Onderzoek claim erven-Malevitsj Overweldigend weerzien met de baas en zijn band Opknappen van de babbels van Smeets Sonic Gadgets winnen nek-aan-nek-race Snake Rock: een plezierige marathon Cultuur Kunst Solide presentatie Balletstudio Giselle Rijnlands Orkest in teken van dansmuziek Protestconcert orkesten MAANDAG 21 JUNI 1999 Festival Mundial: 210.000 bezoekers Tilburg Het Festival Mundial in Tilburg heeft voor het eerst in zijn geschiedenis meer dan 200.000 bezoekers getrokken. De twaalfde editie van het grootste multiculturele festival van de Benelux mocht zaterdag en zondag ruim 210.000 mensen ver welkomen. De meeste bezoekers kwamen zaterdag kijken naar Anouk, Postmen en de Tilburgse belofte Krezip. Stephen King zwaargewond LEWiSTON De Amerikaanse horrorschrijver Stephen King (51) is zaterdagavond door een verkeersongeval zwaargewond geraakt. De schrijver liep langs de weg toen hij werd aangereden door een bestelwagen. Volgens de politie heeft de bestuurder ver moedelijk de macht over het stuur verloren omdat hij door zijn hond werd afgeleid. De ernstig gewonde King werd per helikop ter naar een ziekenhuis overgebracht. Zijn toestand is „ernstig, maar stabiel." De schrijver zou meerdere botten hebben gebro ken. Italiaanse schrijver Soldati overleden rome De Italiaanse schrijver en filmregisseur Mario Soldati is zaterdag op 92-jarige leeftijd overleden. Soldati verwierf in 1935 bekendheid met 'Amerika, de eerste liefde', een reisverslag uit de Verenigde Staten waar hij twee jaar lang had gestudeerd. Voor de roman 'Brieven uit Capri' kreeg hij de Premio Strega, een prestigieuze literaire prijs in Italië. Soldati werkte mee aan meer dan dertig films. Zo was hij coregisseur van 'Ben Hur' en 'Oorlog en Vrede'. Ook schreef hij scenario's voor tv-series. Oerolfestival trekt 45.000 bezoekers Terschelling Het cultureel festival Oerol op Terschelling heeft in totaal 45.000 bezoekers getrokken. Dat zijn er 10.000 meer dan vorig jaar. Volgens artistiek leider Joop Mulder was deze ze ventiende editie een van de mooiste in de geschiedenis van het festival. Mulder is vooral tevreden over de kwaliteit van de thea terproducties. Daarnaast heeft het mooie weer van de afgelopen week bijgedragen aan een succesvol verloop van het festival. De meeste voorstellingen werden in de openlucht gehouden. Oerol is gisteravond afgesloten met muziekoptredens op het Groene Strand. MUZIEK RECENSIE hans keuzers Concert High School Music Competition 1999. WARB, ZAP, The Sonic Gadgets, Fresh Frozen, Phlegmatic Lodestar, KAAS, Footer, BETWEEN. Gezien: 19/6, LVC, Leiden Jong talent op weg naar het poppodium moet je niet alleen koesteren maar ook op weg hel pen. De Zuid-Hollandse Pop unie schreef een High School Competition uit én liet de jonge finalisten voorafgaand aan de finale een heuse workshop on dergaan met Johan ter Schegget en Erik van Espelo van de Haagse Suburbs als ervaren popmuzikanten uit the scene om flink te schaven aan materi aal en podiumpresentatie. Vier van de acht bandjes wa ren afgelopen zaterdag gewik keld in een nek-aan-nek-race. Het Leiderdorpse Fresh Fro zen grabbelt in de grungetrom- mel. Nirvana en Smashing Pumpkins kijken aan de zijkant van het podium toe maar door het gedegen songmateriaal, de verrassende subtiele wendin gen en vooral de mooie te gendraadse gitaarlijnen blijft het bij verwijzingen zonder ko piewerking. Vooral dansbaar is de sound van het Delftse KAAS. Binnen een kwartier schotelt de forma tie ons een handjevol stijlen voor. Spring-in-het-veld gita rist Joost van de Bosch dartelt met zijn schotse rok over het hele podium en zweept het pu bliek op. Met ska en bij het laat ste nummer calypso worden geen wereldcomposities opge voerd maar de band zit