraafplaatsen. Vooral in het buitenland kunnen we uren lopen tussen verweerde zerken, fotootjes bekijkend van de overledenen en opschrif ten ontcijferend waarin iemand met een en kelezin tot leven wordt gebracht. Tijdens fietstochten in Frankrijk en Denemarken vormen kerkhoven onze vaste lunchplaatsen: er is altijd wel een bankje, stromend water of een toiletgebouw waarvan de deur overdag open is. Beroemde begraafplaatsen - zoals de Cime- tière du Père-Lachaise in Parijs - zijn uitge- DICK VAN DER PLAS Het kind zit pontificaal op de schouders van papa. Vader en dochter zijn bezig met hun we kelijkse strandwandeling op za terdag. Dochterlief kijkt haar ogen uit. ,,Kijk pap!", kirt ze verbaasd „allemaal blote wou wen op het strand." Een oma met een jarretelletje staat tus sen de jonge meiden in de branding.Smile", zegt de foto graaf. En de dames lachen. „Omdraaien, ik wil wat laten zien", roept vervolgens Robert Elsink van weekblad Aktueel dat een feestje geeft bij de Noordzee FM Beach Club in Zandvoort. Vader en dochterlief lopen stug door richting IJmui- den. „Vertel dit maar niet aan mammie", mompelt vaders schor tegen zijn oogappeltje, terwijl hij haar ogen toedekt. „Aktueel bestaat 16 jaar en 8 maanden. Elke week hebben we een Kanjer van de week. Ik heb berekend dat we er nu zo'n duizend meiden gehad moeten hebben. Vandaar dit feestelijke dolletje onder de noemer 'Het duizendste meisje", vertelt de kersverse hoofdredacteur Arjan Borger. „We hebben ze alle dui zend een mailing gestuurd en er zijn er vijftig op komen da gen. Wij vinden dat een redelij ke respons. Aktueel is een blad voor de losse koper tussen de 23 en 35 jaar oud", weet Arjan. „Onze lezer is verzot op video's en heeft altijd een magnetron in huis. De Aktueel-lezer is de kinderloze hoeksteen van Ne derland." „Ik heb drie keer in Aktueel ge staan", vertelt Sandra de Vos. „Een keer met .'de viagrapil' en laatst als Kanjer van de Week. Als Kanjer zit ik nu in de lees map en lig ik bij de kapper. Een Kanjer krijgt 500 gulden van Ak tueel. Ik ben begonnen bij Pa norama. Daalr kreeg je niks be taald. Erger nog je moest er zelf voor je foto's betalen. Maar hier krijg ik een kick van, omdat het dorp Bergen, waar mijn wiend en ik een horecabedrijf hebben, dan weer wat te roddelen heeft." Sandra heeft haar wiendin An- nelies meegenomen. „Ze had den te weinig wouwen voor op de foto", vertelt Annelies. „Op het laatste moment woegen ze ook aan mij of ik er op wilde. Ik hoefde niet uit de kleren, dus ik heb het gedaan. "Simone Angel van SBS 6 maakt ondertussen opnames voor haar programma 'De heetste plekjes van Neder land' (vanavond op tv). „Het is lachen, gieren, brullen", vertelt Sandra „Alleen is het allemaal niet zo professioneel. We heb ben maar twee consumptie bonnen gekregen en bovendien had Aktueel duizend meiden beloofd en er zijn er maar een handjevol. In de uitnodiging hadden ze gewaagd of we naakt in de branding wilden gaan staan. Ik weet dat een heleboel Kanjers daar op afgeknapt zijn." RON SCHOLTE 'Vanuit de 'hoog-gaat-ie' kun je zo mooi de stad zien liggen' „Hè mam, gaan we nóg 'n keer in de 'Experience'?", vraagt een bebrilde jongen van brugklasformaat zijn moeder. „Oh nee, afschuwelijk. Zeker niet!" De keurig-sportief geklede vrouw lacht, maar aan het rode gezicht is te zien dat ze nog niet is bekomen van de sensaties die de tegengestelde bewegingen en het op zijn kop hangen teweegbrengen tijdens een ritje in een van de nieuwste attracties op de kermis in Tilburg. Warmte wordt getemperd In het binnenland werden gisteren de hoogste temperaturen van 1999 geregistreerd. In het Limburgse Nijswiller werd 32,0 graden ge meten. Aan zee bleef de temperatuur op het duinstation van Bloemendaal net onder de zomerse grens van 25 graden met maximaal 24,6 en op het strand van Zandvoort was het lange tijd maar 21 graden. Ook vandaag was het weer erg warm maar gedurende de rest van de week wordt de warmte duidelijk getemperd. Bepalend voor het weerbeeld is een actieve depressie bij Schotland en later in de week boven Scandinavië. Rond het lagedrukge bied circuleren koele luchtmassa's. Het binnendringen van de minder warme lucht gaat morgen gepaard met enkele regen en onweersbuien. Voor de passage van een koufront kan het echter nog wel zo'n 24 graden worden. De wind waait uit het zuidwesten en neemt aan de kust toe tot vrij krachtig, mogelijk krachtig. Woensdag is het overwegend droog met enkele opklaringen en middagtemperaturen rond 21 graden. Daarna, donderdag en vrijdag, komt er meer bewolking en neemt de buienkans toe. In een naar west tot noordwest draaiende stroming zak ken de temperaturen naar 18-20 graden. In het weekeinde breidt evenwel een nieuw hogedrukgebied zich van de Atlan tische Oceaan naar West Europa uit. Er komt dan weer meer zon en de temperaturen stijgen tot zo'n 25 graden op zon dag. Kortom van slecht