\M
24 Uur opvang: dankzij video
hoeven ouders niets te missen
I Warmond
bij nacht
nn.nn
UU'UU
nnnn
uu - uu
Zomer 1999
MAANDAG 19 JULI 1999
976
Voor sommigen begint de 24-
uurseconomie al op 1-jarige
leeftijd. Of nog eerder. Want
werkende ouders die niet zelf
voor hun kind kunnen
zorgen, kunnen in steeds
meer steden hun kroost dag
en nacht in opvangcentra
onderbrengen. Worden
kinderen gelegenheids- en
gezelschapsdieren? Of is de
24-uursopvang dé ideale
manier voor alleenstaande
ouders en tweeverdieners om
werk en kinderen te
combineren? Volgens
coördinator Susanne
Rossmann van het Haagse
opvangcentrum Dientje zit er
minstens één groot voordeel
aan: „Als hun kind hier
slaapt, kunnen ouders die in
de nachtdienst werken tussen
15.00 uur en 19.00 uur
effectieve tijd met hun kind
doorbrengen."
Ieder kind heeft zijn eigen sta
pelbedje, voorzien van een kar
tonnen naambordje met wat
praktische informatie voor de
leidsters: 'Youri heeft een
speen en een blauw popje'. Er
kunnen - toevallig maar waar -
24 kinderen slapen in de grote
slaapzaal van kindercentrum
Dientje in Den Haag. De '24-
uurskinderen' hebben ieder
een eigen bed. De kinderen die
alleen overdag komen, delen
een slaapplaats. De warme
middagzon straalt een blauwig
licht door de gordijnen naar
binnen. Zo'n tien slaperige en
transpirerende peuters stap
pen met hun blote buik naar
voren door de zaal rond, op
weg naar de mini-wc's of de
commode. Het middagslaapje
is voorbij: tijd voor een schone
luier en een fruithapje.
Zes jaar geleden startte coördi
nator Susanne Rossmann in
Den Haag één van de eerste
experimenten in Nederland
met een 24-uurs kinderopvang.
,,De Haagse politie drong daar
nog op aan. Die wilde meer
vrouwen in dienst nemen en
moest derhalve ook 's nachts
voor kinderopvang zorgen.
Toen later de zorgsector even
eens vroeg om nachtopvang,
ondernam de Stichting Kinder
opvang DAK in Den Haag stap
pen." Het experiment slaagde
en Dientje bleef bestaan. Het
biedt nu opvang aan 112 kin
deren. Bijna de helft komt bui
ten de reguliere tijden.
Rossmann ziet die vraag naar
verlengde en flexibele opvang
groeien. Ouders willen hun
kinderen na het avondeten op
halen, in het weekeinde bren
gen of kunnen slechts kort van
Wie een boot heeft, heeft de wereld. Rustig
hij tuffen naar de monding van de Loire of ge
woon een reisje maken over de Vliet. Een korte |jWi
maar vriendelijke groet vanaf het dek naar de
landrotten behoort tot de mogelijkheden. Sym- Eerai
pathie die altijd blijft, omdat ze geen toekomst l™f
heeft. Wat een aardige mensen! En dan gaat
weer ieder zijns weegs.
Fietsers die door wolken muggen pedaleren,
kijken soms jaloers toe als Naatje voorbijkomt.
Zacht, statig, alsof ze opdoemt in een droom.
Wat een heerlijkheid. Wat moet het heerlijk
zijn om zo 's avond tegen zevenen rustig het
water tegen de boeg te horen klotsen. Te
ren naar het gulzige gesmak van de plas, alsof
er met veel smaak iets wordt verorberd.
Naatje ligt rustig te wachten aan De Leede. Een
mooi schip, waarin heel wat schilder- en beits-
uurtjes zijn gaan zitten. Een schip dat je een
beetje doet denken aan het klompje in je
een klompje dat zelfstandig over het water kon nbi
schrijden, met een oude zakdoek als zeil. Naat-
je. Een schip waarbij je een pijp moet roken. If
hole
tekst: CEES VAN HOORE foto: W1M DIJKMAN
Het Leidsch Dagblad geeft elke dag vijf afdrukken van 'Ingelijst' weg aan lezers uit de gemeente waar de foto is gemaakt. Aanvragen - uitsluitend per briefkaart en uiterlijk een
week na plaatsing - richten aan Leidsch Dagblad, afdeling Promotie, postbus 54, 2300 AB Leiden. De vijf uitverkorenen krijgen 'Ingelijst' binnen drie weken thuisgestuurd.
