ÏNGEN
'VOORBIJGAAN
k
Over wipperskoeien/lappen en een veter
Leiden Regio
ATERDAG 26 JUNI 1999
chef wim wegman. 071-5356414. plv -chef herman joustra, 071-5356430
dei larry Lolkes-de Beer werd op 19
na!J ugustus 1924 geboren aan de
i laarlemmerweg. Hij herinnert
ich vooral de ruimte die hij
roeger als kind had. Hij kon
ipelen waar hij maar wilde. Op
itraat, in de weilanden en in het
I -J tater voor de deur. Wat hij als
[Jind dan zoal deed? Van alles,
naar vooral voetballen,
renlang, totdat hij niet meer
kon. Op latere leeftijd bekleedde
hij verschillende bestuursfuncties
bij ZLC, dat zo'n tien jaar geleden
met Oranje Groen fuseerde tot FC
Rijnland. Nu nog is hij geregeld
als toeschouwer aanwezig, als
supporter van zijn cluppie.ln
deze aflevering van 'De dingen
die voorbijgaan' vertelt hij over
zijn liefde voor het voetbal van
vroeger.
Leidenaars blikken
terug op hun verleden
Tsjongejonge, wat was er vroe-
er nog veel ruimte. Ik woonde
i ip de Haarlemmerweg, tussen
I Ie Frans van Mierisstraat en de
an Lievensstraat. Er waren nog
en auto's, we konden midden
jip de weg spelen. Ja, af en toe
wam er een paard met wagen
lorbij, maar dat was het dan
k wel. Ik was in elk geval bij-
ia altijd buiten. Tollen, knikke-
:n, vliegen. Of we gingen naar
e Leidse Hout, hutten bou-
ien.
He hadden ook tijd genoeg,
andaag de dag moeten de kin
eren veel meer huiswerk ma-
en. En als ze daarmee klaar
ijn, zitten ze voor de televisie.
)f achter de computer. Dat zou
liks voor mij zijn, ik speelde
F0J[ lijna altijd buiten. Volgens mij
?as het vroeger ook altijd
nooier weer. Waren de zomers
eel mooier en veel heter dan
01 iu. Dan kwam er een auto van
ïms
kkei
Js
i in
de gemeente de grindwegen
natsproeien. Tegen het opwaai
ende stof. Als het zo heet was
dan sprongen de kinderen uit
de buurt gewoon in het water
van de Haarlemmertrekvaart. Ik
ook. Uitkleden in de gang, de
straat op en de plomp in. Lek
ker zwemmen. Geen probleem,
van ziektes hoorden we in die
tijd nog niet. Alleen moesten
we af en toe het water uit, als er
een boot aankwam.
Maar meestal was ik aan het
voetballen. Tussen de middag,
tijdens de schoolpauze. Jassen
op de grond als doelpaal en
spelen maar. En 's avonds weer.
Op het veldje van Roelofs, ach
ter de Jan Lievensstraat. Roelofs
was een boer die daar landerij
en had, tot aan het Zwarte Pad
toe. Als-ie er aan kwam vlogen
we weg". Niets bijzonders hoor,
want dat gebeurde overal in
Leiden, dat de jongens stiekem
in de weilanden voetbalden.
Veel structuur zat daar aanvan
kelijk nog niet in, in dat voet
ballen. Het waren gewoon losse
partijtjes. Zo speelden we ook
wel op het Raamland, een stuk
grond bij de Wilhelminabrug.
Maar dan moesten we wel
vroeg zijn om een stukje grond
af te zetten, anders hadden we
geen veldje meer. Want dat stuk
grond was vreselijk populair, er
werd daar wat afgevoetbald. Al
lemaal buurtteams. En ik herin
ner me ook dat er teams waren
van werklozen, het was per slot
van rekening de crisistijd hè.
Pas toen ik een jaar of twaalf
was, kwam er wat meer struc
tuur in het voetballen. Tenmin
ste, voor wat mezelf betreft,
want clubs waren er toen na
tuurlijk al lang. Ik kwam terecht
bij het zomerelftal, zo heette
dat, van Sportman. Henk Heij-
mans heeft daar ook nog ge
voetbald. Een goede voetballer,
met een hard schot. Achter de
Groenoordstraat was het veld.
Ik heb daar maar even gevoet
bald, want op mijn veertiende
ging ik werken bij bakker
Raaphorst in de Pasteurstraat.
