Enorme claims dreigen
voor tabaksfabrikanten
Buitenland
us
Israëlische Arabier
in defensiecommissie
'Geen koekje, dank u, wel thee'
Protest in Leskovac trekt enkele honderden mensen
'Orangisten zoeken in Belfast bewust de confrontatie,
klDERDAG 8JULI 1999
:rste executie op basis DNA-bewijs
rcviLLE In de Amerikaanse staat Texas is gisteren de eerste
i geëxecuteerd van wie het doodvonnis is gebaseerd op
jv bewijsmateriaal. Tyrone Fuller (38) was veroordeeld voor
noord op medisch technologe Andrea Duke. Hij verkrachtte
martelde haar en sloeg haar daarna dood. De aanklagers
[den eerst een andere dader op het oog, maar een DNA-on-
:oek liet zien dat lichaamsvocht en haren die van het li-
van Andrea Duke waren afgehaald, van Fuller waren.
irtijen in Sierra Leone zijn akkoord
De regering van Sierra Leone en de rebellen van het Ver-
Se Revolutionaire Front (RUF) hebben gisteren besloten
'einde te maken aan de burgeroorlog in het West-Afrikaanse
1. In de hoofdstad Lomé bereikten beide partijen onder het
;iend oog van vijf West-Afrikaanse presidenten een akkoord,
voorziet in het delen van de macht, waarbij onder meer het
F vier ministersposten heeft geaccepteerd. De minister van
lenlandse zaken van Togo, Joeseph Kokou Koffigoh, zei dat
ebellen ook vier vice-ministers mogen leveren. Bovendien
rt RUF-leider Foday Sankoh de status van vice-president.
ekenhuis Rome is 'smerig'
ie. In het academische ziekenhuis Umberto I in Rome is de
WH tand 'ongelofelijk', aldus een politierapport dat gisteren be-
d vverd gemaakt. Een speciaal politieteam heeft op de
imafdeling rondslingerende buisjes bloed zien liggen. De
oskamers waren smerig, chirurgische instrumenten verroest
vegwerphandschoenen bleken meer dan eens te worden ge-
kt. Vijftien maanden geleden werd het ziekenhuis onder cu-
Ie gesteld omdat vier patiënten na een staaroperatie blind
en geworden door een bacteriële infectie. De afgelopen
e weken werden dertien baby's getroffen door een darmin-
e en moesten twee van hen worden geopereerd. Waar-
jnlijk is de infectie veroorzaakt door een salmonellabacterie.
lgische melk is dioxine-vrij
5el r Belgische melk en melkproducten als kaas, yoghurt en
n zijn volkomen veilig voor consumptie. De Europese Com-
iie zal nog deze week het export- en verkoopverbod ophef-
dat sinds het uitbreken van de dioxinecrisis van kracht was.
vet vlees, kippen en eieren blijven wel handelsbeperkingen
lan. De veterinaire deskundigen van de vijftien lidstaten
de Europese Unie lieten zich gisteren overtuigen door de
ische testresultaten op melk. In ruim dertienhonderd mon-
werden geen verhoogde hoeveelheden van het kankerver-
;ende dioxine aangetroffen.
uterse presenteert crisisplan
mariboVoorzitter Dési Bouterse van de Surinaamse coali-
artij NDP heeft een nationaal crisisplan opgesteld dat uit-
>okre lelijk moet uitmonden in vervroegde algemene verkiezin-
ding Bouterse hoopt dat er consensus wordt bereikt over het
!,oni i, dat door een nationaal kabinet onder leiding van presi-
Wijdenbosch uitgevoerd zal moeten worden. Het crisis-
voorziet in wijzigingen in het huidige kabinet en in ontslag
- de president van de Centrale Bank van Suriname, Henk
dschalk. De coalitiepartijen en de verenigde oppositie, be-
88 sleven en vakbeweging (GS plus), kunnen nog steeds geen
eenstemming bereiken over een kandidaat ter vervanging
Wijdenbosch. De president kreeg eerder een motie van
trouwen aan zijn broek, maar hij weigert op. te stappen.