muzi- leiden sabine van den berg Op zijn overhemd een slan genprint. Op zijn hoofd een hoed. Laarzen en een strakke spijkerbroek om het magere lichaam. Afgeleefd maar still going strong: 'urban cowboy' en organisator van Snake Rock, Roy Leach, mag zich in de handen wrijven. Afgelopen zaterdag bescheen een felle zon de Beestenmarkt, En dat maakte zijn muziekfestival naast een goede programme ring succesvol. Van 13.00 tot 23.00 uur spe len allerlei bands afgewisseld door het vuur van DJ de rood harige rock-'n-roll-pianist. Een deel van het jonge pu bliek dat al vroeg in de mid dag neerstrijkt om van de mu ziek te genieten, zit er uren la ter nog. De leadzanger van Tools 'R' US schudt zijn hel blonde haar en waarschuwt alvast: „We gaan hier toch een partij rotherrie maken", maar het valt mee. Hij beschikt over een flexibele stem die het rui ge werk bijna melodieus maakt, deze jonge zanger zou in een rockopera niet mis staan. Ze spelen een nummer 'Typical' en hij springt van het podium om zich onder het publiek te begeven dat op de grond zit. Twee tieners met een piercing door hun onder lip vinden het fantastisch, hij komt heel dichtbij en even lijkt het of hij speciaal voor hen zingt. Een jonge moeder met een baby in haar draag- zak blijft maar kort, om de kinderoortjes te sparen. Want vanzelfsprekend schiet het ge luid bij zo'n rockconcert tot ver voorbij de voorgeschreven vijfentachtig-decibellen-li miet. Leach en zijn presentatrice kondigen het optreden van de volgende groep knullig aan. Voordat The Blister Blues Band opkomt, staan ze lache rig met elkaar te bakkeleien over wie wat moet zeggen. Dat hadden ze beter aan iemand anders over kunnen laten. Maar de bands maken veel goed, want het swingt genoeg tijdens dit tien-uur-durende muziekspektakel. De acht for maties spelen elk zo'n drie kwartier. Onder meer Jimmy- hat en het trio Angels of the Underground zingen hun tijd vol. Waren er volgens bandle den 's middags al wat techni sche problemen: „Wij horen hier absoluut geen basgitaar!", 's Avonds vroegen de muzi kanten die het slotnummer op zich namen ook om techni sche verbeteringen. Maar de bezoekers dansten er niet minder om. De aanstekelijke bluesrock van de Nicko C. Band kwam goed genoeg over. Een bonte groep fans ver maakte zich op het plein van de Beestenmarkt dat tijdens dit evenement niet te klein was, maar waar genoeg be zoekers plezier beleefden aan een gratis muzikale marathon. CHEF JAN RIJSDAM, 071-5356444, PLV CHEF ANNET VAN AARSEN 071-5354, Status collectie in Stedelijk Museum een andere dan van Museum of Modem Art in New York Stedelijk Museum-directeur Rudi Fuchs neemt zo spoe dig mogelijk contact op met het Museum of Modern Art (MoMA) in New York om te vernemen op welke rechts gronden het museum de 'Suprematistische Compositie' van Kazimir Malevitsj teruggeeft aan de erfgenamen. AMSTERDAM GPD Het Stedelijk heeft nog geen claim van de erfgenamen op het grote aantal werken in de eigen collectie ontvangen. Zo lang dat niet het geval is, ont houdt Fuchs zich van commen taar. Fuchs wijst er al wel op dat de status van 'zijn' Male vitsj-collectie in elk geval een andere is dan die van het Mo MA. De toenmalige MoMA-direc- teur Alfred H. Barr kreeg in 1935 van directeur Alexander Domer van het Provinzialmu- seum in Hannover onder meer zes schilderijen van Malevitsj mee voor een tijdelijke tentoon stelling. Daarna zijn ze altijd in het MoMA gebleven. Behalve dat het museum de 'Suprema tistische Compositie' met een geschatte waarde van veertien miljoen gulden aan de negen tien erfgenamen teruggeeft, krijgen ze ook een onbekend bedrag voor de andere werken. De erfgenamen laten zich bij staan door de Duitse kunstde tective Clemens Toussaint, die al heeft