Nou, die man voetbalde des
tijds bij LDTS, Leiden Door
Training Sterk. Een echte
buurtclub, opgericht door men
sen uit de Pasteurstraat en van
de Maredijk. Shirt met zwart
witte banen, zwart broekje. Een
leuke club. Niemand ging er
weg, de clubbinding was in die
tijd trouwens sowieso een stuk
groter dan nu. De club waar je
Üd van werd, daar bleef je. Er
bestond toen een enorme
saamhorigheid, heel anders
dan nu. De rivaliteit tussen de
Leidse clubs was toen ook niet
zo groot. Zo ging je bijvoor
beeld kijken naar UVS als je zelf
niet speelde. Nou en dan juich
te je heus wel als UVS een doel
punt maakte. Kom daar tegen
woordig nog maar eens om.
LDTS speelde aan de Wasse-
naarseweg, aan de andere kant
van het complex waar nu UVS
zit. Al snel fuseerde LDTS met
Zuiderkwartier, vlak voor de
oorlog. Die club speelde aan de
Nieuwe Vaart, bij de Kanaal-
weg. Maar die club moest daar
weg, toen de wolfabriek van
Van Wijk daar werd gebouwd.
De nieuwe club heette ZLC, wat
later weer met Oranje Groen is
gefuseerd tot FC Rijnland. Hoe
dan ook, ZLC werd onderge
bracht bij LDWS. Dat speelde
achter het bos van Ster, aan het
eind van de Da Costastraat, op
het militaire veld.
Er waren toen nog heel wat
clubs die nou niet meer be
staan. De Tram Boys bijvoor
beeld, een club met allemaal
elftallen van tramconducteurs,
van de Gele Tram. Die speelden
ook aan de Wassenaarseweg.
Dan had je nog Morskwartier.
Die speelde in de buurt van be
graafplaats Rhijnhof. Die plek is
nu volgebouwd, maar toen was
het nog allemaal weiland. Ik
weet nog goed dat LDTS maar
een veld had. Met hele simpele
kleedhokjes. Daar stonden
schaaltjes in. Die vulde je dan
met slootwater om je zelf na af
loop te wassen. Douches had
den we niet. Maar wat maakte
het uit. Het slootwater was toen
nog hartstikke schoon en hel
der. Je kon de vissen en de sala
manders zien zwemmen.
En denk ook maar niet dat we
op prachtige velden speelden,
op van die kortgeschoren ga
zonnetjes. Nee, we voetbalden
toen vaak in weilanden. Echte
weilanden die de clubs van een
boer huurden. Het gebeurde
geregeld dat we er eerst de
koeien vanaf moesten jagen,
dat was heel normaal. En daar
na moesten we eerst nog de
koeienflappen opruimen, voor
dat we konden beginnen. Gras-
maaien was vaak niet nodig. De
koeien hielden het wel kort. Of
de schapen, al naar gelang wat
ZLC viert feest in café 't Haantje in de Vrouwensteeg: „De club waar je lid van werd, daar bleef je. Er bestond toen een enorme saamhorigheid,
heel anders dan nu." foto archief lolkes de beer
er in het weiland liep. Ja, de
kalklijnen, die moesten we wel
zelf trekken. Met een karretje.
Daarvoor gebruikten we dan
lange touwen, om ervoor te
zorgen dat de lijnen recht lie
pen.
Ik voetbalde zelf met van die
schoenen met harde neuzen.
Wippers, noemde ik die. Want
de neuzen stonden iets om
hoog. Tweedehandsjes, gekocht
bij Labrujere in de Vrou
wensteeg. De bal was nog
bruin. Met een veter erin. Die
moest van tevoren goed wor
den ingesmeerd met vet. An
ders was-ie te hard. En als je
dan een bal kopte, stond die ve
ter in je voorhoofd. Die bal
werd trouwens ook steeds
zwaarder, want zo nu en dan
belandde die natuurlijk in de
sloot om het weiland. Als je
zo'n bal dan op je hoofd
kreeg....
Naar uitwedstrijden gingen we
met de fiets, want bijna nie
mand had nog een auto. Naar
Stompwijk, SJZ in Zoeterwou-
de, Warmond, Voorschoten,
Wassenaar. Dan verzamelden
we bij Aniba op de Herenstraat.
Dat werd dan vaak een hele op
tocht, een heel lint van fietsen,
want er gingen ook supporters
mee. Alleen naar Den Haag gin
gen we met de trein of met de
tram.
In Stompwijk moesten we ons
verkleden in café Het Witte
Paard, in de achterkamer. Dan
moesten we daarna nog een
heel eind lopen naar het veld.
Bij Kagia ging dat net zo. Dan
verkleedden we ons in een stal
en liepen vervolgens een heel
stuk door een weiland naar het
veld. Maar wat gaf het, dat wis
ten we van tevoren.
Omdat er geen drainage was,
werd er geregeld een wedstrijd
afgelast. Als het flink had gere
gend gingen we van tevoren kij
ken bij Wout Bergers op de
Haarlemmerstraat, die sport
zaak, om te zien welke wedstrij
den doorgingen en welke niet.