5 en Libië herstellen betrekkingen
>en Libië en Groot-Brittannië zullen hun diplomatieke be
dingen herstellen. Dit heeft de Britse minister van buiten-
Ise zaken, Robin Cook, gisteren in het parlement bekendge-
kt. De relaties tussen beide landen werden vijftien jaar gele-
1 verbroken na een incident waarbij een Britse politievrouw
it- RMi uit de Libische ambassade werd doodgeschoten tijdens een
-übische betoging. Cook zei dat Tripoli heeft toegezegd de
t-i ilievan de gedode Louise Fletcher schadevergoeding te be
ft; n en met de Britten samen te werken bij het onderzoek naar
e kwestie. „Deze twee toezeggingen hebben voor ons de weg
'emaakt de diplomatieke relaties te hervatten", aldus Cook.
s (koord voor Congo gereed
Afrikaanse ministers van buitenlandse zaken en defen-
hebben gisteren in de Zambiaanse hoofdstad Lusaka en ak-
rd voor vrede in Congo opgesteld. De moeizaam bereikte
reenkomst voorziet onder meer in een wapenstilstand. Con-
is al bijna een jaar het toneel van gevechten tussen tegen-
jiders van de Congolese president Laurent-Désiré Kabila en
is medestanders. Kabila brak vorige zomer met coalitiege
en, die hem in 1997 aan de macht hielpen. Sindsdien vech-
in Congo militairen uit Angola, Zimbabwe en Namibië voor
bewind van Kabila en steunen soldaten uit Uganda en
anda de rebellerende Congolezen.
eer vluchtgangen in Mont Blanc
is-grenoble De 41 adviezen van het onderzoeksrapport over
amp in de Mont-Blanctunnel richten zich vooral op verbe-
le coördinatie van de veiligheidsmaatregelen en verdubbe-
van de mogelijkheden te vluchten. Het luchtverversingssys-
n moet volledig onder de loep. Vrachtauto's breder dan 2,55
er mogen niet meer door de tunnel. Vrachtwagens moeten
et algemeen beter in de gaten worden gehouden en er moe-
strengere regels komen voor- het vervoer van gevaarlijke
ducten. De ramp in de Mont-Blanctunnel eind maart eiste
loden. De schuldvraag laat de Frans-Italiaanse commissie
onderzoek over aan justitie.
ittegolf VS eist minstens 44 levens
kR:V
iW% vi
tïQfüLï Een Amerikaans gezin slaapt op de stoep omdat de
nte in hun huis ondragelijk is geworden. De verstikkende hitte-
f in het noordoosten van de Verenigde Staten heeft aan minstens
wensen het leven gekost. De autoriteiten telden de meeste do-
in Philadelphia, waar 22 mensen bezweken. De meeste slacht-
ts vielen onder ouderen met hartproblemen. De hittegolf, die 4
uitbrak, lijkt over zijn hoogtepunt. Gisteren kwam koelere lucht
gebied binnen. De extreme hitte met recordtemperaturen van 37
38 graden Celsius zorgde voor grote problemen bij de energiebe-
ven. Honderdduizenden bleven uren verstoken van elektriciteit.
foto ap
aanse justitie verbiedt dagblad
SAfi; De Iraanse justitie heeft gisteren de verdere uitgave
de hervormingsgezinde krant Salaam verboden. Salaam
int het beleid van de hervormingsgezinde president Khata-
Vrijwel alle liberale media in Iran liggen in de clinch met de
inse justitie. Verscheidene uitgevers en redacteuren zijn eer-
opgepakt en gevangen gezet. Vooral de conservatieve oppo-
s is sterk gekant tegen de liberale pers. Het Iraanse justitiële
laraat is bovendien een bolwerk van conservatieven. Directe
leiding voor de jongste maatregel zou de publicatie zijn ge-
ïst van een geheime nota van het ministerie van binnenland-
Zaken over de vermeende gevaren van een vrije pers.