aangekondigd dat zij ook een claim bij het Stedelijk zullen indienen. Onder het directeurschap van Willem Sandberg kocht het Ste delijk Museum in 1958 voor bij na een ton 29 schilderijen, ze ventien theoretische kaarten, vijftien tekeningen en zeven gouaches van de erven van de Duitse architect Hugo Haring. Deze had de collectie tijdelijk ondergebracht in Hannover, waar Domer de werken onder het nationaal-socialistische re gime niet mocht vertonen om- kaal lekker in elkaar. Zangtech- nisch is het allemaal net op, en vooral bij het calypsonummer met aanvullende dameszang ver over het randje. KAAS gooit daarentegen met de ultieme meezinger 'Pray, you will never go away' nu al hoge ogen voor de kerstsingle van het millenni um. Heftig maar ook subtiel. Foofer wisselt snoei-harde pas sages af met elegant getokkeld vioolwerk. De jury op het eind van de avond sprak van een iekker bandje, maar had liever gezien dat het strijkwerk wat prominenter in beeld was geko men. Foofer heeft een zanger met voldoende strot en vol doende afwisselend materiaal, de contrasterende vioollijnen zorgen voor een pima aanvul ling binnen de sound. The Sonic Gadgets hebben de pech dat de geluidsman in het begin van de avond al aan zijn avonddutje bezig is. De zanglij- nen zweven, vooral in het begin van het optreden, achter de drumkit van de band en waren nauwelijks te onderscheiden. Zwijndrecht is de thuisbasis van de Gadgets en ze weten daar hoe ze melodieuze num mertjes moeten schrijven. Mooie gitaarlijnen worden op het eind van de set voorzien van een lekker scherp Pave- ment-randje. Goed genoeg vol gens de jury voor de eerste prijs van de High School Competiti on. KAAS en Foofer mochten het podium op voor plek twee en drie. Sneu voor streekgeno ten Fresh Frozen want de vier bandjes waren zaterdag zeer aan elkaar g Bruce Springsteen: sentiment, noeste arbeid, euforie en verstilling. FOTO HANS BROEKHUIZEN muziek recensie joep van ruiten Concert: Bruce Springsteen The E Street Band. Gezien: 19/6, Gelredome, Arnhem Nog geen half uur na de officië le aanvang besluit Bruce Springsteen dat het er maar van moet komen. En dus stuurt hij zijn band het podium op, om zelf als laatste de rij de sluiten. Nauwelijks veranderd, een beetje voller in het gezicht mis schien, de mouwen van z'n blouse alvast opgerold. Drum mer Weinberg zet in, vier num mers volgen en het pleit is be slecht. Hier staat een groep met grootse plannen tegenover een gretig publiek. Maar wat heb je daar aan, als de zaal voor tweederde wordt gevuld met galm en echo? Het geluid is een regelrechte af knapper. Na 'Mansion on the hill', een duet met vrouw Patti, en 'The River' lijkt Springsteen het zelf ook door te krijgen. „I'm gonna win this fight", brult hij half verstaanbaar door de microfoon. Om vervolgens een portie noise te spelen, waar Sonic Youth een punt aan kan zuigen en tijdens 'The Ghost of Tom Joad' in de huid van James Brown te kruipen. Ooit op basis van zijn uitput tende liveshows omschreven als de 'toekomst van de rock roll', beleefde Springsteen zijn doorbraak naar het grote pu bliek in 1980 met 'The River'. Om daarna, tot lichte teleurstel ling van zijn ontdekkers, door de kassakraker 'Born In The USA' uit te groeien tot een heu se wereldster. Wat volgde, had niets van doen met rock roll, noch met de toekomst. Het boegbeeld van de arbeidersrock was verworden tot een slaaf van de muziekindustrie: om de twee jaar een plaat vol produc tiepop. Plichtmatig gebracht, zij het met een onmiskenbaar groot talent. Precies die voorkennis maakt het bijwonen van de veelbe sproken reünie tussen The Boss en zijn band tot een gebeurte nis van jewelste. De grootheden van weleer keren terug op hun schreden en Springsteen diri geert ze in de