r^F\ I I m„
Denksport
b
te
te
te
te
te
te;
te
fERDAG 19 JUN11999
IIDGE
Ad Oskam
hoog genoteerde ING Topcircuit voor
Nederlandse topspelers zal zeker nog
vervolg krijgen in de komende jaren,
lis een uitstekende training voor de top
levert een groot aantal interessante spel-
op. Het eerste zag er zo uit:
West
Oost
V 6
a H 104
1076532
»AV4
943
V 10 6
A 7
H V 8 6
varii
Sele stwas de gever en OW waren kwetsbaar,
st opende met 1 SA; Zuid 2 sch; West 3
(Rubensohl; transfer voor harten); Noord
ed T jdi; Oost 4 ha, het te scherpe eindcon-
[t. Zuid kwam uit met schoppen en ver
gde met schoppen voor de vrouw. Hoe
iet de leider het spel afspelen? Er zijn drie
igelijke verliezers in ruiten en een of twee
teke! harten. Er zijn twee opties: Gewoon de
1 niei 1 nemen °P hartenheer of op de klave-
j [honneurs en schoppenheer twee ruitens
proberen te gooien. Het eerste plan ver-
derstelt geluk en het tweede plan slecht
ienspel van de tegenpartij. Het is beter de
;enpartij in ere te houden. Toen de leider
obeerde plan 2 ten uitvoer te leggen
lefde Zuid de derde klaveren met de boer.
iama waren er niet minder dan drie sla-
ivoor NZ, namelijk de twee tophonneurs
ruiten en de schoppen overtroeven Aan
andere tafels sneed de leider gewoon op
jen heer. Dit was het hele spel:
B9
v H 8
A B 7 5
B 9 4 3 2
N *H104
32 t v A V 4
W O 4 V10 6
Z H V 8 6
A A 8 7 5 3 2
v B9
H82
105
ims is recht voor zijn raap spelen nog het
eest effectief. Na de geslaagde snit waren
"11 slagen. Het tweede spel is boei-
id, omdat het alle spelers aan tafel de
jenheid biedt te presteren. Allereerst NZ
iet bieden:
A 6 5 2
A H 6 5 2
4 j v B10 9
9 82 w 0 VB 10 7 6
B 2 Z 10843
a B 10 9 7
v 873
A 4 3
H97
EUI Dord was de gever en OW waren kwets-
ar. Aanleggen in de 4-4 fit van 4 sch is be-
IDENrdan spelen in de 5-3 fit van 4 ha. Toch
ramen veel paren, waarschijnlijk als ge-
ieni Ig van de vijfkaart-hoog opening in 4 ha
N( echt, waaronder van Cleeff-Jansma en
oogenkamp-Verhees. Onder andere door
dit spel 4 sch te bieden, konden de Boer-
uller in de laatste ronde jumpen naar de
rste plaats. Het gaat er om of Zuid na 1 ha
Noord antwoordt met 1 sch of 2 ha. De
ut met ruiten tegen 4 sch veroorzaakt
en problemen voor de leider. Na rui
naas volgt eerst troef boer. De vrouw
irdt met het aas genomen en drie keer
50fciten brengt Oost aan slag. De derde kla-
ivoridr. ren kan weg op een vrije harten en OW
aken niet meer dan twee troefslagen en
harten. De uitkomst met klaveren tegen
sch is lastiger. Na klavejrenaas zal hier
eteen drie keer harten gespeeld moeten
arden. Oost zal met klaveren vervolgen
nor de heer. Alleen als de leider door de
arten heen kan kijken en na eenmaal
oef op de vrije harten een klaveren weg-
Kjit, wordt het contract gemaakt. Het con-
actvan 4 ha kan met goed tegenspel nooit
imaakt worden. Wel moet West opletten
in de eindfase met klaverenvrouw aan
agte komen om schoppen te moeten spe-
Bij Roald Ramer tegen Hoogenkamp-
erhees was dat geen probleem. Na ruiten-
art en ruitenaas in slag 1, schoppenboer-
ouw-aas in slag 2, hartenheer en harte
ns werd schoppen gespeeld voor de heer.