Industrie verantwoordelijk gesteld voor ziekten
Een jury in de Amerikaanse staat Florida heeft gisteren
geoordeeld dat Amerikaanse tabaksconcerns verant
woordelijk zijn voor het ontstaan van longkanker, lon
gemfyseem en nog zestien andere ziekten en aandoenin
gen bij rokende mensen. De uitspraak is een enorme ne
derlaag voor de sigarettenproducenten. Zij moeten nu
schadevergoedingen gaan uitkeren die mogelijk kunnen
oplopen tot over de duizend miljard gulden. Daarover
moet in vervolgprocessen duidelijkheid ontstaan. Wan
neer die zullen beginnen, is niet bekendgemaakt.
van hun rookwaar. Door hun
nicotineverslaving konden ze
De zaak tegen de tabaksindu- vervolgens niet meer van het
strie was aangespannen na- roken afkomen. De zeskoppige
mens ruim 40.000 eisers uit Flo- jury onderschrijft deze opvat-
rida. Zij stelden dat de sigaret- ting.
tenproducenten onvoldoende De tabaksindustrie verwierp
hebben gewezen op de gevaren de aantijgingen. Zij houdt vol
MIAMI Rtr-AFP-DPA
dat er geen wetenschappelijk
bewijs bestaat voor de gevaren
van roken. Bovendien zeggen
de tabaksginganten dat ze vol
doende informatie hebben ver
schaft. Honderdduizenden
mensen zouden ook met roken
zijn gestopt. Daarom zouden de
tabaksbedrijven niet verant
woordelijk zijn voor het ont
staan van eventuele (dodelijke)
aandoeningen.
In deze zaak zijn onder meer
tabaksgiganten als R.J. Rey
nolds Tobacco en Philip Morris
betrokken. Na de uitspraak zul
len de koersen van de tabaksfa
brikanten op Wall Street van
daag naar verwachting dalen,
maar beursdeskundigen ver
wachten snel herstel. „Dit was
een proces waarvan de uit
komst was verwacht", aldus
een van hen. Hij verwacht dat
de tabaksindustrie de zaak in
beroep zal winnen.
Eerder dit jaar moest Philip
Morris al twee maal hoge scha
devergoedingen uitkeren na
rechtszaken. In november vorig
jaar kwamen de fabrikanten en
een groot aantal Amerikaanse
staten een schikking overeen
van ruim 400 miljard gulden.
Daarmee kocht de industrie
claims af van staten, die stelden
dat de industrie zelf moest op
draaien voor de ziektekosten
van zieke rokers. Die schikking
geldt echter niet voor individu
ele rokers, zoals de groep in
Florida.
JERUZALEM AFP
Een Israëlische Arabier gaat
voor het eerst in de geschie
denis van Israël waarschijn
lijk deel uitmaken van de be
langrijke parlementscommis
sie voor buitenlandse zaken
en defensie. De commissie
houdt toezicht op het werk
van de Israëlische inlichtin
gendiensten.
Taleb al-Sanaa, lid van de
Verenigde Arabische Lijst die
vijf van de 120 zetels in het
parlement bezet, zei vandaag
voor de radio dat hij het ver
zoek heeft gekregen tot de
commissie toe te treden. Zijn
partij moet nog uitmaken, of
zij hem afvaardigt.
Israëlische Arabieren wer
den tot dusver niet toegelaten
tot parlementscommissies
die zich met de interne en ex
terne veiligheid van Israël be
zighouden. De nieuwe pre
mier, Ehud Barak, is de afge
lopen dagen van diverse kan
ten gekritiseerd, omdat hij
geen Arabier in zijn regering
heeft opgenomen. Honder
den Arabieren gaan daarte
gen bij het gebouw van het
parlement protesteren.
Volgens de Israëlische pers
wil Barak voor Israëlische
Arabieren ook een plaats in
ruimen in andere parle
mentscommissies, zoals die
voor de strijd tegen drugs.