Coördinator Susanne Rossmann van het Haagse 24-uurs opvangcentrum Dientje. „Het gaat uiteindelijk
om het welbevinden van kind én ouders." foto dick hocewoning
tevoren hun roosters inleveren,
zoals stewardessen. Want het
zijn niet meer alleen kinderen
van verpleegkundigen en poli
tieagenten, constateert ze.
„Ook ouders die werken bij
vlieg- en vervoersmaatschap
pijen, in bejaardenhuizen, de
horeca, winkels, de Tweede
Kamer of de journalistiek bren
gen hun kind hier."
Voor de 'echte' 24-uursopvang
zijn zeven kinderen aange
meld. „Het loopt niet storm,
maar blijkbaar is het aanbod
toch nodig, vooral voor twee
verdieners met onregelmatige
werktijden. De grote groep al
leenstaanden waar we zes jaar
geleden mee begonnen, is nu
heel klein." Een verklaring
daarvoor heeft Rossmann niet
direct voorhanden. Aan de
prijs kan het niet liggen, want
in de meeste gevallen betaalt
de werkgever een groot deel
van de kosten. De ouders beta
len naar draagkracht, variërend
van 73 tot 1374 gulden per
maand voor vijf dagen opvang
per week.
„Het is dus ook voor alleen
staande moeders betaalbaar.
Maar misschien zoeken zij een
baan waarvoor ze alleen dag
opvang nodig hebben, want in
die groep zitten wel veel kinde
ren van alleenstaande ouders",
oppert Rossmann. „Of ze kie-
zen er bewust voor om een
paar jaar te stoppen met wer
ken. Als ze na die tijd weer be
ginnen, hebben ze een heel
oppas-netwerk om zich heen
opgebouwd. Werkende twee
verdieners komen daar niet
aan toe."
De vraag naar flexibele kinder
opvang, voortgestuwd door de
zich verder uitbreidende 24-
uurseconomie, heeft het aan
bod in deze sector de afgelo
pen jaren explosief doen groei
en. Dat constateert de VOG, de
belangenorganisatie waar drie
kwart van de bijna duizend
verblijven in Nederland is aan
gesloten. Want werken én kin
deren krijgen is tegenwoordig
in veel gezinnen de standaard.
Rossmann vindt die ontwikke
ling alleen maar gunstig. Zij is
ervan overtuigd dat een ge
deeltelijke opvoeding buiten
het gezin een meerwaarde
heeft voor kinderen. „Ze leren
spelen met oudere en jongere
kinderen, trekken zich aan el
kaar op. Ze maken kennis met
het sociale gebeuren in de
groep en wij hebben vooral in
de weekeinden extra tijd voor
leuke dingen. Dat hebben opa
en oma ook, maar daar is het
vaak altijd feest. Bij ons is een
duidelijke structuur met dage
lijkse rituelen."
Bovendien is het alternatief
voor kinderen volgens haar
vaak niet beter. „Zeker niet als
ze als enig kind op driehoog-
achter wonen en op straat niet
veilig kunnen spelen. Hier heb
ben ze met andere kinderen
waterpret in de tuin. Dat is een
verrijking voor hun ontwikke
ling."
„Bovendien gaat het uiteinde
lijk om het welbevinden van
kind én ouders. Werk vergt nu
eenmaal veel van ouders. Je
ziet dat er een last van hen af
valt als ze weten dat hun kind
in goede handen is en dat ze
zich niet hoeven te haasten om
het voor 18.00 uur op te halen.
Juist ouders die hun kind naar
de nachtopvang brengen, kun
nen overdag tussen 15.00 uur
en 19.00 uur meer effectieve
tijd met hun kind doorbren
gen. Terwijl ouders die overdag
werken, 's avonds als hun kind
uit de opvang is nog bood
schappen moeten doen en het
huis moeten schoonmaken.
Die hebben na achten pas
weer aandacht voor hun kind.
En dan is het bedtijd."
Nadelen ziet Rossmann ook
wel. Ouders moeten het maxi
mum van tien dagdelen op
vang per week echt niet over
schrijden. „Kinderen, met na
me de oudere, hebben ook be
hoefte aan hun eigen kamer,
hun eigen plek waar ze alleen
naar hun eigen tv-programma
kunnen kijken. Kinderopvang
is nooit hun eigen keuze, altijd
die van de ouders." Ook voor
hen is het jammer dat ze bij
voorbeeld de eerste stapjes van
hun kind niet meemaken.