uiten werd getroefd. En...onder klaveren
ter deponeerde Roald inderdaad de
touw. Ruiten werd opnieuw getroefd. En
ok onder klaverenaas gooide West de boer.
oen kon het contract niet meer gemaakt
torden. Het derde spel is een tegenspeel-,
irobleem:
H V 8 6
A 6 4 3
1083
toord was de gever en niemand was kwets
bar. Het bieden van OW: Oost 1 sch; West
!ru; Oost 2 sch; West 4 sch. Zuid kwam uit
retru 10, een singleton. Oost nam met de
eer en speelde troef voor de heer. Noord
tam met het aas. Welke voortzetting moet
joord kiezen? Ruiten vervolg heeft geen
in, omdat Noord geen aankomer heeft,
larten spelen is gevaarlijk. Logisch is klave-
envervolg. Toch werd dat meestal niet ge-
önden. Dit was het spel:
VB9852
B 7 2
m a V 9 8 6 5 2
A 4 2
H V 8 6
A643
A 1083
4
A V 9 5 4
ton de meeste tafels werd ruiten gespeeld
!n door Zuid getroefd. Klaverenaas is de
aatste slag voor NZ. Als Zuid verzuimt die
'ag mee te nemen, maakt Oost zelfs 11 sla
an. Ook als Zuid de ruiten niet introeft,
rordt hij met troef aan slag gebracht, na
«rst nog vier hartenrondes. Hij is daarna
Pdwongen klaveren te spelen. Het logische
ervolg in slag 3 met klaveren maakt Oost
ansloos om de manche te maken. Soms
er ook wat mis bij de toppers.
Ï0MERAVONDBRIDGE: Heemstede bij Br.
Centrum 111. Op dinsdag 15, 22 en 29 juni
an niet op woensdag. In Casca/de Luifel,
Herenweg 96.
PUZZEL
a 2 p [4 HP I® P
13 ^Bll
16 17 ■■Ï3 19 IÉÖ [2Ï"~|
22
25
■pO 31 ■■32 33
36 38 ^*39 40^«41
42 43 IW4 45 ■■46 47
48
51 5^^^BÖ3
57 ■■58 59
60
Kruiswoordraadsel
nummer 24
Horizontaal:
1. Koerier; 5. de Stille Oceaan; 10. man
nelijk dier; 11. drankgelegenheid; 12.
knokig; 14. dentuur; 16. jonge kabeljauw;
18. mist; 20. muziekteken; 22. haaruitval;
23. snavel; 24. Europeaan; 25. denkbeeld;
27. niet smal; 29. prooi; 30. broos; 32.
klein mens; 34. soort papegaai; 35.
Türkse titel; 37. autotype; 39. praal; 42.
nogmaals; 44. broodsuiker; 46. kleine
gemeente; 48. boom; 49. klamp; 50. lote
rijbriefje; 51. gewricht; 53. babysit; 55.
houten blaasinstrument; 56. dreef; 58.
inhoudsmaat van hout; 60. mager; 61.
vluchtige stof; 62. iemand die iets
nastreeft; 63. grondbemesting.
Verticaal:
1. Rit langs verschillende plaatsen; 2.
s' opening in een vestingmuur; 3. domoor;
4. nol; 6. bijbelse naam; 7. taxi (Eng.); 8.
bloem; 9. kaartspel; 12. epistel; 13. soort;
14. bede; 15. achteruit; 17. antiek; 19.
dieren op een boerderij; 21. lieden; 26.
uitbouw; 27. schuld; 28. onhandelbaar;
29. vuur; 31. gelofte; 33. ik (Lat.); 36.
omslaan; 37. bruine kleurstof; 38. katte
kruid; 39. Turks gerecht; 40. zuil; 41.
défilé; 43. cijfer; 45. doek; 47. jongens
naam; 52. bijb. naam; 53. gekheid; 54.
palmmeel; 55. ham; 57. vogeleigenschap;
59. waterkering.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes: 54
15 26 33 18 12 41 51 en 58 8
20 *54 «43* 18
Oplossing ®JFS
nummer 23
De gevraagde woorden van de puzzel
van vorige week waren: CORNFLAKES en
SMEERKAAS
Winnaars
De winnaars van een cadeaubon zijn:
T. Rijkelijkhuizen, Dennenlaan 52, Lei-
muiden (crytogram)
M. P. van der Zalm, Parkstaete 7, Sas-
senheim (kruiswoord)
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden.