Ook zou een Arabier vice-
voorzitter van een commissie
moeten worden.
De Israëlische Arabieren
zijn Palestijnen, die na de
stichting van de staat Israël in
1948 besloten in de joodse
staat te blijven. Zij vormen 18
procent van de Israëlische
bevolking. De drie partijen
die hen in het parlement ver
tegenwoordigen, hebben sa
men tien zetels.
Glasgow De Britse koningin Elizabeth sindsdien zijn uiterste best gedaan om haar Volgens de gastvrouw vond het koninklijke hamburgerrestaurant en de bekendmaking
heeft de les van de dood van prinses Diana te 'vermenselijken'. Zo dronk ze gisteren bezoek de thee lekker, maar liet ze de dat Elizabeth een grote fan is van de popu-
geleerd. Omdat de vorstin toen vaak werd tijdens een bezoek aan de wijk Castlemilk koekjes voor wat ze waren. Eerdere PR-ini- laire soap 'Eastenders'.
verweten kil, ongevoelig en van het volk in het Schotse Glasgow een kopje thee met tiatieven van Buckingham Palace betroffen foto reuters david cheskin
vervreemd te zijn, heeft Buckingham Palace de alleenstaande moeder Susan McCarron. onder meer een bezoek aan een McDrive
LESKOVAC-NIS AFP-DPA
Een door de .oppositie georga
niseerd protest tegen het Joego
slavische bewind heeft gisteren
in het Zuid-Servische Leskovac
enkele honderden mensen op
de been gebracht. Ook in ande
re steden waren er protesten te
gen de Joegoslavische president
Milosevic.
De Servische Beweging voor
Wedergeboorte (SPO) van de
politicus Vuk Draskovic leidde
de demonstratie in Leskovac
gisteravond. Voor zover bekend
verliep de betoging zonder pro
blemen. Dinsdag kwam het in
deze plaats tot botsingen tus
sen betogers en de oproerpoli
tie.
Leskovac is met 170.000 in
woners de vijfde stad van Ser
vië. De plaats wordt bestuurd
door de Socialistische Partij van
Servië (SPS) van Milosevic. De
SPO is er de grootste oppositie
partij. Het is de eerste keer
sinds de opheffing van de oor
logstoestand op 25 juni dat de
SPO een betoging tegen de re
gering houdt.
Andere demonstraties tegen
Milosevic zijn gehouden door
de Alliantie voor Verandering
(SZP), een coalitie die wordt ge
domineerd door de Democrati
sche Partij van Zoran Djindjic,
ex-burgemeester van Belgrado.
De betogingen in Leskovac
zijn vorige week begonnen toen
een technicus van de lokale te
levisie een sportuitzending on
derbrak en de kijkers opriep te
betogen voor het aftreden van
de plaatselijke SPS-bons Zivojin
Stefanovic. Ruim 20.000 men
sen stroomden de straat op en
eisten meteen het aftreden van
Milosevic.
De technicus, Ivan Novkovic,
werd gisteren tot dertig dagen
HAARLEM PATRICK VAN DEN HURK
En weer houdt Noord-Ierland zijn hart
vast. Trok de protestantse Oranje Orde
in Portadown afgelopen weekeinde zelf
de lont uit de explosieve situatie rond de
verboden mars in dat plaatsje, in de
hoofdstad Belfast stapelt dezelfde Orde
nu springstof op voor een potentiële
nieuwe knal.
Uit boosheid en frustratie over het ver
bod om maandag, de Glorious Twelfth,
met een kleine groep over de katholieke
Lower Ormeau Road te marcheren, heb
ben de plaatselijke 'loges' van de Orde
besloten om ólle marsen die op die dag
in de stad plaatsvinden tot vlak voor het
verboden stukje straat te leiden.
Op 12 juli, de dag waarop protestants
Noord-Ierland de overwinning in 1690
op de katholieke vijand herdenkt, mar
cheren jaarlijks al gauw 20.000 Orangis
ten uit alle wijken door Belfast, gadege
slagen door duizenden toeschouwers.