zomerweer is deze maand nauwelijks sprake. Het wachten is nog op een langere periode van standvastig zomerweer. JAN VISSER tueel figureren. die volgende week beiden in Ak- foto united photos de boer ron pichel Onder aanvoering van vader, die al meer dan genoeg heeft aan het kijken naar de kolossale vermaakmachines, schuifelt het gezin verder over de Tilburgse kermis. Deze staat niet zo maar op één plein. De bijna twee honderd attracties slingeren als een lint van drie kilometer door de binnenstad. Tot en met zon dagavond zullen zo'n twee mil joen mensen - meer dan tien keer het inwonertal van Tilburg - deze 'grootste kermis van de Benelux' bezoeken, die de ge meentekas spekt met 4,2 mil joen gulden. Tegenover de 'Experience', waar een kaartje zeven gulden kost, is traditiegetrouw een nostalgische kermis ingericht. „Dat is voor mij nou écht ker mis", zegt Marijke van Spanje (51) uit Enschede, die door een Tilburgse vriendin is meege sleept. „Je ziet kinderen zo ge nieten. Een meisje met stralen de ogen op een paard in een oud carrousel of een jongetje glunderend in een brandweer auto. Dat maakt het voor ons volwassenen ook weer leuk", aldus de basisschooldirecteur. Op dit speciale kermisterrein achter het gemeentehuis, waar maximaal een gulden per ritje wordt betaald, staat naast oude draaimolens - bij een exem plaar met bootjes draagt de ker misbaas nog steeds een kapi teinsuniform - ook een wagen met een grote miniatuurkermis. Een jongetje bewondert het kunstwerk met ingehouden adem. Marinus de Weijer (70) uit Deventer, die er totaal 28 jaar aan heeft gebouwd, geniet vanaf een klapstoel voor zijn wagen van de intense belang stelling van het joch. Een spel van licht en snelheid op de 'nostalgische' kermis die de binnenstad van Tilburg tot 25 juli beheerst. foto anp „Er hangt hier altijd een aparte sfeer", weet De Weijer uit erva ring. „De mensen in het hart van Brabant zijn gemoedelijker en ik krijg hier meer waardering voor mijn miniatuurkermis dan ergens anders." Hij heeft, net als zijn vrouw, sinds zijn twaalf de met kermissen gereisd. „Ruim dertig jaar met een olie- bollenkraam. Kijk, daar staat-ie in het klein", wijst hij naar het midden van de miniatuurker mis. De Tilburgse kermis is rijk aan contrasten. Traditionele beel den vermengen zich met mo derne. Tussen de terrassen pro beert een zigeunerin in een prachtige wijde jurk bloemen te verkopen. Verderop maakt een vijftiger met wit ringbaardje en in korte broek zich uit de voe ten met een levensgrote beer onder zijn arm, terwijl hij met een mobiele telefoon in de an dere hand het thuisfront op de hoogte brengt van zijn buit. Op de 'gewone' kermis trekken de nieuwe attracties in de cate gorie 'snel, hoog en eng' het meeste publiek, ondanks prij zen tot een tientje per maag- schokkende rit. "„Het kost wel veel geld, maar je moet gewoon een bepaald bedrag meenemen en dan geldt: 'op is op'", zegt Lidy Engelhard (42) uit Tilburg, die met dochters Marloes (7) en Eva (13) aan de zwier is. Zoals velen in de oude textiel stad is Lidy geen echte kermis- vierder, maar zal ze toch elk jaar even over de kermis lopen. „Een beetje nostalgie, denk ik. Sfeer snuiven. Het hoort er van jongs af aan bij. Daar denk je niet over na, dat doe je gewoon, en dus ook met je kinderen", lijkt ze voor het eerst te overwe gen waarom een mens naar de Tilburgse kermis zou gaan. Die fleurt overigens al meer dan vierhonderd jaar het leven van de Tilburgers op. „Ik herinner me nog dat mensen in Tilburg geen vakantie vierden maar hun geld aan de kermis be steedden." Dat was toen Jan de Arbeider in zijn stamcafé zijn eigen dubbeltjespot had waar elke week tien cent van zijn hongerloontje werd weggezet. Met de kermis werd de spaar pot dan geleegd. Niet iedereen geniet. Harrie Jansen (61), in groen overhemd met stropdas, probeert op de warme avond puffend zijn vrouw bij te houden. „Ik ben niet kapot van de kermis, maar ik ga mee voor mijn vrouw." Rietje (58), die gearmd met haar tweelingzus Sjaan even de pas inhoudt, kijkt meewarig achter om. „Het is toch gezellig met zoveel mensen", klinkt haar doorrookte stem in Tilburgs dialect. „Wij gaan elk jaar naar de kermis en dan gaan we in ie der geval 's avonds een keer in de Hoog-gaat-ie. Dan kun je zo mooi Tilburg zien liggen en de lichtjes in de stad. We drinken dan nog een wijntje op een ter ras en dan hebben wij een leu ke kermis gehad." De 'hoog-gaat-ie' heet in de rest van Nederland het 'reuzenrad' en heet hier 'Rooze Movie Star'. De vijftig meter hoge attractie, waar eigenaar J. Rooze uit Apel doorn 45.000 lampen heeft in gedraaid, is in de loop van de jaren het handelsmerk van de Tilburgse Kermis geworden. „Ook oudere mensen kunnen van deze attractie genieten. Er zijn er zelfs die geen jaar over slaan", zegt kaartjescontroleur Jan. YVONNE VAN DER HEIJDEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 2