Cryptogram nummer 24
HORIZONTAAL:
5. Collecte in een kringloop (8); 7. Plaatselijk voor
schrift van de kerk (11); 10. Is hier licht in het geding?
(11); 11. De energie waarmee men slaapt (3); 13.
Stappen die precies goed zijn (6); 14. Spaarbrander?
(8); 15. Groep arbeiders die het land bewerkt (5); 16.
Familie van een zilvervis? (9); 18. Schoenen in kleine
vliegtuigen (7); 19. Geestelijk het jargon van koetsiers
(7); 21. In plaats van soezen (8); 22. Dat mag geen
naam hebben (7).
VERTICAAL:
1. Uitgave van het vakantiegeld? (17); 2. Het bene
denhuis voor de zekerheid (9); 3. Tekengerei van kij
kers? (11); 4. Nu zit er geen lijn in deze relletjes (15);
6. Vrucht van de tweede boom (3); 8. Een kreeft of
een kuiken (10); 9. Slagwerker? (9); 12. Complete
schors van marmer (6) 17. Plaats waarmee de
onderwereld spreekt (7); 20. Voor aanleggen gaat de
politie op de loop (5).
Oplossing
nummer 23
Horizontaal: 6. Vierkantjes; 7.
welgevormd; 9. sierdop; 10.
evenzo; 12. verjaring; 14.
bezet; 16. nachtmerrie; 18.
lenteklokjes; 20. brandkast;
21. Groningen.
Verticaal: 1. Uitwassen; 2.
krullenjongeh; 3. Barend; 4.
stroppen; 5. Vermeer; 8. wel
eer; 11. zoemers; 13. rechter
arm; 15. bezoeking; 17. teke
nend; 19. jassen.
DAMMEN
Deel twee van de mini-serie
over bepaalde openingscombi
naties moet u nog even tegoed
houden vanwege nieuws uit de
KNDB bekercompetitie en het
open toernooi in het Spaanse
Salou. Damclub De Lier maakte
een matig seizoen door. In de
bekerwedstrijden gaat het wat
beter. Het Westlandse kwartet
plaatste zich zelfs voor de halve
finale dankzij onder meer een
overtuigende 6-2 zege op De
Oldehove. Oud-kampioen van
Nederland Hans Jansen toonde
daarbij aan hoe belangrijk het
(her)kennen van openingscom
binaties kan zijn. Zeker op het
hoogste niveau.
Wit: J. Algra; zwart: H. Jansen.
Partij: 1. 32-28 19-24. Aan deze
zet herkent men een speler als
Hans Jansen; 2. 37-32 14-19 3.
41-37 10-14 4. 31-27 17-22 5.
28x17 11x31 6. 36x27 6-117. 34-
30 11-17 8. 33-28 18-23 9. 39-33
24-29 10. 33x24 20x29 11. 46-41?
Wit onderkent de verborgen va
riant op de 'Haarlemmer zet'
niet of althans niet op tijd: 11.
29-34 12. 40x18 13x33 13. 38x29
17-22 14. 27x18 12x25 en wit gaf
het op. Tijd: 0.28/0.21 uur. Niet
alle nationale toppers zijn zo
alert als Hans Jansen. Meervou
dig NK-finalist Hendrik van der
Zee werd in de eerste ronde ver
rast door Heerema die in het
middenspel zijn kans schoon
zag toen hem de gelegenheid
werd geboden een beslissende
doorbraak te nemen, waarna
Van der Zee er geen moment
meer aan te pas kwam.
m
te:
m
m
m
o
O
O
O
b
O
O
O
O
O
O
O
O,
O'
O
O
Diagram 1
Wit: G. Heerema; zwart: H. van
der Zee. Partij: 1. 32-28 20-24 2.
34-30 18-23 3. 40-34 23x32 4.