Normaal leidt de route do'or het cen
trum naar een westelijke buitenwijk,
maar nu is Ormeau Park in het zuid
oosten de eindbestemming.
Die groene long wordt slechts door een
brug gescheiden van de Lower Ormeau
Road, een klein katholieke enclave die
ligt ingeklemd tussen protestantse wij
ken en de rivier de Lagan. Velen vrezen
dat de menigte de straat net zo lang zal
belegeren tot ze er doorheen mag, net
zoals de Orangisten dat vorig jaar in
Portadown twee weken lang probeer
den.
De paradecommissie, het onafhankelij
ke Britse regeringsorgaan dat de marsen
moet goedkeuren of verbieden, moet
zich nog wel over deze onverwachte ma
noeuvre uitspreken, maar de Orde lijkt
na de recente verboden niet geneigd
zich nog eens tegen te laten houden.
Zo is er bijvoorbeeld in de gemengde ge
meenteraad van Belfast geen meerder
heid die gqedkeuring wil hechten aan
het gebruik van het gemeentelijke park.
Maar de Orangisten hebben al laten we
ten in dat geval gewoon op de ernaast
gelegen openbare weg bijeen te zullen
komen.
In katholieke kringen in Belfast wordt
gesproken van een 'doelbewuste provo
catie' en van 'absoluut gekkenwerk'. De
Oranje Orde heeft aangekondigd dat een
eigen ordedienst streng op de menigte
zal toezien, en dat er absoluut geen
sprake zal zijn van een belegering van
het katholieke stukje straat.
Daar heeft niemand in de wijk echter
enig vertrouwen in. „Hoe kun je in deze
tijden van spanning zeggen dat je zeker
20.000 mensen op zo'n omstreden plek
in de hand kunt houden", vroeg Gerard
Rice van de bewonersvereniging van de
Lower Ormeau Road zich in de Irish Ti
mes af.
Gematigde katholieke politici omschre
ven het voornemen van de Orde als 'on
bezonnen' en 'een onaanvaardbare be
lasting van de ordediensten'. Een verte
genwoordiger van het radicalere Sinn
Féin ging verder: „Dit is een volstrekt
onverantwoordelijke poging om een
harde botsing in Belfast uit te lokken."
De Orde ontkent dat in alle toonaarden.
Volgens haar zullen de marcherende lo
ges na de bijeenkomst in het park terug
keren naar hun eigen wijken, waar de
deelnemers zich zullen verspreiden.
„We marcheren naar een andere plek,
maar verder gaat alles als in andere ja
ren", aldus een woordvoerder in de Bel
fast Telegraph.
De Noord-Ierse politie heeft volgens die
Cohen gelast
onderzoek naar
Kosovo-oorlog
WASHINGTON AP
De Amerikaanse minister van
defensie William Cohen heeft
zijn legerleiding de opdracht
gegeven de NAVO-luchtoorlog
tegen Joegoslavië diepgaand te
analyseren. Dat heeft The Was
hington Times, die beslag legde
op een brief van Cohen, giste
ren bericht. Volgens Cohen zijn
er uit de 'succesvolle campagne
in Kosovo' lessen te leren om in
de toekomst mogelijk nog meer
succes te boeken, zo haalde de
krant de brief aan.
De bewindsman wees onder
minister John Hamre en gene
raal John Ralston aan als leiders
van het onderzoek, dat zich vol
gens de Times meer zal toespit
sen op 'strategische missers'
dan op 'gebreken van het wa
pentuig of tactische fouten'.
Roemenië is inmiddels be
dankt voor haar rol in de oorlog
over Kosovo. De NAVO ver
trouwt erop dat Roemenië een
leidende rol zal spelen in hel
stabiliseren van de toestand op
de Balkan. De secretaris-gene
raal van de NAVO, Javier Sola-
na, heeft dat gisteren in Boeka
rest gezegd. Na een ontmoeting
met premier Radu Vasile uitte
Solana zijn dank aan de rege
ring in Boekarest en aan het
Roemeense volk voor hun 'be
grip' voor de NAVO-acties en
hun 'visie op het Europa van de
toekomst'.