„Daarom leggen we veel vast
op video, zodat ze toch kunnen
zien hoe hun kind het hier
heeft."
Dat het allemaal nog gekker
kan, zag ze onlangs in een do
cumentaire over kinderopvang
in de Verenigde Staten. „Daar
in gingen kinderen mee naar
de autofabriek waar hun ou
ders in wisseldiensten werken.
Ze werden wakker gehouden
tot 02.00 uur 's nachts om in
het ritme van hun ouders te
blijven. Wat voor invloed dat
heeft op hun latere leven? Daar
denk ik vaak over na. Over hoe
kinderen die hier ooit geweest
zijn het nu hebben. Want dat is
het allerbelangrijkste in de op
vang: het geluk van de kinde
ren."
SASKIA BUITELAAR
Buschauffeur
Hans van Leeu
wen: „Het mooi
ste van m'n werk?
Ik mag elke keer
voorin zitten, bij
het raam."
's Nachts brood bakken. Voor
dag en dauw opstaan om
bloemen te rijden, 's Avonds een
patiënt behandelen. Voor
sommige mensen is dat
Onregelmatige leven de
normaalste zaak van de wereld.
Naam: Hans van Leeuwen
Leeftijd: 42 jaar
Woonplaats: Oegstgeest
Beroep: buschauffeur
Hoe ziet de gemiddelde dag van een buschau
feur eruit?
„Dat is heel moeilijk te zeggen. Met al die onre%
matige diensten loopt de wekker iedere dag op
ander tijdstip af. Maar ik word in elk geval no
keer in mijn eigen bed wakker. Als je ons verge
met vrachtwagenchauffeurs zijn wij, denk ik,
beter af. Die zijn vaak dagen onderweg. Wij ni
vroegste dienst begint om half zes 's ochtends,
uit Katwijk. Dat betekent dat ik dan om vijf uk
de garage moet zijn. De laatste dienst eindigt oi
twee uur 's nachts. Dus dat is nogal een verschi
Is dat fysiek goed op te brengen, steeds weer
ken op een ander tijdstip?
„Ja, hoor. Ik doe dit nu al tivintig jaar en ik hel t2
nog nooit last mee gehad. Ik merk nog niets aai
mijn lichaam. Daar doe ik zelf ook veel aan. Hi
gaat om de balans tussen werken en ontspannt 'fr
doe aan yoga, hardlopen en fietsen. Dat helpi
Maar je moet ook slapen om uit te rusten. I
je slaapritme niet verstoord door dat onreg
tige werk?
„Nee. Als ik 's ochtends heel vroeg moet begin,
hou ik 's middags siësta. Dan lig ik drie kwartuon
een narcose. Daarna voel ik me weer helemaal
geknapt. Maar het is de kunst om heel goed te
ten. De beste ontspanning ligt tusen waken en
pen. Als je 's middags te diep slaapt, gaat dat h
koste van je nachtrust. En ach, eens een keertje e
slapen kan echt geen kwaad. Tenminste, als da 11
gepaard gaat met alcoholische versnaperingen
Want dat kan natuurlijk echt niet, drinken,
slapen en dan achter het stuur kruipen.
Lijdt het gezinsleven niet onder het gebrek a r
regelmaat?
„Nee, juist niet. Het werk leidt niet tot sleur. Bi -
is het niet thuiskomen, krantje lezen, eten.
voordelen. Als je kinderen hebt, kun je daar
veel meer tijd aan besteden. Vaders die van
tot vijf werken, kunnen hun kinderen
niet van school halen. Nou heb ik zelf geen
ren, maar ik zie dat bij mijn collega's. Ik kan
mooi weer door de week geregeld overdag
strand. Ik kan boodschappen doen wanneer
rustig is. Nee, ik zou er tegen opzien om
te werken.
Wat is het mooie van je werk zelf? u
,Ik mag elke keer voorin zitten, bij het raam.
ben baas op de bus, ik ben zelfstandig in de
Het is wel vrijheid die discipline vereist,
moet rekening houden met de klok. Je
vertrekken en je moet op tijd aankomen,
een kan daar tegen. Ik wel."
HERMAN JOUSTRA L