Die hadden dan een groot bord
buiten staan waar dat op stond.
Maar natuurlijk was ik ook wel
eens thuis. Binnen. En dan luis
terde ik graag naar de radio.
Zelf hadden we geen radio, dat
was te duur, maar de buurman
hielp ons uit de brand. Hij gaf
ons een draadje en een luid
spreker. Dat draadje verbond
hij met zijn radio. Zo luisterden
we dan. Naar hoorspelen. En
naar Han den Hollander, naar
het voetballen. Uiteraard, zou
ik bijna zeggen."
herman joustra»
FOTO JAN SCHEERDER
LEIDEN - Peuters van clubhuis Tamboerijn vormden gisteren een erehaag toen hun "juf", Lida Welhage,
uit het stadhuis kwam, waar zij aan Martin Hatzmann haar ja-woord had gegeven. Lida blijft bij de Tam
boerijn werken. foto archief leidsch dagblad
ANNO 1974
Woensdag 26 juni
LONDEN (UPI) - De zoon van een voormalige
hoge functionaris van de Britse geheime dienst
heeft 't skelet van zijn vader aangetroffen in
een afgesloten rommelkamer van de woning
der familie. De vader verdween drie jaar gele
den, zo is van de zijde van de Britse politie ver
nomen. De overledene is Sir Peregrine Henni-
ker-Heaton, die 68 jaar was toen zijn vrouw,
Lady Margaret, hem op 7 oktober 1971 als ver
mist opgaf. De 28-jarige zoon vond het lijk van
zijn vader toen hij toevallig een kamer opende,
die de afgelopen drie jaar op slot was geweest.
Het huis van de familie bevindt zich in de Lon-
dense voorstad Ealing. Henniker-Heaton is pi
loot geweest van de Britse luchtmacht gedu
rende de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog
bekleedde hij hoge functies bij de militaire po
litie in Oostenrijk en in het Midden-Oosten. In
1958 had hij een top-functie in de Britse ge
heime dienst aldus is in Britse politiekringen
verklaard. Het skelet van Henniker-Heaton
werd in een rommelkamer ontdekt. Hij had de
ze kamer als 'rookkamer' gebruikt en vele siga
rettenpeukjes lagen overal in de kamer ver
spreid, aldus de politie, die niet direct aan
misdaad denkt.
ZOETERWOUDE - Komende vrijdag houden
de krakers van het voormalige klooster 'De
Goede Herder' in Zoeterwoude-Rijndijk open
huis. Er wonen momenteel ongeveer 30 men
sen, die zich hebben omringd met honden,
kippen, konijnen en een bok. De krakers heb
ben een opruimingsploeg geformeerd, die er
voor waakt dat de zaak helder en netjes blijft.
Ook is een moestuin 'in ontwikkeling', maar
daarover kan nog niets worden gezegd, want de
successen zijn niet op korte termijn re ver
wachten. 's Middags is er een kindermiddag,
met Krent en Bol. 's Avonds is er een Rondlei
ding, een opvoering van het toneelstuk 'Kraak-
drama' door de bewoners en een optreden van
verschillende popgroepen. Gedurende de hele
dag is er een informatiestand en zullen de kun
stenaars Joke en Jan Rotteveel werk expose-
ANNO 1899
Maandag 26 Juni
LEIDEN - Uit het 51ste jaarverslag aangaande
den toestand der vereeniging 'Uit Liefde', over
het jaar 1898.
Hoe weinigen toch hebben gevolg gegeven
aan het verzoek om de Vereeniging te steunen
in het schoone doel dat zij beoogt, 't Is waar,
veel, zeer veel wordt van de particuliere liefda
digheid reeds geëischt, doch hoe menigmaal
worden giften ondoordacht geschonken aan
lieden, waaraan het volstrekt niet besteed is:
aan bedelaars van beroep, bij wie de gift niet
strekt tot leniging, doch tot verhooging van den
nood, want maar al te dikwijls is die gift het
middel om de behoefte naar sterken drank te
kunnen bevredigen. Welke schoone interesten
had diezelfde gif niet opgebracht als die was
aangewend om de Vereeniging te steunen;
want bij al het goede, dat reeds gedaan wordt,
blijven toch nog zoo velen verstoken van de
hulp dezer Vereeniging, om de doodeenvoudi
ge reden dat de geldmiddelen geen uitbreiding
van haren werkkring toelaten.
Foto's Lii deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 In zwart wit) op te sturen naar het Leidsch
Dagblad, ta.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AU leiden of door contante bctulinp aan de balie van het Leidsch
Dagblad