37x28 12-18 5. 41-37 17-21 6.
37-32 21-26 7. 30-25 26x37 8.
42x31 16-21 9. 46-41 11-16 10.
41-37 6-11 11. 47-42 7-12 12.
44-40 12-17 13. 50-44 8-12 14.
31-26 18-22 15. 37-31 2-8 16.
42-37 21-27 17. 32x21 16x27 18.
37-32 11-16 19. 32x21 16x27 20.
48-42 (zie diagram I) 12-18?
Stelt wit in de gelegenheid een
in feite winnende doorbraak te
nemen. Het is trouwens de
vraag of zwart toch al niet veel
minder staat. Maar na de tekst
zet loopt het vanzelf: 21. 38-32
27x47 22. 31-27 47x29 23. 34x21
22x33 24. 39x28 24-29 25. 21-16
19-23 26. 28x19 14x23 27. 44-39
13-18 28. 27-21 15-20 29. 25x14
10x19 30. 16-11 9-13 31. 40-34
29x40 32. 45x34 5-10 33. 36-31
10-14 34. 11-6 8-12 35. 21-16
12-17 36. 31-27 3-8 37. 34-29
23x34 38. 39x30 17-22 39. 16-11
22x31 40. 26x37 19-23 41. 11-7
1x12 42. 6-1 12-17 43. 37-32 en
Diagram 2
de Friese grootmeester hees de
witte vlag. Tijd: 1.45/1.58 uur.
Dan nu naar het Spaanse Salou.
Daar werd het open toernooi
gewonnen door de Wit-Rus Wa-
toetin die met 14 uit 9 de vete
raan Koeperman naast zich
moest dulden, doch dankzij een
verschil van slechts 8 weer-
standspunten, de eerste prijs
verdiende. Het toernooi in Sa
lou was in feite een Nederlands
onderonsje: onder de 52 deel
nemers bevonden zich circa 40
landgenoten die het dammen
combineerden met een vakan
tie. Of omgekeerd natuurlijk. De
beste Nederlander werd Klaas
Bor met 12 uit 9, goed voor het
brons. Maar ook Bor werd zoek
gespeeld door de latere kam
pioen.
Wit: K. Bor; zwart: E. Watoetin.
Partij: 1. 32-28 18-23 2. 38-32
12-18 3. 31-27 7-12 4. 37-31 20-
24 5. 43-38 14-20 6. 49-43 10-14
7. 34-29 23x34 8. 40x29 5-10 9.
41-37 20-25 10. 29x20 15x24 11.
27-22 18x27 12. 31x22 16-21 13.
Diagram 3
44-40 1-7 14. 39-34 10-15 15.
46-41 21-26 16. 36-31 17-21 17.
31-27 11-16 18. 34-29 14-20 19.
40-34 12-18 20. 45-40 9-14 21.
41-36 7-11 22. 43-39 8-12 23.
37-31 26x37 24. 42x31 12-17 25.
31-26 4-10 26. 50-44 (zie dia
gram 2) 2-8 27. 35-30 24x35 28.
29-23 18x29 29. 34x23 13-18 30.
22x2 19-24 31. 2x30 25x45 32.
39-34 17-22 33. 27x18 45-50 34.
26x17 50x30 35. 18-12 11x22 36.
28x17 30-2 37. 33-28 20-24 38.
23-18 14-19 39. 47-42 35-40 en
wit gaf het op. Tijd: 1.49/1.33
uur.
Tot slot een fragment uit een
sneldampartij die ik onlangs te
gen de in Dubai wonende
Jeroen Sterel speelde (zie dia
gram 3).
Cijferstand: 25. 26, 31, 34, 35.
36. 37. 38, 41, 42, 43, 47, 49;
zwart 3. 6. 8, 11. 13, 14, 16. 17.
18, 20, 22, 23, 27. In deze stand
speelde Jeroen 38-33 waarna ik
een winnende afwikkeling nam.
Aan u de vraag hoe dat in zijn
werk ging.