Roemenië stelde zijn lucht
ruim open voor NAVO-vliegtui-
gen, die doelen in het buurland
Joegoslavië bombardeerden.
Bovendien sloot het zich vrij
willig aan bij het olie-embargo
van de Europese Unie, hoewel
de overheid en het bedrijfsle
ven in Roemenië daardoor bij
na 2 miljard gulden aan inkom
sten zijn misgelopen.
cel veroordeeld. Dat leidde tot
botsingen tussen de politie en
betogers die zijn vrijlating eis
ten.
In Nis, zo'n 240 kilometer ten
zuiden van Belgrado, gingen
activisten gisteren de straat op
om handtekeningen te verza
melen voor een petitie die
Milosevic oproept zijn biezen te
pakken. De politie had de actie
verboden, maar greep niet in.
zelfde krant op voorhand niet zo veel
bezwaar tegen de gewijzigde route. Een
zegsman noemde het zelfs 'een positie
ve ontwikkeling' in vergelijking met de
mogelijkheid van een ongecontroleerde
belegering. Toch zullen leger en politie
in groten getale aanwezig moeten zijn
om een aanvaring tussen beide bevol
kingsgroepen te voorkomen.
De Orangisten zien het verbod op hun
marsen als een aantasting van hun
grondrecht om 'als Brits staatsburger
over Britse wegen' te lopen. Het katho
lieke bevolkingsdeel vindt de overwin
ningsmarsen echter triomfalistisch en
provocerend, omdat ze doelbewust vaak
door wijken van de in 1690 onderwor
pen katholieken lopen.
Ook vorig jaar dreigde een confrontatie
rond de mars over Lower Ormeau Road,
die toen wél mocht doorgaan. Buurtbe
woners en hun supporters kondigden
aan de weg te zullen blokkeren, maar
besloten tot een 'stil en waardig' protest
nadat drie jongetjes bij een sektarische
aanslag waren omgekomen. De massaal
uitgerukte ordetroepen trokken zich te
rug, en de mars passeerde zonder inci
denten.
Betoging tegen
komst Russen
in Orahovac
ORAHOVAC AFP
Enkele duizenden etnische Al
banezen hebben gisteren in het
plaatsje Orahovac gedemon
streerd tegen de komst van
Russische troepen van de inter
nationale vredesmacht KFOR.
De Albanezen maakten dui
delijk geen vertrouwen te heb
ben in Russen, die aan de kant
van Serviërs zouden staan. Ne
derlandse KFOR-soldaten za
gen de betoging voorbijtrekken.
Zij zullen worden vervangen
door 750 Russische militairen.
De leider van het Kosovo Be
vrijdingsleger UQK, Hasim Tha-
ci, heeft geen problemen met
de komst van de Russische
troepen. „Het is een goede ont
wikkeling dat de Russen onder
commando van KFOR, dus van
de NAVO staan en geen eigen
sector hebben. Het klopt echter
dat de meerderheid van de Al
banese bevolking de Russen
wantrouwt omdat Russische
huurlingen actief waren aan de
Servische zijde en mee hebben
gedaan aan slachtpartijen on
der Albanezen. Maar de inter
nationale gemeenschap weet
wat ze doet. Ik verwacht geen
problemen met de Russen".
De Russen komen net als de
Nederlanders onder Duits bevel
te staan. De Duitse sector is in
zuidwestelijk Kosovo. De Rus
sen zullen niet alleen in Oraho
vac patrouilleren maar in de
hele streek van Malisevo, waar
nog vrijwel uitsluitend Albane
zen wonen. Alleen in Orahovac
is nog een klein getto met circa
2000 achtergebleven etnische
Serviërs.