juiste richting met een slimme mix hoogte punten uit de afgelopen dertig jaar. Het werk van 'The River' en 'Born in the U.SA' vormt de leidraad, er zijn een paar akoes tische uitstapjes en als toegift krijgen we, uiteraard 'Born to Run'. Uiteraard heeft het niet meer de spontaniteit en oprecht na- ieve bevlogenheid uit de tijd van 'Rosalita' (1973). Het gejak ker over het podium is verleden tijd, net als het jonge-honden- gevoel van zijn bandleden. Maar het orgel giert als vanouds en de gitaren doen weer deng- leiden wim koevoet Zelfs als hij zit, heeft Mart Smeets een rijzige gestalte. Hij is 'casual' gekleed, deze zater dagochtend en hij is zeer goed gehumeurd. Daar is dan ook al le reden toe want de belangstel ling voor zijn signeersessie bij de Leidse boekhandel Kooyker Ginsberg ter promotie van zijn nieuwe wielerroman 'De kop groep', is groot. Een rij van zo'n twintig mensen, veelal mannen, wachten op een handtekening en een persoonlijke noot. En dat een uur lang, onafgebroken. De timing is perfect. Want een dag later is het vaderdag en 'De kopgroep' verschijnt in de kielzog van de berichtenstroom over Pantani en TVM en aan de vooravond van een bij voorbaat absurde aflevering van de Tour de France. De moeder van alle wielerronden takelt door de on ophoudelijke reeks van onthul lingen over dopinggebruik met terugwerkende kracht in aan zien af. Hoewel 'De kopgroep' fictie is, rekent Smeets in zijn boek, zijn vijftiende alweer, af met de laatste sprookjes over de heroiek in de wielersport. Begeleiding van het winkel personeel van Kooyker Gins berg is er nauwelijks. Hoeft ook niet, want Smeets heeft alles zelf in de hand. Op de bekende ongedwongen wijze en met een charme waar niemand onge voelig voor is. Of hij nu Studio Sport of de plaatjes van zijn ra dioprogramma aan elkaar praat, zijn een-tweetjes met Maartje afwerkt of een rijtje wachtenden voor zich heeft dat maar niet korter wil worden, bij deze man zijn er zelden proble men. Als je achteraan staat, kun je toch meebeleven wat er in de kopgroep gebeurt. Zijn sonore, licht geaffecteerde stemgeluid draagt daarvoor ver genoeg. En de lach waarmee hij veel zinne tjes afsluit, is uit duizenden herkenbaar. Nee, Smeets is zeer relaxed. Het zijn de klanten die in de war zijn. Hen wordt dan ook niet duidelijk gemaakt wel ke volgorde ze moeten aanhou den. Een boek vooraan pakken, dat afrekenen, doorlopen naar het achterste gedeelte van de winkel en dan laten signeren? Of in de rij staan en als je aan dat de nazi's ook de kunst van Malevitsj als 'entartet' be schouwden. De werken waren al sinds 1956 in bruikleen van het Ste delijk en Sandberg had de jurist Piet Sanders laten uitzoeken of Haring wel het recht had over de collectie te beschikken. Het advies van Sanders was positief, maar of dat heden ten dage nog steeds het geval is, moet wor den uitgezocht. Mocht dat nu negatief luiden, zou dat voor de collectie van het Stedelijk Mu seum een enorme aderlating betekenen. Malevitsj had in 1927 zeve tig werken meegenomen vo een tentoonstelling in Berli Toen hij onder dwang van autoriteiten halsoverkop ni Rusland moest terugkeren, t hij de werken in handen v Haring, de inrichter van de e positie. Op zijn uitdrukkel verzoek werd er niets terui stuurd omdat hij hoopte si - naar het Westen te kunnen rugkeren. Hij kreeg daarvoor geen to stemming en stierf in 1935. dans recensie maarten baanders Voorstelling: leerlingenuitvoering Ballet studio Giselle. Gezien: 20/6, Stadsgehoor zaal, Leiden. Klassiek ballet is springlevend in Leiden en omstreken. Dat bewijst Balletstudio Giselle met de leerlingenuitvoering 1999. Het programma bevat wel en kele wervelende, met zichtbaar plezier uitgevoerde onderdelen jazzdance, maar Giselle profi