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
Zoals verwacht heeft Predrag
Nikolic het Broekhuis-toernooi
om het Nederlands kampioen
schap op zijn naam gebracht. In
de laatste ronde bleek een snel
le remise tegen Dimitri Reinder-
man voldoende, aangezien
Jeroen Piket ook niet verder
kwam dan remise tegen Loek
van Wely. Nikolic behield daar
mee een half punt voorsprong.
Het is waarschijnlijk dat het de
laatste keer is dat Nikolic Ne
derlands kampioen wordt. Van
af volgend jaar mogen er alleen
spelers aan het NK deelnemen
die tevens in het nationale team
willen spelen. Nikolic is tot nu
toe uitgekomen voor zijn vader
land Bosnie-Herzogovina en hij
heeft aangegeven dat te willen
blijven doen. Het liefst zou de
sympathieke grootmeester uit
Oegstgeest voor beide landen
uitkomen, maar de reglementen
staan dit niet toe. Ivan Sokolov
zit in hetzelfde schuitje, maar
hij heeft nog geen beslissing ge
nomen. In LSG-nieuws trof ik
een aardige partij aan van Paul
Janse tegen internationaal
meester Herman Grooten. LSG
2 verloor met 6-2 van Stukken-
jagers, maar aan het tweede
bord zorgde Janse voor een gro
te verrassing. Het commentaar
is gebaseerd op aantekeningen
van de zwartspeler.
H. Grooten - P. Janse
T s j igorin-verdediging
I.d4 d5 2.c4 Pc6
De Tsjigorin is een opening die
op hoog niveau weinig voor
komt. Recentelijk is er een ople
ving geweest, doordat de rijzen
de ster Morozevitch de opening
regelmatig speelde, maar in
middels is de Rus op degelijker
systemen overgestapt. Als ver
rassingswapen is de opening
wel geschikt, zoals ook in deze
partij blijkt.
3.cxd5 Dxd5 4.e3 e5 5.Pc3 Lb4
6.Ld2 Lxc3 7.bxc3 Pge7
Volgens Janse een idee van de
Amerikaanse specialist John
Watson. Grooten kende deze
zet niet, maar ook de hoofdvari-
anten met 7...Dd6 en 7...Pf6 wa
ren hem onbekend.
8x4 Dd6 9.Lc3?!
Normaal en goed is 9.d5.
9...0-0? 10.Pf3?
Zwart had eerst 9...exd4 moeten
doen, want wit had hier kunnen
toeslaan met 10.dxe5 Pxe5
ll.Dxd6 cxd6 12.Tdl en wit
wint materiaal. Zwart kan nog
het best 10...Dc5 spelen, waarna
hem nog iets van compensatie
wacht.
10...exd4 ll.exd4 Te8 12.Le2
Pg6 13.g3?
Deze verzwakking kan wit zich
niet meer permitteren. De witte
koning komt niet meer goed
weg en daarom had hij 13.0-0
moeten spelen. Na 13...Pf4 staat
zwart dan iets beter.
13...De7 14.h3 Lf5 I5.Dd2
Tad8 16.Kfl Dd7 17.Kg2 Le4
18.Tadl Df5
Zwart speelt allemaal natuurlij
ke zetten, terwijl wit zich in
vreemde bochten moet wrin
gen. De dreiging is hier 19...Pe5.
19.Db2 Td6 20.Db5 (Zie dia
gram 1)
Lijkt de zaak nog te redden,
maar na veel gereken vindt
zwart de geforceerde winst.
20...Ph4+! 21.gxh4
Met een remise-aanbod, hoewel
Grooten de winst voor zijn te
genstander al had gezien.
21...Tg6+
Hierna veerde wit op. Hij had
namelijk de geforceerde winst
21...Lxf3+ 22.Lxf3 Tg6+ 23.Lg4
Txg4+! 24.hxg4+ Dxg4+ 25.Kh2
Dxh4+ 26.Kg2 Dg4+ 27.Kh2 Te6
28.Ld2 Dh4+ 29.Kg2 Tg6+ ge
zien. Er zijn echter meer wegen
die naar Rome leiden.