leert zich toch vooral met klas siek ballet en alles wat in dit genre mogelijk is: van pure dans tot abstract drama en ver halend ballet. In de pure balletscènes be heersten alle groepen hun ni veau uitstekend. Er was duide lijk veel zorg besteed aan de ex pressie. Veel leerlingen waren in staat persoonlijke nuances te laten zien. Sommigen dansten speels en lichtvoetig, anderen sereen, sierlijk, stevig of straal den grote passie uit. Iedereen voelde zich volkomen thuis in de choreografie, met als resul taat een heldere, solide presen tatie. Abstract drama zagen we in 'Moeras'. De lading van de mu ziek van Bartók kreeg een zeer suggestieve vertaling in bewe gingen, die werden opgebouwd vanuit een ligHHüciipè, een groeiend temp# kfëgèn.' Met kleuren, licht en lappen bouw den de danseressen een grote spanning op. Ook 'Levensket ting' was een geslaagd en sfeer- ■H a vol voorbeeld van dans roAS[ een thema. Met een intrigere de symboliek werd het verh, |o< uitgebeeld van drie leeftiji d( groepen. Het was vertederen s, zoals de middengroep een j« meisje opnam in het ben t[ gingsspel. Een sterke werki nb hadden de felle, besliste geb - ren van een wat oudere dam res. De doorzichtige ballonn met mensenhoofden vormden prachtige, geheimziÉ nige beelden, net niet helemi uit te leggen, maar een bn voor de fantasie. Een pronkstuk was *1 meisje en de hond', een danst verhaal met leerling van alle niveaus. Een meis - raakt haar hond kwijt en na e zoektocht waar bloemen, vii ders, kikkers, lieveheersbeestj en kabouters bij betrokken zij n brengt Sneeuwwitje de hondi rug en wordt het duidelijk w ot de beest inmiddels uitgevreti heeft: er is een hele rij jonj hondjes bijgekomen. Het w leuk om naar te kijken, vooi omdat iedereen van jong I oud zo opging in zijn/haar n "j- De jongste groepen als liev heersbeestjes en de iets oudi "e groepen als kikkers, vlindei1 bloemen en baby-hondjes ren geestig en ontroerend, oudere groepen dansten overgave en brachten met h r gebarentaal het verhaal mi 1 duidelijk over. Deze uitvoering verdient om de zeer verzorgde dans de kostuums. jeng-deng. Springsteen en zijn volgelingen lopen lang genoeg mee om te weten, dat het grote stadionpubliek alleen overwon nen kan worden met een afge wogen dosering sentiment, noeste arbeid, euforie en ver stilling. En dat is precies wat we in Arnhem aangereikt krijgen. Rockmuziek zoals het is be doeld. Ruim twee uur meesle pende songs en betere teksten, gebracht door een artiest die een groot werk wil verrichten. Jammer dat daarvoor een loca tie is gehuurd waar ze geen weet hebben van uitvindingen als 'digital surround concert sound'. Maar niettemin een overweldigende gebeurtenis. Hoe het nu zit met de toekomst van rock roll? Joost mag het weten. Springsteen en zijn band hebben in ieder geval een meer dan een glorieus verleden achter zich. MUZIEK RECENSIE de beurt bent een boek bij Smeets van tafel pakken? Een meneer achterin de rij vraag zijn vrouw of die soms kan zien of je bij Smeets moet betalen. „Nee joh. Je denkt toch niet dat die man daar met een kassa voor zijn neus zit? Die heeft zijn geld al gehad, vóórdat hij hier kwam." De jongeman in de rolstoel rijdt behendig naar beneden. Hij is er door zijn vader op uit gestuurd. Of Smeets nog een persoonlijke boodschap moet neerschrijven? „Je handteke ning is genoeg." De man hier na, slecht ochtendhumeur en een hooikoortsaanval boven dien, bestelt tussen de niesbui en door het zinnetje "Voor de fitste opa van het land'. Smeets begint hem direct te intervie wen. Of die echt bestaat en wat hij er allemaal voor laat en doet om zo fit te zijn. De man waant zich in een uitzending van Stu dio Sport. Nee, het is niet zijn opa maar zijn schoonvader en hij wil zijn dochter het boek op vaderdag laten geven, vandaar. „Doe hem de groeten van me, die schoonvader van je." Als de nieser de winkel verlaat, be grijpt hij ineens waarom cou reurs nooit weigeren Smeets te woord te staan. Je knapt name lijk op van zijn babbels. lidy van der spek Concert. Rijnlands Orkest o.l.v. Michel Havenith. vioolsolo door concertmeester Laetitia Kalff. Gehoord 19/6. Groene Hart Lyceum, Alphen aan den Rijn. Het concert van de Rijnlandse Orkest Vereniging staat dit jaar geheel in het teken van de dansmuziek. En inderdaad, overal zou op gedanst kunnen worden, maar de luisteraar krijgt er pas zin in bij de com ponist waar de doorsnee mu ziekliefhebber dat het minst verwacht. In het eerste allegro van Johann Sebastian Bachs 3e Brandenburgse Concert, dón pas spat de musiceervreugde er van af en hoor je voor het eerst heel goed hoe mooi de eerste violen kunnen spelen in een zuivere en heldere klankkleur. Bovendien weet je weer meteen hoe superieur de muziek van Bach boven alles uitsteekt. Het Rijnlands Orkest begint zijn concert met een kinderbal let van Claude Debussy (1862-1918). Ging Debussy in 1912 met zijn balletmuziek 'Jeux' behoorlijk af bij het pu bliek, in 1913 neemt hij revan che met 'La boite a joujoux' naar tekst en prenten van An- dré Hellé. Aanvankelijk voor piano geschreven, is dit ballet later georkestreerd, gedeeltelijk (vlak voor zijn dood) door De bussy zelf, maar voltooid door zijn vriend, de componist An- dré Caplet. Het is charmante muziek vol fijnzinnige grapjes. Debussy wilde de klank bevrij den van de boodschap: 'het luisteren is de boodschap, genoegen is de wet'. Welni aan de 'Speelgoedkist' is zondi boodschap veel genoegen beleven, mits het flitsend won gespeeld, en de kleine tafered tjes spannend aan elkaar \va den geregen. En daar ontbreci het een beetje aan. Alle instrc menten doen goed hun best, noten zijn er maar de lijn vaag. Met name de pianist zijn alerte, transparante spelw kleine staccatostapjes, lichi dissonantjes, geeft richting aai het verhaal. Ook de althoh spreekt 'een tale' in de pastora le. In Johan Svendsens popula re Romanze wordt nog behoed zaam gespeeld; toch legt hii het orkest een solide boden onder het beslist zuivere maz weinig expressieve spel van concertmeester. Hier is de inge houden opstelling van het kest functioneel. Maar in Ba allegro en in de twee Slavisch Dansen van Dvorék stéét d klank, is het tempo veerkrach tig, is de slagwerksektie top klinken de grote blazers fier,1 fluiten zwierig en blijven eerste violen glansrijk. In de 'liefdeswals' uit Doom roosje van Tsjaikovski geven got en hoorn warm en duidelijl de driekwartsmaat aan, maakt door de grote strijkers Het plenum zingt vol en ldeui rijk. Opvallend van dit ami teurorkest is de hoge kwalitf* van de strijkers en als het eves meezit het laaiende coloriet va het hele orkest, aangevoerd door een uitstekend dirigent Michel Havenith. amsterdam gpd De spandoeken die de stakende omroepmusici op de Dam had den opgehangen tijdens een protestconcert spraken zaterdag boekdelen over de hoog opgelopen emoties rond het CAO-con- flict. De omroeporkesten en het Groot Omroepkoor bezorgden het publiek in elk geval een leuke middag: de vele toehoorders beloonden de muziek die de actievoerders in een bloedhete open tent ten gehore met enthousiast applaus. De bonden eisen van de werkgever, het Muziekcentrum voor de Omroep, voor het Radio Filharmonisch Orkest, het Radio Symfonie Orkest, Radio Kamerorkest, Metropole Orkest Groot Omroepkoor een salarisstijging van zeven procent. 1 vendien voeren ze actie voor vermindering van de werkdruk. Wachten op een handtekening en een persoonlijke noot. FOTO TACO VAN DER EB

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 22