22.Kfl Lxf3! 23.Dxf5 Lxe2+
24. Kei Lg4+ 25.De5 Pxe5
26.hxg4 Pxc4+ 27.KfI Txg4 De
combinatie heeft zwart een
eindspel met twee pionnen
meer opgeleverd, bij goede stel
ling.
28.h5 h6 29.Th3 f6 30.Tbl b6
31 .Tb4 Pd6 32.Ld2 Pf5 33.d5
Txb4 34.Lxb4 Td8 35.Tc3 Td7
36.Tc4 Pe7 37.Lxe7 Txe7 38.f4
Td7 39.Td4 c6 40.d6 f5
Tijdcontrole gehaald en zwart
wint nu een derde pion en ver
wachtte dat wit zou opgeven.
Grooten geeft er de voorkeur
aan om nog een hele tijd door
te modderen, mede omdat
zwart het vervolg niet heel erg
handig speelt.
41.Td3 Kf7 42.Ke2 Ke6 43.Tg3
Kxd6 44.Kd3 Kd5?! 45.Te3 c5
46.Te5+ Kc6+? 47.Kc3 Kb5
48.Txf5 a5 49.Te5 Td4 50.Tf5
Te4 51.Tf7 Te3+ 52.Kb2 Th3
53.Txg7 Txh5 54.Tg6 a4 55.Tf6
Th2+ 56.Kbl Tf2 57.1 xh6 Txf4
58.a3 Tf2 59.Tg6 Td2 60.Th6
Ka6 61 .Th8 b5 62.Tb8 Td3
63.Ka2 Tb3 64.Th8 Td3 65.Tb8
Td7 66.Kb2 Tb7 67.Tc8 Kb6
68.Kc3 Tf7 69.Tb8+ Kc6 70.Tc8
Kd6 71.Td8+ Kc7 72.Ta8 Tf3+
73.Kb2 Kc6 74.Td8 Tf2+
m
75.Kbl b4 76.axb4 cxb4 77.Kal
Kb5 78.Th3 b3 79.TH5+ Kb4
80.Th4+ Kc3 81.TH3+ Kc2
82.Thl b2+ 83.Ka2 a3 84.Tgl
Td2 85.Tcl+ bxcl 1.0-1
Nog een mooie slotzet. Zwart
wint met een functionele mi
norpromotie tot loper, iets wat
in de schaakgeschiedenis nog
maar zo'n tien keer is voorgeko
men. Toernooi-aankondiging.
Van 2 tot en met 4 juli wordt in
Haarlem het achtste AKN-toer-
nooi gehouden. Zoals gebruike
lijk wordt er gespeeld in de So
ciëteit Vereniging, Zijlweg 1,
een prachtige locatie. De eerste
prijs bedraagt 3000 gulden en
dit loopt snel af naar een acht
ste prijs van 100 gulden. Voorts
zijn er drie ratingprijzen. Het
inschrijfgeld bedraagt 50 gulden
te voldoen aan de zaal. Inlich
tingen en aanmeldingen bij:
Rob Graaff 023-5243521, Adrie
Pancras 023-5326671 of Paul
Pancras 023-5243347.
FILATELIE
Woensdag 11 augustus zal de
laatste totale zonsverduistering
van dit millennium plaatsheb
ben. De maan schuift dan tus
sen de aarde en de zon en de
verduistering zal zich over een
breedte van 125 kilometer en
met een snelheid van 2700
km/u over de aarde verplaat
sen. Wat Europa betreft over:
Cornwall, Guernsey/Alderney,
Noord-Frankrijk en langs de
steden Luxemburg, München,
Wenen, Boedapest, om tenslot
te Europa via Boekarest te ver
laten.
Ook postaal wordt aan dit spec
taculaire verschijnsel aandacht
besteed. In zeker vier Europese
landen:
Hongarije opende al (zoals ge
meld) op 11 februari de rij met
een genummerd velletje (oplage
200.000 stuks) waarin een 1999
ft.-zegel. Motief: een deel van
de kaart van Europa waarover
de baan van de zonsverduiste
ring.
Alderney/Bailiwick of Guern
sey gaf 27 april zes zegels uit,
die de verschillende fasen van
de verduistering laten zien, als
mede de tijdstippen. Waarden:
20p, 25p, 30p, 38p, 44p en 64p.
Er verscheen tevens een velletje
met op de rand een luchtfoto
van een deel van Europa en de
tentoonstellingslogo's van Phi-
lex France en IBRA.
Frankrijk geeft zijn éclipse de
soleil-zegel 12 juli uit. Op deze
vierkante zegel van 3,00 fr./0,46
euro de totale zonsverduiste
ring. In de hoeken diverse fa
sen. NB. Frankrijk begin 6 juli
definitief met de uitgifte van ze
gels met dubbele waarde-aan-
duiding.
I Groot-Brittannië komt op de
dag van de verduistering met
een velletje, het eerste sinds juli
1989 (industrieel erfgoed). In
het velletje vier 64p-zegels, geti
teld Millennium 1999/17 New-
ton/Hubble Telescope en met
een foto van Saturnus genomen
door de Hubble. De zegel zal
dus ook als hoogste waarde deel
gaan uitmaken van de achtste
millennium-serie die voor 3 au
gustus staat gepland.
Duitsland heeft 10 juni als van
ouds weer flink in de bus gebla
zen. Acht zegels, waaronder vijf
bijslag-zegels en een 3,00 mark-
waarde. Bij de bijslag-zegels
gaat het om de jaarlijkse serie
Für die Jugend. Een bijzonder
grappige serie: de populairste
ijsbeer van de wereld, Lars, van
de Nederlander Hans de Beer
(100 50 pf.), de raaf Rudi (100
50 pf.), Mecki de egel (110
50 pf.), Twipsy, de mascotte van
EXPO 2000 Hannover (110
50 pf.) en de kleine drakenheld
Tabaluga (220 80 pf.).
De 100ste sterfdag van Johann
Strauss (1825-1899) wordt her
dacht met een zegel van
300 mark. Deze keer eens geen
portretzegel maar een detail
van de aquarel 'Ball in der Wie
ner Hofburg' en notenhand
schrift.
Tot slot twee 110 pf.-zegels res
pectievelijk gewijd aan het
1200-jarig bestaan van het bis
dom Paderborn (een kruis, een
draagaltaar, de spits van de
dom en een tijdstabel) en vijftig
jaar SOS-kinderdorpen (kinder
tekening).
Het was de Oostenrijker Her
mann Gmeiner (1919-1986) die
in 1949 de eerste steen legde
voor een project dat momenteel
de hele wereld omspant: de
SOS-kinderdorpen. Wereldwijd
zijn er nu 385 kinderdorpen en
ruim duizend bijbehorende in
stellingen. In al die dorpen wor
den meer dan 200.000 kinderen
en jeugdigen begeleid.
Inmiddels zijn wereldwijd 47
zegels aan SOS-kinderdorpen
gewijd, inclusief een uitgifte van
de Nederlandse privé-post Se
lect Mail (1996). De eerste zegel
werd in 1967 door Iran uitgege
ven; Luxemburg volgde in 1968
als tweede. Dertig jaar kinder
dorpen werd in 1979 door
twaalf landen herdacht. Oosten
rijk was in 1969 en in 1994 van
de partij.
Noorwegens millennium-pro
gramma, dat in totaal zestien
zegels en een velletje omvat is
11 juni geopend met vier zegels
die onder de titel 'in historisch
perspectief beelden laten zien
uit de periode 1000 tot 1899. In
nostalgische kleuren uitgevoerd
zien we de emigratie (4,00 kr.,
oplage 4 miljoen), de kerstening
(6,00 kr., 3 miljoen), de tijd dat
Noorwegen nog deel uitmaakte
van het Deense koninkrijk,
1380-1814 (14,00 kr.. 3 miljoen)
en de industrialisatie (26,00 kr.,
3 miljoen).
Verder zijn uitgiften gepland
voor: 9 september, acht zegels
en een miniatuurvelletje 'Beel
den uit het dagelijks leven'; 31
december, twee zegels in een
boekje 'Gelukkig Nieuw Millen
nium' en 7 april 2000, twee ze
gels 'Een Nieuw Millennium'.
